Baøi giaûng Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh 2024
taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ
cuûa Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa
Baøi giaûng Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh 2024 taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ cuûa Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa.
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa J.B. Ñaëng Minh An
Vatican (VietCatholic News 29-03-2024) - Baøi giaûng Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh 2024 taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ cuûa Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa:
"Khi caùc oâng giöông cao Con Ngöôøi leân, baáy giôø caùc oâng seõ bieát laø Ta Laø" (Ga 8:28). Ñaây laø lôøi Chuùa Gieâsu ñaõ thoát ra khi keát thuùc cuoäc tranh caõi gay gaét vôùi nhöõng ngöôøi choáng ñoái Ngöôøi. Coù moät söï tieán boä vöôït baäc so vôùi nhöõng caâu "Ta Laø" tröôùc ñoù ñöôïc Chuùa Gieâsu tuyeân boá trong Tin Möøng Gioan. Ngaøi khoâng coøn noùi: "Ta Laø" ñieàu naøy hay ñieàu kia nhö baùnh söï soáng, aùnh saùng theá gian, söï soáng laïi vaø söï soáng, v.v. Ngaøi chæ ñôn giaûn noùi "Ta Laø" maø khoâng caàn xaùc ñònh theâm. Ñieàu naøy mang laïi cho lôøi tuyeân boá cuûa Ngaøi moät chieàu höôùng sieâu hình, tuyeät ñoái. Tuyeân boá aáy coá tình nhaéc laïi lôøi ñöôïc ñöôïc vieát trong saùch Xuaát Haønh 3:14 vaø Isaia 43:10-12, trong ñoù chính Thieân Chuùa ñöa ra lôøi tuyeân boá thaàn thaùnh "Ta Laø" cuûa Ngaøi.
Tính môùi laï ñaùng kinh ngaïc cuûa lôøi khaúng ñònh naøy treân mieäng Chuùa Kitoâ chæ ñöôïc khaùm phaù neáu chuùng ta chuù yù ñeán nhöõng gì xaûy ra tröôùc lôøi khaúng ñònh cuûa Chuùa Kitoâ: "Khi caùc oâng giöông cao Con Ngöôøi leân, baáy giôø caùc oâng seõ bieát TA LAØ". Nhö muoán noùi: Toâi laø gì - vaø do ñoù, Thieân Chuùa laø gì! - seõ chæ ñöôïc bieåu hieän treân thaäp töï giaù. (Nhö chuùng ta bieát, trong Tin Möøng Thaùnh Gioan, cuïm töø "bò treo leân" aùm chæ bieán coá thaäp giaù!)
Chuùng ta ñang phaûi ñoái maët vôùi söï ñaûo ngöôïc hoaøn toaøn quan nieäm cuûa con ngöôøi veà Thieân Chuùa vaø moät phaàn quan nieäm cuûa Cöïu Öôùc. Chuùa Gieâsu ñeán khoâng phaûi ñeå caûi thieän vaø hoaøn thieän quan nieäm cuûa con ngöôøi veà Thieân Chuùa, nhöng, theo moät nghóa naøo ñoù, ñeå laät ñoå noù vaø toû loä dung nhan ñích thöïc cuûa Thieân Chuùa. Ñaây laø ñieàu maø Thaùnh Phaoloâ laø ngöôøi ñaàu tieân hieåu ñöôïc. Ngaøi ñaõ vieát:
Thaät vaäy, theá gian ñaõ khoâng duøng söï khoân ngoan maø nhaän bieát Thieân Chuùa ôû nhöõng nôi Thieân Chuùa bieåu loä söï khoân ngoan cuûa Ngöôøi. Cho neân Thieân Chuùa ñaõ muoán duøng lôøi rao giaûng ñieân roà ñeå cöùu nhöõng ngöôøi tin. Trong khi ngöôøi Do Thaùi ñoøi hoûi nhöõng ñieàm thieâng daáu laï, coøn ngöôøi Hy Laïp tìm kieám leõ khoân ngoan, thì chuùng toâi laïi rao giaûng moät Ñaáng Kitoâ bò ñoùng ñinh, ñieàu maø ngöôøi Do Thaùi coi laø oâ nhuïc khoâng theå chaáp nhaän, vaø daân ngoaïi cho laø ñieân roà. Nhöng ñoái vôùi nhöõng ai ñöôïc Thieân Chuùa keâu goïi, duø laø Do Thaùi hay Hy Laïp, Ñaáng aáy chính laø Ñöùc Kitoâ, söùc maïnh vaø söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa. Vì caùi ñieân roà cuûa Thieân Chuùa coøn hôn caùi khoân ngoan cuûa loaøi ngöôøi, vaø caùi yeáu ñuoái cuûa Thieân Chuùa coøn hôn caùi maïnh meõ cuûa loaøi ngöôøi. (1 Cr 1:21-24).
