Toång thoáng Horta:
Ñoâng Timor saün saøng chaøo ñoùn Ñöùc Thaùnh cha,
duø coù nhieàu khoù khaên
Toång thoáng Horta: Ñoâng Timor saün saøng chaøo ñoùn Ñöùc Thaùnh cha, duø coù nhieàu khoù khaên.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Dili (RVA News 28-08-2024) - Toång thoáng Joseù Ramos Horta cuûa Ñoâng Timor tuyeân boá vôùi haõng tin Lusa cuûa Boà Ñaøo Nha, hoâm 28 thaùng Taùm naêm 2024, raèng "maëc duø coù nhöõng khoù khaên, nhöng moïi söï seõ tieán haønh toát nhö döï ñònh, trong vieäc ñoùn tieáp Ñöùc Thaùnh cha ñeán vieáng thaêm, töø ngaøy 09 ñeán ngaøy 11 thaùng Chín tôùi ñaây".
Toång thoáng Horta noùi: "Noùi chung, ngöôøi Timor chuùng toâi laøm vieäc toát döôùi söùc eùp. Khi khoâng coù aùp löïc, khi coøn moät hay hai naêm, thì daân Timor ñôïi, chöù khoâng baét ñaàu ngay". OÂng thuù nhaän laø coù nhöõng khoù khaên trong vieäc baûo ñaûm nhöõng ñieàu kieän cô baûn cho khoaûng 700,000 ngöôøi Ñoâng Timor vaø nhöõng ngöôøi töø nöôùc khaùc ñeán thuû ñoâ Dili ñeå gaëp Ñöùc Giaùo hoaøng. "Chính phuû ñang chuaån bò, trang bò, ñeå cung caáp nöôùc cho daân chuùng. Heä thoáng veä sinh vaø löông thöïc cuõng laø vaán ñeà. Chính phuû khoâng töø nan coá gaéng vaø tieàn baïc ñeå chuaån bò. Vaø ngöôøi ta thaáy caùc cô caáu haï taàng ñöôïc chuaån bò toát. Toaùn chuyeân gia cuûa Vatican coù aán töôïng maïnh vì söï ñoäng vieân cuûa ngöôøi Ñoâng Timor".
Toaùn chuyeân gia kyõ thuaät cuûa Vatican ñaõ ñeán thuû ñoâ Dili hoâm 24 thaùng Taùm naêm 2024 ñeå thaåm ñònh vieäc chuaån bò ñaõ ñöôïc thöïc hieän.
Cha Marco Sprizzi, thuoäc Toøa Söù thaàn Toøa Thaùnh ôû Ñoâng Timor noùi vôùi haõng tin Lusa, hoâm 25 thaùng Taùm naêm 2024 raèng: "Toâi coù theå xaùc nhaän Ñoâng Timor laø moät trong nhöõng nöôùc ñöôïc chuaån bò toát nhaát ñeå chaøo ñoùn Ñöùc Thaùnh cha. Tuy vaãn coøn moät soá chi tieát nhoû coøn thieáu, nhöng noùi chung coâng vieäc cuûa chính phuû vaø Giaùo hoäi tieán haønh toát. Ñöùc Giaùo hoaøng ñeán vì daân Ñoâng Timor vaø chuùng toâi hy voïng cuõng nhö chaéc chaén raèng ngöôøi Ñoâng Timor seõ ñaùp laïi".
Cha Sprizzi cuõng baøy toû hy voïng daân Timor seõ vui möøng, haêng haùi vaø ñaày naêng ñoäng ñeán Tasi-Tolu ñeå gaëp Ñöùc Thaùnh cha.
Tasi-Tolu, coù nghóa laø "ba maët nöôùc". Ñaây laø moät khu vöïc ñöôïc baûo veä ôû mieàn duyeân haûi phía ñoâng cuûa Ñoâng Timor, caùch thuû ñoâ Dili taùm caây soá. Vuøng naøy coù ba hoà muoái, moät caùnh ñoàng roäng lôùn, moät baõi bieån. Caùc tín höõu töø caùc nôi döï kieán seõ ñeán Dili vaøo ngaøy 08 vaø 09 thaùng Chín naêm 2024, nhöõng ngöôøi ôû Dili ñöôïc khuyeán khích ñi boä ñeán Tasi-Dolu ñeå traùnh bò keït xe. Theo ban toå chöùc, coù khoaûng 700,000 ngöôøi tham döï thaùnh leã taïi khu vöïc naøy, töùc laø quaù moät nöûa daân soá Ñoâng Timor.
Ñoâng Timor nguyeân laø thuoäc ñòa cuûa Boà Ñaøo Nha vaø ñöôïc ñoäc laäp naêm 2002, sau nhöõng thaäp nieân tranh ñaáu ñaãm maùu, choáng laïi vieäc Indonesia chieám laõnh thoå naøy töø naêm 1975 vaø bieán thaønh tænh thöù 27 cuûa mình, sau khi Boà Ñaøo Nha ruùt khoûi nôi ñaây.
Daân soá Ñoâng Timor hieän coù moät trieäu 300 ngaøn ngöôøi, trong ñoù khoaûng 42% soáng döôùi möùc ngheøo ñoùi vaø baát an veà löông thöïc, theo Chöông trình phaùt trieån cuûa Lieân Hieäp Quoác (UNDP), maëc duø nöôùc naøy hieän coù nhieàu taøi nguyeân, chaúng haïn nhö laø daàu khí. Caùc toå chöùc töø thieän noùi raèng naïn muø chöõ, vaø thieáu thoán veà saên soùc söùc khoûe, thieáu coâng aên vieäc laøm laø nhöõng thaùch ñoá lôùn cuûa ñaát nöôùc Timor.
Chính phuû Ñoâng Timor ñaõ daønh 12 trieäu Myõ kim ñeå taøi trôï cho cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha, trong ñoù coù moät trieäu Myõ kim ñöôïc daønh cho vieäc thieát laäp baøn thôø, nôi ngaøi cöû haønh thaùnh leã.
(Ucan 28-8-2024)