Dieãn vaên Ñöùc Thaùnh Cha
daønh cho tham döï vieân Ñaïi hoäi
cuûa caùc Hieäp hoäi giaùo daân,
Phong traøo giaùo hoäi vaø Coäng ñoaøn môùi
Dieãn vaên Ñöùc Thaùnh Cha daønh cho tham döï vieân Ñaïi hoäi cuûa caùc Hieäp hoäi giaùo daân, Phong traøo giaùo hoäi vaø Coäng ñoaøn môùi, naêm 2024.
Chuyeån ngöõ: Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Vatican (WHÑ 14-06-2024) - Hoâm 13 thaùng 06 naêm 2024, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ daønh cho khoaûng 200 tham döï vieân Ñaïi hoäi thöôøng nieân cuûa caùc Hieäp hoäi giaùo daân, caùc Phong traøo Giaùo hoäi vaø caùc Coäng ñoaøn môùi buoåi tieáp kieán rieâng taïi Hoäi tröôøng Thöôïng hoäi ñoàng.
Do Boä Giaùo daân Gia ñình vaø Söï soáng toå chöùc, Ñaïi hoäi laàn naøy coù chuû ñeà "Thaùch ñoá cuûa tính hieäp haønh ñoái vôùi söù vuï" qui tuï khoaûng 80 ngöôøi ñieàu haønh cuûa khoaûng 95 hieäp hoäi quoác teá, trong soá 117 thöïc theå ñöôïc Toøa thaùnh coâng nhaän.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Dieãn vaên Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
daønh cho tham döï vieân Ñaïi hoäi Thöôøng nieân
caùc Hieäp hoäi giaùo daân, Phong traøo giaùo hoäi vaø Coäng ñoaøn môùi
Hoäi tröôøng Thöôïng Hoäi ñoàng
Thöù Naêm, ngaøy 13 thaùng 06 naêm 2024
Thöa Ñöùc Hoàng y,
Anh chò em thaân meán, xin chaøo taát caû moïi ngöôøi!
Toâi haân hoan chaøo ñoùn anh chò em vaø nhaân cô hoäi naøy cuøng suy tö vôùi anh chò em veà tính hieäp haønh, maø anh chò em ñaõ choïn laøm chuû ñeà cho cuoäc gaëp gôõ cuûa mình. Toâi thöôøng nhaán maïnh raèng loä trình hieäp haønh ñoøi hoûi moät söï hoaùn caûi taâm linh, bôûi vì neáu khoâng coù söï bieán ñoåi noäi taâm thì khoâng theå ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû laâu daøi. Thaät vaäy, toâi mong raèng sau Thöôïng Hoäi ñoàng naøy, tính hieäp haønh vaãn coù theå laø moät phöông thöùc laøm vieäc thöôøng xuyeân trong Giaùo hoäi, ôû moïi caáp ñoä, thaám nhaäp taâm hoàn moïi ngöôøi, caùc muïc töû cuõng nhö caùc tín höõu, cho ñeán khi noù trôû thaønh moät "phong caùch giaùo hoäi" chung. Tuy nhieân, ñeå ñaït ñöôïc ñieàu naøy ñoøi hoûi moät söï thay ñoåi dieãn ra nôi moãi chuùng ta, moät "söï hoaùn caûi" thöïc söï.
Ñaây laø moät haønh trình daøi. Haõy nghó ñeán söï vieäc raèng ngöôøi ñaàu tieân nhaän thaáy caàn coù tính hieäp haønh trong Giaùo hoäi Latinh laø Thaùnh Giaùo hoaøng Phaoloâ VI, khi sau Coâng ñoàng Vatican II, ngaøi ñaõ thaønh laäp Ban Thö kyù cho Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc. Caùc Giaùo hoäi Ñoâng phöông ñaõ baûo toàn ñöôïc tính hieäp haønh, song Giaùo hoäi Latinh ñaõ ñaùnh maát noù. Chính Thaùnh Giaùo hoaøng Phaoloâ VI ñaõ môû ra loä trình naøy. Giôø ñaây, gaàn 60 naêm sau, chuùng ta coù theå noùi raèng tính hieäp haønh ñaõ ñi vaøo caùch theá haønh ñoäng cuûa Giaùo hoäi. Yeáu toá quan troïng nhaát cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng veà hieäp haønh khoâng phaûi laø vieäc xöû lyù vaán ñeà naøy hay vaán ñeà kia maø ñieàu quan troïng nhaát laø cuoäc haønh trình mang tính giaùo xöù, giaùo phaän vaø hoaøn vuõ maø chuùng ta cuøng nhau thöïc hieän trong söï hieäp haønh.
