Toâng huaán Chính Loøng Tin Caäy
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ,
ban haønh nhaân dòp kyû nieäm 150 naêm
sinh nhaät Thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu
Toâng huaán Chính Loøng Tin Caäy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, ban haønh nhaân dòp kyû nieäm 150 naêm sinh nhaät Thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu.
Ñình Chaån, dòch töø baûn tieáng Phaùp
Vatican (WHÑ 18-10-2023) - Toâng huaán "Chính Loøng Tin Caäy" cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, veà Loøng Tin Caäy vaøo loøng Thöông Xoùt cuûa Thieân Chuùa nhaân dòp kyû nieäm 150 naêm sinh nhaät Thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø Thaùnh Nhan.
1 "Chính loøng tin caäy vaø khoâng gì khaùc ngoaøi loøng tin caäy seõ daãn chuùng ta ñeán Tình Yeâu." [1]
2. Nhöõng lôøi raát maïnh meõ naøy cuûa Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø Thaùnh Nhan ñaõ noùi leân taát caû, toùm löôïc thieân taøi veà linh ñaïo cuûa ngaøi vaø ñuû ñeå minh chöùng cho vieäc ngaøi ñöôïc tuyeân boá laø Tieán só Giaùo hoäi. Chæ coù loøng tin caäy, vaø "khoâng coù gì khaùc", khoâng coù con ñöôøng naøo khaùc daãn chuùng ta ñeán Tình Yeâu trao ban taát caû. Nhôø loøng tin caäy, nguoàn aân suûng ñoå traøn ngaäp trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta, Tin Möøng trôû neân maùu thòt trong chuùng ta vaø bieán ñoåi chuùng ta thaønh keânh daãn loøng thöông xoùt cho anh em mình.
3. Chính loøng tin caäy naâng ñôõ chuùng ta moãi ngaøy vaø seõ khieán chuùng ta ñöùng vöõng tröôùc aùnh maét cuûa Chuùa khi Ngaøi goïi chuùng ta ñeán vôùi Ngaøi: "Vaøo luùc xeá chieàu cuoäc ñôøi naøy, con seõ xuaát hieän tröôùc nhan Ngaøi vôùi ñoâi baøn tay khoâng, vì Laïy Chuùa, con khoâng xin Ngaøi ñeám caùc coâng traïng cuûa con. Taát caû söï coâng chính cuûa chuùng con ñeàu coù veát nhô tröôùc maét Ngaøi. Vì theá, con muoán maëc laáy söï Coâng chính cuûa Ngaøi vaø nhôø Tình Yeâu cuûa Ngaøi, con chieám höõu ñöôïc chính Ngaøi vónh vieãn." [2]
4. Teâreâsa laø moät trong nhöõng vò thaùnh ñöôïc bieát ñeán nhieàu nhaát vaø ñöôïc yeâu meán nhaát treân khaép theá giôùi. Gioáng nhö Thaùnh Phanxicoâ Assisi, ngaøi ñöôïc yeâu meán thaäm chí nôi nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø Kitoâ höõu vaø caû nhöõng ngöôøi khoâng tin. Thaùnh nöõ cuõng ñöôïc UNESCO coâng nhaän laø moät trong nhöõng göông maët yù nghóa nhaát cuûa nhaân loaïi ñöông ñaïi. [3]
Thaät laø toát cho chuùng ta khi ñaøo saâu söù ñieäp cuûa ngaøi nhaân dòp kyû nieäm 150 naêm ngaøy sinh cuûa ngaøi, taïi Alencon vaøo ngaøy 2 thaùng 1 naêm 1873, vaø kyû nieäm 100 naêm phong chaân phöôùc cho ngaøi. [4] Nhöng toâi khoâng muoán coâng boá Toâng huaán naøy vaøo moät trong nhöõng ngaøy ñoù, cuõng nhö vaøo ngaøy kính nhôù ngaøi, ñeå söù ñieäp naøy vöôït xa leã kyû nieäm vaø ñöôïc hieåu nhö moät phaàn kho taøng thieâng lieâng cuûa Giaùo hoäi. Ngaøy coâng boá Toâng huaán naøy, kính nhôù Thaùnh Teâreâsa Avila, nhaèm muïc ñích giôùi thieäu Thaùnh Teâreâsa cuûa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø Thaùnh Nhan nhö hoa traùi chín muoài cuûa cuoäc caûi caùch Doøng Caùt Minh vaø linh ñaïo cuûa vò Thaùnh vó ñaïi ngöôøi Taây Ban Nha.
5. Cuoäc ñôøi döông theá cuûa Teâreâsa thaät ngaén nguûi, hai möôi boán naêm,vaø giaûn dò nhö bao cuoäc ñôøi khaùc, baét ñaàu töø trong gia ñình, roài ñeán Doøng Caùt Minh ôû Lisieux. AÙnh saùng vaø tình yeâu phi thöôøng toûa ra töø con ngöôøi thaùnh nöõ, ñöôïc phaùt loä ngay sau khi ngaøi qua ñôøi, vôùi vieäc xuaát baûn caùc taùc phaåm cuûa ngaøi vaø voâ soá aân suûng maø caùc tín höõu ñaõ nhaän ñöôïc nhôø lôøi ngaøi chuyeån caàu.
6. Giaùo hoäi nhanh choùng nhaän ra giaù trò phi thöôøng trong chöùng töø cuûa chò vaø tính ñoäc ñaùo trong linh ñaïo ñaày tinh thaàn Tin Möøng naøy. Teâreâsa ñöôïc gaëp Ñöùc Giaùo hoaøng Leâo XIII trong moät chuyeán haønh höông ñeán Roma vaøo naêm 1887 vaø chò xin ngaøi chuaån pheùp cho vaøo Doøng Caùt Minh khi môùi möôøi laêm tuoåi. Khoâng laâu sau khi chò qua ñôøi, Thaùnh Pioâ X ñaõ nhaän ra taàm voùc thieâng lieâng to lôùn cuûa chò, ñeán möùc khaúng ñònh raèng chò seõ trôû thaønh vò thaùnh vó ñaïi nhaát cuûa thôøi hieän ñaïi. Teâreâsa ñöôïc Ñöùc Beâneâñíctoâ XV tuyeân boá laø Baäc Ñaùng kính vaøo naêm 1921, ñöôïc ca ngôïi caùc nhaân ñöùc theå hieän trong "con ñöôøng nhoû" cuûa thôøi thô thieâng lieâng [5]; ñöôïc phong chaân phöôùc caùch ñaây moät theá kyû vaø sau ñoù ñöôïc Ñöùc Pioâ XI tuyeân phong hieån thaùnh vaøo ngaøy 17 thaùng 5 naêm 1925. Vò Giaùo hoaøng naøy ñaõ daâng lôøi taï ôn Chuùa vì ñaõ laøm cho Teâreâsa cuûa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø Thaùnh Nhan laø Chaân phöôùc ñaàu tieân ñöôïc toân vinh treân baøn thôø vaø laø vò thaùnh ñaàu tieân ñöôïc ngaøi tuyeân thaùnh. [6] Cuõng chính Ñöùc Giaùo hoaøng naøy ñaõ coâng boá thaùnh nöõ laø Boån maïng cuûa caùc xöù Truyeàn giaùo vaøo naêm 1927. [7] Thaùnh nöõ ñöôïc toân vinh laø moät trong nhöõng vò thaùnh baûo trôï cuûa nöôùc Phaùp vaøo naêm 1944 bôûi Ñöùc Pioâ XII ñaùng kính [8], ngöôøi ñaõ nhieàu laàn khaùm phaù chuû ñeà thô aáu thieâng lieâng. [9] Thaùnh Phaoloâ VI thì thích nhôù laïi leã röûa toäi ngaøi ñöôïc laõnh nhaän vaøo ngaøy 30 thaùng 9 naêm 1897, ngaøy thaùnh Teâreâsa qua ñôøi, vaø nhaân dòp kyû nieäm 100 naêm ngaøy sinh cuûa thaùnh nöõ, ngaøi ñaõ vieát thö cho Ñöùc Giaùm muïc Giaùo phaän Bayeux vaø Lisieux veà hoïc thuyeát cuûa thaùnh nöõ. [10] Trong chuyeán toâng du ñaàu tieân ñeán Phaùp, Thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ ñeán vöông cung thaùnh ñöôøng kính thaùnh nöõ vaøo ngaøy 2 thaùng 6 naêm 1980 vaø, vaøo naêm 1997, ngaøi ñaõ tuyeân boá thaùnh nöõ laø Tieán só Giaùo hoäi [11] vôùi tö caùch laø moät "chuyeân gia veà khoa hoïc tình yeâu". [12] Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI ñaõ laáy laïi chuû ñeà "khoa hoïc veà tình yeâu" baèng caùch ñeà xuaát thaùnh nöõ nhö "moät baäc thaày höôùng daãn cho taát caû moïi ngöôøi, ñaëc bieät cho nhöõng ngöôøi thöïc thi thöøa taùc vuï thaàn hoïc trong daân Chuùa". [13] Cuoái cuøng, toâi cuõng vui möøng ñöôïc tuyeân thaùnh cho cha meï cuûa thaùnh nöõ, oâng baø coá Louis vaø Zeùlie, vaøo naêm 2015 nhaân dòp Thöôïng Hoäi ñoàng veà Gia ñình vaø gaàn ñaây toâi ñaõ daâng cho thaùnh nöõ moät baøi giaùo lyù veà chuû ñeà loøng nhieät thaønh toâng ñoà. [14]
1. Chuùa Gieâsu Vì Ngöôøi Khaùc
7. Trong teân goïi maø chò thaùnh choïn nhö laø nöõ tu, danh Gieâsu noåi baät leân laø: "Haøi Nhi", voán bieåu loä maàu nhieäm Nhaäp Theå, vaø "Thaùnh Nhan", nghóa laø khuoân maët cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng hieán mình cho ñeán cuøng treân Thaäp Giaù. Chò laø "Thaùnh Teâreâsa cuûa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø Thaùnh Nhan".
