Haõy luoân canh giöõ taâm hoàn,
nhaän ra vaø loaïi tröø taät xaáu
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Haõy luoân canh giöõ taâm hoàn, nhaän ra vaø loaïi tröø taät xaáu.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 27-12-2023) - Saùng thöù Tö, ngaøy 27 thaùng Möôøi Hai naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ thöïc hieän buoåi Tieáp kieán chung cuoái cuøng cuûa naêm 2023, taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI ôû noäi thaønh Vatican, tröôùc söï hieän dieän cuûa hôn 4,000 tín höõu.
Buoåi tieáp kieán, nhö thöôøng leä, ñöôïc môû ñaàu vôùi phaàn laéng nghe Lôøi Chuùa, qua moät ñoaïn Tin möøng theo thaùnh Marco (7,14-15.21), ñöôïc laàn löôït xöôùng leân baèng taùm ngoân ngöõ khaùc nhau:
"Sau khi goïi ñaùm ñoâng, Chuùa noùi vôùi hoï: "Taát caû haõy nghe toâi vaø hieåu roõ! Khoâng coù gì töø beân ngoaøi con ngöôøi, khi vaøo trong hoï, coù theå laøm cho hoï trôû neân oâ ueá. Nhöng chính laø nhöõng ñieàu xuaát phaùt töø con ngöôøi môùi laøm cho hoï oâ ueá. [...]. Thöïc vaäy, töø beân trong, nghóa laø töø con tim con ngöôøi, xuaát phaùt nhöõng chuû yù gian aùc".
Baøi huaán giaùo
Trong phaàn huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha baét ñaàu moät loaït baøi môùi veà caùc neát xaáu vaø caùc nhaân ñöùc. Baøi daãn nhaäp naøy mang ñeà taøi laø: "Giöõ gìn taâm hoàn".
Môû ñaàu baøi huaán duï, Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Con raén: Bieåu töôïng caùm doã trong Kinh thaùnh
"Hoâm nay, toâi muoán daãn vaøo moät chu kyø huaán giaùo môùi veà ñeà taøi caùc taät xaáu vaø nhaân ñöùc. Vaø chuùng ta coù theå ñi töø ñaàu Kinh thaùnh, nôi saùch Saùng Theá, qua trình thuaät veà caùc nguyeân toå, trình baøy naêng ñoäng cuûa söï aùc vaø caùm doã. Trong khung caûnh lyù töôûng ñöôïc moâ taû trong vöôøn ñòa ñaøng, xuaát hieän moät nhaân vaät trôû thaønh bieåu töôïng cuûa söï caùm doã: ñoù laø con raén. Con raén laø moät con vaät tinh quaùi: noùi di chuyeån chaäm, tröôøn mình treân maët ñaát, vaø ñoâi khi baïn khoâng thaáy söï hieän dieän cuûa noù, vì noù nguïy trang gioûi vôùi moâi tröôøng xung quanh. Nhaát laø vì ñieàu ñoù maø noù nguy hieåm.
YÙ nghóa caùm doã
Khi baét ñaàu ñoái thoaïi vôùi oâng Adong vaø baø Evaø, noù cuõng toû ra laø ngöôøi bieän luaän tinh teá. Noù baét ñaàu nhö khi ngöôøi ta laøm trong nhöõng tin ñoàn xaáu, vôùi moät caâu hoûi tinh quaùi: "Coù thaät Thieân Chuùa ñaõ noùi: caùc ngöôi khoâng ñöôïc aên caây naøo trong vöôøn hay khoâng?" (St 3,1). Caâu noùi ñoù laø sai: vì Thieân Chuùa ñaõ coáng hieán cho ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ taát caû caùc hoa traùi trong vöôøn, tröø nhöõng hoa traùi cuûa moät caây laø caây bieát laønh bieát döõ. Vieäc caám naøy khoâng nhaém caám con ngöôøi duøng lyù trí, - nhö thænh thoaûng ngöôøi ta giaûi thích sai laàm, - nhöng laø moät bieän phaùp khoân ngoan, nhö theå noùi: Haõy nhìn nhaän giôùi haïn, ñöøng caûm thaáy mình laø chuû moïi söï, vì söï kieâu ngaïo laø khôûi ñaàu cuûa moïi söï aùc. Vì theá, Thieân Chuùa ñaët hai nguyeân toå nhö nhöõng ngöôøi chuû vaø ngöôøi canh giöõ caùc thuï taïo, nhöng Ngaøi muoán giöõ gìn hoï khoûi söï töï phuï toaøn naêng, coi mình laø chuû nhaân cuûa söï thieän vaø söï aùc. Caïm baãy naøy nguy hieåm nhaát ñoái vôùi taâm hoàn con ngöôøi, caàn phaûi giöõ mình moãi ngaøy!
