Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong buoåi haùt kinh chieàu beá maïc
Tuaàn Hieäp Nhaát Kitoâ Giaùo 2024
Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong buoåi haùt kinh chieàu beá maïc Tuaàn Hieäp Nhaát Kitoâ Giaùo 2024.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 26-01-2024) - Chuû ñeà cuûa Tuaàn caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu naêm 2024 laø "Ngöôi phaûi yeâu meán Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa ngöôi... vaø ngöôøi laân caän nhö chính mình" (Lc 10:27).
Trong baøi giaûng beá maïc Tuaàn Hieäp Nhaát Kitoâ Giaùo, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, noùi:
Trong baøi Tin Möøng chuùng ta vöøa nghe, moät luaät só goïi Chuùa Gieâsu laø "Thaày". Anh ta khoâng muoán hoïc baát cöù ñieàu gì töø Chuùa Gieâsu, nhöng ñuùng hôn laø "ñeå thöû Ngöôøi". Söï giaû doái thaäm chí coøn roõ raøng hôn trong caâu hoûi oâng ñaët ra: "Toâi phaûi laøm gì ñeå ñöôïc höôûng söï soáng ñôøi ñôøi?" (Lc 10:25). Laøm ñeå keá thöøa, laøm ñeå sôû höõu: ñaây laø nhöõng daáu hieäu cuûa moät toân giaùo leäch laïc döïa treân vieäc nhaän hôn laø cho, trong ñoù Thieân Chuùa trôû thaønh phöông tieän ñeå ñaït ñöôïc ñieàu toâi muoán, hôn laø muïc ñích ñeå ñöôïc moïi ngöôøi yeâu thöông baèng troïn traùi tim cuûa chuùng ta. Tuy nhieân, Chuùa Gieâsu kieân nhaãn; Ngaøi yeâu caàu luaät só tìm caâu traû lôøi trong chính Leà Luaät, trong meänh leänh: "Ngöôi phaûi yeâu meán Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi, heát loøng, heát linh hoàn, heát söùc löïc vaø heát trí khoân ngöôi, vaø yeâu meán ngöôøi laân caän nhö chính mình" (Lc 10:27).
Sau ñoù, ngöôøi ñaøn oâng ñoù, ñang tìm caùch bieän minh cho mình, hoûi caâu hoûi thöù hai: "Ai laø ngöôøi laân caän cuûa toâi?" (Lc 10:29). Neáu caâu hoûi ñaàu tieân coù nguy cô giaûn löôïc Thieân Chuùa theo nhu caàu cuûa chuùng ta, thì caâu hoûi naøy nhaèm muïc ñích chia reõ: chia con ngöôøi thaønh nhöõng ngöôøi chuùng ta neân yeâu vaø nhöõng ngöôøi chuùng ta neân traùnh xa. Loaïi chia reõ naøy khoâng bao giôø ñeán töø Thieân Chuùa; ñoù laø töø ma quyû, keû chia reõ. Chuùa Gieâsu khoâng traû lôøi moät caùch tröøu töôïng, nhöng keå duï ngoân Ngöôøi Samaritanoâ nhaân haäu, moät caâu chuyeän thaúng thaén thaùch thöùc chuùng ta. Bôûi vì, anh chò em thaân meán, nhöõng ngöôøi khoâng laøm ñieàu toát, toû ra nhaãn taâm, laïi chính laø caùc tö teá vaø thaày Leâvi, nhöõng ngöôøi quan taâm ñeán vieäc toân troïng truyeàn thoáng toân giaùo cuûa hoï hôn laø ñeán giuùp ñôõ ngöôøi ñau khoå. Ngöôïc laïi, ngöôøi theå hieän yù nghóa cuûa vieäc trôû thaønh "ngöôøi thaân caän" laïi laø moät keû dò giaùo, moät ngöôøi Samaritanoâ. Ngöôøi ñeán gaàn, caûm thöông, cuùi xuoáng nheï nhaøng chöõa laønh veát thöông cho ngöôøi anh em ñoù. Ngöôøi quan taâm ñeán anh ta, baát chaáp quaù khöù vaø nhöõng sa ngaõ cuûa anh ta, vaø ngöôøi aáy hoaøn toaøn phuïc vuï ngöôøi bò cöôùp ñaùnh (x. Lc 10:33-35). Do ñoù, Chuùa Gieâsu coù theå keát luaän raèng caâu hoûi ñuùng khoâng phaûi laø: "Ai laø ngöôøi laân caän cuûa toâi?" maø laø "Toâi coù cö xöû nhö moät ngöôøi haøng xoùm khoâng?" Chæ coù tình yeâu trôû thaønh söï phuïc vuï nhöng khoâng, chæ coù tình yeâu maø Chuùa Gieâsu daïy doã vaø theå hieän, môùi mang caùc Kitoâ höõu ly taùn ñeán gaàn nhau hôn. Chæ coù tình yeâu ñoù, khoâng vieän ñeán quaù khöù ñeå traùnh xa hay chæ tay, chæ coù tình yeâu ñoù nhaân danh Thieân Chuùa ñaët anh chò em cuûa chuùng ta tröôùc söï baûo veä saét theùp cuûa caùc cô caáu toân giaùo cuûa chuùng ta, chæ coù tình yeâu ñoù môùi hieäp nhaát chuùng ta. Ñaàu tieân laø anh chò em cuûa chuùng ta, sau ñoù laø caùc cô caáu.