8. Thaùnh danh Gieâsu luoân ñöôïc Teâreâsa "hít thôû" nhö moät haønh ñoäng yeâu thöông, cho ñeán hôi thôû cuoái cuøng. Chò cuõng ñaõ khaéc nhöõng doøng chöõ naøy vaøo phoøng tu cuûa mình: "Chuùa Gieâsu laø tình yeâu duy nhaát cuûa con". Ñaây laø caùch ngaøi giaûi thích veà lôøi khaúng ñònh troïng taâm cuûa Taân Öôùc: "Thieân Chuùa laø tình yeâu" (1 Ga 4, 8.16).
Moät taâm hoàn truyeàn giaùo
9. Nhö xaûy ra trong baát kyø cuoäc gaëp gôõ ñích thöïc naøo vôùi Chuùa Kitoâ, kinh nghieäm ñöùc tin ñaõ môøi goïi chò ñeán vôùi söù maïng. Teâreâsa ñaõ xaùc ñònh söù maïng cuûa mình baèng nhöõng lôøi naøy: "Con mong muoán cuøng moät ñieàu ôû treân Trôøi cuõng nhö döôùi ñaát: Yeâu meán Chuùa Gieâsu vaø laøm cho Ngaøi ñöôïc yeâu meán". [15] Chò vieát raèng chò vaøo Caùt Minh "ñeå cöùu caùc linh hoàn." [16] Noùi caùch khaùc, chò thaùnh khoâng quan taâm ñeán vieäc hieán mình cho Thieân Chuùa maø khoâng tìm kieám lôïi ích cho anh em mình. Chò ñaõ chia seû tình yeâu thöông xoùt cuûa Chuùa Cha daønh cho ñöùa con toäi loãi, vaø cuûa vò Muïc Töû Nhaân Laønh daønh cho nhöõng con chieân laïc loái, xa caùch, bò thöông tích. Ñoù laø lyù do taïi sao chò laø Boån maïng cuûa caùc xöù truyeàn giaùo, baäc thaày veà loan baùo Tin Möøng.
10. Nhöõng trang cuoái cuøng cuûa Truyeän Moät Taâm Hoàn [17] laø moät tin möøng truyeàn giaùo, baøy toû caùch chò quan nieäm vieäc loan baùo Tin Möøng baèng söï haáp daãn [18] chöù khoâng phaûi baèng söï aùp ñaët hay chieâu duï. Thaät thuù vò khi ñoïc caùch chò toùm taét: "Keùo em ñi, chuùng em seõ chaïy theo muøi höông cuûa chaøng". OÂi Chuùa Gieâsu, vì theá khoâng caàn thieát phaûi noùi: Trong khi haáp daãn con, haõy thu huùt nhöõng linh hoàn maø con yeâu meán. Chæ moät töø ñôn giaûn: "Xin haõy thu huùt con" laø ñuû. Laïy Chuùa, con hieåu, khi moät linh hoàn ñeå mình bò quyeán ruõ bôûi muøi höông say ñaém cuûa Chuùa, noù seõ khoâng theå chaïy moät mình, taát caû nhöõng linh hoàn maø noù yeâu meán ñeàu bò loâi keùo theo sau: ñieàu naøy xaûy ra maø khoâng bò raøng buoäc, khoâng caàn noã löïc, ñoù laø heä quaû töï nhieân bôûi söï thu huùt höôùng veà Ngaøi. Gioáng nhö moät doøng nöôùc maïnh ñoå vaøo ñaïi döông, cuoán theo moïi thöù trong doøng chaûy, cuõng vaäy, OÂi Chuùa Gieâsu cuûa con, linh hoàn naøy lao vaøo ñaïi döông tình yeâu khoâng beán bôø cuûa Chuùa, cuõng mang theo taát caû nhöõng kho taøng maø noù sôû höõu. Laïy Chuùa, Chuùa bieát ñaáy, con khoâng coù kho baùu naøo khaùc ngoaøi nhöõng linh hoàn maø Chuùa vui loøng keát hôïp vôùi con." [19]
11. Chò trích daãn treân ñaây nhöõng lôøi tình nöông noùi vôùi chaøng reå trong saùch Dieãm ca (1, 3-4), theo caùch giaûi thích saâu saéc cuûa hai vò tieán só doøng Caùt Minh, Thaùnh Teâreâsa cuûa Chuùa Gieâsu vaø Thaùnh Gioan Thaùnh Giaù. Chaøng Reå laø Chuùa Gieâsu, Con Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ keát hôïp vôùi nhaân loaïi chuùng ta trong cuoäc nhaäp theå vaø cöùu chuoäc nhaân loaïi treân Thaäp Giaù. Töø caïnh söôøn môû ra, Ngaøi ñaõ sinh ra Giaùo hoäi, Hieàn theâ yeâu daáu maø Ngaøi ñaõ hieán maïng soáng mình (x. Eph 5:25). Ñieàu ñaùng chuù yù laø Teâreâsa, yù thöùc mình ñang caän keà caùi cheát, khoâng soáng maàu nhieäm naøy kheùp kín rieâng mình, trong moät caûm giaùc chæ ñöôïc an uûi, nhöng vôùi moät tinh thaàn toâng ñoà nhieät thaønh.
AÂn suûng giaûi thoaùt chuùng ta khoûi thoùi töï quy chieáu veà mình
12. Ñieàu naøy cuõng ñuùng khi chò thaùnh noùi veà hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, moät haønh ñoäng ngay laäp töùc mang yù nghóa truyeàn giaùo: "Ñaây laø lôøi caàu nguyeän cuûa con: con xin Chuùa Gieâsu keùo con vaøo trong ngoïn löûa tình yeâu cuûa Ngaøi, ñeå con ñöôïc hieäp nhaát vôùi Ngaøi maät thieát ñeán noãi Ngaøi soáng vaø haønh ñoäng trong con. Caøng caûm thaáy ngoïn löûa tình yeâu ñoát chaùy traùi tim con, con seõ caøng thöa leân: Haõy thu huùt con, caû nhöõng linh hoàn ñeán gaàn con (con chæ laø maûnh saét voâ duïng toäi nghieäp, neáu con rôøi xa ngoïn löûa thaàn thieâng), chôù gì hoï chaïy nhanh theo höông thôm cuûa Ngöôøi Yeâu Daáu, bôûi vì moät taâm hoàn chaùy boûng tình yeâu khoâng theå naøo ngoài yeân thuï ñoäng ñöôïc." [20]
13. Trong traùi tim Teâreâsa, aân suûng cuûa pheùp röûa trôû thaønh doøng thaùc maïnh meõ chaûy vaøo ñaïi döông tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ, mang theo voâ soá anh chò em mình. Ñaây laø ñieàu ñaõ xaûy ra ñaëc bieät sau khi chò qua ñôøi: lôøi höùa cuûa chò veà "côn möa hoa hoàng". [21]
2. Con Ñöôøng Nhoû Cuûa Loøng Tin Caäy Vaø Tình yeâu
14. Moät trong nhöõng khaùm phaù quan troïng nhaát cuûa Teâreâsa, vì lôïi ích cuûa toaøn theå daân Chuùa, laø "con ñöôøng nhoû" cuûa chò, con ñöôøng tin caäy vaø yeâu thöông, coøn ñöôïc goïi laø Con ñöôøng thô aáu thieâng lieâng. Moïi ngöôøi ñeàu coù theå ñi theo chò, trong baát kyø hoaøn caûnh naøo cuûa cuoäc ñôøi, vaøo moïi thôøi ñieåm toàn taïi. Ñaây laø con ñöôøng maø Cha treân trôøi maïc khaûi cho nhöõng keû beù moïn (x. Mt 11,25).
15. Teâreâsa keå laïi vieäc khaùm phaù ra con ñöôøng nhoû trong Truyeän Moät Taâm Hoàn: [22] "Do ñoù, con coù theå, duø nhoû beù, vaãn khao khaùt neân thaùnh; töï lôùn leân laø ñieàu khoâng theå, con phaûi bao dung vôùi chính mình vôùi moïi khuyeát ñieåm cuûa mình; nhöng con muoán tìm caùch leân Thieân Ñaøng baèng moät con ñöôøng raát thaúng, raát ngaén, moät con ñöôøng nhoû, hoaøn toaøn môùi meû." [23]
16. Ñeå moâ taû, chò duøng hình aûnh thang maùy: "Thang maùy naâng con leân Thieân ñaøng chính laø caùnh tay Ngaøi, OÂi Chuùa Gieâsu! Ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù, con khoâng caàn phaûi lôùn leân, traùi laïi con caàn phaûi nhoû beù, ngaøy caøng trôû neân nhoû beù hôn". [24] Nhoû beù, khoâng coù khaû naêng tin caäy vaøo chính mình, nhöng tín thaùc vaøo voøng tay ñaày söùc maïnh yeâu thöông cuûa Chuùa.
