Trong cuoäc noùi chuyeän vôùi caùc nhaø ngoaïi giao,
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ leân aùn toäi aùc chieán tranh
ôû Gaza vaø Ukraine, keâu goïi caám mang thai hoä
Trong cuoäc noùi chuyeän vôùi caùc nhaø ngoaïi giao, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ leân aùn toäi aùc chieán tranh ôû Gaza vaø Ukraine, keâu goïi caám mang thai hoä.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 08-01-2024) - Gerard O'Connell thuoäc taïp chí America, ngaøy 08 thaùng 1 naêm 2024, töôøng trình raèng Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ daønh baøi dieãn vaên Naêm môùi 2024 cuûa mình cho caùc ñaïi söù cuûa 184 quoác gia coù quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa thaùnh ñeå thaûo luaän veà nhu caàu caáp thieát veà hoøa bình vaø chaám döùt xung ñoät vuõ trang treân theá giôùi ngaøy nay. Ngaøi cuõng keâu goïi chaám döùt ñieàu maø ngaøi goïi laø haønh vi mang thai hoä "ñaùng khinh".
"Con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình keâu goïi toân troïng söï soáng, söï soáng cuûa moãi con ngöôøi, baét ñaàu töø söï soáng cuûa thai nhi trong buïng meï, söï soáng khoâng theå bò ñaøn aùp hoaëc bieán thaønh ñoái töôïng buoân baùn", Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi nhö theá. Veà vaán ñeà naøy, ngaøi leân aùn "vieäc thöïc haønh ñieàu goïi laø laøm meï thay theá" vaø keâu goïi coäng ñoàng quoác teá "caám thöïc haønh naøy treân toaøn theá giôùi".
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñeà caäp ñeán chöõ "hoøa bình" 27 laàn trong baøi dieãn vaên daøi vaø coù lôøi leõ maïnh meõ, trong ñoù Ñöùc Phanxicoâ moät laàn nöõa keâu goïi ngöøng baén vaø chaám döùt caùc cuoäc chieán ôû Gaza vaø Ukraine. Ngaøi noùi raèng caùc cuoäc chieán tranh ñang "taán coâng böøa baõi vaøo daân thöôøng" vaø daãn ñeán "toäi aùc chieán tranh".
Trong soá 193 quoác gia thaønh vieân cuûa Lieân hieäp quoác, 184 quoác gia hieän coù quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa thaùnh. Trong soá nhöõng nöôùc vaéng maët ñaùng chuù yù coù Coäng hoøa Nhaân daân Trung Hoa, AÛ Raäp Saudi, Afghanistan vaø Trieàu Tieân.
Ñöùc Phanxicoâ noùi vôùi caùc ñaïi söù: "Theá giôùi cuûa chuùng ta ñang chöùng kieán ngaøy caøng nhieàu xung ñoät ñang daàn daàn bieán ñieàu maø toâi thöôøng goïi laø 'moät cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù ba dieãn ra töøng phaàn' thaønh moät cuoäc xung ñoät hoaøn caàu thöïc söï". Trong boái caûnh naøy, ngaøi noùi, "traùch nhieäm cuûa Toøa thaùnh trong coäng ñoàng quoác teá laø trôû thaønh tieáng noùi tieân tri vaø keâu goïi löông taâm".
Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi: "Caùc söï kieän ôû Ukraine vaø Gaza laø baèng chöùng roõ raøng cuûa ñieàu naøy".
Ngaøi noùi vôùi caùc ñaïi söù vaø chính phuû cuûa hoï: "Chuùng ta khoâng ñöôïc queân raèng nhöõng haønh vi vi phaïm nghieâm troïng luaät nhaân ñaïo quoác teá laø toäi aùc chieán tranh, vaø vieäc vaïch maët chuùng chöa ñuû maø coøn caàn phaûi ngaên chaën chuùng".
