Baûn Toång Hôïp Toaøn Quoác
Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc
Caáp Giaùo Phaän Naêm 2022
Baûn Toång Hôïp Toaøn Quoác Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Caáp Giaùo Phaän Naêm 2022.
Vaên phoøng Thö kyù HÑGM
Saøigoøn (WHÑ 23-07-2024) - Sau giai ñoaïn thænh yù Daân Chuùa, caùc Giaùo phaän ñaõ laøm baûn toång keát cuûa moãi Giaùo phaän vaø göûi veà Vaên phoøng thö kyù Hoäi ñoàng Giaùm muïc ngaøy 15 thaùng 7 naêm 2022. Döïa treân nhöõng toång keát cuûa caùc Giaùo phaän, Vaên phoøng ñaõ thöïc hieän baûn Toång hôïp toaøn quoác naøy, ñöôïc trình baøy theo ba phaàn chính, cuõng laø ba böôùc cuûa tieán trình hieäp haønh: (1) Gaëp gôõ; (2) Laéng nghe; (3) Phaân ñònh.
Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam
Baûn Toång Hôïp Toaøn Quoác
Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Caáp Giaùo Phaän
"Höôùng tôùi moät Hoäi Thaùnh hieäp haønh: hieäp thoâng, tham gia, söù vuï"
Daãn Nhaäp
Hoäi Thaùnh Coâng giaùo taïi Vieät Nam goàm 27 Giaùo phaän vôùi soá giaùo daân 7,294,713 ngöôøi, chieám tæ leä 7.21% treân toång daân soá taïi Vieät Nam. Hai möôi baûy Giaùo phaän hieän dieän treân khaép moïi mieàn ñaát nöôùc vôùi nhöõng ñaëc ñieåm khaùc nhau: noâng thoân hay thaønh thò; thuaàn tuùy ngöôøi Kinh hoaëc vöøa coù caùc tín höõu ngöôøi Kinh vöøa coù caùc tín höõu thuoäc daân toäc ít ngöôøi; tuøy theo ñòa baøn, tæ leä ngöôøi Coâng giaùo cao (10% - 30% daân soá) hoaëc raát thaáp (töø 0.3% - 3%).
Ñaùp laïi lôøi keâu goïi cuûa Ñöùc thaùnh cha Phanxicoâ, Hoäi Thaùnh Vieät Nam tích cöïc tham gia Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc caáp Giaùo phaän. Theo quyeát ñònh cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam, 27 Giaùo phaän treân caû nöôùc ñaõ cöû haønh Thaùnh Leã khai maïc vaøo Chuùa nhaät I muøa Voïng, ngaøy 28 thaùng 11 naêm 2021. Trong suoát tieán trình hieäp haønh naøy, caùc coäng ñoaøn tín höõu thöôøng xuyeân caàu nguyeän cho Thöôïng Hoäi ñoàng ñöôïc tieán haønh caùch toát ñeïp trong aùnh saùng vaø söùc maïnh cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn.
Sau giai ñoaïn thænh yù Daân Chuùa, caùc Giaùo phaän ñaõ laøm baûn toång keát cuûa moãi Giaùo phaän vaø göûi veà Vaên phoøng thö kyù Hoäi ñoàng Giaùm muïc ngaøy 15 thaùng 7 naêm 2022. Döïa treân nhöõng toång keát cuûa caùc Giaùo phaän, Vaên phoøng ñaõ thöïc hieän baûn Toång hôïp toaøn quoác naøy, ñöôïc trình baøy theo ba phaàn chính, cuõng laø ba böôùc cuûa tieán trình hieäp haønh: (1) Gaëp gôõ; (2) Laéng nghe; (3) Phaân ñònh.
Phaàn I: Gaëp Gôõ
1. Ñeå chuaån bò cho vieäc tieán haønh Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, caùc Giaùo phaän ñaõ hình thaønh Ban linh hoaït giaùo phaän vaø huaán luyeän caùc ñieàu phoái vieân ñeå phuïc vuï caùc buoåi gaëp gôõ thænh yù Daân Chuùa. Sau Thaùnh Leã khai maïc, Ban linh hoaït phoå bieán taøi lieäu vaø höôùng daãn hoïc hoûi veà Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc laàn thöù XVI ñeå caùc thaønh phaàn Daân Chuùa hieåu ñuùng veà baûn chaát, muïc ñích vaø caùc phöông theá thöïc hieän tieán trình hieäp haønh.