Hieåu theo caùch naøy, lôøi Chuùa Kitoâ mang moät yù nghóa phoå quaùt, thaùch thöùc nhöõng ai ñoïc noù, trong moïi thôøi ñaïi vaø hoaøn caûnh, keå caû thôøi ñaïi chuùng ta. Thöïc ra, söï ñaûo ngöôïc quan nieäm veà Thieân Chuùa luoân caàn ñöôïc ñoåi môùi. Thaät khoâng may, trong tieàm thöùc cuûa mình, chuùng ta tieáp tuïc mang theo chính yù töôûng naøy veà Thieân Chuùa maø Chuùa Gieâsu ñaõ ñeán ñeå thay ñoåi. Chuùng ta coù theå noùi veà moät Thieân Chuùa laø Ñaáng coù tinh thaàn thuaàn khieát, laø ñaáng toái cao, v.v., nhöng laøm sao chuùng ta coù theå nhìn thaáy Ngaøi trong söï huûy dieät cuûa caùi cheát treân thaäp giaù? Chaéc chaén Chuùa laø Ñaáng toaøn naêng, nhöng ñoù laø loaïi quyeàn naêng gì? Ñoái maët vôùi loaøi ngöôøi, Thieân Chuùa thaáy mình khoâng coù khaû naêng gì, khoâng chæ khaû naêng aùp ñaët maø ngay caû khaû naêng töï veä. Ngaøi khoâng theå can thieäp baèng quyeàn löïc ñeå aùp ñaët mình leân hoï. Ngaøi khoâng theå khoâng toân troïng ñeán möùc ñoä voâ haïn tröôùc nhöõng löïa choïn töï do cuûa con ngöôøi.
Vaø nhö vaäy Chuùa Cha maïc khaûi boä dung nhan ñích thaät veà quyeàn naêng toaøn naêng cuûa Ngöôøi nôi Con cuûa Ngöôøi, Ñaáng quyø goái tröôùc caùc moân ñeä ñeå röûa chaân cho caùc oâng; nôi Ñaáng bò giaûm thieåu ñeán möùc baát löïc trieät ñeå nhaát treân thaäp giaù vaø tieáp tuïc yeâu thöông vaø tha thöù maø khoâng leân aùn ai. Söï toaøn naêng cuûa Thieân Chuùa laø söï toaøn naêng cuûa tình yeâu khoâng coù khaû naêng töï veä.
Caàn ít söùc maïnh ñeå phoâ dieãn; nhöng phaûi maát raát nhieàu söùc maïnh ñeå ñaët mình sang moät beân vaø che giaáu baûn thaân. Chuùa chính laø söùc maïnh voâ haïn cuûa söï töï che giaáu naøy! Exinanivit semetipsum: Ngöôøi ñaõ truùt boû chính mình (Philíp 2:7). Thieân Chuùa ñaõ phaûn khaùng laïi "yù chí quyeàn löïc" cuûa chuùng ta baèng söï baát löïc töï nguyeän cuûa Ngaøi.
Thaät laø moät baøi hoïc cho chuùng ta, nhöõng ngöôøi ít nhieàu coù yù thöùc luoân muoán khoe khoang. Thaät laø moät baøi hoïc cho caùc cöôøng quoác treân traùi ñaát! Hoaëc ít nhaát laø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi trong soá hoï thaäm chí khoâng nghó ñeán vieäc phuïc vuï maø chæ nghó ñeán quyeàn löïc vì söï khaùt khao quyeàn löïc; ñoù laø nhöõng keû - nhö Chuùa Gieâsu noùi trong Tin Möøng - laø nhöõng keû "ñaøn aùp daân chuùng" vaø teä haïi hôn nöõa, laïi "töï coi mình laø aân nhaân" cuûa hoï (x. Mt 20:25; Lk 22:25).