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ keâu goïi coäng ñoàng quoác teá taêng cöôøng noã löïc baûo veä luaät nhaân ñaïo, ngaøi noùi vôùi caùc ñaïi söù:
"Chuùng ta caàn nhaän thöùc roõ raøng hôn raèng naïn nhaân daân söï khoâng phaûi laø 'thieät haïi taøi saûn giaùn tieáp haøng ngang' maø laø nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø, coù hoï coù teân, ñang thieät maïng. Hoï laø nhöõng ñöùa treû moà coâi vaø bò töôùc ñoaït töông lai. Hoï laø nhöõng caù nhaân phaûi chòu ñoùi, khaùt vaø laïnh, hoaëc bò queø quaët do söùc maïnh cuûa chaát noå hieän ñaïi. Neáu chuùng ta coù theå nhìn thaúng vaøo maét töøng ngöôøi, goïi teân hoï vaø tìm hieåu ñieàu gì ñoù veà lòch söû caù nhaân cuûa hoï, chuùng ta seõ thaáy chieán tranh thöïc söï laø nhö theá naøo: khoâng gì khaùc hôn laø moät thaûm kòch to lôùn, moät 'cuoäc taøn saùt voâ ích', moät cuoäc taøn saùt xuùc phaïm nhaân phaåm cuûa moãi con ngöôøi treân traùi ñaát naøy."
Sau ñoù, döôøng nhö ñeà caäp ñeán cuoäc chieán cuûa Israel ôû Gaza, Ñöùc Phanxicoâ noùi: "Khi ngöôøi ta giaûi quyeát quyeàn töï veä hôïp phaùp, vieäc duy trì söû duïng vuõ löïc moät caùch caân xöùng laø ñieàu khoâng theå thieáu".
Phaùt bieåu baèng tieáng YÙ taïi Saûnh Chuùc Laønh, nôi coù söï hieän dieän cuûa caùc ñaïi söù Israel vaø Palestine, Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi veà "moái quan taâm saâu saéc" cuûa ngaøi tröôùc nhöõng gì ñang xaûy ra "ôû Israel vaø Palestine".
Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi: "Taát caû chuùng ta vaãn coøn bò soác tröôùc cuoäc taán coâng ngaøy 7 thaùng 10 nhaèm vaøo ngöôøi daân Israel, trong ñoù raát nhieàu ngöôøi voâ toäi bò thöông, bò tra taán vaø saùt haïi moät caùch khuûng khieáp, vaø nhieàu ngöôøi bò baét laøm con tin".
"Toâi xin nhaéc laïi söï leân aùn cuûa toâi ñoái vôùi haønh ñoäng naøy cuõng nhö moïi tröôøng hôïp khuûng boá vaø cöïc ñoan. Ñaây khoâng phaûi laø caùch giaûi quyeát tranh chaáp giöõa caùc daân toäc; nhöõng tranh chaáp ñoù chæ trôû neân traàm troïng hôn vaø gaây ñau khoå cho moïi ngöôøi", Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi theá.
Ngaøi nhaéc laïi raèng cuoäc taán coâng ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2023 "ñaõ kích ñoäng phaûn öùng quaân söï maïnh meõ cuûa Israel ôû Gaza, daãn ñeán caùi cheát cuûa haøng chuïc nghìn ngöôøi Palestine, chuû yeáu laø daân thöôøng, bao goàm nhieàu thanh nieân vaø treû em, ñoàng thôøi gaây ra moät cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo ñaëc bieät nghieâm troïng vaø ñau khoå khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc."
Sau ñoù phaùt bieåu tröôùc "taát caû caùc beân" lieân quan, Ñöùc Phanxicoâ keâu goïi ngöøng baén "treân moïi maët traän", thaû caùc con tin ñang bò giam giöõ ôû Gaza vaø baûo veä "caùc beänh vieän, tröôøng hoïc vaø nôi thôø phöôïng" trong vuøng chieán söï.
Roài nhìn veà "ngaøy sau" chieán tranh, Ñöùc Phanxicoâ baøy toû hy voïng veà giaûi phaùp hai nhaø nöôùc ôû Israel vaø Palestine "cuõng nhö moät quy cheá ñaëc bieät ñöôïc quoác teá ñaûm baûo cho Thaønh phoá Jerusalem".