2. Tieán trình thænh yù Daân Chuùa ñöôïc thöïc hieän qua caùc buoåi gaëp gôõ ôû nhieàu caáp: (1) giaùo xöù vaø caùc coäng ñoaøn doøng tu; (2) giaùo haït vaø caùc doøng tu; (3) cuoái cuøng, Giaùo phaän tieán haønh Hoäi nghò Tieàn Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñeå thoáng nhaát caùc yù kieán chính vaø ñuùc keát thaønh baûn toång keát cuûa Giaùo phaän. Ngoaøi nhöõng cuoäc gaëp gôõ tröïc tieáp treân, nhieàu Giaùo phaän cuõng thænh yù Daân Chuùa qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng: gaëp gôõ tröïc tuyeán hoaëc göûi phieáu thænh yù ñeán caùc tín höõu.
3. Nhìn chung, khoaûng 35% caùc tín höõu ñaõ tham gia vaøo tieán trình gaëp gôõ vaø thænh yù. Hoï tham gia caùch tích cöïc, nhieät tình, ñoùng goùp nhieàu yù kieán thieát thöïc, vaø mong muoán coù theâm nhöõng cuoäc gaëp gôõ thænh yù trong töông lai. Hoï caûm nhaän nieàm vui khi tham gia tieán trình hieäp haønh vì (1) caûm nhaän moät luoàng gioù môùi ñang thoåi vaøo ñôøi soáng Hoäi Thaùnh; (2) ñöôïc laéng nghe vaø goùp yù cho vieäc xaây döïng Hoäi Thaùnh; (3) caûm nhaän mình thuoäc veà Hoäi Thaùnh caùch roõ neùt hôn.
Trôû ngaïi lôùn cuûa tieán trình thænh yù laø thôøi gian coù haïn, hôn nöõa laïi trong giai ñoaïn dòch Covid-19 neân khoâng theå trieån khai ñaày ñuû hôn.
Phaàn II. Laéng Nghe
Coù theå toùm keát yù kieán cuûa moïi thaønh phaàn Daân Chuùa theo moät soá chuû ñeà sau.
1. Hieäp thoâng
1.1. Haàu heát moïi ngöôøi caûm nhaän vaø khaúng ñònh tinh thaàn hieäp thoâng giöõa moïi thaønh phaàn Daân Chuùa trong Hoäi Thaùnh. Nhieàu ngöôøi ngoaøi Coâng giaùo cuõng ñaùnh giaù cao veà tinh thaàn ñoaøn keát, yeâu thöông vaø hieäp nhaát cuûa Hoäi Thaùnh Coâng giaùo.
1.2. Tuy nhieân cuõng coù nhöõng hoaøn caûnh chöa hieäp thoâng troïn veïn vôùi Hoäi Thaùnh: anh chò em di daân ngoaïi kieàu cuõng nhö noäi ñòa caûm thaáy mình bò boû rôi vì khoâng ñöôïc quan taâm, khoâng bieát mình thuoäc veà ñaâu, ñoâi khi coù caûm giaùc bò xua ñuoåi; caùc ñoâi hoân phoái ñaõ ly dò vaø taùi hoân thaáy mình nhö ôû beân leà Hoäi Thaùnh; nhöõng ngöôøi khoâ khan nguoäi laïnh hoaëc vöôùng vaøo caùc teä naïn xaõ hoäi xa laùnh nhöõng sinh hoaït trong Hoäi Thaùnh.
1.3. Veà nhöõng raøo caûn cho söï hieäp thoâng, coù nhöõng lyù do khaùch quan nhö vì hoaøn caûnh phaûi soáng xa giaùo xöù neân khoâng tham gia caùc sinh hoaït vaø daàn xa caùch; cuõng coù lyù do chuû quan nhö naõo traïng cuïc boä ñòa phöông, maëc caûm töï ti veà trình ñoä hoaëc khaû naêng. Caùc chuû chaên cuõng coù phaàn traùch nhieäm veà ñieàu naøy: ña soá caùc chuû chaên luoân saün saøng ñoùn tieáp, gaëp gôõ, laéng nghe moïi thaønh phaàn Daân Chuùa, nhöng cuõng coøn moät soá linh muïc öùng xöû caùch ñoäc ñoaùn, gia tröôûng vôùi giaùo daân.