* * *
Nhöng chaúng phaûi chieán thaéng cuûa Chuùa Kitoâ trong söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi ñaõ laät ñoå taàm nhìn naøy, khoâi phuïc quyeàn toaøn naêng baát khaû chieán baïi cuûa Thieân Chuùa ñoù sao? Ñuùng, nhöng theo moät nghóa raát khaùc so vôùi nhöõng gì chuùng ta thöôøng nghó. Raát khaùc vôùi nhöõng "chieán thaéng" ñöôïc toå chöùc khi hoaøng ñeá trôû veà sau caùc chieán dòch thaéng lôïi, doïc theo con phoá vaãn ñöôïc goïi laø "Via Trionfale" ôû Roâma ngaøy nay.
Chaéc chaén ñaõ coù moät chieán thaéng trong tröôøng hôïp cuûa Chuùa Kitoâ, vaø moät chieán thaéng vöøa döùt khoaùt vöøa khoâng theå ñaûo ngöôïc ñöôïc veà vaán ñeà ñoù! Nhöng chieán thaéng naøy theå hieän nhö theá naøo? Söï soáng laïi dieãn ra moät caùch bí aån, khoâng coù nhaân chöùng. Caùi cheát cuûa Ngaøi - chuùng ta ñaõ nghe trong trình thuaät Cuoäc Thöông Khoù - ñaõ ñöôïc moät ñaùm ñoâng lôùn nhìn thaáy vaø coù söï tham gia cuûa caùc nhaø chöùc traùch toân giaùo vaø chính trò cao nhaát. Sau khi soáng laïi, Chuùa Gieâsu chæ hieän ra vôùi moät soá moân ñeä, ngoaøi taàm chuù yù.
Baèng caùch naøy, Ngaøi muoán noùi vôùi chuùng ta raèng sau khi chòu ñau khoå, chuùng ta khoâng neân mong ñôïi moät chieán thaéng höõu hình beân ngoaøi, chaúng haïn nhö vinh quang traàn theá. Chieán thaéng ñöôïc ban cho moät caùch voâ hình vaø coù ñaúng caáp voâ cuøng cao hôn bôûi vì noù laø vónh cöûu! Caùc vò töû ñaïo hoâm qua vaø hoâm nay laø nhöõng ví duï veà ñieàu ñoù.
Ñaáng Phuïc Sinh töï bieåu hieän qua nhöõng laàn hieän ra, ñuû ñeå cung caáp moät neàn taûng ñöùc tin raát vöõng chaéc cho nhöõng ai ngay töø ñaàu ñaõ khoâng töø choái tin. Nhöng ñoù khoâng phaûi laø haønh ñoäng traû thuø nhaèm haï nhuïc ñoái thuû cuûa mình. Ngaøi khoâng xuaát hieän giöõa hoï ñeå chöùng minh hoï sai hay cheá nhaïo côn giaän baát löïc cuûa hoï. Baát kyø söï traû thuø naøo nhö vaäy seõ khoâng phuø hôïp vôùi tình yeâu maø Chuùa Kitoâ muoán laøm chöùng trong cuoäc khoå naïn cuûa Ngöôøi.
Nhö khi bò huûy dieät treân Ñoài Can veâ, Ngaøi cö xöû khieâm toán trong vinh quang cuûa söï phuïc sinh. Moái quan taâm cuûa Chuùa Gieâsu phuïc sinh khoâng phaûi laø laøm cho keû thuø cuûa Ngöôøi boái roái, nhöng laø ñeå traán an caùc moân ñeä ñang thaát voïng cuûa Ngöôøi, vaø tröôùc hoï, laø nhöõng ngöôøi phuï nöõ chöa bao giôø ngöøng tin vaøo Ngöôøi.
* * *
Trong quaù khöù, chuùng ta saün saøng noùi veà "chieán thaéng cuûa Giaùo hoäi Thaùnh thieän". Moïi ngöôøi caàu nguyeän cho ñieàu ñoù vaø nhöõng thaønh töïu cuõng nhö lyù do lòch söû ñaõ saün saøng ñöôïc ghi nhôù. Nhöng chuùng ta ñaõ nghó ñeán loaïi chieán thaéng naøo? Ngaøy nay chuùng ta nhaän ra kieåu chieán thaéng ñoù khaùc vôùi kieåu chieán thaéng cuûa Chuùa Gieâsu bieát bao. Nhöng chuùng ta ñöøng phaùn xeùt quaù khöù. Luoân coù nguy cô khoâng coâng baèng khi chuùng ta ñaùnh giaù quaù khöù töø goùc ñoä hieän taïi.
