Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
daønh cho söï kieän oâng baø vaø con chaùu
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha daønh cho söï kieän oâng baø vaø con chaùu naêm 2024 (28/04/2024).
Baûn dòch cuûa Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Vatican (WHÑ 28-04-2024) - Saùng thöù Baûy ngaøy 27 thaùng 04 naêm 2024, Old Age Foundation ñaõ toå chöùc söï kieän "Cöû chæ aâu yeám vaø nuï cöôøi" quy tuï hôn 6,000 oâng baø vaø con chaùu nhaèm neâu baät caùc quyeàn cuûa ngöôøi cao nieân vaø nghóa vuï cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi hoï. Nhaân dòp naøy, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daønh cho nhöõng ngöôøi tham döï söï kieän buoåi tieáp kieán rieâng taïi Thính Ñöôøng Phaoloâ VI.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
daønh cho söï kieän oâng baø vaø con chaùu: "Cöû chæ aâu yeám vaø nuï cöôøi"
Thính Ñöôøng Phaoloâ VI
Thöù Baûy, ngaøy 27 thaùng 04 naêm 2024
Quyù oâng baø vaø con chaùu thaân meán, xin chaøo anh chò em!
Toâi xin chaøo Ñöùc Toång Giaùm muïc Vincenzo Paglia, vaø taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ coäng taùc ñeå toå chöùc cuoäc gaëp gôõ naøy. Vaø ñaëc bieät, toâi xin göûi lôøi caûm ôn ñaëc bieät ñeán nhieàu ngöôøi noåi tieáng trong ngaønh giaûi trí ñaõ mong muoán tham gia. Xin caûm ôn! Taát caû chuùng ta ñeàu coù oâng, baø, hoaëc hai oâng baø noäi, ngoaïi... thaät laø moät traûi nghieäm tuyeät vôøi khi coù oâng baø! Nhöng ngay caû YÙ cuõng coù moät "ngöôøi oâng"! Do ñoù, toâi muoán chaøo ngöôøi oâng cuûa nöôùc YÙ ñang hieän dieän ôû ñaây (Ñöùc Thaùnh Cha coù yù nhaéc ñeán Lino Banfi, moät dieãn vieân haøi vaø ngöôøi daãn chöông trình truyeàn hình noåi tieáng. OÂng ñöôïc coi laø moät huyeàn thoaïi cuûa YÙ).
Thaät vui möøng khi ñöôïc chaøo ñoùn caùc oâng baø vaø con chaùu, giaø, treû, lôùn, beù trong söï kieän naøy. Hoâm nay, ñuùng nhö lôøi Thaùnh Vònh, ngoït ngaøo toát ñeïp laém thay khi chuùng ta ñöôïc soáng vui vaày beân nhau (x. Tv 133). Ngöôøi ta chæ caàn nhìn vaøo anh chò em laø coù theå hieåu ñöôïc lôøi ñoù, bôûi vì giöõa anh chò em coù tình yeâu. Vaø chính vì ñieàu naøy maø toâi muoán chuùng ta suy tö moät chuùt: veà thöïc teá laø tình yeâu laøm cho chuùng ta toát hôn, phong phuù hôn, vaø khoân ngoan hôn, ôû moïi löùa tuoåi.