1.4. Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, caùc phöông tieän truyeàn thoâng laø phöông theá keát noái con ngöôøi vôùi nhau; tuy nhieân truyeàn thoâng cuõng coù theå bò laïm duïng ñeå gaây chia reõ, haän thuø, nghi kî, taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán ñôøi soáng tín höõu. Vì theá caàn quan taâm ñeán ñaïo ñöùc truyeàn thoâng.
2. Laéng nghe
2.1. Tham gia tieán trình thænh yù laø cô hoäi ñeå khaùm phaù taàm quan troïng cuûa vieäc laéng nghe, töø ñoù nhaän ra raèng nghe thì coù nhöng laéng nghe vôùi caû khoái oùc vaø con tim thì chöa! Laéng nghe nhöõng ngöôøi cuøng quan ñieåm vôùi mình thì deã nhöng khoâng ñem laïi nhieàu thaønh quaû, caàn laéng nghe nhöõng yù kieán khaùc, theå hieän nhöõng caùch nhìn vaø caùch nghó khaùc, nhôø ñoù coù theå xem xeùt vaán ñeà caùch toaøn dieän hôn.
2.2. Nhöõng caûn trôû trong vieäc laéng nghe laø söï cheânh leäch tuoåi taùc, neáp suy nghó, giôùi tính, naêng löïc, nhaát laø tính kieâu caêng, töï maõn, "caùi toâi" quaù lôùn cuûa moãi ngöôøi, caùch rieâng laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo. Caàn phaûi deïp boû caùi toâi aáy ñeå coù theå nghe ñöôïc tieáng noùi cuûa Thaùnh Thaàn nhieàu khi ñang noùi qua "nhöõng ngöôøi beù moïn" trong Hoäi Thaùnh (x. Mt 11,25).
2.3. Vaên hoùa AÙ Ñoâng coù khuynh höôùng troïng nam khinh nöõ, ñeà cao toân ti traät töï, do ñoù cuõng laø raøo caûn cho vieäc laéng nghe nöõ giôùi vaø nhöõng ngöôøi ngheøo trong xaõ hoäi vaø trong Hoäi Thaùnh.
3. Lôøi Chuùa vaø Thaùnh Theå
3.1. Caùc giaùo daân lôùn tuoåi baøy toû söï quan ngaïi veà tình traïng nhaø thôø ngaøy caøng vaéng boùng ngöôøi treû. Tuy soá ngöôøi döï leã Chuùa nhaät coøn khaù ñoâng nhöng loøng yeâu meán vaø suøng kính Bí tích Thaùnh Theå coøn hôøi hôït, vieäc tham döï Thaùnh Leã chæ nhö moät boån phaän ñaïo ñöùc phaûi thöïc hieän, chöa coù söï noái keát giöõa ñôøi soáng vaø maàu nhieäm Thaùnh Theå ñöôïc cöû haønh. Mong caùc linh muïc cöû haønh Thaùnh Leã - nhaát laø Thaùnh Leã Chuùa nhaät caùch soát saéng, töø leã phuïc ñeán tö theá, thaùi ñoä khi daâng leã.
3.2. Tieán trình hieäp haønh giuùp caùc tín höõu caûm nghieäm saâu saéc hôn veà vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa, ñoàng thôøi neâu leân moái quan taâm veà baøi giaûng leã cuûa caùc linh muïc. Trong thöïc teá, vôùi phaàn ñoâng tín höõu, döï leã Chuùa nhaät laø cô hoäi duy nhaát ñeå laéng nghe Lôøi Chuùa, vì theá caùc linh muïc caàn chuaån bò baøi giaûng cho chu ñaùo: baùm saùt Lôøi Chuùa, laø hoa traùi cuûa suy tö vaø caàu nguyeän, trình baøy deã hieåu vaø lieân heä thöïc teá. Ñöôïc nhö theá, vieäc giaûng leã vöøa laøm phong phuù ñôøi soáng thieâng lieâng cuûa linh muïc vöøa nuoâi döôõng ñôøi soáng ñöùc tin cuûa coäng ñoaøn.