Ngaøi löu yù raèng "cuoäc xung ñoät hieän taïi ôû Gaza caøng laøm maát oån ñònh moät khu vöïc mong manh vaø ñaày caêng thaúng" ñoàng thôøi thu huùt söï chuù yù ñeán tình hình thaûm khoác ôû Syria, nôi ngöôøi daân nöôùc naøy ñang "soáng trong tình traïng baát oån kinh teá vaø chính trò traàm troïng hôn do traän ñoäng ñaát hoài thaùng 2 naêm ngoaùi". Ngaøi keâu goïi coäng ñoàng quoác teá "khuyeán khích caùc beân lieân quan thöïc hieän moät cuoäc ñoái thoaïi mang tính xaây döïng vaø nghieâm tuùc cuõng nhö tìm kieám caùc giaûi phaùp môùi ñeå ngöôøi daân Syria khoâng coøn phaûi chòu ñöïng caùc leänh tröøng phaït quoác teá nöõa".
Sau ñoù, Ñöùc Phanxicoâ chuyeån sang cuoäc chieán ôû Ukraine, cuoäc chieán maø ngaøi heát söùc quan taâm keå töø cuoäc xaâm löôïc cuûa Nga vaøo ngaøy 24 thaùng 2 naêm 2022. Cuoäc chieán taøn khoác ñaõ gaây ra ñau khoå to lôùn cho daân thöôøng vaø khieán haøng trieäu ngöôøi Ukraine phaûi di dôøi. Ngaøi noùi, "Thaät ñaùng buoàn, sau gaàn hai naêm chieán tranh quy moâ lôùn do Lieân bang Nga tieán haønh choáng laïi Ukraine, neàn hoøa bình voâ cuøng mong muoán vaãn chöa theå beùn reã trong trí khoân vaø traùi tim, baát chaáp soá löôïng naïn nhaân raát lôùn vaø söï taøn phaù to lôùn."
Ngaøi cuõng keâu goïi chaám döùt cuoäc chieán naøy vaø noùi raèng: "Ngöôøi ta khoâng theå cho pheùp söï toàn taïi dai daúng cuûa moät cuoäc xung ñoät tieáp tuïc di caên, gaây thieät haïi cho haøng trieäu ngöôøi".
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ cuõng keâu goïi coäng ñoàng quoác teá tìm kieám giaûi phaùp cho cuoäc xung ñoät noäi boä ôû Myanmar, quoác gia maø ngaøi ñaõ ñeán thaêm vaøo naêm 2017, vaø ñöøng boû qua "tình traïng khaån caáp nhaân ñaïo" ñoái vôùi ngöôøi Rohingya.
Chuyeån sang Chaâu Phi, ngaøi keùo söï chuù yù ñeán "söï ñau khoå cuûa haøng trieäu ngöôøi" ôû nhieàu quoác gia caän Sahara do khuûng boá, bieán ñoåi khí haäu, ñaûo chính quaân söï vaø tham nhuõng gaây ra. Ngaøi caàu xin nhöõng noã löïc quoác teá nhaèm mang laïi hoøa bình cho Sudan "nôi ñaùng buoàn laø sau nhieàu thaùng noäi chieán khoâng coù loái thoaùt" vaø giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi tò naïn Sudan ôû Cameroon, Mozambique, Coäng hoøa Daân chuû Congo vaø Nam Sudan, nhöõng nôi ngaøi ñaõ ñeán thaêm naêm ngoaùi.
