Coâng boá söù ñieäp Ñöùc Thaùnh cha
veà Ngaøy Theá giôùi Truyeàn thoâng Xaõ hoäi Laàn thöù 58
Coâng boá söù ñieäp Ñöùc Thaùnh cha veà Ngaøy Theá giôùi Truyeàn thoâng Xaõ hoäi Laàn thöù 58.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 25-01-2024) - Hoâm 24 thaùng Gieâng naêm 2024, Phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh ñaõ coâng boá söù ñieäp Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ, nhaân Ngaøy Theá giôùi Truyeàn thoâng xaõ hoäi Laàn thöù 58. Naêm 2024 coù chuû ñeà laø: "Trí tueä nhaân taïo vaø söï khoân ngoan cuûa taâm hoàn: tieán tôùi moät neàn truyeàn thoâng hoaøn toaøn nhaân baûn".
Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán nhöõng khía caïnh tích cöïc, nhöõng lôïi ích maø söï phaùt trieån Trí tueä nhaân taïo (Artificial Intelligence - AI) mang laïi cho con ngöôøi, ñoàng thôøi ngaøi cuõng caûnh giaùc veà nhöõng aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa chuùng ñoái vôùi nhaân loaïi khi chuùng bò laïm duïng.
Ñöùc Thaùnh cha vieát: "Trong thôøi ñaïi hieän nay coù nguy cô nhaân loaïi ñöôïc phong phuù veà kyõ thuaät vaø ngheøo veà tình ngöôøi, suy tö cuûa chuùng ta chæ coù theå khôûi haønh töø taâm hoàn con ngöôøi. Chæ khi chuùng ta coù moät caùi nhìn tinh thaàn, phuïc hoài moät söï khoân ngoan cuûa taâm hoàn, chuùng ta môùi coù theå ñoïc vaø giaûi thích söï môùi meû thôøi nay vaø taùi khaùm phaù con ñöôøng ñeå coù moät söï truyeàn thoâng hoaøn toaøn nhaân baûn. Taâm hoàn, hay traùi tim, hieåu theo nghóa Kinh thaùnh nhö trung taâm cuûa töï do vaø nhöõng quyeát ñònh quan troïng nhaát cuûa cuoäc soáng, laø bieåu töôïng söï toaøn veïn, hieäp nhaát, nhöng cuõng gôïi leân nhöõng tình caûm, mong öôùc, giaác mô vaø nhaát laø nôi noäi taâm gaëp gôõ vôùi Thieân Chuùa. Söï khoân ngoan cuûa con tim chính laø ñöùc tính giuùp chuùng ta cuøng nhau deät thaønh moät toång theå vaø caùc phaàn, nhöõng quyeát ñònh vaø caùc haäu quaû, nhöõng ñieàu cao caû vaø mong manh, quaù khöù vaø töông lai, toâi vaø chuùng ta".
Cô may vaø nguy hieåm
Ñöùc Thaùnh cha cuõng phaân tích nhöõng cô may vaø nguy hieåm maø Trí tueä nhaân taïo coù theå mang laïi cho con ngöôøi ngaøy nay: "Nhöõng heä thoáng Trí tueä nhaân taïo coù theå goùp phaàn vaøo tieán trình giaûi thoaùt khoûi söï u meâ vaø taïo ñieàu kieän deã daøng cho söï trao ñoåi thoâng tin giöõa caùc daân toäc vaø caùc theá heä khaùc nhau. Chuùng coù theå laøm cho ta ñaït tôùi vaø hieåu gia saûn kieán thöùc vó ñaïi ñöôïc vieát ra töø thôøi xa xöa hoaëc giuùp ñaû thoâng giöõa nhöõng ngöôøi thuoäc caùc ngoân ngöõ maø hoï khoâng bieát. Nhöng ñoàng thôøi, trí tueä nhaân taïo cuõng coù theå laø nhöõng duïng cuï laøm oâ nhieãm tri thöùc, laøm tha hoùa thöïc taïi qua nhöõng töôøng thuaät moät chieàu hoaëc hoaøn toaøn sai, nhöng laøm nhö theå laø thöïc. Chæ caàn nghó ñeán söï thoâng tin boùp meùo chuùng ta ñang gaëp phaûi qua nhöõng tin giaû, vaø ngaøy nay coù nhöõng vuï kieán taïo vaø phoå bieán nhöõng hình aûnh hoaøn toaøn gioáng nhö thaät, nhöng thöïc ra coù laø nhöõng hình giaû doái, hoaëc nhöõng söù ñieäp audio vôùi tieáng noùi cuûa moät ngöôøi gioáng nhö thaät, noùi ñieàu maø hoï khoâng bao giôø noùi".
Vì theá, Ñöùc Thaùnh cha vieát, "Caàn haønh ñoäng tröôùc, phoøng ngöøa, ñeà nghò nhöõng kieåu maãu quy luaät luaân lyù ñaïo ñöùc ñeå ngaên chaën nhöõng bieán thaùi tai haïi vaø kyø thò, baát coâng veà xaõ hoäi, cuûa nhöõng heä thoáng "Trí tueä nhaân taïo" vaø ñeå choáng laïi vieäc söû duïng chuùng trong vieäc thu heïp söï ña nguyeân, thaùi cöïc hoùa dö luaän quaàn chuùng hoaëc trong vieäc kieán taïo moät tö töôûng duy nhaát".
Vaø Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh raèng: "Toâi taùi keâu goïi coäng ñoàng caùc daân nöôùc haõy cuøng nhau laøm vieäc ñeå chaáp nhaän moät hieäp öôùc quoác teá, coù tính chaát boù buoäc, ñieàu haønh vieäc phaùt trieån vaø söû duïng Trí tueä nhaân taïo trong nhieàu hình thöùc khaùc nhau". Tuy nhieân, gioáng nhö trong moïi moâi tröôøng con ngöôøi, vieäc laäp ra nhöõng quy luaät maø thoâi vaãn chöa ñuû".
Trong söù ñieäp, Ñöùc Thaùnh cha coå voõ söï taêng tröôûng trong tình ngöôøi vôùi nhau: "Cuoäc caùch maïng kyõ thuaät soá coù theå laøm cho chuùng ta töï do hôn, nhöng seõ khoâng nhö vaäy, neáu noù caàm haõm chuùng ta trong nhöõng kieåu maãu ngaøy nay ñöôïc goïi laø "echo chamber", moät moâi tröôøng trong ñoù moät ngöôøi chæ gaëp nhöõng tin töùc hoaëc nhöõng yù kieán phaûn öùng vaø cuûng coá laäp tröôøng hay tö töôûng cuûa mình". Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy, thay vì gia taêng söï ña nguyeân trong thoâng tin, ngöôøi ta coù nguy cô bò maát huùt trong moät ñaàm laày voâ danh, chæ phuïc vuï cho nhöõng lôïi loäc thò tröôøng hoaëc quyeàn bính. Ñieàu khoâng theå chaáp nhaän laø vieäc söû duïng Trí tueä nhaân taïo daãn tôùi moät tö töôûng voâ danh, moät söï raùp noái caùc döõ kieän khoâng ñöôïc chöùng thöïc, hoaëc ñöa tôùi moät thöù xaõ luaän taäp theå voâ traùch nhieäm" ...
(Rei 24-1-2024)