Khaùm phaù thuû baûn coå nhaát Tin möøng
veà thôøi thô aáu cuûa Chuùa Gieâsu
Khaùm phaù thuû baûn coå nhaát Tin möøng veà thôøi thô aáu cuûa Chuùa Gieâsu.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Berlin (RVA News 05-06-2024) - Caùc chuyeân gia veà caùc thuû baûn giaáy coùi (Papyrus) ñaõ khaùm phaù moät maûnh Tin möøng theo thaùnh Toâma, veà thôøi thô aáu cuûa Chuùa Gieâsu, sau nhieàu thaäp nieân taøi lieäu naøy ôû trong söï laõng queân, khoâng ñöôïc ñeå yù tôùi, trong thö vieän tieåu bang vaø ñaïi hoïc Hamburg ôû mieàn baéc Ñöùc.
Hoâm muøng 04 thaùng Saùu naêm 2024, Hoïc vieän veà Kitoâ giaùo vaø coå thôøi cuûa Ñaïi hoïc Humboldt ôû Berlin cho bieát maûnh thuû baûn naøy thuoäc veà nguïy thö theo thaùnh Toâma, coù töø theá kyû thöù IV, thöù V. Nguïy thö naøy raát ñöôïc öa chuoäng trong thôøi Thöôïng coå vaø Trung coå, nhöng khoâng ñöôïc lieät keâ vaøo soå boä Kinh thaùnh.
Maûnh Kinh thaùnh vöøa noùi mang soá kyù danh laø P.Hamb.Graec. 1011. Chuyeân gia Lajos Berkes thuoäc Hoïc vieän Berlin vaø ñoàng nghieäp cuûa oâng laø Gabriel Nocchi Machedo, thuoäc Ñaïi hoïc Luettich ôû Bæ, khaùm phaù taøi lieäu coå kính naøy, raát ñöôïc giôùi nghieân cöùu quan taâm. Cho ñeán nay, moät thuû baûn coù töø theá kyû XI ñöôïc coi laø phieân baûn coå nhaát cuûa Tin möøng theo thaùnh Toâma.
Theo hoïc giaû Mocchi Macedo, nguïy thö thaùnh Toâma veà thôøi thô aáu cuûa Chuùa Gieâsu ñöôïc soaïn ra baèng tieáng Hy Laïp, vaøo theá kyû thöù II sau Chuùa Kitoâ. Caùc maûnh coù kích thöôùc moät chieàu 11 vaø chieàu kia laø 5 centimet, chöùa 13 doøng chöõ, khoaûng 10 chöõ caùi treân moãi doøng vaø coù nguoàn goác töø thôøi Ai Caäp Coå ñaïi.
(KAP 5-6-2024)