Vò Giaùo Hoaøng ñaàu tieân cuûa Chaâu Myõ Latinh löu yù raèng maëc duø "khoâng coù cuoäc chieán tranh coâng khai naøo ôû Chaâu Myõ", nhöng vaãn coù "nhöõng caêng thaúng nghieâm troïng" giöõa moät soá quoác gia, bao goàm caû Venezuela vaø Guyana. Ngaøi baøy toû moái quan ngaïi tröôùc "tình hình raéc roái" ôû Nicaragua, nôi "moät cuoäc khuûng hoaûng keùo daøi vôùi nhöõng haäu quaû ñau ñôùn" ñang ñe doïa toaøn theå xaõ hoäi Nicaragua, vaø ñaëc bieät laø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Haøng chuïc linh muïc vaø giaùm muïc ñaõ bò giam giöõ taïi quoác gia Trung Myõ naøy vaø nhöõng ngöôøi khaùc ñaõ bò töôùc quyeàn coâng daân vaø buoäc phaûi soáng löu vong.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ keâu goïi caùc chính phuû "theo ñuoåi chính saùch giaûi tröø vuõ khí", ngaøi hoûi: "Coù bao nhieâu sinh maïng coù theå ñöôïc cöùu vôùi caùc nguoàn taøi nguyeân maø ngaøy nay ñang bò höôùng sai sang vuõ khí?"
Moät laàn nöõa, ngaøi toá caùo vieäc "saûn xuaát vaø sôû höõu vuõ khí haït nhaân" laø "voâ ñaïo ñöùc" vaø baøy toû söï uûng hoä vieäc noái laïi thoûa thuaän haït nhaân Iran.
Con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình
Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi: "Ñeå theo ñuoåi hoøa bình, vieäc loaïi boû caùc phöông tieän chieán tranh thoâi thì chöa ñuû; nguyeân nhaân goác reã cuûa noù phaûi ñöôïc loaïi boû." Ngaøi lieät keâ moät soá vaán ñeà, bao goàm naïn ñoùi, naïn boùc loät moâi tröôøng vaø ngöôøi lao ñoäng.
Trong baøi phaùt bieåu cuûa ngaøi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ cuõng noùi veà "cuoäc khuûng hoaûng khí haäu vaø moâi tröôøng" voán laø chuû ñeà cuûa hoäi nghò COP28 ôû Dubai vaøo thaùng tröôùc, maø ngaøi raát tieác vì khoâng theå tham döï. Ngaøi ca ngôïi vieäc hoäi nghò thoâng qua vaên kieän cuoái cuøng laø "moät böôùc tieán ñaùng khích leä" vaø noùi, "noù cho thaáy raèng, tröôùc nhieàu cuoäc khuûng hoaûng ngaøy nay, chuû nghóa ña phöông coù theå ñöôïc ñoåi môùi thoâng qua vieäc quaûn lyù vaán ñeà khí haäu hoaøn caàu trong moät theá giôùi nôi moâi tröôøng, caùc vaán ñeà xaõ hoäi vaø chính trò coù moái lieân heä chaët cheõ vôùi nhau." Ngaøi cho bieát taïi COP28, ñieàu ñaõ trôû neân roõ raøng laø "thaäp nieân hieän taïi raát quan troïng trong vieäc ñoái phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu" vaø baøy toû hy voïng raèng nhöõng gì ñöôïc thoâng qua ôû Dubai seõ daãn ñeán "söï taêng toác mang tính quyeát ñònh cuûa quaù trình hoaùn caûi sinh thaùi" thoâng qua "hieäu naêng naêng löôïng; caùc taøi nguyeân coù theå taùi taïo; vieäc loaïi boû nhieân lieäu hoùa thaïch; vaø giaùo duïc veà loái soáng ít phuï thuoäc vaøo loaïi nhieân lieäu vöøa keå."
Ñöùc Giaùo Hoaøng moät laàn nöõa nhaán maïnh cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo lieân quan ñeán di daân: "Chieán tranh, ngheøo ñoùi, söï ngöôïc ñaõi ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta vaø vieäc khai thaùc taøi nguyeân lieân tuïc, daãn ñeán thieân tai, cuõng khieán haøng ngaøn ngöôøi phaûi rôøi boû queâ höông ñeå tìm kieám töông lai hoøa bình vaø an ninh." Ñoái ñaàu vôùi moät thaûm kòch to lôùn nhö vaäy, ngaøi noùi, "chuùng ta coù theå deã daøng kheùp kín traùi tim mình, coá thuû trong noãi sôï haõi veà moät 'cuoäc xaâm löôïc'. Chuùng ta nhanh choùng queân raèng chuùng ta ñang ñoái xöû vôùi nhöõng ngöôøi coù khuoân maët vaø teân tuoåi".