Vaø töø goùc ñoä cuûa söï hoaùn caûi taâm linh naøy, toâi muoán neâu baät moät soá thaùi ñoä, moät soá "nhaân ñöùc hieäp haønh" maø chuùng ta coù theå ruùt ra töø 3 lôøi loan baùo veà Cuoäc Khoå naïn trong Tin Möøng Thaùnh Marcoâ (x. Mc 8,31; 9,31; 10,32-34): Suy nghó theo tö töôûng cuûa Thieân Chuùa, vöôït thaéng nhöõng hình thöùc kheùp kín, vaø trau doài söï khieâm nhöôøng.
Tröôùc heát: Suy nghó theo tö töôûng cuûa Thieân Chuùa. Sau lôøi loan baùo ñaàu tieân veà Cuoäc Khoå naïn, thaùnh söû cho chuùng ta bieát chính Pheâroâ ñaõ khieån traùch Chuùa Gieâsu ra sao. Pheâroâ, ngöôøi leõ ra phaûi neâu göông qua vieäc giuùp ñôõ caùc moân ñeä khaùc toaøn taâm toaøn yù phuïc vuï coâng vieäc cuûa Thaày, thì laïi laø ngöôøi choáng laïi keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa khi töø khöôùc cuoäc khoå naïn vaø caùi cheát cuûa Chuùa Gieâsu. Chuùa Gieâsu noùi vôùi Pheâroâ: "Vì tö töôûng cuûa anh khoâng phaûi laø tö töôûng cuûa Thieân Chuùa, maø laø cuûa loaøi ngöôøi" (Mc 8,33).
Ñaây laø söï thay ñoåi noäi taâm cô baûn ñöôïc yeâu caàu nôi chuùng ta: vöôït ra khoûi "tö töôûng thuaàn tuùy cuûa con ngöôøi" ñeå ñoùn nhaän "tö töôûng cuûa Thieân Chuùa". Tröôùc khi ñöa ra baát kyø quyeát ñònh naøo, tröôùc khi khôûi söï baát kyø chöông trình naøo, hoaït ñoäng toâng ñoà naøo, söù vuï naøo trong Giaùo hoäi, chuùng ta caàn töï vaán: Thieân Chuùa muoán gì nôi toâi, Thieân Chuùa muoán gì nôi chuùng ta, trong luùc naøy, trong hoaøn caûnh naøy? Lieäu ñieàu toâi ñang nghó ñeán, ñieàu maø nhoùm chuùng toâi ñang nghó ñeán, coù thöïc söï phuø hôïp vôùi "tö töôûng cuûa Thieân Chuùa" khoâng? Chuùng ta haõy nhôù raèng Chuùa Thaùnh Thaàn laø nhaân vaät chính cuûa loä trình hieäp haønh, chöù khoâng phaûi chuùng ta: chæ coù Ngaøi môùi laø Ñaáng daïy chuùng ta laéng nghe tieáng Thieân Chuùa, moät caùch caù vò vaø vôùi tö caùch laø moät Giaùo hoäi.
Thieân Chuùa luoân cao caû hôn nhöõng yù töôûng cuûa chuùng ta, hôn nhöõng naõo traïng thònh haønh, vaø "nhöõng kieåu maãu giaùo hoäi" cuûa thôøi ñaïi, thaäm chí caû nhöõng ñaëc suûng cuûa nhoùm hay phong traøo cuï theå cuûa chuùng ta. Vì theá, chuùng ta ñöøng bao giôø cho raèng mình "ñoàng ñieäu" vôùi Thieân Chuùa: traùi laïi, chuùng ta haõy khoâng ngöøng coá gaéng vöôït leân treân chính mình ñeå ñoùn nhaän quan ñieåm cuûa Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi cuûa con ngöôøi. Ñaây laø thaùch ñoá lôùn ñaàu tieân. Suy nghó theo tö töôûng cuûa Thieân Chuùa. Chuùng ta haõy nhôù laïi ñoaïn Tin Möøng khi Chuùa loan baùo veà Cuoäc Khoå Naïn cuûa Ngöôøi vaø Pheâroâ ñaõ phaûn ñoái Ngöôøi. Chuùa ñaõ noùi gì? "Anh khoâng haønh ñoäng theo Thieân Chuùa, anh khoâng suy nghó theo tö töôûng cuûa Thieân Chuùa".