Anh chò em thaân meán, giöõa chuùng ta, chuùng ta khoâng bao giôø phaûi hoûi: "Ai laø ngöôøi laân caän cuûa toâi?" Vì moãi ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi ñeàu laø thaønh vieân cuûa Thaân Mình Chuùa Kitoâ; hôn theá nöõa, moïi ngöôøi treân theá giôùi naøy ñeàu laø anh chò em cuûa toâi, vaø taát caû chuùng ta cuøng nhau taïo neân "baûn giao höôûng cuûa nhaân loaïi" maø Chuùa Kitoâ laø Con Tröôûng vaø Ñaáng Cöùu Chuoäc. Nhö Thaùnh Ireânoâ, ngöôøi maø toâi haân haïnh ñöôïc tuyeân boá laø "Tieán só Hieäp nhaát", ñaõ nhaän xeùt: "Ngöôøi tìm kieám söï thaät khoâng neân taäp trung vaøo nhöõng khaùc bieät giöõa noát nhaïc naøy vaø noát nhaïc khaùc, nghó nhö theå moãi noát nhaïc ñöôïc taïo ra rieâng bieät vaø taùch bieät khoûi nhöõng noát nhaïc khaùc.; thay vaøo ñoù, anh ta neân nhaän ra raèng chính moät ngöôøi ñaõ saùng taùc toaøn boä giai ñieäu" (Adv. Haer., II, 25, 2). Noùi caùch khaùc, khoâng phaûi "Ai laø haøng xoùm cuûa toâi?" maø laø "Toâi coù haønh ñoäng nhö moät ngöôøi haøng xoùm khoâng? Toâi vaø coäng ñoaøn cuûa toâi, Giaùo hoäi cuûa toâi, linh ñaïo cuûa toâi coù haønh ñoäng nhö nhöõng ngöôøi laân caän khoâng? Hay hoï ñang coá gaéng baûo veä lôïi ích cuûa mình, ghen tò vôùi quyeàn töï chuû cuûa mình, bò cuoán vaøo vieäc tính toaùn nhöõng gì coù lôïi cho mình, xaây döïng moái quan heä vôùi ngöôøi khaùc chæ ñeå ñaït ñöôïc ñieàu gì ñoù cho mình? Neáu ñuùng nhö vaäy thì ñoù khoâng chæ laø vaán ñeà veà chieán löôïc sai laàm maø coøn laø vaán ñeà khoâng trung thaønh vôùi Tin Möøng.
"Toâi phaûi laøm gì ñeå ñöôïc höôûng söï soáng ñôøi ñôøi?" Ñoù laø caùch cuoäc ñoái thoaïi giöõa ngöôøi luaät só vaø Chuùa Gieâsu baét ñaàu. Tuy nhieân, ngaøy nay, caâu hoûi ban ñaàu ñoù ñaõ ñöôïc ñaûo ngöôïc, nhôø vaøo Thaùnh Toâng ñoà Phaoloâ, ngöôøi maø chuùng ta cöû haønh cuoäc hoaùn caûi taïi Vöông cung thaùnh ñöôøng daønh rieâng cho ngaøi naøy. Khi Saoloâ thaønh Taécxoâ, keû baùch haïi caùc Kitoâ höõu, gaëp Chuùa Gieâsu trong luoàng aùnh saùng bao phuû vaø thay ñoåi cuoäc ñôøi oâng, oâng lieàn hoûi: "Laïy Chuùa, con phaûi laøm gì?" (Coâng vuï 22:10). Khoâng phaûi " Toâi phaûi laøm gì ñeå ñöôïc thöøa keá? nhöng laø "Laïy Chuùa, con phaûi laøm gì?" Chuùa laø ñoái töôïng cuûa caâu hoûi; Ngaøi laø "söï thöøa keá" thöïc söï, laø ñieàu toát laønh toái cao. Cuoäc soáng cuûa Thaùnh Phaoloâ khoâng thay ñoåi vì thaùnh nhaân thay ñoåi muïc tieâu cuûa mình ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu toát hôn. Söï hoaùn caûi cuûa ngaøi laø keát quaû cuûa moät söï ñaûo ngöôïc hieän sinh, trong ñoù loøng suøng kính cuûa ngaøi ñoái vôùi Leà Luaät nhöôøng choã cho söï ngoan ngoaõn ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø söï côûi môû hoaøn toaøn ñoái vôùi yù muoán cuûa ngaøi. Ñoù khoâng phaûi laø söï taän tuïy cuûa ngaøi, maø laø söï ngoan ngoaõn cuûa ngaøi: töø söï taän tuïy ñeán söï ngoan ngoaõn. Neáu Thieân Chuùa laø kho taøng cuûa chuùng ta, keá hoaïch haønh ñoäng cuûa Giaùo Hoäi chaéc chaén phaûi heä taïi vieäc thöïc thi yù muoán cuûa Ngaøi, thöïc hieän nhöõng öôùc muoán cuûa Ngaøi. Vaøo ñeâm tröôùc khi hieán maïng soáng vì chuùng ta, Ngöôøi ñaõ caàu nguyeän tha thieát vôùi Chuùa Cha cho taát caû chuùng ta: "ñeå hoï ñöôïc neân moät" (Ga 17:21). Ñoù, chuùng ta thaáy, laø thaùnh yù cuûa ngaøi.