Tröôùc heát: tình yeâu laøm cho chuùng ta toát hôn. Anh chò em cuõng cho thaáy raèng anh chò em laøm cho nhau toát hôn baèng caùch yeâu thöông nhau. Vaø toâi cuõng noùi ñieàu naøy vôùi anh chò em vôùi tö caùch laø moät "ngöôøi oâng", vôùi öôùc muoán chia seû ñöùc tin luoân treû trung gaén keát moïi theá heä. Toâi cuõng ñaõ nhaän ñöôïc ñöùc tin naøy töø baø toâi, ngöôøi maø laàn ñaàu tieân toâi hoïc bieát veà Chuùa Gieâsu, Ñaáng yeâu thöông chuùng ta, Ñaáng khoâng bao giôø ñeå chuùng ta coâ ñoäc, vaø laø Ñaáng thuùc ñaåy chuùng ta haõy gaàn guõi nhau vaø ñöøng bao giôø loaïi tröø baát cöù ai. Toâi vaãn coøn nhôù nhöõng lôøi caàu nguyeän ñaàu tieân maø baø toâi ñaõ daïy toâi. Chính töø baø maø toâi ñaõ nghe caâu chuyeän veà moät gia ñình noï coù moät ngöôøi oâng, vì oâng khoâng coøn aên ngon laønh vaø thöôøng laøm baån baøn aên neân ñaõ bò ngöôøi con cho ngoài aên moät mình ôû choã khaùc. Vaø ñoù khoâng phaûi laø moät ñieàu toát, traùi laïi, noù raát teä! Baø toâi keå tieáp raèng, thaáy vaäy, ñöùa chaùu trai nhoû baét ñaàu loay hoay maøy moø suoát maáy ngaøy lieàn vôùi buùa vaø ñinh, vaø khi ngöôøi cha hoûi caäu beù ñang laøm gì, caäu traû lôøi: "Con ñang ñoùng moät caùi baøn cho boá, ñeå khi veà giaø, boá coù theå töï aên moät mình!" Ñaây laø ñieàu baø toâi ñaõ daïy toâi vaø toâi khoâng bao giôø queân caâu chuyeän naøy. Anh chò em cuõng ñöøng queân ñieàu ñoù, bôûi vì chæ khi ôû beân nhau vôùi tình yeâu thöông vaø khoâng loaïi tröø ai, ngöôøi ta môùi trôû neân toát hôn, nhaân baûn hôn!
Khoâng nhöõng theá, chuùng ta coøn trôû neân phong phuù hôn. Ñieàu naøy xaûy ra theá naøo ñöôïc? Xaõ hoäi cuûa chuùng ta coù raát nhieàu chuyeân gia trong nhieàu lónh vöïc, giaøu kieán thöùc vaø phöông tieän höõu ích cho moïi ngöôøi. Tuy nhieân, neáu khoâng coù söï chia seû vaø ai cuõng chæ nghó ñeán baûn thaân mình thì söï phong phuù ñoù seõ maát ñi; ñuùng hôn, noù trôû thaønh söï baàn cuøng hoùa cuûa nhaân loaïi. Vaø ñaây laø moät nguy cô lôùn cho thôøi ñaïi chuùng ta: söï ngheøo naøn cuûa söï phaân maûnh vaø ích kyû. Ngöôøi ích kyû cho raèng mình quan troïng hôn neáu ñaët mình ôû vò trí noåi baät hôn, vaø neáu mình coù nhieàu thöù hôn# Nhöng ngöôøi ích kyû laø ngöôøi ngheøo nhaát, vì ích kyû baàn cuøng hoùa con ngöôøi. Chaúng haïn, chuùng ta haõy nghó ñeán moät soá caùch dieãn ñaït chuùng ta söû duïng: khi chuùng ta noùi veà "theá giôùi cuûa ngöôøi treû", "theá giôùi cuûa ngöôøi giaø", theá giôùi cuûa caùi naøy, theá giôùi cuûa caùi kia# Nhöng chæ coù moät theá giôùi maø thoâi! Vaø theá giôùi ñöôïc taïo thaønh töø nhieàu thöïc taïi khaùc nhau nhaèm giuùp ñôõ vaø boå sung cho nhau: caùc theá heä, caùc daân toäc vaø taát caû nhöõng khaùc bieät, neáu ñöôïc hoøa hôïp, seõ gioáng nhö caùc maët cuûa moät vieân kim cöông lôùn, coù theå maïc khaûi veû huy hoaøng kyø dieäu cuûa con ngöôøi vaø cuûa thuï taïo. Vieäc anh chò em ôû beân nhau cuõng daïy chuùng toâi ñieàu naøy: Ñöøng ñeå söï ña daïng taïo ra raïn nöùt giöõa chuùng ta! Ñöøng nghieàn naùt vieân kim cöông tình yeâu, kho baùu ñeïp nhaát maø Thieân Chuùa ñaõ ban cho chuùng ta: Tình yeâu.