Thöù ñeán: Vöôït thaéng nhöõng hình thöùc kheùp kín. Sau lôøi loan baùo thöù hai veà Cuoäc Khoå naïn, Gioan phaûn ñoái moät ngöôøi thöïc hieän vieäc tröø quyû nhaân danh Chuùa Gieâsu nhöng khoâng thuoäc nhoùm moân ñeä cuûa mình: "Thöa Thaày, chuùng con thaáy coù ngöôøi laáy danh Thaày maø tröø quyû. Chuùng con ñaõ coá ngaên caûn, vì ngöôøi aáy khoâng theo chuùng ta" (Mc 9,38). Chuùa Gieâsu khoâng chaáp nhaän thaùi ñoä naøy vaø Ngöôøi noùi vôùi Gioan: "Ai khoâng choáng laï chuùng ta laø uûng hoä chuùng ta" (Mc 9,40); sau ñoù Chuùa Gieâsu môøi goïi taát caû caùc Toâng ñoà haõy caån troïng hôn ñeå khoâng trôû thaønh côù vaáp phaïm cho ngöôøi khaùc (x. Mc 9,42-50).
Xin chuùng ta haõy caûnh giaùc tröôùc söï caùm doã cuûa "voøng troøn kheùp kín". Maëc duø ñöôïc choïn laøm neàn taûng cho daân môùi cuûa Thieân Chuùa, môû ra cho moïi daân toäc treân traùi ñaát, nhöng caùc Toâng ñoà vaãn khoâng naém baét ñöôïc taàm nhìn roäng môû naøy. Hoï thu mình laïi, döôøng nhö coù yù ñònh baûo veä nhöõng hoàng aân ñaõ nhaän ñöôïc töø Thaày, chaúng haïn nhö ôn chöõa laønh beänh taät, tröø quyû, loan baùo Nöôùc Trôøi (x. Mc 2,14), nhö theå ñoù laø nhöõng ñaëc quyeàn.
Vaø ñaây cuõng laø moät thaùch ñoá ñoái vôùi chuùng ta: giôùi haïn mình trong ñieàu maø "voøng troøn" cuûa chuùng ta nghó, ñoan chaéc raèng nhöõng gì chuùng ta laøm laø ñuùng ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi, vaø coù leõ voâ tình baûo veä caùc vò trí, ñaëc quyeàn hoaëc uy tín cuûa "nhoùm". Ngoaøi ra, chuùng ta cuõng coù theå ñeå mình bò caûn trôû bôûi noãi sôï maát ñi caûm thöùc cuûa söï thuoäc veà vaø baûn saéc cuûa mình khi côûi môû vôùi ngöôøi khaùc vaø vôùi nhöõng quan ñieåm khaùc, maø khoâng nhaän ra raèng söï ña daïng laø moät cô hoäi hôn laø moät moái ñe doïa. Ñaây laø nhöõng "khu vöïc coù haøng raøo" maø taát caû chuùng ta ñeàu coù nguy cô bò giam giöõ beân trong. Chuùng ta haõy caån thaän: nhoùm cuûa chuùng ta, linh ñaïo cuûa chuùng ta laø nhöõng thöïc taïi giuùp chuùng ta ñoàng haønh vôùi Daân Chuùa, nhöng ñoù khoâng phaûi laø nhöõng ñaëc quyeàn, khieán chuùng ta coù theå bò giam caàm trong nhöõng khu vöïc coù haøng raøo naøy.
Thay vaøo ñoù, tính hieäp haønh ñoøi chuùng ta nhìn ra ngoaøi nhöõng haøng raøo vôùi söï bao dung, ñeå thaáy söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa vaø haønh ñoäng cuûa Ngaøi ngay caû nôi nhöõng ngöôøi maø chuùng ta khoâng quen bieát, nôi nhöõng caùch tieáp caän muïc vuï môùi, vaø nôi nhöõng laõnh thoå söù vuï truyeàn giaùo chöa ñöôïc khaùm phaù. Tính hieäp haønh ñoøi chuùng ta ñeå cho mình bò ñaùnh ñoäng, thaäm chí bò "toån thöông", tröôùc tieáng noùi, kinh nghieäm vaø ñau khoå cuûa ngöôøi khaùc: cuûa nhöõng anh chò em cuøng nieàm tin vôùi chuùng ta, vaø cuûa taát caû nhöõng ngöôøi xung quanh chuùng ta. Haõy côûi môû, vôùi moät con tim roäng môû.