Khi ñoái ñaàu vôùi thaùch thöùc naøy, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi, "khoâng moät quoác gia naøo neân bò boû maëc, cuõng nhö baát cöù quoác gia naøo cuõng khoâng theå nghó ñeán vieäc giaûi quyeát vaán ñeà moät caùch coâ laäp thoâng qua luaät phaùp haïn cheá vaø ñaøn aùp hôn ñöôïc thoâng qua ñoâi khi döôùi aùp löïc cuûa söï sôï haõi hoaëc theo ñuoåi söï ñoàng thuaän baàu cöû".
Ngaøi nhaán maïnh raèng "con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình keâu goïi toân troïng nhaân quyeàn, phuø hôïp vôùi coâng thöùc ñôn giaûn nhöng roõ raøng trong Tuyeân ngoân Quoác teá Nhaân quyeàn maø chuùng ta vöøa kyû nieäm 75 naêm". Tuy nhieân, ngaøi cho raèng "trong nhöõng thaäp nieân gaàn ñaây, nhöõng noã löïc ñaõ ñöôïc thöïc hieän nhaèm ñöa ra caùc quyeàn môùi khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi nhöõng quyeàn ñöôïc xaùc ñònh ban ñaàu vaø cuõng khoâng phaûi luùc naøo cuõng ñöôïc chaáp nhaän" vaø "ñaõ daãn ñeán nhöõng tröôøng hôïp thöïc daân hoùa yù thöùc heä, trong ñoù lyù thuyeát giôùi tính ñoùng vai troø trung taâm." Ñöùc Phanxicoâ ñaõ toá caùo ñieàu vöøa keå laø "cöïc kyø nguy hieåm, vì trong chuû tröông cuûa mình, noù huûy boû nhöõng khaùc bieät ñeå laøm cho moïi ngöôøi ñeàu bình ñaúng nhö nhau". Hôn nöõa, ngaøi noùi, "Nhöõng tröôøng hôïp thöïc daân hoùa yù thöùc heä naøy gaây toån haïi vaø taïo ra söï chia reõ giöõa caùc quoác gia, thay vì thuùc ñaåy hoøa bình."
Vì hoøa bình, Ñöùc Phanxicoâ noùi, "caàn phaûi khoâi phuïc laïi coäi nguoàn, tinh thaàn vaø caùc giaù trò" ñaõ daãn ñeán vieäc taïo ra caùc cô caáu ngoaïi giao ña phöông sau Theá chieán thöù hai. Ngaøi noùi, "Caùc toå chöùc ñöôïc thaønh laäp ñeå thuùc ñaåy an ninh, hoøa bình vaø hôïp taùc khoâng coøn coù khaû naêng ñoaøn keát taát caû caùc thaønh vieân cuûa mình xung quanh moät baøn hoäi nghò."
Löu yù raèng seõ coù caùc cuoäc baàu cöû ôû nhieàu quoác gia vaøo naêm 2024, Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi: "Ñieàu quan troïng laø caùc coâng daân, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi treû seõ boû phieáu laàn ñaàu tieân, haõy coi ñoù laø moät trong nhöõng nhieäm vuï chính cuûa hoï ñeå ñoùng goùp cho söï tieán boä cuûa ích chung thoâng qua vieäc tham gia baàu cöû moät caùch töï do vaø coù hieåu bieát."