3.3. Ngoaøi vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa trong Thaùnh Leã, nhieàu gia ñình ñaõ coù thoùi quen ñoïc Lôøi Chuùa trong caùc giôø kinh toái cuûa gia ñình; nhieàu ngöôøi cuõng tìm ñoïc Lôøi Chuùa khi gaëp nhöõng khoù khaên trong cuoäc soáng hoaëc khi phaûi ñöa ra moät quyeát ñònh quan troïng. Vôùi nhieàu tín höõu, Lôøi Chuùa thöïc söï laø löông thöïc boå döôõng vaø aùnh saùng soi ñöôøng cho hoï.
3.4. Taïi caùc Giaùo phaän coù caùc daân toäc ít ngöôøi, Giaùo phaän ñaõ ñaåy maïnh vieäc dòch Kinh Thaùnh sang tieáng daân toäc. Ñoàng thôøi caùc linh muïc, tu só coá gaéng hoïc tieáng daân toäc ñeå coù theå laéng nghe ngöôøi daân vaø truyeàn taûi Lôøi Chuùa cho hoï.
3.5. Caùc tín höõu raát caàn nhöõng höôùng daãn cuï theå töø phía Hoäi Thaùnh ñeå laøm sao vöøa cöû haønh caùc nghi thöùc phuïng vuï cho ñuùng, vöøa haøi hoøa vôùi baûn saéc vaên hoùa ñòa phöông. Öôùc mong coù ñöôïc nhöõng höôùng daãn cuï theå trong caùc laõnh vöïc phuïng töï, vaên hoùa, thaùnh nhaïc.
4. Tham gia: bình ñaúng vaø ñoàng traùch nhieäm
4.1. Phaàn ñoâng tín höõu caûm thaáy vui, vinh döï vaø haïnh phuùc khi ñöôïc tham gia phuïc vuï Nhaø Chuùa. Nhöõng buoåi gaëp gôõ giuùp ngöôøi tín höõu yù thöùc hôn veà söï bình ñaúng veà phaåm giaù cuõng nhö trong hoaït ñoäng xaây döïng Hoäi Thaùnh.
4.2. Caùc linh muïc khoâng neân coi nhöõng ngöôøi tham gia Hoäi ñoàng giaùo xöù nhö nhöõng ngöôøi thöøa haønh, nhöng nhö nhöõng coäng söï vieân cuûa caùc ngaøi.
4.3. Caùc doøng tu tích cöïc tham gia hoaït ñoäng muïc vuï, tuy nhieân ôû moät vaøi nôi, hoaït ñoäng muïc vuï cuûa caùc doøng tu chöa thöïc söï aên khôùp vôùi caùc hoaït ñoäng muïc vuï cuûa Giaùo phaän.
5. Phaùt bieåu
5.1. Vaãn coù tình traïng giaùo daân, tu só, linh muïc coøn e deø khoâng daùm leân tieáng tröôùc caùch haønh xöû ñoäc ñoaùn cuûa beà treân vì sôï bò truø giaäp. Khoâng daùm noùi leân söï thaät, khoâng daùm goùp yù vôùi chuû chaên nhöng laïi baøn taùn vôùi nhau vaø pheâ phaùn sau löng. Nhieàu ngöôøi ngaïi phaùt bieåu vì töï ti maëc caûm (veà trí thöùc hoaëc ñôøi soáng luaân lyù), hoaëc cho raèng mình khoâng coù thaåm quyeàn ñeå goùp yù trong nhöõng laõnh vöïc chuyeân moân cuûa Hoäi Thaùnh.
5.2. Giaùo daân tích cöïc tham gia xaây döïng cô sôû vaät chaát taïi caùc giaùo xöù, tuy nhieân coù nhöõng nôi quaù taäp trung vaøo vieäc naøy ñeán noãi giaùo daân caûm thaáy laø gaùnh naëng cho hoï.
6. Söù vuï
6.1. Vieäc loan baùo Tin Möøng môùi chæ ngöng ôû choã "cha truyeàn con noái", chöa maïnh daïn vöôn ra beân ngoaøi. YÙ thöùc moãi Kitoâ höõu ñeàu laø moân ñeä thöøa sai coøn yeáu nôi ngöôøi giaùo daân.