Ñoâi khi chuùng ta nghe thaáy nhöõng cuïm töø nhö "Haõy nghó ñeán baûn thaân!", "khoâng caàn ai caû!". Ñaây laø nhöõng caâu noùi sai söï thaät, löøa doái moïi ngöôøi, khieán ngöôøi ta laàm töôûng raèng toát nhaát laø khoâng neân phuï thuoäc vaøo ngöôøi khaùc, töï mình laøm moïi vieäc, soáng nhö nhöõng hoøn ñaûo, trong khi ñoù laø nhöõng thaùi ñoä chæ taïo ra nhieàu noãi coâ ñôn. Ví duï nhö khi, do neàn vaên hoùa vöùt boû, ngöôøi giaø bò boû rôi vaø phaûi traûi qua nhöõng naêm thaùng cuoái ñôøi xa nhaø vaø xa nhöõng ngöôøi thaân yeâu. Anh chò em nghó gì veà ñieàu naøy? Noù toát hay khoâng toát? Khoâng! Khoâng ñöôïc ñeå ngöôøi cao tuoåi leû loi moät mình, maø hoï phaûi soáng trong gia ñình, trong coäng ñoàng, trong tình yeâu thöông cuûa moïi ngöôøi. Vaø neáu hoï khoâng theå soáng cuøng gia ñình thì chuùng ta phaûi ñeán thaêm hoï vaø gaàn guõi vôùi hoï. Chuùng ta haõy suy nghó moät chuùt: Chuùng ta coù thích ñieàu naøy chaêng? Chaúng phaûi moät theá giôùi maø trong ñoù khoâng ai phaûi sôï laø mình seõ phaûi keát thuùc chuoãi ngaøy coâ ñôn seõ toát ñeïp hôn nhieàu sao? Theá giôùi naøy thaät ñaùng buoàn, roõ raøng laø noù thaät ñaùng buoàn. Vì vaäy, chuùng ta haõy cuøng nhau xaây döïng theá giôùi naøy, khoâng chæ baèng vieäc ñöa ra caùc chöông trình chaêm soùc, maø coøn baèng vieäc nuoâi döôõng nhöõng döï aùn khaùc nhau veà söï hieän höõu, trong ñoù nhöõng naêm thaùng troâi qua khoâng ñöôïc coi laø moät maát maùt laøm suy yeáu ai ñoù, maø laø moät ñieàu toát ñeïp giuùp phaùt trieån vaø laøm phong phuù cho moïi ngöôøi: vaø nhö vaäy tuoåi giaø ñöôïc traân troïng chöù khoâng phaûi sôï haõi.
Vaø ñieàu naøy ñöa chuùng ta ñeán khía caïnh cuoái cuøng: tình yeâu laøm cho chuùng ta khoân ngoan hôn. Thaät kyø laï: tình yeâu laøm cho chuùng ta khoân ngoan hôn. Caùc con chaùu thaân meán, oâng baø cuûa caùc con laø kyù öùc cuûa moät theá giôùi khoâng coøn kyù öùc, vaø "khi moät coäng ñoaøn maát ñi kyù öùc thì noù seõ keát thuùc" (Dieãn vaên daønh cho Coäng ñoàng Sant' Egidio, ngaøy 15.06.2014). Cha hoûi caùc con: Ñieàu gì seõ xaûy ra vôùi moät xaõ hoäi maát ñi kyù öùc? (Caùc baïn treû traû lôøi) Noù seõ keát thuùc!. Chuùng ta khoâng ñöôïc ñaùnh maát kyù öùc cuûa mình. Haõy laéng nghe oâng baø cuûa caùc con, nhaát laø khi oâng baø daïy doã caùc con baèng tình yeâu vaø baèng chöùng taù, ñeå vun ñaép nhöõng tình caûm quan troïng nhaát, voán laø nhöõng tình caûm khoâng theå ñaït ñöôïc baèng vuõ löïc, khoâng xuaát hieän qua söï thaønh coâng, nhöng traøn ñaày cuoäc soáng.
Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø chính hai vò cao nieân, toâi thích nghó ñeán oâng Simeon vaø baø Anna, ñaõ nhaän ra Chuùa Gieâsu khi Ngöôøi ñöôïc Ñöùc Maria vaø Thaùnh Giuse daâng trong Ñeàn thôø (x. Lc 2,22-38). Chính hai oâng baø ñaõ nhaän ra Chuùa Gieâsu tröôùc nhöõng ngöôøi khaùc. Hai oâng baø chaøo ñoùn Ngöôøi, boàng aüm Ngöôøi treân tay vaø hieåu ra - chæ hoï môùi hieåu ra - chuyeän gì ñang xaûy ra: nghóa laø Thieân Chuùa ñang ôû ñoù, Ngaøi hieän dieän vaø Ngaøi ñang nhìn hoï baèng ñoâi maét cuûa moät Haøi nhi. Anh chò em hieåu khoâng? Chæ coù hai vò lôùn tuoåi naøy, khi nhìn thaáy haøi nhi Gieâsu, nhaän ra raèng Ñaáng Meâsia ñaõ ñeán, Ñaáng Cöùu Theá maø moïi ngöôøi ñang chôø ñôïi. Chính nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi laø ngöôøi ñaõ hieåu ñöôïc Maàu nhieäm.
Ngöôøi cao tuoåi thöôøng ñeo kính - haàu heát ñeàu ñeo kính - nhöng hoï coù theå thaáy raát xa. Laøm sao laïi nhö vaäy ñöôïc? Ngöôøi cao tuoåi coù theå nhìn xa troâng roäng vì hoï ñaõ soáng nhieàu naêm vaø coù nhieàu ñieàu ñeå daïy: ví duï nhö chieán tranh taøn khoác ñeán möùc naøo. Tröôùc kia, toâi ñaõ hoïc ñöôïc ñieàu naøy töø oâng toâi, ngöôøi ñaõ soáng qua Theá chieán thöù nhaát naêm 1914, taïi Piave, vaø qua nhöõng caâu chuyeän cuûa oâng, toâi ñaõ hieåu ñöôïc raèng chieán tranh laø moät ñieàu khuûng khieáp, khoâng bao giôø neân ñöôïc xaûy ra. OÂng coøn daïy toâi moät baøi haùt hay maø toâi vaãn coøn nhôù. Caùc con coù muoán cha keå cho caùc con nghe khoâng? (Caùc baïn treû thöa "Daï coù!"). Haõy ngaãm nghó kyõ, nhöõng ngöôøi lính ôû Piave ñaõ haùt theá naøy: "Töôùng Cadorno vieát cho Nöõ hoaøng, neáu baø muoán thaáy Trieste, haõy nhìn noù treân moät taám böu thieáp!". Thaät tuyeät vôøi! Nhöõng ngöôøi lính thöôøng haùt baøi ñoù.