Nhö chuùng ta bieát, oâng Adong vaø baø Eva khoâng thaønh coâng trong vieäc choáng laïi caùm doã cuûa con raén. YÙ töôûng veà moät Thieân Chuùa khoâng toát, muoán hoï phaûi tuøng phuïc, len vaøo trong taâm trí hoï: töø ñoù moïi söï suïp ñoå. Chaúng bao laâu nguyeân toå nhaän thaáy raèng tình thöông nhö phaàn thöôûng cho baûn thaân, caû söï aùc laø hình phaït cho mình. Seõ khoâng caàn söï tröøng phaït cuûa Thieân Chuùa ñeå hieåu laø seõ sai laàm: chính nhöõng haønh vi phaù vôõ theá giôùi hoøa hôïp maø hoï soáng trong ñoù cho ñeán nay. Hoï töôûng trôû neân gioáng nhö caùc thaàn minh, nhöng traùi laïi hoï thaáy mình traàn truïi vaø raát sôï haõi vì khi kieâu ngaïo xaâm nhaäp vaøo taâm hoàn, luùc aáy khoâng ai coù theå ñaët mình traùnh thuï taïo duy nhaát treân traàn theá coù theå nghó ra söï aùc, ñoù laø con ngöôøi.
YÙ nghóa töôøng thuaät Kinh thaùnh
Vôùi nhöõng trình thuaät naøy, Kinh thaùnh giaûi thích cho chuùng ta raèng söï aùc khoâng baét ñaàu trong taâm hoàn moät caùch ngoaïn muïc, khi moät haønh vi nay ñaõ toû töôøng, nhöng ñaõ khôûi söï töø laâu tröôùc ñoù, khi con ngöôøi baét ñaàu trao ñoåi vôùi haén, ca ngôïi noù trong töôûng töôïng vaø trong tö töôûng, vaø roát cuoäc bò sa baãy nhöõng duy nònh cuûa noù. Vieäc saùt haïi Abel khoâng baét ñaàu baèng moät hoøn ñaù ñöôïc neùm ra, nhöng baèng söï ghen gheùt maø raát tieác laø Cain nuoâi döôõng trong taâm hoàn, ñeå cho noù thaønh moät quaùi vaät trong taâm hoàn mình. Caû trong tröôøng hôïp naøy, nhöõng lôøi khuyeân baûo cuûa Chuùa khoâng ñöôïc tuaân giöõ: "Toäi loãi rình raäp nôi cöûa cuûa ngöôi; baåm tính cuûa noù laø tìm ñeán ngöôi, nhöng ngöôi phaûi thoáng trò noù" (St 4,7).
Ñöøng tranh luaän vôùi ma quyû
"Ta khoâng bao giôø ñöôïc tranh luaän vôùi ma quyû. Haén tinh khoân. Ñeå caùm doã Chuùa Gieâsu, haén trích daãn caû Kinh thaùnh! Haén coù theå nguïy trang söï aùc vôùi moät maët naï söï thieän voâ hình. Ñoù laø lyù do taïi sao ta phaûi luoân baùo ñoäng, bít kín ngay keõ hôû nhoû nhaát, khi noù tìm caùch xaâm nhaäp trong chuùng ta. Coù nhöõng ngöôøi rôi vaøo nhöõng nghieän ngaäp maø khoâng chieán thaéng noåi (ma tuùy, röôïu cheø, côø baïc), chæ vì hoï coi nheï nguy cô. Hoï nghó mình maïnh meõ trong moät traän chieán chaúng coù gì ñaùng keå, nhöng thöïc teá hoï trôû thaønh con moài chieán tranh cho moät keû thuø raát maïnh meõ. Khi söï aùc beùn reã trong chuùng ta, thì luùc noù mang teân laø taät xaáu vaø ñoù laø moät coû daïi khoù nhoå boû. Ta chæ dieät ñöôïc noù vôùi nhöõng coá gaéng raát vaát vaû.