17. Ñoù laø "con ñöôøng yeâu thöông ngoït ngaøo", [25] ñöôïc Chuùa Gieâsu môû ra cho nhöõng keû beù nhoû vaø ngöôøi ngheøo, cho taát caû moïi ngöôøi. Ñaây laø con ñöôøng daãn ñeán nieàm vui ñích thöïc. Ñoái laäp vôùi quan nieäm cuûa phaùi Pelagio veà söï thaùnh thieän, [26] mang tính caù nhaân vaø thuoäc giôùi tinh hoa, khoå haïnh hôn laø thaàn bí, voán nhaán maïnh treân heát vaøo noã löïc cuûa con ngöôøi, Teâreâsa thì luoân nhaán maïnh ñeán tính öu vieät bôûi haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa, cuûa aân suûng Ngaøi ban. Chò coøn ñi xa hôn khi noùi: "Con luoân caûm thaáy tin töôûng taùo baïo raèng mình seõ trôû thaønh moät vò Thaùnh lôùn, bôûi vì con khoâng caäy döïa vaøo coâng traïng rieâng mình, nhöng con ñaët hi voïng vaøo Ñaáng laø Nhaân ñöùc, laø chính söï Thaùnh thieän: chæ coù Ngaøi laø Ñaáng haøi loøng vôùi nhöõng noã löïc yeáu ñuoái cuûa con, seõ naâng con leân vôùi chính Ngaøi vaø bao phuû con baèng coâng nghieäp voâ haïn cuûa Ngaøi, seõ laøm cho con neân thaùnh." [27]
Vöôït treân moïi coâng ñöùc
18. Loái suy nghó naøy khoâng maâu thuaãn vôùi giaùo huaán truyeàn thoáng cuûa Coâng giaùo veà söï phaùt trieån cuûa aân suûng. Ñöôïc coâng chính hoùa moät caùch töï do nhôø aân suûng thaùnh hoùa, chuùng ta ñöôïc bieán ñoåi vaø coù theå coäng taùc qua nhöõng vieäc laønh cuûa mình treân con ñöôøng thaêng tieán trong söï thaùnh thieän. Baèng caùch naøy, chuùng ta ñöôïc lôùn leân tôùi möùc chuùng ta coù ñöôïc nhöõng coâng traïng thöïc söï theo söï tieán trieån cuûa aân suûng ñaõ laõnh nhaän.
19. Nhöng Teâreâsa thích nhaán maïnh ñeán tính öu vieät cuûa haønh ñoäng thaàn linh vaø môøi goïi hoaøn toaøn tín thaùc khi chieâm ngaém tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ ñöôïc ban cho chuùng ta ñeán cuøng. Veà cô baûn, chò cho thaáy, vì chuùng ta khoâng theå coù baát kyø söï chaéc chaén naøo khi chæ nhìn vaøo chính mình, [28] neân chuùng ta cuõng khoâng theå chaéc chaén sôû höõu ñöôïc coâng ñöùc naøo. Do ñoù, khoâng theå döïa vaøo noã löïc cuûa chuùng ta hoaëc vaøo nhöõng gì chuùng ta laøm. Saùch Giaùo lyù trích daãn lôøi cuûa Thaùnh Teâreâsa khi ngaøi thöa vôùi Chuùa "Con seõ ra tröôùc maët Chuùa vôùi ñoâi baøn tay khoâng", [29] ñeå dieãn taû raèng "caùc thaùnh luoân coù moät yù thöùc soáng ñoäng raèng coâng ñöùc cuûa caùc ngaøi laø aân suûng thuaàn khieát". [30] Nieàm xaùc tín naøy khôi daäy loøng bieát ôn vui töôi vaø dòu daøng.
20. Do ñoù, thaùi ñoä thích hôïp nhaát laø ñaët loøng tin caäy ra beân ngoaøi baûn thaân: laø ñaët vaøo loøng thöông xoùt voâ haïn cuûa moät vò Thieân Chuùa yeâu thöông voâ haïn vaø ñaõ trao ban moïi söï treân Thaäp giaù laø Chuùa Gieâsu Kitoâ. [31] Ñaây laø lyù do taïi sao chò khoâng bao giôø söû duïng caùch dieãn ñaït thoâng thöôøng vaøo thôøi cuûa chò: "Toâi seõ laøm cho mình neân thaùnh".
21. Maët khaùc, loøng tin caäy voâ haïn cuûa chò khuyeán khích nhöõng ai caûm thaáy mong manh yeáu ñuoái, giôùi haïn, toäi loãi, haõy ñeå mình ñöôïc daãn daét vaø bieán ñoåi ñeå ñaït ñeán ñænh cao: "OÂi! Neáu taát caû nhöõng taâm hoàn yeáu ñuoái vaø baát toaøn ñeàu caûm nhaän ñöôïc ñieàu maø taâm hoàn nhoû beù nhaát trong taát caû moïi taâm hoàn ñang caûm nhaän, linh hoàn cuûa Teâreâsa beù nhoû cuûa Meï ñaây, thì khoâng moät ai seõ tuyeät voïng khi leân ñeán ñænh nuùi tình yeâu, vì Chuùa Gieâsu khoâng ñoøi hoûi nhöõng vieäc laøm vó ñaïi maø chæ yeâu caàu loøng tín thaùc vaø bieát ôn." [32]
22. Chính söï nhaán maïnh naøy cuûa Teâreâsa veà saùng kieán thaàn linh cho thaáy, khi chò noùi veà Bí tích Thaùnh Theå, chò khoâng ñaët öôùc muoán ñöôïc röôùc Chuùa Gieâsu leân haøng ñaàu, nhöng laø öôùc muoán cuûa Chuùa Gieâsu ñöôïc hieäp nhaát vôùi chuùng ta vaø ôû laïi trong taâm hoàn chuùng ta. [33] Trong haønh vi Daâng hieán cho Tình Yeâu Thöông Xoùt, ñau khoå vì khoâng theå röôùc leã moãi ngaøy, chò ñaõ thöa vôùi Chuùa Gieâsu: "Haõy ôû laïi trong con nhö ôû trong Nhaø taïm". [34] Trung taâm vaø ñoái töôïng chieâm ngaém cuûa chò khoâng phaûi laø chính mình vôùi nhöõng nhu caàu cuûa mình, maø laø Chuùa Kitoâ, Ñaáng yeâu thöông, Ñaáng tìm kieám, Ñaáng khao khaùt, Ñaáng ngöï trong taâm hoàn.
Loøng tín thaùc haøng ngaøy
23. Loøng tin caäy maø Teâreâsa ñeà cao khoâng neân chæ ñöôïc hieåu trong moái lieân heä vôùi vieäc thaùnh hoùa vaø cöùu roãi mang tính caù nhaân. Noù coù moät yù nghóa toaøn dieän, bao truøm toaøn boä cuoäc soáng cuï theå vaø aùp duïng cho taát caû cuoäc ñôøi chuùng ta, nôi chuùng ta thöôøng bò xaâm chieám bôûi nhöõng noãi sôï haõi, bôûi öôùc muoán an toaøn mang tính phaøm traàn, bôûi nhu caàu kieåm soaùt moïi thöù. Ñaây laø nôi xuaát hieän lôøi môøi goïi "tín thaùc" thaùnh thieän..
24. Loøng tin caäy troïn veïn, trôû thaønh söï tín thaùc trong Tình Yeâu, giaûi thoaùt chuùng ta khoûi nhöõng toan tính aùm aûnh, khoûi söï lo laéng thöôøng tröïc veà töông lai, khoûi nhöõng noãi sôï haõi laáy ñi söï bình an. Trong nhöõng ngaøy cuoái ñôøi, Teâreâsa ñaõ nhaán maïnh ñieåm naøy: "Chuùng ta, nhöõng ngöôøi ñang chaïy treân con ñöôøng Tình Yeâu, con thaáy raèng chuùng ta khoâng ñöôïc nghó ñeán nhöõng ñieàu coù theå xaûy ra ñau ñôùn vôùi mình trong töông lai, vì nhö theá laø thieáu loøng tin caäy". [35] Neáu chuùng ta ôû trong voøng tay cuûa Ngöôøi Cha yeâu thöông chuùng ta voâ haïn, ñieàu naøy ñuùng trong moïi hoaøn caûnh, thì chuùng ta seõ vöôït qua ñöôïc baát cöù ñieàu gì xaûy ra vaø, baèng caùch naøy hay caùch khaùc, keá hoaïch yeâu thöông vaø vieân maõn cuûa Ngaøi seõ ñöôïc thöïc hieän trong cuoäc ñôøi chuùng ta.