Ñuùng hôn, chuùng ta haõy chaáp nhaän lôøi môøi maø Chuùa Gieâsu göûi ñeán theá giôùi töø thaäp giaù cuûa Ngöôøi: "Haõy ñeán vôùi Ta, taát caû nhöõng ai vaát vaû vaø gaùnh naëng, Ta seõ cho nghæ ngôi boài döôõng" (Mt 11:28). Noù gaàn nhö seõ bò coi laø mæa mai vaø nhaïo baùng! Moät ngöôøi khoâng coù hoøn ñaù ñeå töïa ñaàu, moät ngöôøi bò daân mình ruoàng boû, bò keát aùn töû hình, moät ngöôøi bò "bòt maët ñeå khoâng nhìn thaáy" (xem Is 53:3), daùm noùi vôùi toaøn theå nhaân loaïi, ôû moïi nôi vaø moïi thôøi, vaø noùi: "Taát caû haõy ñeán vôùi Ta, vaø Ta seõ cho ñöôïc nghæ ngôi!"
Haõy ñeán vôùi Ta, baïn laø ngöôøi giaø, beänh taät vaø coâ ñôn, baïn laø ngöôøi maø theá giôùi boû maëc cheát trong ngheøo ñoùi, hoaëc trong khi bò baén phaù; baïn, nhöõng ngöôøi ñang moøn moûi trong xaø lim vì nieàm tin vaøo Ta, hoaëc vì cuoäc chieán giaønh töï do cuûa baïn, haõy ñeán vôùi Ta, baïn laø naïn nhaân cuûa baïo löïc. Toùm laïi, taát caû moïi ngöôøi, khoâng tröø ai: Haõy ñeán vôùi Ta, Ta seõ cho nghæ ngôi! Cha ñaõ chaúng höùa vôùi caùc con: "Khi Ta ñöôïc treo leân khoûi maët ñaát, Ta seõ keùo moïi ngöôøi ñeán vôùi Ta" ñoù sao? (Ga 12:32)
"Nhöng Ngaøi coù theå cho chuùng toâi phaàn coøn laïi naøo, hôõi ngöôøi ñaøn oâng cuûa thaäp giaù, bò boû rôi vaø meät moûi hôn nhöõng ngöôøi Ngaøi muoán an uûi?" "Vaâng, haõy ñeán vôùi Ta, vì TA LAØ! Ta laø Chuùa! Ta ñaõ baùc boû yù töôûng cuûa ngöôi veà söï toaøn naêng, nhöng Ta vaãn giöõ söï toaøn naêng cuûa Ta, ñoù laø söï toaøn naêng cuûa tình yeâu. Ngöôøi ta vieát raèng "söï yeáu ñuoái cuûa Thieân Chuùa maïnh hôn söùc maïnh cuûa con ngöôøi" (1 Cor 1:25). Ta coù theå an uûi vaø cho ngöôi nghæ ngôi maø khoâng laøm bieán maát ñi söï meät moûi treân theá giôùi naøy. Haõy hoûi nhöõng ngöôøi ñaõ traûi nghieäm noù!
Vaâng, laïy Chuùa chòu ñoùng ñinh, vôùi taâm hoàn ñaày loøng bieát ôn, vaøo ngaøy chuùng con töôûng nhôù cuoäc khoå naïn vaø caùi cheát cuûa Chuùa, chuùng con cuøng vôùi toâng ñoà Phaoloâ cuûa Chuùa lôùn tieáng tuyeân xöng:
Ai coù theå taùch chuùng ta ra khoûi tình yeâu cuûa Ñöùc Kitoâ? Phaûi chaêng laø gian truaân, khoán khoå, ñoùi raùch, hieåm nguy, baét bôù, göôm giaùo?[#] Nhöng trong moïi thöû thaùch aáy, chuùng ta toaøn thaéng nhôø Ñaáng ñaõ yeâu meán chuùng ta. Ñuùng theá, toâi tin chaéc raèng: cho daàu laø söï cheát hay söï soáng, thieân thaàn hay ma vöông quyû löïc, hieän taïi hay töông lai, hoaëc baát cöù söùc maïnh naøo, trôøi cao hay vöïc thaúm hay baát cöù moät loaøi thoï taïo naøo khaùc, khoâng coù gì taùch ñöôïc chuùng ta ra khoûi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa theå hieän nôi Ñöùc Kitoâ Gieâsu, Chuùa chuùng ta. (Rm 8,35-39).