Phuùc trình SIPRI cho bieát:
Chi phí quaân söï treân theá giôùi leân tôùi möùc kyû luïc
Phuùc trình SIPRI cho bieát: Chi phí quaân söï treân theá giôùi leân tôùi möùc kyû luïc.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Stockholm (RVA News 24-04-2024) - Chi phí quaân söï treân hoaøn caàu ñaõ ñaït tôùi möùc kyû luïc: theá giôùi ngaøy caøng voõ trang theâm, theo phuùc trình môùi nhaát cuûa Vieän quoác teá nghieân cöùu veà hoøa bình, goïi taét laø SIPRI, ôû Stockholm, thuû ñoâ Thuïy Ñieån.
Chieán tranh nay ñöôïc lieät keâ vaøo doanh vuï mang laïi nhieàu lôïi töùc nhaát treân theá giôùi, vôùi nhöõng chi phí khoång loà ôû caùc mieàn treân traùi ñaát. Thöïc vaäy, chi phí cho voõ trang ñaõ leo thang lieân tieáp trong chín naêm nay, vaø nay leân tôùi ñænh cao 2,443 tyû Myõ kim, trong ñoù 55% do Myõ vaø khoái NATO. Con soá naøy töông ñöông vôùi 2.3% toång saûn löôïng theá giôùi.
Vieän SIPRI nhaán maïnh raèng töø naêm 2009, caùc cuoäc ñaàu tö veà quaân söï ñeàu gia taêng taïi naêm chaâu. Moät trong soá nhöõng ñoäng löïc ñaåy maïnh söï leo thang ñaëc bieät naøy phaûi keå ñeán chieán tranh taïi Ucraina, moät nhaân toá ñaõ hoaøn toaøn ñaûo loän nhöõng vieãn töôïng cuûa caùc nöôùc AÂu chaâu veà an ninh. Söï thay ñoåi naøy ñöôïc phaûn aùnh qua vieäc ngaøy caøng gia taêng tyû leä toång saûn löôïng quoác gia cho chi phí quaân söï.
Söï gia taêng aáy cuõng dieãn ra taïi AÙ, UÙc chaâu vaø Trung Ñoâng. Raát tieác laø khoâng coù mieàn naøo treân theá giôùi coù söï caûi tieán trong laõnh vöïc naøy.
Nga vaø Ucraina
Ñaëc bieät trong laõnh vöïc chi phí quaân söï, Nga ñöùng thöù ba treân theá giôùi: nöôùc naøy daønh ngaân khoaûn töông ñöông vôùi 102 tyû Euro, töùc laø 4.5% treân bình dieän theá giôùi vaø moãi naêm taêng 24%, töùc laø 5.9% toång saûn löôïng quoác gia. Ucraina ñöùng thöù taùm treân theá giôùi veà ñaàu tö trong laõnh vöïc voõ khí. Nöôùc naøy ñaõ gia taêng chi phí leân 51%, töông ñöông vôùi hôn 60 tyû Euro, töùc laø baèng moät phaàn ba toång saûn löôïng quoác gia. Vôùi gaàn 32 tyû Euro vieän trôï quaân söï nhaän ñöôïc, Ucraina ñaõ thu heïp khoaûng caùch vôùi Nga: toång chi phí quaân söï cuûa Ucraina baèng 91% chi phí cuûa Nga.
Myõ vaø NATO
Trong boái caûnh theá giôùi treân ñaây, theo phuùc trình cuûa vieän SIPRI, ñöùng ñaàu chính laø Myõ, vôùi möùc ñaàu tö laø 2.3% toång saûn löôïng quoác gia, töùc laø 860 tyû Euro, vaø chieám 37% chi phí quaân söï cuûa theá giôùi, vaø 68% chi phí quaân söï cuûa 31 nöôùc thaønh vieân khoái NATO.
Trung Ñoâng cuõng gia taêng chi phí quaân söï trong moät thaäp nieân, töùc laø taêng 9%, ñöùng ñaàu laø Araäp Saudi, tieáp ñeán laø Israel gia taêng 24%, vì cuoäc taán coâng taïi Gaza, sau cuoäc khuûng boá cuûa Hamas, ngaøy 07 thaùng Möôøi naêm 2023.
Taïi Vieãn Ñoâng, theo SIPRI, Trung Quoác chi gaàn 278 tyû Ero, töùc laø taêng 6%, Nhaät Baûn chi 50.2% cho quaân söï trong naêm ngoaùi (2023), töùc laø taêng 11% so vôùi naêm 2022 tröôùc ñoù. Caû chi phí cuûa Ñaøi Loan cuõng taêng 11% trong naêm 2024, vôùi 16.6 tyû Myõ kim.
Theo oâng Maurizio Simonelli, Phoù Giaùm ñoác vieän Nghieân cöùu Quoác teá giaûi tröø voõ trang, caùc döõ kieän treân ñaây cho thaáy caùc nöôùc nhö Trung Quoác, AÁn Ñoä, Nhaät Baûn vaø Ñaøi Loan ñang gia taêng voõ trang, vaø Trung Quoác vaãn laø nöôùc ñöùng thöù hai treân hoaøn caàu veà chi phí quaân söï, sau Myõ. Thaùi Bình Döông tieáp tuïc laø vuøng caêng thaúng cao: "Trung Quoác laø nöôùc caïnh tranh lôùn vôùi Myõ. Nhöng chi phí quaân söï cuûa Trung Quoác chæ baèng moät phaàn ba so vôùi Myõ".
Taïi Lieân Hieäp AÂu chaâu, naêm 2023, taát caû 27 nöôùc ñeàu gia taêng chi phí quaân söï. Cuoäc xung ñoät taïi Ucraina caøng laøm cho quan heä quoác teá caêng thaúng, vaø hieän nay giöõa Nga vaø caùc nöôùc Taây phöông khoâng coù choã cho ñoái thoaïi, vaø ngöôøi ta chæ nghó ñeán vieäc gia taêng ngaân saùch quaân söï. Ñieàu naøy bao haøm vieäc trôû veà thôøi chieán tranh laïnh hoaøn toaøn trong ngaøn naêm môùi".
OÂng Simoncelli cuõng nhaän ñònh raèng: "Thaät laø moät aûo töôûng hoaøn toaøn khi nghó raèng caùc vaán ñeà quoác teá coù theå ñöôïc giaûi quyeát baèng voõ löïc. Chuùng ta ñaõ thaáy ñieàu ñoù trong lòch söû: moãi khi con ngöôøi tìm caùch giaûi quyeát caùc vaán ñeà baèng baïo löïc, thì laïi taïo neân nhöõng tieàn ñeà cho caùc cuoäc chieán tranh môùi vaø nhöõng oaùn gheùt keùo daøi trong nhieàu thaäp nieân".
(Vatican News 22-4-2024)