Haõy ñeán thaêm oâng baø cuûa caùc con vaø ñöøng gaït hoï ra beân leà, vì lôïi ích cuûa chính caùc con: "Vieäc gaït ngöôøi giaø ra beân leà - caû veà maët khaùi nieäm laãn thöïc teá - laøm hö hoûng moïi giai ñoaïn cuûa cuoäc soáng chöù khoâng chæ giai ñoaïn cuûa tuoåi giaø" (Baøi Giaùo lyù, ngaøy 01.06.2022). ÔÛ moät giaùo phaän noï, cha thöôøng ñeán thaêm caùc vieän döôõng laõo vaø cha luoân hoûi: "Baø coù bao nhieâu ñöùa con?" "Nhieàu, nhieàu!" "Vaø caùc con cuûa baø coù ñeán thaêm baø khoâng?" "Daï coù, chuùng luoân ñeán - con nhôù moät ñieàu laø - caùc con cuûa con luoân ñeán thaêm con". Vaø khi cha rôøi ñi, coâ y taù noùi vôùi cha raèng, "Baø cuï toát laønh bieát bao, baø ñaõ che chôû cho con mình ñeán möùc naøo: boïn treû chæ ñeán moät naêm hai laàn, khoâng hôn". OÂng baø laø ngöôøi roäng löôïng: bieát caùch che ñaäy nhöõng ñieàu khoâng toát. Laøm ôn haõy ñeán thaêm oâng baø cuûa caùc con, ñöøng boû rôi oâng baø, ñoù laø vì lôïi ích cuûa chính caùc con. Cha thích laëp laïi ñieàu naøy: Vieäc bò gaït ra beân leà xaõ hoäi laøm hö hoûng moïi giai ñoaïn cuûa cuoäc soáng, chöù khoâng chæ rieâng giai ñoaïn tuoåi giaø. Thay vaøo ñoù, caùc con hoïc ñöôïc söï khoân ngoan töø tình yeâu maõnh lieät cuõng nhö töø söï mong manh cuûa oâng baø, ñoù laø moät "giaùo huaán" coù khaû naêng daïy doã maø khoâng caàn lôøi noùi, moät lieàu thuoác giaûi ñoäc thöïc söï cho söï chai cöùng cuûa con tim: giaùo huaán naøy seõ giuùp caùc con khoâng bò maéc keït trong hieän taïi, vaø taän höôûng cuoäc soáng nhö moät moái töông quan (x. Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI, Chaøo möøng taïi gia ñình 'Long Live the Elderly', ngaøy 12.11.2012). Nhöng khoâng chæ coù theá: khi oâng baø vaø caùc chaùu, giaø treû ôû beân nhau, khi thöôøng xuyeân gaëp gôõ troø chuyeän vôùi nhau, khi quan taâm ñeán nhau thì tình yeâu cuûa anh chò em laø hôi thôû trong laønh laøm töôi môùi theá giôùi, xaõ hoäi vaø laøm cho taát caû chuùng ta maïnh meõ hôn, vöôït leân treân moái töông quan hoï haøng.
Ñoù laø thoâng ñieäp maø Chuùa Gieâsu cuõng ñaõ ban cho chuùng ta, treân thaäp giaù: "Khi thaáy thaân maãu vaø moân ñeä mình thöông meán ñöùng beân caïnh, Ñöùc Gieâsu noùi vôùi thaân maãu raèng: "Thöa Baø, ñaây laø con cuûa Baø". Roài Ngöôøi noùi vôùi moân ñeä: "Ñaây laø meï cuûa anh". Keå töø giôø ñoù, ngöôøi moân ñeä röôùc baø veà nhaø mình" (Ga 19,26-27). Vôùi nhöõng lôøi naøy, Chuùa ñaõ uûy thaùc cho chuùng ta moät pheùp laï caàn thöïc hieän: pheùp laï cuûa tình yeâu thöông nhau nhö moät ñaïi gia ñình.
Anh chò em thaân meán, caûm ôn anh chò em ñaõ hieän dieän nôi ñaây vaø caûm ôn vì nhöõng gì anh chò em ñang laøm vôùi Toå chöùc "Etaø Grande"! Cuøng nhau, hieäp nhaát, anh chò em laø taám göông vaø moùn quaø cho moïi ngöôøi. Toâi nhôù ñeán anh chò em trong lôøi caàu nguyeän, toâi chuùc laønh cho anh chò em, vaø xin ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi. Xin caûm ôn, caûm ôn raát nhieàu!
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va (27. 04. 2024)
(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)