6.2. Nhieàu lyù do ñeå giaûi thích tình traïng naøy: Giaùo phaän chöa thöïc söï ñaët söù maïng loan baùo Tin Möøng leân haøng ñaàu; thieáu söï göông maãu trong ñôøi soáng moät soá chuû chaên; kieán thöùc giaùo lyù cuûa tín höõu chöa ñuû vöõng neân ngaïi noùi veà Chuùa; maëc ñònh raèng ñaây laø vieäc cuûa caùc giaùo só vaø tu só.
6.3. Ñeå thi haønh söù vuï loan baùo Tin Möøng, thaùch ñoá lôùn nhaát laø chính caùc tín höõu phaûi thöïc söï laø moân ñeä Chuùa Kitoâ vaø soáng Tin Möøng cuûa Ngaøi. Loan baùo Tin Möøng khoâng phaûi laø chieâu duï tín ñoà nhöng laø söï chia seû vaø giôùi thieäu veû ñeïp cuûa Tin Möøng cho moïi ngöôøi.
7. Daán thaân phuïc vuï xaõ hoäi, baùc aùi xaõ hoäi
7.1. Coâng taùc baùc aùi xaõ hoäi ñöôïc nhieàu ngöôøi höôûng öùng vì laø vieäc laøm phuø hôïp vôùi Lôøi Chuùa vaø truyeàn thoáng vaên hoùa Vieät Nam. Tuy nhieân cuõng coù caûnh baùo veà nguy cô laøm vieäc baùc aùi vì chuoäng thaønh tích, ñaùnh boùng teân tuoåi, hoaëc laøm theo phong traøo.
7.2. YÙ thöùc xaõ hoäi coøn keùm. Mong muoán coù nhöõng buoåi chia seû veà caùc vaán ñeà xaõ hoäi nhö Baûo veä söï soáng, Chaêm soùc moâi tröôøng, Phoøng traùnh caùc teä naïn xaõ hoäi, Phoøng choáng HIV/AIDS.
8. Ñoái thoaïi
8.1. Ñoái thoaïi vôùi caùc toân giaùo baïn laø vieäc quan troïng vaø caàn thieát, nhöng ñeå coù theå ñoái thoaïi thöïc söï, ngöôøi tín höõu Coâng giaùo phaûi coù neàn taûng ñöùc tin vaø giaùo lyù vöõng chaéc, cuøng vôùi thaùi ñoä theå hieän söï toân troïng caùc toân giaùo khaùc.
8.2. Ñaõ coù nhieàu saùng kieán muïc vuï taïo söï gaàn guõi vôùi löông daân: môøi anh chò em löông daân ñeán tham döï, chia seû vaø giao löu trong caùc dòp leã lôùn cuûa Coâng giaùo; thaêm vieáng caùc gia ñình löông daân trong hoaøn caûnh khoù khaên.
Phaàn III. Phaân Ñònh
Laéng nghe tieáng noùi cuûa moïi thaønh phaàn Daân Chuùa trong baàu khí caàu nguyeän, chuùng toâi cuõng laéng nghe tieáng goïi cuûa Thaùnh Thaàn Thieân Chuùa.
1. Veà hieäp thoâng
1.1. Trong thôøi kinh teá thò tröôøng, di cö ñeå tìm coâng aên vieäc laøm laø tình traïng phoå bieán. Rôøi boû laøng queâ quen thuoäc ñeå hoäi nhaäp vaøo moâi tröôøng soáng môùi laø thaùch thöùc lôùn cho anh chò em di daân. Trong ñôøi soáng ñöùc tin cuõng theá, neáu khoâng ñöôïc naâng ñôõ vaø ñoàng haønh, nhieàu anh chò em seõ caûm thaáy mình bò boû rôi vì khoâng bieát mình thuoäc veà ñaâu, ñoâi khi coøn coù caûm giaùc bò xua ñuoåi. Caùc Giaùo phaän caàn quan taâm ñeán nhu caàu muïc vuï naøy nhieàu hôn vaø coù nhöõng höôùng daãn cuï theå cho caùc linh muïc trong vieäc chaêm soùc muïc vuï cho anh chò em di daân.