Moïi noã löïc nhaèm ñaït ñöôïc söï hieäp nhaát troïn veïn ñeàu ñöôïc keâu goïi ñi theo cuøng moät loä trình nhö Thaùnh Phaoloâ, taäp trung caùc yù töôûng cuûa chuùng ta ñeå laéng nghe tieáng Chuùa vaø ñeå cho Ngöôøi coù khoâng gian ñeå thöïc hieän saùng kieán. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc hieåu roõ raøng bôûi moät Phaoloâ khaùc, vò tieân phong vó ñaïi cuûa phong traøo ñaïi keát, Abbeù Paul Couturier, ngöôøi ñaõ quen caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát giöõa caùc Kitoâ höõu "nhö Chuùa Kitoâ muoán vaø theo nhöõng phöông tieän Ngaøi muoán". Chuùng ta caàn söï ñaûo ngöôïc quan ñieåm naøy vaø treân heát laø söï hoaùn caûi taâm hoàn naøy, vì, nhö Coâng ñoàng Vatican II ñaõ tuyeân boá caùch ñaây saùu möôi naêm: "Khoâng theå coù phong traøo ñaïi keát xöùng ñaùng vôùi teân goïi neáu khoâng coù söï hoaùn caûi noäi taâm" (Unitatis Redintegratio, 7). Khi chuùng ta cuøng nhau caàu nguyeän, xin cho moãi ngöôøi chuùng ta, baét ñaàu töø chính mình, thöøa nhaän nhu caàu hoaùn caûi, vaø ñeå Chuùa thay ñoåi taâm hoàn chuùng ta. Ñaây laø con ñöôøng tröôùc maét chuùng ta: cuøng nhau ñoàng haønh vaø cuøng nhau phuïc vuï, daønh öu tieân cho vieäc caàu nguyeän. Vì khi caùc Kitoâ höõu lôùn leân trong vieäc phuïc vuï Thieân Chuùa vaø tha nhaân, hoï cuõng lôùn leân trong söï hieåu bieát laãn nhau. Nhö Coâng ñoàng ñaõ noùi tieáp: "Hoï caøng keát hôïp chaët cheõ vôùi Chuùa Cha, Lôøi Chuùa vaø Thaùnh Thaàn, hoï caøng coù theå phaùt trieån trong tình yeâu thöông nhau moät caùch saâu saéc vaø deã daøng hôn".
Ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta coù maët ôû ñaây toái nay, ñeán töø caùc quoác gia, neàn vaên hoùa vaø truyeàn thoáng khaùc nhau. Toâi bieát ôn Ñöùc Cha Justin Welby, Toång Giaùm muïc Canterbury, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Polycarp, ngöôøi ñaïi dieän cho Toøa Thöôïng phuï Ñaïi keát, vaø taát caû anh chò em, nhöõng ngöôøi goùp phaàn taïo neân söï hieän dieän cuûa nhieàu coäng ñoàng Kitoâ höõu. Toâi xin göûi lôøi chaøo ñaëc bieät tôùi caùc thaønh vieân cuûa UÛy ban Hoãn hôïp Quoác teá veà Ñoái thoaïi Thaàn hoïc giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø caùc Giaùo hoäi Chính thoáng Ñoâng phöông, nhaân dòp hoï kyû nieäm 20 naêm cuoäc ñoái thoaïi, cuõng nhö tôùi caùc giaùm muïc Coâng Giaùo vaø Anh giaùo tham gia cuoäc hoïp cuûa UÛy ban naøy. UÛy ban quoác teá veà ñoaøn keát vaø söù meänh. Thaät laø tuyeät vôøi khi hoâm nay, cuøng vôùi anh em toâi, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Justin, chuùng ta coù theå trao cho caùc nhoùm giaùm muïc chung naøy nhieäm vuï tieáp tuïc laøm chöùng cho söï hieäp nhaát maø Thieân Chuùa mong muoán cho Giaùo hoäi cuûa Ngaøi trong caùc khu vöïc töông öùng cuûa hoï, khi hoï cuøng nhau tieán leân "ñeå môû roäng loøng thöông xoùt vaø söï bình an cuûa Thieân Chuùa daønh cho moät theá giôùi ñang caàn giuùp ñôõ" (Lôøi keâu goïi cuûa caùc Giaùm muïc IARCCUM, Roâma, 2016). Toâi cuõng xin chaøo nhöõng ngöôøi nhaän hoïc boång cuûa UÛy ban Hôïp taùc Vaên hoùa vôùi caùc Giaùo hoäi Chính thoáng taïi Boä Coå voõ Hieäp nhaát Kitoâ giaùo, vaø nhöõng ngöôøi tham gia caùc chuyeán thaêm hoïc taäp ñöôïc toå chöùc cho caùc linh muïc vaø tu só treû cuûa caùc Giaùo hoäi Chính thoáng Ñoâng phöông, cuõng nhö nhöõng chuyeán thaêm ñöôïc toå chöùc cho caùc sinh vieân cuûa caùc Giaùo hoäi Chính thoáng Ñoâng phöông. Vieän Ñaïi keát Bossey cuûa Hoäi ñoàng Giaùo hoäi Theá giôùi.
Cuøng nhau, vôùi tö caùch laø anh chò em trong Chuùa Kitoâ, chuùng ta haõy caàu nguyeän vôùi Thaùnh Phaoloâ vaø noùi: "Laïy Chuùa, chuùng con phaûi laøm gì?" Khi hoûi caâu hoûi ñoù, chuùng ta ñaõ coù caâu traû lôøi roài, bôûi vì caâu traû lôøi ñaàu tieân laø lôøi caàu nguyeän. Caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát laø traùch nhieäm chính trong cuoäc haønh trình cuøng nhau cuûa chuùng ta. Vaø ñoù laø moät traùch nhieäm thieâng lieâng, bôûi vì noù coù nghóa laø hieäp thoâng vôùi Chuùa, Ñaáng treân heát ñaõ caàu nguyeän vôùi Chuùa Cha ñeå ñöôïc hieäp nhaát. Chuùng ta cuõng haõy tieáp tuïc caàu nguyeän ñeå chaám döùt chieán tranh, ñaëc bieät laø ôû Ukraine vaø Thaùnh Ñòa. Traùi tim cuûa chuùng toâi cuõng höôùng tôùi nhöõng ngöôøi daân thaân yeâu cuûa Burkina Faso, vaø ñaëc bieät laø caùc coäng ñoàng ñaõ chuaån bò taøi lieäu cho Tuaàn caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát naøy: Xin cho tình yeâu thöông ngöôøi laân caän thay theá baïo löïc ñang taán coâng ñaát nöôùc hoï.
"Con phaûi laøm gì ñaây, laïy Chuùa?" Thaùnh Phaoloâ keå vôùi chuùng ta, Chuùa ñaõ noùi: "Haõy ñöùng daäy vaø ñi" (Cv 22:10). Haõy ñöùng daäy, Chuùa Gieâsu noùi vôùi moãi ngöôøi chuùng ta vaø vôùi nhöõng noã löïc cuûa chuùng ta vì söï hieäp nhaát. Vì vaäy, nhaân danh Chuùa Kitoâ, chuùng ta haõy ñöùng daäy khoûi thoùi quen meät moûi cuûa mình vaø leân ñöôøng moät laàn nöõa, vì Ngaøi muoán ñieàu ñoù vaø Ngaøi muoán ñieàu ñoù "ñeå theá gian tin" (Ga 17:21). Vaäy chuùng ta haõy caàu nguyeän vaø tieáp tuïc tieán veà phía tröôùc, vì ñoù laø ñieàu Thieân Chuùa mong muoán nôi chuùng ta. Ñaây laø nhöõng gì anh ta muoán töø chuùng toâi.
(Source: Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice VaticanaCELEBRATION OF SECOND VESPERS 57th WEEK OF PRAYER FOR CHRISTIAN UNITY HOMILY OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS Basilica of Saint Paul Outside the Walls Thursday, 25 January 2024)