Chieán tranh Ucraina
tieáp tuïc xaâu xeù Chính thoáng giaùo
Chieán tranh Ucraina tieáp tuïc xaâu xeù Chính thoáng giaùo.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Tallin (RVA News 11-02-2024) - Chieán tranh taïi Ucraina tieáp tuïc xaâu xeù Chính thoáng giaùo vaø nay ñeán löôït caùc nöôùc vuøng Baltique.
Taïi Coäng hoøa Lituani, trong töông lai gaàn ñaây Chính thoáng giaùo bò phaân chia laøm hai. Baùo chí nöôùc naøy, ra ngaøy 08 thaùng Hai naêm 2024, ñöa tin Boä tö phaùp nöôùc naøy ñaõ chính thöùc nhaän ñaêng kyù moät giaùo phaän môùi thuoäc Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Constantinople. Giaùo phaän naøy goàm coù 10 linh muïc ñang coá gaéng laäp cô caáu cuûa Giaùo hoäi môùi, taùch rôøi khoûi Giaùo hoäi Chính thoáng Nga taïi nöôùc naøy.
Taïi Lituana coù khoaûng 150,000 tín höõu Chính thoáng vôùi ña soá tín höõu laø ngöôøi goác Nga vaø cho ñeán nay hoïp thaønh moät Giaùo hoäi döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñöùc Toång giaùm muïc Innokentij (Vasiljev), nhöng töø nhieàu thaùng nay ñang tìm caùch ñaït ñöôïc söï ñoäc laäp vôùi Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng ôû Mascôva. Ñöùc Toång giaùm muïc Innokentij ñaõ leân aùn cuoäc taán coâng cuûa Nga choáng Ucraina. Ngoaøi ra, taïi Lituani cuõng coù nhöõng coá gaéng chính trò nhaém caám ñoaùn giaùo phaän thuoäc Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Mascôva.
Vò thuû laõnh môùi cuûa Giaùo phaän Chính thoáng thuoäc Toøa Thöôïng phuï Constantinople laø cha Justinus Kiviloo, 61 tuoåi. Töø ñaàu thaùng Gieâng naêm 2024, cha ñaõ baét ñaàu cöû haønh thaùnh leã baèng tieáng Lituani. Cha goác ngöôøi Estoni vaø cuõng thuoäc quyeàn Toøa Thöôïng phuï ôû Constantinople beân Thoå Nhó Kyø.
Taát caû caùc giaùo só thuoäc giaùo phaän taân laäp, tröôùc kia thuoäc Giaùo hoäi Chính thoáng Mascôva vaø hoaït ñoäng taïi Lituani, Belarus vaø Nga. Vì Ñöùc Thöôïng phuï Kirill I uûng hoä chieán tranh cuûa Nga choáng Ucraina, neân caùc giaùo só cuûa giaùo phaän taân laäp xung ñoät vôùi ban laõnh ñaïo Chính thoáng Nga.
Ngay töø hoài naêm 2002, Ñöùc Toång giaùm muïc Innokentij cuõng ñaõ caùch chöùc naêm giaùo só vaø loaïi hoï khoûi haøng giaùo só. Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios Giaùo chuû Chính thoáng Constantinople ñaõ phuïc hoài naêm linh muïc aáy vaø nhaän cho hoï thuoäc quyeàn ngaøi. Vaø hoài thaùng Ba naêm 2023, ngaøi ñaõ kyù vôùi chính phuû Lituani moät hieäp ñònh veà vieäc thaønh laäp moät giaùo phaän Chính thoáng taïi nöôùc naøy.
Giaùo phaän Chính thoáng Nga taïi Lituani phaûn öùng moät caùch bình thaûn ñoái vôùi vieäc thaønh laäp giaùo phaän môùi vöøa noùi. Ñöùc Toång giaùm muïc Innokentj noùi raèng "coäng ñoàng môùi cuûa tín höõu phaûi ñöôïc chaáp nhaän nhö moät thöïc taïi cuûa thôøi ñaïi ngaøy nay".
Vì tình traïng chia reõ treân ñaây trong noäi boä Chính thoáng giaùo do chieán tranh Ucraina neân coâng cuoäc ñoái thoaïi ñaïi keát giöõa Coâng giaùo vaø Chính thoáng cuõng bò thöông toån vaø khoâng tieáp tuïc ñöôïc.
Ngaøy 06 thaùng Hai naêm 2024, taïi nöôùc Estonia laùng gieàng cuûa Lituani, Ñöùc cha Eugenio di Vereya, Toång giaùm muïc Chính thoáng Nga cuûa giaùo phaän thuû ñoâ Tallin vaø toaøn Estonia, ñaõ bò nhaø caàm quyeàn nöôùc naøy truïc xuaát khoûi nöôùc. Ñöùc Toång giaùm muïc 66 tuoåi laø thuû laõnh cuûa caùc tín höõu Chính thoáng Nga taïi Estonia. Caùc tín höõu naøy chieám 14% trong toång soá 300,000 daân taïi ñaây. Chính phuû Estonia vieän côù laø Ñöùc Toång giaùm muïc Eugenio ñaõ coù nhöõng lôøi noùi vaø haønh ñoäng hoã trôï keû gaây haán trong cuoäc xung ñoät taïi Ucraina vaø ñieàu naøy laø moät ñe doïa cho Estonia.
Estonia laø nöôùc bò tuïc hoùa cao ñoä, töø 70 ñeán 80% daân chuùng tuyeân boá khoâng thuoäc toân giaùo naøo. Ngoaøi 14% theo Chính thoáng Nga, coøn coù khoaûng 8% theo Tin laønh Luther. Coâng giaùo chæ coù khoaûng töø 7,000 ñeán 8,000 ngöôøi.
(Settimananews 22-1-2024, KAP 9-2-2024)