Cuoái cuøng, ñieàu thöù ba: trau doài tính khieâm nhöôøng. Sau lôøi loan baùo thöù ba veà Cuoäc Khoå naïn, Giacoâbeâ vaø Gioan xin ñöôïc ngoài vaøo nhöõng vò trí danh döï beân caïnh Chuùa Gieâsu, nhöng Ngöôøi ñaùp laïi baèng caùch môøi moïi ngöôøi haõy coi vieäc laøm lôùn thöïc söï khoâng phaûi laø ñeå ñöôïc phuïc vuï maø laø ñeå phuïc vuï, trôû thaønh toâi tôù cuûa moïi ngöôøi, bôûi vì chính Ngöôøi ñaõ ñeán ñeå thöïc hieän ñieàu ñoù (x. Mc 10,44-45).
Taïi ñaây chuùng ta nhaän ra raèng söï hoaùn caûi taâm linh phaûi ñöôïc khôûi ñi töø söï khieâm nhöôøng, voán laø cöûa ngoõ daãn ñeán moïi nhaân ñöùc. Toâi raát buoàn khi gaëp nhöõng Kitoâ höõu khoe khoang: vì toâi laø linh muïc ôû nôi naøy, hoaëc vì hoï laø giaùo daân ôû nôi ñoù, vì toâi thuoäc toå chöùc noï# Ñaây laø moät ñieàu toài teä. Khieâm nhöôøng laø caùnh cöûa, laø söï khôûi ñaàu. Vaø khieâm nhöôøng cuõng thuùc ñaåy chuùng ta töï vaán veà nhöõng yù ñònh cuûa mình: toâi thöïc söï ñang tìm kieám ñieàu gì trong moái töông quan cuûa toâi vôùi anh chò em trong ñöùc tin? Taïi sao toâi thöïc hieän moät soá saùng kieán trong Giaùo Hoäi? Neáu chuùng ta phaùt hieän ra raèng, moät chuùt haõnh dieän hoaëc ngaïo maïn naøo ñoù ñaõ xaâm nhaäp vaøo mình, thì chuùng ta haõy caàu xin aân suûng ñeå taùi khaùm phaù söï khieâm nhöôøng. Thaät vaäy, chæ nhöõng ngöôøi khieâm nhöôøng môùi thöïc hieän ñöôïc nhöõng ñieàu lôùn lao trong Giaùo hoäi bôûi vì hoï coù neàn taûng vöõng chaéc trong tình yeâu Thieân Chuùa, voán laø tình yeâu khoâng bao giôø thaát baïi, vaø do ñoù, hoï khoâng tìm kieám söï coâng nhaän naøo khaùc nöõa.
Giai ñoaïn hoaùn caûi taâm linh naøy cuõng laø neàn taûng ñeå xaây döïng moät Giaùo hoäi hieäp haønh: chæ coù ngöôøi khieâm nhöôøng môùi coi troïng ngöôøi khaùc vaø môùi ñoùn nhaän söï ñoùng goùp, lôøi khuyeân, söï phong phuù noäi taâm cuûa ngöôøi khaùc, môùi khoâng laøm noåi baät caùi "toâi" cuûa ngöôøi khaùc maø laø caùi "chuùng ta" cuûa coäng ñoaøn. Toâi ñau loøng khi gaëp caùc Kitoâ höõu#, luoân noùi caâu, theo tieáng Taây Ban Nha laø "yo me mí conmigo para mí", coù nghóa laø "toâi, toâi, vôùi toâi, vì toâi". Nhöõng Kitoâ höõu naøy ñaët mình "ôû trung taâm". Thaät ñaùng buoàn. Chính ngöôøi khieâm nhöôøng laø ngöôøi baûo veä söï hieäp thoâng trong Giaùo hoäi, traùnh chia reõ, vöôït thaéng caêng thaúng, bieát gaït boû ngay caû nhöõng saùng kieán cuûa rieâng mình ñeå ñoùng goùp cho caùc döï aùn chung. Khi phuïc vuï, hoï tìm thaáy nieàm vui chöù khoâng phaûi söï thaát voïng hoaëc oaùn giaän. Vieäc soáng hieäp haønh, ôû moïi caáp ñoä, thöïc söï khoâng theå thöïc hieän ñöôïc neáu khoâng coù söï khieâm nhöôøng.