Moät ngoïn löûa giöõa maøn ñeâm
25. Teâreâsa ñaõ soáng ñöùc tin maïnh meõ vaø chaéc chaén nhaát trong boùng toái cuûa maøn ñeâm vaø caû trong boùng toái cuûa ñoài Can-veâ. Lôøi chöùng cuûa chò ñaït ñeán ñænh cao vaøo giai ñoaïn cuoái ñôøi, trong "thöû thaùch lôùn choáng laïi ñöùc tin" ,[36] baét ñaàu vaøo Leã Phuïc sinh naêm 1896. Trong baûn töï thuaät cuûa mình,[37] chò ñaët thöû thaùch naøy lieân quan tröïc tieáp ñeán thöïc teá ñau ñôùn cuûa chuû nghóa voâ thaàn thôøi ñoù. Thöïc vaäy, chò soáng vaøo cuoái theá kyû 19, "thôøi hoaøng kim" cuûa chuû nghóa voâ thaàn hieän ñaïi nhö moät heä thoáng trieát hoïc vaø tö töôûng. Khi chò vieát raèng Chuùa Gieâsu ñaõ ñeå cho taâm hoàn con "bò boùng toái daøy ñaëc xaâm chieám", [38] chò aùm chæ boùng toái cuûa chuû nghóa voâ thaàn vaø söï choái boû ñöùc tin Kitoâ giaùo. Khi keát hôïp vôùi Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ gaùnh laáy moïi boùng toái toäi loãi cuûa theá gian baèng caùch ñoàng yù uoáng cheùn Khoå Naïn, Teâreâsa nhaän ra, trong boùng toái naøy, söï tuyeät voïng, söï troáng roãng cuûa hö voâ. [39]
26. Nhöng boùng toái khoâng theå daäp taét ñöôïc AÙnh saùng: noù ñaõ bò ñaùnh baïi bôûi Ñaáng laø AÙnh saùng, ñaõ ñeán theá gian (x. Ga 12,46). [40] Caâu chuyeän cuûa Teâreâsa cho thaáy ñöùc tin anh huøng cuûa chò, söï chieán thaéng cuûa chò trong cuoäc chieán thieâng lieâng tröôùc nhöõng côn caùm doã maïnh meõ nhaát. Chò caûm thaáy mình nhö laø ngöôøi chò em cuûa nhöõng ngöôøi voâ thaàn vaø ngoài vaøo baøn aên vôùi hoï, nhö Chuùa Gieâsu ngoài vôùi nhöõng ngöôøi toäi loãi (x. Mt 9:10-13). Chò caàu nguyeän thay cho hoï, trong khi lieân tuïc canh taân haønh vi ñöùc tin cuûa mình, luoân hieäp thoâng yeâu thöông vôùi Thieân Chuùa: "Con chaïy ñeán vôùi Chuùa Gieâsu cuûa con, con thöa vôùi Ngaøi raèng con saün saøng ñoå ñeán gioït maùu cuoái cuøng ñeå laøm chöùng coù moät Thieân Ñaøng. Con thöa vôùi Ngaøi raèng con raát vui khi khoâng ñöôïc taän höôûng Thieân Ñaøng xinh ñeïp naøy treân traàn gian ñeå Ngaøi coù theå môû ra Thieân Ñaøng vónh vieãn cho nhöõng ngöôøi toäi nghieäp cöùng loøng tin." [41]
27. Cuøng vôùi loøng tin, chò soáng moät caùch maõnh lieät nieàm tin caäy voâ haïn vaøo loøng thöông xoùt voâ bieân cuûa Thieân Chuùa: "Moät loøng tin caäy phaûi daãn chuùng ta ñeán tình yeâu". [42] Chò nhìn thaáy, ngay caû trong boùng toái, loøng tin caäy hoaøn toaøn cuûa ñöùa treû, khoâng sôï haõi, buoâng boû mình trong voøng tay cuûa cha meï mình. Thaät vaäy, ñoái vôùi Teâreâsa, Thieân Chuùa toûa saùng treân heát nhôø loøng thöông xoùt cuûa Ngaøi, chìa khoùa ñeå hieåu moïi ñieàu noùi veà Ngaøi: "Chuùa ñaõ ban cho con loøng thöông xoùt voâ haïn, vaø chính nhôø ñoù maø con ñöôïc chieâm ngöôõng vaø toân kính nhöõng söï troïn laønh thaàn linh khaùc!. .. Khi ñoù, con thaáy taát caû ñeàu raïng ngôøi tình yeâu, chính Coâng lyù (vaø coù leõ hôn taát caû) con thaáy döôøng nhö ñöôïc bao phuû laïi baèng tình yeâu. [43] Ñaây laø moät trong nhöõng khaùm phaù quan troïng nhaát cuûa Teâreâsa, moät trong nhöõng ñoùng goùp lôùn nhaát cuûa chò cho toaøn theå daân Chuùa. Chò ñaõ böôùc vaøo vöïc thaúm cuûa loøng thöông xoùt Chuùa moät caùch phi thöôøng vaø kín muùc töø ñoù aùnh saùng cho nieàm hi voïng voâ haïn cuûa mình.
Moät nieàm hi voïng vöõng chaéc
28. Tröôùc khi vaøo Caùt Minh, Teâreâsa ñaõ coù kinh nghieäm traûi qua moät söï gaàn guõi thieâng lieâng ñaëc bieät vôùi moät trong nhöõng ngöôøi baát haïnh nhaát, teân toäi phaïm Henri Pranzini, bò keát aùn töû hình vì toäi gieát ba ngöôøi vaø khoâng aên naên. [44] Khi hieäp daâng thaùnh leã cho anh vaø caàu nguyeän vôùi loøng tin caäy hoaøn toaøn cho anh ñöôïc ôn cöùu ñoä, chò chaéc chaén seõ cho anh tieáp xuùc vôùi Maùu Thaùnh Chuùa Gieâsu vaø chò thöa vôùi Chuùa chaéc chaén raèng vaøo giaây phuùt cuoái cuøng Ngaøi seõ tha thöù cho anh vaø chò tin "ngay caû khi anh ta khoâng thuù toäi vaø khoâng toû ra aên naên". Chò ñöa ra lyù do cho söï chaéc chaén naøy: "Con ñaõ ñaët bieát bao loøng tin caäy vaøo loøng thöông xoùt voâ bieân cuûa Chuùa Gieâsu". [45] Caûm xuùc sau ñoù chò phaùt hieän ra raèng Pranzini, khi bò treo treân ñoaïn ñaàu ñaøi, "ñoät nhieân, bò thu huùt bôûi moät nguoàn caûm höùng baát ngôø, ñaõ quay laïi naém laáy Caây thaùnh giaù ñöôïc linh muïc taëng cho anh ta vaø hoân nhöõng veát thöông thieâng lieâng treân ñoù ba laàn !..." . [46] Caûm nghieäm maõnh lieät veà nieàm hi voïng choáng laïi moïi hi voïng naøy laø neàn taûng ñoái vôùi chò: "Keå töø aân suûng ñoäc nhaát naøy, öôùc muoán cöùu caùc linh hoàn cuûa con ngaøy caøng lôùn leân." [47]
29. Teâreâsa nhaän thöùc ñöôïc thaûm kòch toäi loãi, ngay caû khi chuùng ta luoân thaáy chò ñöôïc daãn vaøo maàu nhieäm Chuùa Kitoâ, vôùi söï chaéc chaén raèng "ôû ñaâu toäi loãi lan traøn, ôû ñoù ngaäp traøn aân suûng " (Rm 5:20). Toäi loãi cuûa theá gian thì meânh moâng nhöng khoâng phaûi laø voâ taän. Maët khaùc, tình yeâu thöông xoùt cuûa Ñaáng Cöùu Chuoäc laø voâ haïn. Teâreâsa laø nhaân chöùng cho chieán thaéng döùt khoaùt cuûa Chuùa Gieâsu tröôùc moïi theá löïc söï döõ qua cuoäc khoå naïn, caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngaøi. Ñöôïc thuùc ñaåy bôûi loøng tin caäy, chò daùm vieát: "Laïy Chuùa Gieâsu, xin giuùp con cöùu ñöôïc nhieàu linh hoàn, ñeå ngaøy nay khoâng coøn moät ai bò hö maát [...]. Laïy Chuùa Gieâsu, xin tha thöù cho con neáu con noùi nhöõng ñieàu khoâng neân noùi, con chæ muoán laøm Chuùa vui vaø an uûi Chuùa". [48] ####Ñieàu naøy cho pheùp chuùng ta chuyeån sang moät khía caïnh khaùc cuûa khoâng khí töôi maùt, ñoù laø söù ñieäp cuûa Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø Thaùnh Nhan.
3. Con Seõ Laø Tình Yeâu
30. "Lôùn hôn" ñöùc tin vaø ñöùc caäy, ñöùc aùi seõ khoâng maát bao giôø (x. 1 Cor 13:8-13). Ñoù laø hoàng aân lôùn nhaát cuûa Thaùnh Thaàn, laø "meï vaø coäi reã cuûa moïi nhaân ñöùc". [49]
Ñöùc aùi nhö moät thaùi ñoä caù nhaân cuûa tình yeâu
31. Truyeän moät taâm hoàn laø moät chöùng taù veà loøng baùc aùi khi Teâreâsa ñöa ra cho chuùng ta lôøi suy nieäm veà ñieàu raên môùi cuûa Chuùa Gieâsu: "Caùc con haõy yeâu thöông nhau nhö Thaày ñaõ yeâu thöông caùc con" (Ga 15:12) [50]. Chuùa Gieâsu khao khaùt söï ñaùp traû ñoái vôùi tình yeâu cuûa Ngaøi. Thaät vaäy, "Chuùa Gieâsu khoâng ngaïi xin ngöôøi phuï nöõ Samaria moät chuùt nöôùc. Ngaøi khaùt... Nhöng khi noùi: "cho toâi xin chuùt nöôùc", thì chính tình yeâu daønh cho loaøi thuï taïo toäi nghieäp kia maø Ñaáng Taïo Hoùa cuûa vuõ truï ñaõ ngoû lôøi xin. Ngaøi khao khaùt tình yeâu... [51] Teâreâsa muoán ñaùp laïi tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu, laáy tình yeâu ñaùp laïi tình yeâu. [52]
32. Bieåu töôïng cuûa tình yeâu phu theâ dieãn taû söï trao ñoåi qua laïi giöõa vôï vaø choàng. Do ñoù, caûm höùng töø saùch Dieãm ca (2, 16), chò vieát: "Em nghó raèng traùi tim cuûa phu quaân laø cuûa rieâng em, cuõng nhö traùi tim cuûa em laø cuûa rieâng chaøng, vaø roài em taâm söï vôùi chaøng trong söï coâ ñoäc cuûa traùi tim ngoït ngaøo naøy trong khi chôø moät ngaøy ñöôïc chieâm ngöôõng Ngaøi dieän ñoái dieän!...". [53] Ngay caû khi Chuùa yeâu thöông taát caû chuùng ta vôùi tö caùch laø moät Daân toäc, thì ñöùc aùi cuõng ñoàng thôøi haønh ñoäng moät caùch raát rieâng tö, "töø traùi tim ñeán traùi tim".