Ñöùc Phanxicoâ nhaéc nhôû caùc ñaïi söù raèng "con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình" cuõng phaûi traûi qua cuoäc ñoái thoaïi lieân toân, voán "ñoøi hoûi phaûi baûo veä quyeàn töï do toân giaùo vaø toân troïng caùc nhoùm thieåu soá". Ngaøi cho "raèng ngaøy caøng nhieàu quoác gia ñang aùp duïng caùc moâ hình kieåm soaùt taäp trung ñoái vôùi töï do toân giaùo, ñaëc bieät laø baèng vieäc söû duïng kyõ thuaät moät caùch roäng raõi". ÔÛ nhöõng nôi khaùc, "caùc coäng ñoàng toân giaùo thieåu soá# coù nguy cô bò tuyeät chuûng do söï keát hôïp cuûa chuû nghóa khuûng boá, caùc cuoäc taán coâng vaøo di saûn vaên hoùa cuûa hoï vaø caùc bieän phaùp tinh vi hôn nhö phoå bieán luaät choáng caûi ñaïo, thao tuùng caùc quy taéc baàu cöû vaø haïn cheá taøi chính".
Ngaøi cuõng baøy toû quan ngaïi tröôùc söï gia taêng caùc haønh ñoäng baøi Do Thaùi trong nhöõng thaùng gaàn ñaây vaø tuyeân boá: "Tai hoïa naøy phaûi ñöôïc loaïi boû khoûi xaõ hoäi, ñaëc bieät laø thoâng qua giaùo duïc tình huynh ñeä vaø söï chaáp nhaän ngöôøi khaùc".
Ngaøi cuõng baøy toû moái quan ngaïi tröôùc "söï gia taêng baùch haïi vaø phaân bieät ñoái xöû ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu, ñaëc bieät laø trong 10 naêm qua. Ñoâi khi, ñieàu naøy lieân quan ñeán nhöõng tröôøng hôïp baát baïo ñoäng nhöng coù yù nghóa xaõ hoäi veà vieäc daàn daàn bò gaït ra ngoaøi leà vaø loaïi tröø khoûi ñôøi soáng chính trò vaø xaõ hoäi cuõng nhö khoûi vieäc thöïc hieän moät soá ngaønh ngheà nhaát ñònh, ngay ôû nhöõng vuøng ñaát coù truyeàn thoáng Kitoâ giaùo". Ngaøi noùi raèng "toång coäng hôn 360 trieäu Kitoâ höõu treân khaép theá giôùi ñang phaûi chòu söï phaân bieät ñoái xöû vaø ñaøn aùp ôû möùc ñoä cao vì ñöùc tin cuûa hoï, vôùi ngaøy caøng nhieàu ngöôøi trong soá hoï bò buoäc phaûi rôøi boû queâ höông".
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ keát luaän baèng caùch nhaéc laïi raèng Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñang chuaån bò cho Naêm Thaùnh 2025 seõ baét ñaàu tröôùc leã Giaùng sinh 2024 vaø noùi: "Hoâm nay, coù leõ hôn bao giôø heát, chuùng ta caàn moät Naêm Thaùnh". Ngaøi noùi Naêm Thaùnh laø "moät lôøi coâng boá raèng Thieân Chuùa khoâng bao giôø boû rôi daân Ngöôøi" vaø theo truyeàn thoáng Do Thaùi-Kitoâ giaùo, "[ñoù] laø muøa aân suûng giuùp chuùng ta caûm nghieäm ñöôïc loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa vaø hoàng aân bình an cuûa Ngöôøi. Ñoù cuõng laø muøa cuûa söï coâng chính, trong ñoù toäi loãi ñöôïc tha thöù, söï hoøa giaûi chieán thaéng söï baát coâng, vaø traùi ñaát ñöôïc yeân nghæ. Ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi - nhöõng ngöôøi Kitoâ giaùo cuõng nhö nhöõng ngöôøi khoâng Kitoâ giaùo - Naêm Thaùnh coù theå laø thôøi ñieåm maø göôm ñao bieán thaønh löôõi caøy, thôøi ñieåm maø moät daân toäc seõ khoâng coøn giô göôm leân choáng laïi daân toäc khaùc, cuõng nhö khoâng coøn hoïc chieán tranh nöõa (x. Is 2:4). "
Khi ngaøi keát thuùc baøi phaùt bieåu, caùc ñaïi söù ñaõ ñaùp laïi baèng nhöõng traøng phaùo tay noàng nhieät. Sau ñoù Ñöùc Giaùo Hoaøng chaøo töøng ngöôøi moät.