1.2. Vôùi nhöõng ñoâi hoân phoái ñaõ ly dò vaø taùi hoân, caùc muïc töû caàn coù thaùi ñoä muïc vuï thích hôïp, giuùp hoï caûm nhaän mình vaãn laø thaønh vieân trong gia ñình Hoäi Thaùnh. Coù Giaùo phaän ñeà nghò Hoäi ñoàng Giaùm muïc neân coù höôùng daãn cuï theå ñeå giaûi quyeát cho caùc ñoâi hoân phoái ñaõ ñoå vôõ laâu naêm vaø khoâng theå haøn gaén; quy ñònh roõ veà thôøi gian nhaát ñònh maø Hoäi Thaùnh caàn ñeå ñöa ra phaùn quyeát veà Bí tích Hoân Phoái cuûa ñöông söï ñaõ ñeä ñôn xin coâng boá hoân nhaân voâ hieäu. Vaán ñeà laø phaûi laøm theá naøo ñeå söï ñoàng haønh naøy vöøa khoâng laøm giaûm bôùt giaù trò cuûa Tin Möøng veà hoân nhaân baát khaû phaân ly, vöøa theå hieän loøng thöông xoùt voâ bieân cuûa Cha treân trôøi, nhôø ñoù nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân caûm thaáy mình khoâng bò loaïi tröø nhöng vaãn laø thaønh vieân soáng ñoäng trong gia ñình Hoäi Thaùnh.
1.3. Nhieàu gia ñình treû cho raèng Hoäi Thaùnh quaù ngaët ngheøo veà vieäc tieát cheá trong ñôøi soáng tình duïc vôï choàng, vaø mong Hoäi Thaùnh caûm thoâng cho hoï khi phaûi duøng ñeán nhöõng phöông phaùp traùnh thai nhaân taïo nhö moät phöông theá chaúng ñaëng ñöøng ñeå gìn giöõ haïnh phuùc gia ñình.
1.4. Chính caùc giaùm muïc, linh muïc, tu só phaûi laø nhöõng ngöôøi ñi böôùc tröôùc vaø neâu göông veà söï hieäp thoâng. Caùc giaùm muïc neân chuû ñoäng ñeán vôùi caùc linh muïc ñeå laéng nghe nhöõng taâm tö nguyeän voïng cuûa caùc linh muïc, nhôø ñoù caùc linh muïc caûm nhaän söï gaàn guõi vôùi giaùm muïc. Giaùo daân mong muoán caùc linh muïc soáng khoù ngheøo vaø giaûn dò, gaàn guõi vôùi moïi ngöôøi, nhaát laø ngöôøi ngheøo vaø nhöõng hoaøn caûnh baát haïnh. Caûn trôû lôùn nhaát cuûa hieäp thoâng laø "caùi toâi" quaù lôùn cuûa moãi ngöôøi, nhaát laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo. Vì theá lôøi môøi goïi cuûa Chuùa Gieâsu: "Haõy hoïc cuøng Ta vì Ta hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng" (Mt 11,29) caàn thieát hôn bao giôø trong moät Hoäi Thaùnh hieäp thoâng.
1.5. Hieän nay caùc tín höõu ngöôøi daân toäc coù tæ leä khaù ñoâng trong toång soá giaùo daân Vieät Nam, vì theá Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam neân nhaéc tôùi hoï trong caùc Thö Muïc vuï, khuyeán khích hoï tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng chung cuûa Hoäi Thaùnh vaø thi haønh söù vuï caùch nhieät thaønh hôn.
2. Veà tham gia
2.1. Ñaïi hoäi Daân Chuùa 2010 keâu goïi moïi tín höõu Vieät Nam: "Chuùng ta neân maïnh daïn vaø nhanh choùng rôøi boû nhöõng caùch haønh xöû "bao caáp" hay "quan lieâu", theo kieåu giaùo só cung öùng taát caû moïi söï, giaùo daân phaûi leä thuoäc giaùo só, ñeå xaây döïng moät Hoäi Thaùnh tham gia". Lôøi keâu goïi aáy vaãn coøn mang tính thôøi söï. Hôn ai heát, nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm laõnh ñaïo trong Hoäi Thaùnh caàn traùnh thaùi ñoä tròch thöôïng vaø laïm quyeàn, bieát khieâm toán laéng nghe nhieàu hôn.