33. Teâreâsa coù söï xaùc tín soáng ñoäng raèng Chuùa Gieâsu ñaõ yeâu thöông chò vaø bieát roõ chò trong cuoäc Khoå naïn cuûa Ngaøi: "Chuùa yeâu con vaø hieán maïng vì con" (Ga 2:20). Khi nhìn thaáy Chuùa Gieâsu ñang haáp hoái, chò noùi vôùi Ngaøi: "Chuùa soáng cho con". [54] Töông töï nhö vaäy, chò noùi vôùi Haøi Nhi Gieâsu trong voøng tay cuûa Meï Ngaøi: "Vôùi baøn tay nhoû beù vuoát ve Ñöùc Maria, Ngaøi ñaõ naâng ñôõ theá giôùi vaø ban cho noù söï soáng. Vaø Ngaøi ñang nghó ñeán con." [55] Vì vaäy, ngay ôû phaàn ñaàu Truyeän moät taâm hoàn, chò chieâm ngaém tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu daønh cho töøng ngöôøi, nhö theå ñoù laø tình yeâu duy nhaát treân theá giôùi. [56]
34. Haønh ñoäng yeâu thöông "Laïy Chuùa Gieâsu, con yeâu meán Ngaøi", ñöôïc Teâreâsa lieân tuïc traûi nghieäm nhö moät hôi thôû, laø chìa khoùa ñeå chò ñoïc Tin Möøng. Vôùi tình yeâu naøy, chò ñaém mình trong taát caû caùc maàu nhieäm veà cuoäc ñôøi cuûa Chuùa Kitoâ, nhöõng maàu nhieäm maø chò trôû neân ñöông thôøi, soáng trong Tin Möøng vôùi Ñöùc Maria vaø Thaùnh Giuse, Maria Mañaleâna vaø caùc Toâng Ñoà. Cuøng vôùi caùc ngaøi, chò thaâm nhaäp vaøo chieàu saâu tình yeâu cuûa Traùi Tim Chuùa Gieâsu. Haõy laáy moät ví duï: "Khi con nhìn thaáy Mañaleâna tieán tôùi tröôùc maët raát nhieàu quan khaùch, töôùi nöôùc maét vaøo chaân Thaày yeâu quyù cuûa mình, ngöôøi maø chò chaïm vaøo laàn ñaàu tieân; con caûm thaáy raèng traùi tim chò ñaõ hieåu ñöôïc chieàu saâu tình yeâu vaø loøng thöông xoùt cuûa Traùi tim Chuùa Gieâsu vaø duø chò laø ngöôøi toäi loãi, Traùi tim tình yeâu naøy khoâng chæ saün saøng tha thöù cho chò maø coøn ban phaùt cho chò muoân vaøn ñieàu thieän haûo töø söï thaân maät thieâng lieâng vôùi Ngaøi, ñeå naâng chò leân ñænh cao chieâm nieäm. [57]
Tình yeâu lôùn nhaát trong söï ñôn giaûn nhaát
35. ÔÛ phaàn cuoái Truyeän moät taâm hoàn, Teâreâsa trao cho chuùng ta Lôøi nguyeän Taän hieán nhö Cuûa Leã Toaøn Thieâu cho Tình yeâu Thöông Xoùt cuûa Thieân Chuùa nhaân laønh. [58] Khi hoaøn toaøn phoù mình cho taùc ñoäng cuûa Thaùnh Thaàn, chò nhaän ñöôïc moät nguoàn nöôùc haèng soáng doài daøo, khoâng moät tieáng ñoäng hay moät daáu hieäu ñaëc bieät naøo: "Nhöõng doøng soâng, hay ñuùng hôn laø nhöõng ñaïi döông aân suûng ñaõ traøn ngaäp taâm hoàn con...". [59] Ñoù laø ñôøi soáng thaàn bí, duø khoâng coù nhöõng hieän töôïng ngoaïi thöôøng, nhöng ñöôïc coáng hieán cho moïi tín höõu nhö moät kinh nghieäm yeâu thöông haèng ngaøy.
36. Teâreâsa soáng baùc aùi trong söï nhoû beù, trong nhöõng ñieàu ñôn giaûn nhaát cuûa cuoäc soáng haèng ngaøy, vaø chò laøm nhö vaäy trong söï ñoàng haønh cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria, hoïc töø Meï "yeâu laø cho ñi taát caû vaø trao ban chính mình". [60] Thaät vaäy, trong khi caùc nhaø giaûng thuyeát vaøo thôøi cuûa chò thöôøng noùi veà söï cao caû cuûa Ñöùc Maria moät caùch ñaéc thaéng, xa vôøi vôùi chuùng ta, thì Teâreâsa cho thaáy, töø Tin Möøng, raèng Ñöùc Maria laø ngöôøi vó ñaïi nhaát trong Nöôùc Trôøi bôûi vì Meï laø ngöôøi nhoû nhaát. (x. Mt 18:4), ngöôøi gaàn guõi nhaát vôùi Chuùa Gieâsu trong söï tuûi nhuïc cuûa Ngaøi. Chò thaáy raèng, neáu nhöõng caâu chuyeän nguïy thö chöùa ñaày nhöõng ñoaïn aán töôïng vaø tuyeät vôøi, thì Tin Möøng cho chuùng ta thaáy moät cuoäc soáng khieâm nhöôøng vaø ngheøo khoù, soáng trong söï ñôn sô cuûa ñöùc tin. Chính Chuùa Gieâsu muoán Ñöùc Maria trôû thaønh göông maãu cho taâm hoàn ñang tìm kieám Ngaøi vôùi nieàm tin bò töôùc ñoaït. [61] Ñöùc Maria laø ngöôøi ñaàu tieân soáng "con ñöôøng nhoû" trong ñöùc tin thuaàn khieát vaø loøng khieâm nhöôøng; ñaây laø lyù do taïi sao Teâreâsa khoâng ngaïi vieát:
"Xöa Nadaret, Meï ñaày traøn ôn phuùc (Lc 1, 28)
Soáng ngheøo heøn nhöng chaúng öôùc gì hôn
Khoâng ngaát ngaây, khoâng pheùp laï, xuaát thaàn
Ñieåm toâ ñôøi, oâi Nöõ Vöông son saét!
Bieát bao ngöôøi soáng ñôn sô chaát phaùc
Troâng leân Meï, khoâng moät chuùt sôï run
OÂi Meï laønh, bôûi loái heïp ñi chung
Dang voøng tay ñöa hoï veà Thieân Quoác" [62]
37. Teâreâsa cuõng keå cho chuùng ta nhöõng caâu chuyeän veà nhöõng khoaûnh khaéc aân suûng ñöôïc traûi nghieäm trong söï ñôn giaûn haøng ngaøy, chaúng haïn nhö nguoàn caûm höùng baát ngôø cuûa chò khi ñoàng haønh cuøng moät nöõ tu oám ñau khoù tính. Nhöng ñoù luoân laø nhöõng traûi nghieäm baùc aùi maõnh lieät ñöôïc soáng trong ñôøi thöôøng: "Moät buoåi toái muøa ñoâng, con ñang hoaøn thaønh vieäc nhoû cuûa mình nhö thöôøng leä, trôøi laïnh, ñeâm toái... Ñoät nhieân con nghe thaáy töø xa moät aâm thanh du döông cuûa moät nhaïc cuï, roài con hình dung ra moät phoøng khaùch ñöôïc chieáu saùng röïc rôõ, taát caû ñeàu laáp laùnh aùnh vaøng, nhöõng coâ gaùi treû aên maëc sang troïng ñang daønh cho nhau nhöõng lôøi khen ngôïi vaø nhöõng cöû chæ lòch söï ngoaøi ñôøi; roài con höôùng nhìn veà ngöôøi beänh taät toäi nghieäp maø con ñang giuùp ñôõ; thay vì moät giai ñieäu, thì thænh thoaûng con nghe thaáy nhöõng tieáng reân ræ ai oaùn, thay vì maï vaøng, con nhìn thaáy nhöõng vieân gaïch cuûa tu vieän khaéc khoå, haàu nhö khoâng ñöôïc chieáu saùng bôûi moät aùnh saùng yeáu ôùt. Con khoâng theå dieãn taû ñöôïc ñieàu gì ñaõ xaûy ra trong taâm hoàn con, con chæ bieát raèng chính Chuùa chieáu saùng baèng nhöõng tia saùng söï thaät vöôït xa aùnh saùng taêm toái cuûa caùc leã hoäi treân traàn gian, ñeán noãi con khoâng theå tin vaøo haïnh phuùc cuûa mình... OÂi! ñeå taän höôûng nghìn naêm nhöõng leã hoäi traàn theá, con cuõng seõ khoâng boû phí möôøi phuùt ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï baùc aùi khieâm toán cuûa mình...". [63]
Trong loøng Giaùo hoäi
38. Teâreâsa thöøa höôûng töø Thaùnh Teâreâsa Avila moät tình yeâu lôùn lao daønh cho Giaùo hoäi vaø ñaõ coù theå chaïm ñeán chieàu saâu cuûa maàu nhieäm naøy. Chuùng ta thaáy ñieàu naøy khi ngaøi khaùm phaù ra "Loøng Giaùo hoäi". Trong moät lôøi caàu nguyeän daøi vôùi Chuùa Gieâsu, [64], ñöôïc vieát vaøo ngaøy 8 thaùng 9 naêm 1896, nhaân kyû nieäm saùu naêm khaán doøng, chò thaùnh ñaõ taâm söï vôùi Chuùa raèng chò ñöôïc xoay chuyeån bôûi moät öôùc muoán voâ bieân, bôûi nieàm ñam meâ Tin Möøng maø khoâng moät ôn goïi naøo coù theå thoûa maõn cho chò. Vì vaäy, ñeå tìm kieám "vò trí" cuûa mình trong loøng Giaùo hoäi, chò ñoïc laïi chöông 12 vaø 13 trong Thö thöù nhaát Thaùnh Phaoloâ göûi tín höõu Coârintoâ.