Toâi muoán nhaéc laïi moät laàn nöõa, khi nhaán maïnh vai troø cuûa caùc phong traøo giaùo hoäi: Caùc phong traøo giaùo hoäi laø ñeå phuïc vuï chöù khoâng phaûi vì chính mình. Thaät buoàn khi chuùng ta caûm thaáy "toâi thuoäc veà nhoùm naøy, nhoùm noï, nhoùm kia", nhö theå noù laø moät thöù gì ñoù troåi vöôït hôn. Caùc phong traøo giaùo hoäi nhaèm muïc ñích phuïc vuï Giaùo hoäi, baûn thaân caùc phong traøo naøy khoâng phaûi laø moät thoâng ñieäp hay moät vò trí trung taâm cuûa Giaùo hoäi nhöng laø ñeå phuïc vuï.
Toâi hy voïng raèng nhöõng suy tö naøy seõ höõu ích cho anh chò em treân haønh trình cuûa anh chò em, trong caùc hieäp hoäi vaø phong traøo cuûa anh chò em, trong caùc moái töông quan cuûa anh chò em vôùi caùc vò muïc töû, vaø vôùi moïi khía caïnh cuûa ñôøi soáng giaùo hoäi. Toâi mong raèng cuoäc gaëp gôõ naøy cuøng vôùi nhöõng buoåi quy tuï töông töï seõ giuùp anh chò em quyù troïng caùc ñaëc suûng töông öùng cuûa mình töø laêng kính giaùo hoäi, giuùp anh chò em coáng hieán söï ñoùng goùp quaûng ñaïi vaø quyù giaù cuûa anh chò em cho söù maïng loan baùo Tin Möøng maø taát caû chuùng ta ñeàu ñöôïc môøi goïi thöïc hieän.
Haõy luoân nghó veà ñieàu naøy: tö caùch thaønh vieân cuûa toâi trong moät phong traøo giaùo hoäi, trong moät hieäp hoäi hay trong Giaùo hoäi? Tö caùch naøy laø trong phong traøo cuûa toâi, trong hieäp hoäi cuûa toâi vì Giaùo hoäi, nhö moät "böôùc" ñeå trôï giuùp Giaùo hoäi. Tuy nhieân, nhöõng phong traøo kheùp kín caàn phaûi bò loaïi boû, vì chuùng khoâng mang tính giaùo hoäi.
Toâi chuùc laønh cho anh chò em, haõy tieán böôùc! Vaø xin anh chò em caàu nguyeän cho toâi.
Baây giôø toâi seõ ban pheùp laønh. Nhöng tröôùc heát chuùng ta haõy cuøng nhau caàu nguyeän vôùi Ñöùc Meï.
Ñoïc kinh Kính Möøng
Ban pheùp laønh
Veà vieäc caàu nguyeän cho toâi: Toâi noùi ñieàu naøy khi nghó veà vieäc moät laàn noï ñaõ xaûy ra vôùi toâi. Khi toâi ñang keát thuùc buoåi tieáp kieán chung, thì coù moät cuï baø nhoû nhaén, baïn coù theå nhaän ra laø baø ñeán töø mieàn queâ, moät phuï nöõ nhìn khieâm toán nhöng coù ñoâi maét raát ñeïp. Vaø baø ra hieäu cho toâi, baø caùch toâi khoaûng 20 meùt. Toâi tieán laïi choã cuûa baø. "Baø bao nhieâu tuoåi roài?", baø traû lôøi: "Con 87 tuoåi". "Nhöng baø aên gì maø nhìn baø khoûe maïnh theá?" "Con aên ravioli do con töï laøm" vaø baø giaûi thích coâng thöùc laøm ravioli cho toâi. Vaø cuoái cuøng toâi noùi vôùi baø: "Xin baø haõy caàu nguyeän cho toâi". Baø ñaùp laïi: "Con laøm ñieàu ñoù moãi ngaøy". "Nhöng thöa baø, haõy cho toâi bieát, baø caàu nguyeän cho toâi hay caàu nguyeän choáng laïi toâi?" Caâu traû lôøi cuûa moät ngöôøi heát söùc ñôn sô: "Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, ngaøi bieát roài ñaáy! ÔÛ trong ñoù, hoï caàu nguyeän choáng laïi Ñöùc Thaùnh Cha ñaáy!" Ñoù laø lyù do taïi sao toâi xin anh chò em caàu nguyeän cho toâi. Cuï baø ñoù ñaõ laøm toâi baät cöôøi.
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va (13. 06. 2024)
(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)