2.2. Caùc coäng ñoaøn Hoäi Thaùnh cô baûn laø phöông theá höõu hieäu ñeå môøi goïi vaø coå voõ söï tham gia vì laø nhöõng nhoùm nhoû cuøng moät ñòa phöông, ôû ñoù moïi ngöôøi deã daøng gaëp gôõ nhau, laéng nghe nhau, chia seû Lôøi Chuùa, vaø cuøng nhau phaân ñònh thaùnh yù Thieân Chuùa trong hoaøn caûnh soáng cuï theå. Vì theá nôi naøo coù theå, neân thuùc ñaåy vieäc hình thaønh caùc coäng ñoaøn treân trong moái hieäp thoâng vôùi caùc cha xöù taïi ñòa phöông.
2.3. Ñeå dieãn taû vaø coå voõ söï tham gia cuûa moïi thaønh phaàn Daân Chuùa vaøo söù vuï cuûa Hoäi Thaùnh, phaûi chaêng Hoäi Thaùnh neân trao taùc vuï ñoïc saùch vaø giuùp leã cho caùc nöõ tu hoaëc caùc tín höõu nöõ xöùng hôïp? Cuõng neân coå voõ söï tham gia cuûa ngöôøi nöõ vaøo nhöõng cô caáu nhö Hoäi ñoàng giaùo xöù.
3. Veà söù vuï
3.1. Ñöùc thaùnh cha Phanxicoâ thöôøng nhaéc nhôù moïi Kitoâ höõu ñeàu laø moân ñeä thöøa sai, tuy nhieân yù thöùc naøy coøn yeáu keùm nôi caùc tín höõu, hoï coi vieäc loan baùo Tin Möøng laø vieäc cuûa caùc giaùo só vaø tu só. Vì theá caàn vun troàng yù thöùc naøy nôi caùc tín höõu ñeå hoï laøm chöùng cho Tin Möøng ngay trong moâi tröôøng soáng vaø laøm vieäc haèng ngaøy. Chuùng toâi ñaëc bieät quan taâm ñeán giôùi giaùo chöùc vaø giôùi y teá Coâng giaùo. Taïi Vieät Nam, Hoäi Thaùnh khoâng coù caùc cô sôû giaùo duïc, y teá, tuy nhieân raát nhieàu tín höõu Coâng giaùo ñang laøm vieäc trong laõnh vöïc naøy vôùi tö caùch laø thaày coâ giaùo, baùc só, nhaân vieân y teá. Neáu caùc tín höõu naøy thöïc söï yù thöùc mình laø caùc moân ñeä thöøa sai, chöùng töø cuûa hoï trong moâi tröôøng laøm vieäc seõ laø cô hoäi raát toát ñeå giôùi thieäu veû ñeïp cuûa Tin Möøng.
3.2. Nhieàu taân toøng khoâng coøn thöïc haønh ñöùc tin sau khi chòu Pheùp Röûa, nhaát laø nhöõng ngöôøi nam chòu Pheùp Röûa ñeå keát hoân. Vì theá caàn coù söï chuaån bò chu ñaùo tröôùc khi chòu Pheùp Röûa, ñoàng thôøi caàn coù söï ñoàng haønh vôùi caùc taân toøng sau khi ñöôïc röûa toäi.
3.3. Ñeå phuïc vuï coâng cuoäc loan baùo Tin Möøng, moät soá Giaùo phaän ñaõ coù chöông trình ñaøo taïo caùc taùc vieân truyeàn giaùo: huaán luyeän veà giaùo lyù ñöùc tin, veà söù vuï, veà caùch öùng xöû khi ñeán vôùi löông daân. Taïi moät vaøi Giaùo phaän khaùc, caùc linh muïc môøi goïi tu só vaø giaùo daân hình thaønh caùc nhoùm truyeàn giaùo, cuøng nhau caàu nguyeän, thaêm vieáng caùc gia ñình löông daân trong ñòa baøn vaø giuùp ñôõ hoï khi caàn thieát. Ñaây laø nhöõng vieäc laøm raát toát vaø caàn ñöôïc nhaân roäng ra nhieàu nôi.