39. Trong chöông 12, Thaùnh Toâng ñoà söû duïng aån duï veà thaân theå vôùi caùc chi theå ñeå giaûi thích raèng Giaùo hoäi bao goàm nhieàu ñaëc suûng khaùc nhau ñöôïc saép xeáp theo moät thöù töï phaåm traät. Nhöng söï moâ taû naøy khoâng ñuû ñoái vôùi Teâreâsa. Chò tieáp tuïc nghieân cöùu, ñoïc "baøi ca ñöùc aùi" ôû chöông 13, tìm ra caâu traû lôøi tuyeät vôøi ôû ñoù vaø vieát ra trang ñaùng nhôù naøy: "Nhìn vaøo thaân theå huyeàn nhieäm cuûa Giaùo hoäi, con khoâng nhaän ra mình trong baát kyø chi theå naøo ñöôïc Thaùnh Phaoloâ moâ taû, hay ñuùng hôn laø con muoán nhaän ra mình trong taát caû... Ñöùc baùc aùi ñaõ cho con chìa khoùa ôn goïi cuûa mình. Con hieåu raèng neáu Giaùo hoäi coù moät thaân theå goàm nhieàu chi theå khaùc nhau, thì ñieàu caàn thieát nhaát, cao quyù nhaát, con hieåu raèng Giaùo hoäi coù moät Traùi tim, vaø Traùi tim naøy chaùy boûng tình yeâu. Con hieåu raèng chæ coù Tình yeâu môùi laøm cho caùc thaønh vieân cuûa Giaùo hoäi soáng ñoäng, raèng neáu Tình yeâu cheát ñi thì caùc Toâng ñoà seõ khoâng coøn loan baùo Tin Möøng nöõa, caùc Thaùnh Töû ñaïo seõ khoâng chòu ñoå maùu mình ra nöõa... Con hieåu raèng Tình yeâu chöùa ñöïng taát caû moïi Ôn goïi, raèng Tình yeâu laø taát caû, bao truøm moïi luùc vaø moïi nôi... toùm laïi, Tình yeâu laø vónh cöûu!... Vì vaäy, trong luùc tình yeâu xuùc ñoäng ngaây ngaát, con ñaõ keâu leân: OÂi Chuùa Gieâsu, Tình yeâu cuûa con... ôn goïi cuûa con, cuoái cuøng con ñaõ tìm thaáy, ôn goïi cuûa con chính laø Tình yeâu... Vaâng, con ñaõ tìm thaáy vò trí cuûa mình trong loøng Giaùo hoäi vaø nôi naøy, oâi laïy Chuùa, chính Ngaøi ñaõ ban cho con... trong loøng Giaùo hoäi, Meï cuûa con, con seõ laø Tình yeâu... nhö vaäy con seõ laø taát caû... nhö vaäy öôùc mô cuûa con seõ thaønh hieän thöïc !!!...". [65]
40. Ñaây khoâng phaûi laø traùi tim cuûa moät Giaùo hoäi ñaéc thaéng, maø laø taám loøng cuûa moät Giaùo hoäi yeâu thöông, khieâm nhöôøng vaø ñaày loøng thöông xoùt. Teâreâsa khoâng bao giôø ñaët mình leân treân ngöôøi khaùc, nhöng ôû vò trí cuoái cuøng vôùi Con Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ maëc laáy thaân phaän toâi tôù vaø haï mình, vaâng phuïc cho ñeán cheát treân thaäp giaù vì chuùng ta (x. Phil 2:7-8).
41. Vieäc khaùm phaù ra loøng Giaùo hoäi nhö vaäy cuõng laø moät aùnh saùng lôùn lao cho chuùng ta ngaøy nay, ñeå chuùng ta khoâng bò toån thöông bôûi nhöõng giôùi haïn vaø yeáu ñuoái cuûa cô caáu Giaùo hoäi, nhô ueá bôûi nhöõng ñieàu toái taêm hoaëc toäi loãi, ñoàng thôøi giuùp chuùng ta böôùc vaøo "traùi tim chaùy boûng tình yeâu" ñöôïc thaép saùng vaøo ngaøy Leã Hieän Xuoáng nhôø aân suûng cuûa Thaùnh Thaàn. Ñoù laø traùi tim maø ngoïn löûa vaãn ñöôïc nhen nhoùm bôûi moãi haønh ñoäng baùc aùi cuûa chuùng ta. "Con seõ laø tình yeâu": ñaây laø söï löïa choïn trieät ñeå cuûa Teâreâsa, laø söï toång hôïp döùt khoaùt, caên tính thieâng lieâng caù nhaân nhaát cuûa Teâreâsa.
Möa hoa hoàng
42. Sau nhieàu theá kyû, trong ñoù nhieàu vò thaùnh ñaõ theå hieän moät caùch heát söùc nhieät thaønh vaø ñeïp ñeõ öôùc muoán "leân thieân ñaøng", Thaùnh Teâreâsa thöøa nhaän moät caùch heát söùc chaân thaønh: "Khi ñoù con ñaõ phaûi chòu ñöïng ñuû loaïi thöû thaùch noäi taâm lôùn lao (ñeán möùc ñoâi khi töï hoûi lieäu coù Thieân Ñaøng khoâng)." [66] ÔÛ moät ñieåm khaùc, chò noùi: "Khi con haùt veà haïnh phuùc Thieân Ñaøng, veà söï chieám höõu Thieân Chuùa caùch vónh cöûu, con khoâng caûm thaáy vui chuùt naøo, vì con chæ haùt nhöõng gì con muoán tin." [67] Chuyeän gì ñang xaûy ra vaäy? Chò ñaõ nghe thaáy tieáng Chuùa môøi goïi ñoát chaùy loøng Giaùo hoäi hôn laø mô veà haïnh phuùc cuûa chính mình.
43. Söï bieán ñoåi xaûy ra beân trong chò ñaõ cho pheùp chò chuyeån töø loøng khao khaùt Thieân ñaøng nhieät thaønh sang loøng khao khaùt maõnh lieät vaø lieân tuïc vì lôïi ích cuûa moïi ngöôøi, leân ñeán ñænh ñieåm laø giaác mô tieáp tuïc söù maïng cuûa chò treân Thieân ñaøng: yeâu meán Chuùa Gieâsu vaø laøm cho Ngaøi ñöôïc yeâu meán. Theo nghóa naøy, chò ñaõ vieát trong moät trong nhöõng böùc thö cuoái cuøng cuûa mình: "Em khoâng coù yù ñònh ôû thuï ñoäng treân Thieân ñaøng, mong muoán cuûa em laø tieáp tuïc laøm vieäc cho Giaùo hoäi vaø caùc linh hoàn". [68] Vaø cuøng luùc ñoù, chò noùi thaúng thaén hôn: "Thieân Ñaøng cuûa con seõ dieãn ra treân traùi ñaát cho ñeán ngaøy taän theá. Vaâng, con muoán daønh Thieân Ñaøng cuûa mình ñeå laøm nhöõng ñieàu toát ñeïp treân traàn gian." [69]
44. Teâreâsa ñaõ baøy toû lôøi ñaùp traû xaùc tín nhaát cuûa mình nhö theá ñoái vôùi hoàng aân ñoäc ñaùo maø Chuùa ñaõ ban cho chò, tröôùc aùnh saùng ñaùng kinh ngaïc maø Thieân Chuùa tuoân ñoå vaøo chò. Baèng caùch naøy, chò ñaõ ñi ñeán baûn toång hôïp Tin Möøng cuoái cuøng cuûa mình, baét ñaàu töø loøng tin caäy troïn veïn vaø ñaït ñeán ñænh cao trong vieäc hieán daâng troïn veïn cho ngöôøi khaùc. Chò khoâng nghi ngôø gì veà hieäu quaû cuûa hoàng aân naøy: "Con nghó ñeán taát caû nhöõng ñieàu toát ñeïp con muoán laøm sau khi qua ñôøi". [70] "Chuùa nhaân laønh seõ khoâng ban cho con öôùc muoán laøm ñieàu toát treân traàn gian sau khi con qua ñôøi, neáu Ngaøi khoâng muoán thöïc hieän ñieàu ñoù." [71] "Ñieàu ñoù gioáng nhö moät côn möa hoa hoàng." [72]
45. Voøng troøn kheùp laïi. "Ñoù laø loøng tin caäy." Chính loøng tin caäy daãn chuùng ta ñeán Tình yeâu vaø do ñoù giaûi thoaùt chuùng ta khoûi sôï haõi, chính loøng tin caäy giuùp chuùng ta xoay chuyeån khoûi caùi nhìn quy veà chính mình, chính loøng tin caäy cho pheùp chuùng ta phoù mình trong tay Thieân Chuùa nhöõng gì maø chæ coù Ngaøi môùi coù theå laøm ñöôïc. Ñieàu naøy ñeå laïi cho chuùng ta moät doøng chaûy bao la cuûa tình yeâu vaø nghò löïc saün saøng tìm kieám lôïi ích cho anh em mình. Vaø vì vaäy, giöõa noãi ñau khoå cuûa nhöõng ngaøy cuoái ñôøi, chò coù theå noùi: "Con chæ troâng caäy vaøo tình yeâu". [73] Cuoái cuøng, chæ troâng caäy vaøo tình yeâu. Loøng tin caäy laøm cho nhöõng boâng hoa hoàng bung nôû vaø lan toûa nhö moät doøng chaûy traøn ngaäp tình yeâu thaàn thieâng. Chuùng ta haõy caàu xin loøng tin caäy nhö moät hoàng aân nhöng khoâng, moät moùn quaø aân suûng voâ giaù, ñeå nhöõng con ñöôøng Tin Möøng coù theå môû ra trong cuoäc ñôøi chuùng ta.
4. Troïng Taâm Cuûa Tin Möøng
46. Trong Toâng huaán Nieàm Vui Tin Möøng, toâi ñaõ nhaán maïnh ñeán lôøi môøi goïi quay trôû laïi vôùi suoái nguoàn töôi maùt ñeå nhaán maïnh nhöõng gì laø thieát yeáu vaø khoâng theå thieáu. Toâi tin raèng vieäc tieáp tuïc vaø ñeà nghò laïi lôøi môøi naøy laø phuø hôïp.