Keát luaän
Vaø chuùng ta keát luaän nôi ñaây. Caàn giöõ gìn taâm hoàn ta. Ñoù laø lôøi nhaén nhuû chuùng ta thaáy nôi caùc vò aån tu trong sa maïc: nhöõng ngöôøi ñaõ töø boû theá gian ñeå soáng trong kinh nguyeän vaø baùc aùi huynh ñeä. Hoï noùi sa maïc laø nôi traùnh cho chuùng ta moät soá traän chieán: traän chieán con maét, mieäng löôõi, vaø tai. Chuùng ta chæ coøn traän chieán cuoái cuøng, khoù khaên nhaát trong taát caû, ñoù laø con tim. Ñöùng tröôùc moãi tö töôûng vaø öôùc muoán xuaát hieän trong taâm trí, Kitoâ höõu cö xöû nhö ngöôøi gìn giöõ khoân ngoan vaø hoûi xem ñeå bieát noù töø ñaâu tôùi: töø Thieân Chuùa hay töø ñoái thuû cuûa Chuùa, noù chæ laø coû daïi, chæ laø oâ ueá vaø cho duø haït gioáng cuûa noù coù veû beù nhoû, nhöng moät khi noù baùm vaøo, chuùng ta seõ thaáy trong chuùng ta nhöõng caønh taät xaáu vaø baát haïnh. Chieán thaéng toát ñeïp trong moãi traän chieán taâm linh tuøy thuoäc raát nhieàu ngay töø giai ñoaïn khôûi ñaàu: ñoù laø luoân luoân canh giöõ taâm hoàn chuùng ta.
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Sau baøi giaùo lyù treân ñaây laø phaàn toùm taét baèng nhieàu thöù tieáng vôùi lôøi chaøo thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha: baét ñaàu töø tieáng Phaùp, Anh, Ñöùc, Taây Ban Nha, Boà Ñaøo Nha, Araäp, vaø Ba Lan.
Ñaëc bieät khi chaøo baèng tieáng Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha nhaén nhuû caùc tín höõu raèng: "cuoái naêm, chuùng ta haõy caûm taï Thieân Chuùa vì taát caû nhöõng gì toát laønh chuùng ta ñaõ nhaän laõnh, caû nhöõng ñieàu laønh do baøn tay cuûa bao nhieâu ngöôøi naâng ñôõ caùc naïn nhaân chieán tranh taïi Ucraina vaø caùc nôi khaùc treân theá giôùi. Chuùng ta haõy tín thaùc caàu nguyeän xin Vua Hoøa bình ban cho chuùng ta hy voïng, tình thöông vaø hoøa bình ñích thöïc. Toâi thaønh taâm ban pheùp laønh cho anh chò em vaø queâ höông cuûa anh chò em."
Sau cuøng, baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha chaøo thaêm caùc linh muïc vaø chuûng sinh thuoäc Phong traøo Toå AÁm, vaø caùc tieåu chuûng sinh ôû chuûng vieän Nuoro.
Ñöùc Thaùnh cha noùi theâm: "Toâi chaøo thaêm caùc baïn treû, beänh nhaân vaø caùc ñoâi taân hoân. Xin Chuùa Haøi Ñoàng Bethlehem ban aùnh saùng cho taát caû anh chò em, ñeå anh chò em coù theå ñöôïc Tin möøng soi saùng thi haønh nhöõng haønh ñoäng haèng ngaøy trong naêm môùi. Chuùng ta khoâng queân caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi ñang chòu nhöõng haäu quaû kinh khuûng vì baïo löïc vaø chieán tranh, ñaëc bieät taïi Ucraina ñau thöông vaø daân toäc Palestine vaø Israel."
Buoåi Tieáp kieán chung keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.