3.4. Soáng trong xaõ hoäi ña toân giaùo vaø Coâng giaùo chæ laø thieåu soá, kinh nghieäm daïy chuùng ta raèng ñoái thoaïi baèng cuoäc soáng laø cuoäc ñoái thoaïi thöôøng xuyeân vaø hieäu quaû nhaát vôùi caùc toân giaùo khaùc. Töông töï nhö theá, trong töông quan vôùi xaõ hoäi daân söï, duø vaãn toàn taïi nhöõng thaønh kieán töø caû hai phía, Hoäi Thaùnh luoân mong muoán ñoái thoaïi thaúng thaén vaø coäng taùc chaân thaønh nhaèm phuïc vuï ích chung cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi.
3.5. Trong thôøi ñaïi truyeàn thoâng kyõ thuaät soá, vieäc vaän duïng phöông tieän truyeàn thoâng ñeå loan baùo Tin Möøng laø ñoøi hoûi caàn thieát, nhôø ñoù coù theå ñoàng haønh vaø laéng nghe tieáng noùi giaùo daân, kòp thôøi thoâng tin vaø höôùng daãn ñôøi soáng ñöùc tin, giôùi thieäu veû ñeïp cuûa Tin Möøng. Ñeå ñaït muïc ñích naøy, caàn gaây yù thöùc vaø ñaøo taïo caùc tín höõu veà ñaïo ñöùc truyeàn thoâng.
3.6. Ôn goïi linh muïc, tu só taïi Vieät Nam coøn phong phuù. Hoäi Thaùnh Vieät Nam neân nghó ñeán vieäc göûi caùc linh muïc, tu só ñeán caùc vuøng mieàn coøn thieáu linh muïc, vöøa ñeå ñeàn ôn caùc thöøa sai xöa kia ñem Tin Möøng ñeán Vieät Nam, vöøa ñeå phuïc vuï nhu caàu cuûa Hoäi Thaùnh hoaøn vuõ trong thôøi ñaïi hieän nay.
Keát Luaän
Nhìn laïi tieán trình thöïc hieän Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc caáp giaùo phaän, chuùng toâi ruùt ñöôïc nhöõng baøi hoïc boå ích cho ñôøi soáng vaø söù vuï cuûa Hoäi Thaùnh taïi Vieät Nam.
Ñaây laø laàn ñaàu tieân moïi thaønh phaàn Daân Chuùa trong caùc Giaùo phaän ñöôïc thænh yù vaø ñoùng goùp yù kieán, vì theá ñaây laø dòp quyù baùu ñeå moãi Giaùo phaän coù caùi nhìn toång quan vaø chính xaùc veà tình hình Giaùo phaän, nhöõng öôùc mong cuûa caùc thaønh phaàn Daân Chuùa, töø ñoù coù theå ñöa ra nhöõng ñònh höôùng thích hôïp cho töông lai. Nhieàu Giaùo phaän coù keá hoaïch phoå bieán baûn Toång keát cuûa Giaùo phaän ñeå moïi ngöôøi bieát vaø cuøng nhau thöïc hieän.
Chuùng toâi xem tieán trình Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc caáp giaùo phaän laø cuoäc thao luyeän thieâng lieâng, vaø "gaëp gôõ - laéng nghe - phaân ñònh" laø nhöõng böôùc caên baûn cuûa linh ñaïo hieäp haønh, laøm neân moät caùch theá hieän dieän môùi cuûa Hoäi Thaùnh. Vì theá vieäc toång keát tieán trình naøy khoâng phaûi laø söï keát thuùc nhöng ñuùng hôn laø söï khôûi ñaàu moät haønh trình môùi. "Hieäp haønh" phaûi laø moät loái soáng caàn ñöôïc keùo daøi chöù khoâng chæ laø khaåu hieäu phong traøo hoaëc keá hoaïch mang tính thôøi vuï. Hi voïng raèng vôùi linh ñaïo hieäp haønh, chuùng toâi seõ cuøng nhau soáng vaø vun ñaép ngaøy caøng roõ neùt hôn hình aûnh Hoäi Thaùnh hieäp haønh, moät Hoäi Thaùnh cuûa hieäp thoâng vaø tham gia ñeå phuïc vuï söù maïng Ñöùc Kitoâ trao phoù cho chuùng ta.
Ngaøy 10 thaùng 08 naêm 2022
Vaên phoøng thö kyù HÑGMVN
(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)