Tieán só cuûa söï toång hoøa
47. Toâng huaán veà Thaùnh Teâreâsa naøy cho pheùp toâi nhôù laïi raèng, trong moät Giaùo hoäi truyeàn giaùo, "vieäc loan baùo taäp trung vaøo ñieàu thieát yeáu, vaøo ñieàu ñeïp hôn, vó ñaïi hôn, haáp daãn hôn vaø ñoàng thôøi caàn thieát hôn. Meänh ñeà trôû neân ñôn giaûn hôn, khoâng maát ñi chieàu saâu vaø chaân lyù, do ñoù trôû neân thuyeát phuïc vaø saùng suûa hôn." [74] Traùi tim saùng ngôøi laø "veû ñeïp cuûa tình yeâu cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa ñöôïc theå hieän nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ cheát vaø soáng laïi". [75]
48. Khoâng phaûi taát caû ñeàu laø trung taâm, bôûi vì coù moät traät töï hoaëc moät phaåm traät giöõa caùc chaân lyù cuûa Giaùo hoäi, vaø "ñieàu naøy coù giaù trò nhieàu cho caùc tín ñieàu ñöùc tin cuõng nhö cho taát caû caùc giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi, keå caû giaùo huaán veà luaân lyù. [76] Trung taâm cuûa luaân lyù Kitoâ giaùo laø ñöùc aùi, laø söï ñaùp traû tình yeâu voâ ñieàu kieän cuûa Chuùa Ba Ngoâi. Ñoù laø lyù do taïi sao "nhöõng vieäc yeâu thöông ñoái vôùi ngöôøi laân caän laø bieåu hieän hoaøn haûo nhaát töø aân suûng beân trong cuûa Thaùnh Thaàn". [77] Cuoái cuøng, chæ coù tình yeâu laø quan troïng.
49. Moät caùch cuï theå, söï ñoùng goùp ñoäc ñaùo maø Teâreâsa coáng hieán cho chuùng ta vôùi tö caùch laø Thaùnh nöõ vaø Tieán só Giaùo hoäi khoâng mang tính phaân tích, chaúng haïn nhö ñoùng goùp cuûa Thaùnh Toâma Aquinas. Söï ñoùng goùp cuûa thaùnh nöõ khaù toång hôïp, bôûi vì thieân taøi cuûa chò laø daãn chuùng ta ñeán trung taâm, ñeán ñieàu coát yeáu, ñeán ñieàu coát yeáu nhaát. Chò cho thaáy qua lôøi noùi vaø haønh trình caù nhaân cuûa mình raèng, ngay caû khi taát caû nhöõng giaùo huaán vaø quy taéc cuûa Giaùo hoäi ñeàu coù taàm quan troïng, coù giaù trò, coù aùnh saùng rieâng, thì moät soá giaùo huaán vaø quy taéc cuûa Giaùo hoäi vaãn caáp baùch hôn vaø coù tính caáu truùc hôn trong ñôøi soáng Kitoâ höõu. Ñoù laø nôi Teâreâsa ñaët aùnh maét vaø traùi tim cuûa mình.
50. Caùc nhaø thaàn hoïc, caùc nhaø luaân lyù, caùc nhaø tö töôûng veà linh ñaïo, cuõng nhö caùc muïc töû vaø moãi tín höõu trong moâi tröôøng cuûa mình, chuùng ta caàn phaûi thu nhaän tröïc giaùc tuyeät vôøi naøy cuûa Teâreâsa vaø töø ñoù ruùt ra nhöõng heä quaû caû veà lyù thuyeát laãn thöïc haønh, caû veà giaùo lyù laãn muïc vuï, caû caù nhaân vaø coäng ñoàng. Caàn coù söï taùo baïo vaø töï do noäi taâm ñeå ñaït ñöôïc ñieàu naøy.
51. Ñoâi khi ngöôøi ta chæ trích daãn nhöõng caùch dieãn ñaït beân ngoaøi cuûa vò thaùnh naøy, hoaëc ñeà caäp ñeán nhöõng caâu hoûi chung chung maø chò thaùnh gioáng vôùi taát caû caùc vò thaùnh khaùc: caàu nguyeän, hy sinh, loøng suøng kính Thaùnh Theå, vaø raát nhieàu chöùng töø ñeïp ñeõ khaùc. Nhöng khi laøm nhö vaäy, chuùng ta töï töôùc ñi nhöõng gì ñaëc thuø cuûa chò, nhöõng gì chò mang laïi cho Giaùo hoäi, bôûi vì chuùng ta queân raèng "moãi vò thaùnh laø moät söù maïng; ñoù laø döï aùn cuûa Chuùa Cha nhaèm phaûn aùnh vaø nhaäp theå moät khía caïnh cuûa Tin Möøng vaøo moät thôøi ñieåm cuï theå trong lòch söû." [78] Ñoù laø lyù do taïi sao, "ñeå nhaän ra lôøi Chuùa muoán noùi qua moät vò thaùnh laø gì, chuùng ta khoâng ñöôïc döøng laïi ôû caùc chi tieát [...]. Ñieàu phaûi ñöôïc xem xeùt laø toaøn boä cuoäc ñôøi cuûa ngaøi, toaøn boä haønh trình neân thaùnh cuûa ngaøi, göông maët naøy phaûn aùnh moät ñieàu gì ñoù veà Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø ñöôïc maëc khaûi khi chuùng ta coù theå nhaän thöùc ñöôïc yù nghóa veà toaøn boä con ngöôøi cuûa vò thaùnh". [79] Ñieàu naøy caøng ñuùng hôn ñoái vôùi Thaùnh Teâreâsa, "Tieán só toång hoøa".
52. Töø trôøi xuoáng ñaát, tính thôøi söï cuûa Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø Thaùnh Nhan vaãn coøn nguyeân trong taát caû "söï vó ñaïi nhoû beù" cuûa chò. Trong moät thôøi ñaïi ñang loâi keùo chuùng ta ñoùng khung trong nhöõng moái baän taâm cuûa rieâng mình, Teâreâsa cho chuùng ta thaáy raèng thaät tuyeät vôøi khi bieán cuoäc ñôøi thaønh moät moùn quaø trao ban.
Vaøo thôøi ñieåm maø nhöõng nhu caàu hôøi hôït nhaát leân ngoâi, thì chò thaùnh laø chöùng nhaân cuûa tinh thaàn caáp tieán Tin Möøng.
Trong thôøi ñaïi cuûa chuû nghóa caù nhaân, chò giuùp chuùng ta khaùm phaù ra giaù trò cuûa tình yeâu trôû thaønh lôøi chuyeån caàu cho ngöôøi khaùc.
Vaøo thôøi ñieåm con ngöôøi bò aùm aûnh bôûi söï vó ñaïi vaø nhöõng hình thöùc quyeàn löïc môùi, chò thaùnh chæ ra con ñöôøng daãn ñeán söï nhoû beù ñôn sô.
Vaøo thôøi ñieåm maø nhieàu sinh linh bò vöùt boû, chò thaùnh daïy chuùng ta veû ñeïp cuûa söï quan taâm, chaêm soùc ngöôøi khaùc.
Vaøo thôøi ñieåm phöùc taïp, chò thaùnh coù theå giuùp chuùng ta khaùm phaù laïi söï ñôn sô, tính öu vieät tuyeät ñoái cuûa tình yeâu, loøng tin caäy vaø söï tín thaùc, vöôït xa thöù luaän lyù mang tính phaùp lyù vaø luaân lyù, voán laøm ngoäp ñôøi soáng Kitoâ höõu baèng nhöõng vieäc phaûi tuaân giöõ vaø nhöõng giôùi luaät, ñoàng thôøi khieán cho nieàm vui Tin Möøng bò ñoùng baêng.
Trong moät thôøi ñaïi thôø ô vaø kheùp kín, Teâreâsa môøi goïi chuùng ta leân ñöôøng loan baùo Tin Möøng, bò chinh phuïc bôûi söùc haáp daãn cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø Tin Möøng.
53. Moät theá kyû röôõi sau khi sinh ra, Teâreâsa vaãn soáng ñoäng hôn bao giôø heát trong loøng Giaùo hoäi löõ haønh, trong loøng Daân Chuùa. Chò ñang haønh höông vôùi chuùng ta, laøm ñieàu thieän treân traùi ñaát nhö chò mong muoán. Voâ soá "boâng hoàng" maø Teâreâsa ñem raûi khaép nôi laø daáu chæ ñeïp nhaát veà söùc soáng thieâng lieâng cuûa chò, nghóa laø nhöõng aân suûng maø Thieân Chuùa ban cho chuùng ta qua lôøi chuyeån caàu ñaày tình yeâu cuûa chò, ñeå naâng ñôõ chuùng ta treân ñöôøng ñôøi.
Laïy thaùnh Teâreâsa raát meán yeâu,
Giaùo hoäi ñang caàn toûa saùng Tin Möøng ñaày maøu saéc, höông thôm vaø nieàm vui.
Xin göûi cho chuùng con nhöõng boâng hoàng cuûa ngaøi.
Xin giuùp chuùngcon luoân tin caäy,
nhö xöa ngaøi ñaõ soáng,
trong tình yeâu vó ñaïi maø Thieân Chuùa daønh cho chuùng con,
ñeå chuùng con coù theå baét chöôùc moãi ngaøy
con ñöôøng thaùnh thieän nhoû beù cuûa ngaøi.
Amen.
Ban haønh taïi Roâma, Vöông cung Thaùnh ñöôøng Gioan Lateranoâ, ngaøy 15 thaùng 10,
kính nhôù Thaùnh Teâreâsa Avila, naêm 2023, naêm thöù 11 trong Trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa toâi.
Phanxicoâ
(Ñình Chaån, dòch töø baûn tieáng Phaùp, 18.10.2023)
[1] Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø Thaùnh Nhan, Taùc phaåm Toaøn Taäp, Thö 197, göûi Nöõ tu Marie Thaùnh Taâm (17/09/1896), Paris 1996, tr. 553.
Phieân baûn naøy seõ luoân ñöôïc tham khaûo baèng caùc chöõ vieát taét sau: Ms A: Thuû baûn töï thuaät "A"; Ms B: Thuû baûn töï thuaät "B"; Ms C: Thuû baûn töï thuaät "C"; LT: Thö; PN: Thô; Pri: Lôøi caàu nguyeän; CJ: "Soå tay maøu vaøng"; DE: Nhöõng cuoäc gaëp cuoái cuøng.
[2] Lôøi Caàu Nguyeän 6, Daâng mình laøm Hieán leã Toaøn thieâu cho Tình Yeâu Thöông Xoùt cuûa Thieân Chuùa Nhaân Laønh (09/06/1895), tr. 963.
[3] Trong giai ñoaïn 2022-2023, UNESCO ñaõ lieät keâ Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø Thaùnh Nhan laø nhöõng nhaân vaät ñöôïc toân vinh nhaân dòp kyû nieäm 150 naêm ngaøy sinh cuûa thaùnh nöõ.
[4] Ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1923.
[5] X. Saéc leänh veà caùc nhaân ñöùc (14-8-1921): AAS 13 (1921), tr. 449-452.
[6] Baøi giaûng leã phong thaùnh (17/05/1925): AAS 17 (1925), tr. 211.
[7] X. AAS 20 (1928), tr. 147-148.
[8] X. AAS 36 (1944), tr. 329-330.
[9] Thö göûi Ñöùc Cha F. Picaud, Giaùm muïc Bayeux vaø Lisieux (7-8-1947) trong Analecta OCD 19 (1947), tr. 168-171; Thoâng ñieäp phaùt thanh veà vieäc cung hieán Vöông cung thaùnh ñöôøng Lisieux (11/07/1954): AAS 46 (1954), tr. 404-407.
[10] X. Thö göûi Ñöùc Cha Jean-Marie-Cleùment Badreù, Giaùm muïc Bayeux vaø Lisieux, nhaân dòp kyû nieäm 100 naêm ngaøy sinh cuûa Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu (02/01/1973): AAS 65 (1973), trang. 12-15.
[11] X. AAS 90 (1998), 409-413, tr. 930-944.
[12] Toâng thö New Millennio ineunte (6 thaùng 1 naêm 2001), n. 42: AAS 93 (2001), tr. 296.
[13] Giaùo Lyù (6/4/2011): L'Osservatore Romano, ed. baèng tieáng Phaùp (7/4/2011), tr. 1.
[14] X. Giaùo lyù (7 thaùng 6 naêm 2023): L'Osservatore Romano, ed. baèng tieáng Phaùp (ngaøy 8 thaùng 6 naêm 2023).
[15] Thö 220, göûi Cha Bellieøre (24/02/1897), tr. 576.
[16] Thuû baûn töï thuaät A, 69v0, tr. 187.
[17] Thuû baûn töï thuaät C, 33v0-37r0, tr. 280-285.
[18] X. Toâng huaán Nieàm vui cuûa Tin Möøng (24/11/2013), n. 14: AAS 105 (2013), tr. 1025-1026.
[19] Thuû baûn töï thuaät C, 34r0, tr. 281.
[20] Cuøng nguoàn, 36r0, tr. 284.
[21] CJ, ngaøy 9 thaùng 6 naêm 1897, 3, tr. 1013.
[22] X. Thuû baûn töï thuaät C, 2v0-3r0, tr. 237-238.
[23] Cuøng nguoàn, 2v0, tr. 237.
[24] Cuøng nguoàn, 3r0, tr. 238.
[25] Thuû baûn töï thuaät A, 84v0, tr. 213.
[26] X. Toâng huaán, Haõy Vui Möøng Hoan Hyû (19/03/2018), nn. 47-62: AAS 110 (2018), tr. 1124-1129.
[27] Thuû baûn töï thuaät A, 32r0, tr. 120.
[28] Coâng ñoàng Trentoâ giaûi thích ñieàu ñoù nhö theá naøy: "Baát cöù ai töï xem xeùt chính mình, cuõng nhö söï yeáu ñuoái vaø khuynh höôùng xaáu xa cuûa mình, coù theå traøn ñaày sôï haõi vaø sôï haõi veà chính aân suûng" (Saéc leänh veà Coâng chính hoùa, IX: DS, n. 1534). Saùch Giaùo lyù cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo ñeà caäp ñeán ñieàu naøy khi daïy raèng khoâng theå coù söï chaéc chaén veà chính mình hoaëc vieäc laøm cuûa mình (cf. n. 2005). Söï chaéc chaén cuûa loøng tin caäy khoâng ñöôïc tìm thaáy trong chính chuùng ta; caùi toâi cuûa chính mình khoâng cung caáp cô sôû cho söï chaéc chaén naøy, voán khoâng döïa treân söï xem xeùt noäi taâm. Theo moät caùch naøo ñoù, Thaùnh Phaoloâ ñaõ dieãn taû ñieàu ñoù nhö theá naøy: "Toâi thaäm chí khoâng xeùt ñoaùn chính mình. Löông taâm toâi khoâng traùch moùc toâi ñieàu gì, nhöng ñoù khoâng phaûi laø lyù do taïi sao toâi neân coâng chính: Ñaáng phaùn xeùt toâi chính laø Chuùa" (1 Cr 4:3-4). Thaùnh Toâma Aquinas ñaõ giaûi thích ñieàu ñoù nhö theá naøy: vì "aân suûng theo moät caùch naøo ñoù thì khoâng hoaøn haûo theo nghóa khoâng hoaøn toaøn chöõa laønh con ngöôøi" (Summa I-II, q. 109, art. 9, ad 1), "cuõng vaãn coøn moät söï muø môø nhaát ñònh cuûa söï thieáu hieåu bieát trong trí thoâng minh" (ibid., co).
[29] Lôøi caàu nguyeän 6, tr. 963.
[30] Saùch Giaùo lyù Giaùo hoäi Coâng giaùo, n. 2011.
[31] Coâng ñoàng Trentoâ cuõng tuyeân boá roõ raøng: "Khoâng ngöôøi ñaïo ñöùc naøo ñöôïc nghi ngôø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa" (Saéc leänh veà Coâng chính hoùa, IX: DS, n. 1534). "Taát caû phaûi ñaët vaø yeân nghæ trong söï giuùp ñôõ cuûa Thieân Chuùa nieàm hi voïng vöõng chaéc nhaát" (Ibid., XIII: DS, n. 1541).
[32] Thuû baûn töï thuaät B, 1v0, tr. 220.
[33] Thuû baûn töï thuaät A, 48v0, tr. 148; LT 92, göûi Marie Gueùrin (30 thaùng 5 naêm 1889), tr. 393.
[34] Lôøi caàu nguyeän 6, tr. 963.
[35] CJ, 23/7/1897, 3, tr. 1054.
[36] Thuû baûn töï thuaät C, 31r0, tr. 277.
[37] X. ibid., 5r0-7v0, pp. 240-244.
[38] Nhö treân, 5v, tr. 241.
[39] X. ibid., 6v0, pp. 242-243.
[40] X. Toâng Thö, AÙnh saùng Ñöùc tin (29-6-2013), n. 17: AAS 105 (2013), tr. 564-565.
[41] Thuû baûn töï thuaät C, 7r0, tr. 243.
[42] Thö 197, göûi Chò Maria Thaùnh Taâm (17/09/1896), tr. 553.
[43] Thuû baûn töï thuaät A, 83v, tr. 211.
[44] X. ibid., 45v0-46v0, pp. 143-145.
[45] Cuøng nguoàn, 46 r, tr. 144.
[46] Nhö treân.
[47] Cuøng nguoàn, 46v0, tr. 144.
[48] Lôøi caàu nguyeän 2, tr. 958.
[49] Toång luaän Thaàn hoïc, I-II, q. 62, art. 4.
[50] X. Thuû baûn töï thuaät C, 11v0-31r0, tr. 249-276.
[51] Thuû baûn töï thuaät B, 1v, tr. 220-221.
[52] X. ibid., 4r0, pp. 227-228.
[53] Thö 122, göûi Ceùline (14/10/1890), tr. 431.
[54] Thô 24, 21, tr. 697.
[55] Nt, 6, tr. 693.
[56] X. Thuû baûn töï thuaät A, 3r0, tr. 73.
[57] Thö 247, göûi Thaày Bellieøre (21/06/1897), tr. 603-604.
[58] X. Lôøi caàu nguyeän 6, tr. 962-964.
[59] Thuû baûn töï thuaät A, 84r0, tr. 212.
[60] Thô 54, 22, tr. 755.
[61] X. ibid., 15, p. 753
[62] Nt, 17, tr. 754.
[63] Thuû baûn töï thuaät C, 29v0-30r0, tr. 274-275.
[64] X. Thuû baûn töï thuaät B, 2r0-5v0: p. 222-232.
[65] Cuøng nguoàn, 3v0, tr. 226.
[66] Thuû baûn töï thuaät A, 80v0, tr. 205. Ñoù khoâng phaûi laø thieáu ñöùc tin. Thaùnh Toâma Aquinas daïy raèng trong ñöùc tin yù chí vaø trí thoâng minh hoaït ñoäng. Söï keát dính cuûa yù chí coù theå raát vöõng chaéc vaø beùn reã, trong khi trí thoâng minh coù theå bò lu môø: x. De Veritate 14, 1.
[67] Thuû baûn töï thuaät C, 7v0, tr. 244.
[68] Thö 254, göûi cha Roulland (14/7/1897), tr. 609.
[69] CJ, 17-7-1897, tr. 1050.
[70] Nt, ngaøy 13 thaùng 7 naêm 1897, 17, tr. 1042.
[71] Nt, ngaøy 18 thaùng 7 naêm 1897, 1, tr. 1051.
[72] CJ, ngaøy 9 thaùng 6 naêm 1897, 3, tr. 1013.
[73] Thö 242, göûi Chò Marie Chuùa Ba Ngoâi (6/6/1897), tr. 599.
[74] Toâng huaán Nieàm vui cuûa Tin Möøng (24/11/2013), n. 35: AAS 105 (2013), tr. 1034.
[75] Ñaõ daãn., n. 36: AAS 105 (2013), tr. 1035.
[76] Ñaõ daãn.
[77] Ñaõ daãn., n. 37: AAS 105 (2013), tr. 1035.
[78] Toâng huaán Haõy Vui Möøng Hoan Hyû (19/03/2018), n. 19: AAS 110 (2018), tr. 1117.
[79] Ñaõ daãn., n. 22: AAS 110 (2018), tr. 1117.