Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
trong Leã Voïng Giaùng Sinh
taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong Leã Voïng Giaùng Sinh taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ.
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa J.B. Ñaëng Minh An
Vatican (VietCatholic News 24-12-2023) - "Moät cuoäc ñieàu tra daân soá trong khaép caû thieân haï" (x. Lc 2:1). Ñaây laø boái caûnh trong ñoù Chuùa Gieâsu ñöôïc sinh ra, vaø Tin Möøng nhaán maïnh ñeán ñieàu ñoù. Cuoäc ñieàu tra daân soá coù theå ñaõ ñöôïc ñeà caäp thoaùng qua nhöng thay vaøo ñoù laïi ñöôïc ghi chuù caån thaän. Vaø theo caùch naøy, moät söï töông phaûn lôùn xuaát hieän. Trong khi hoaøng ñeá kieåm keâ soá löôïng cö daân treân theá giôùi thì Chuùa laïi böôùc vaøo ñoù moät caùch gaàn nhö laëng leõ. Trong khi nhöõng ngöôøi thöïc thi quyeàn löïc tìm caùch ñöùng ngang haøng vôùi nhöõng ngöôøi vó ñaïi trong lòch söû thì Vua lòch söû laïi choïn con ñöôøng nhoû beù. Khoâng ai trong soá nhöõng ngöôøi coù quyeàn löïc ñeå yù ñeán Ngaøi: Chæ coù moät soá muïc ñoàng, laø nhöõng ngöôøi bò ñaåy ra beân leà ñôøi soáng xaõ hoäi.
Cuoäc ñieàu tra daân soá noùi veà moät caùi gì ñoù khaùc. Trong Kinh Thaùnh, vieäc ñieàu tra daân soá coù moái lieân heä tieâu cöïc. Vua David, bò caùm doã bôûi soá löôïng lôùn vaø yù thöùc töï cung töï caáp khoâng laønh maïnh, ñaõ phaïm toäi naëng neà khi ra leänh ñieàu tra daân soá. Nhaø vua muoán bieát söùc maïnh cuûa mình ñeán möùc naøo. Sau khoaûng chín thaùng, oâng bieát coù bao nhieâu ngöôøi coù theå söû duïng ñöôïc moät thanh kieám (x. 2 Sam 24:1-9). Chuùa noåi giaän vaø daân chuùng ñau khoå. Tuy nhieân, vaøo ñeâm nay, Chuùa Gieâsu, "Con vua Ñavít", sau chín thaùng trong loøng Ñöùc Maria, ñaõ haï sinh taïi Beâlem, thaønh phoá cuûa Ñavít. Ngaøi khoâng aùp ñaët hình phaït cho cuoäc ñieàu tra daân soá, nhöng khieâm toán cho pheùp mình ñöôïc ghi danh laø moät trong soá nhieàu ngöôøi. ÔÛ ñaây chuùng ta thaáy, khoâng phaûi laø thaàn thònh noä vaø tröøng phaït, maø laø Thieân Chuùa cuûa loøng thöông xoùt, Ñaáng nhaäp theå vaø böôùc vaøo theá giôùi trong söï yeáu ñuoái, ñöôïc baùo tröôùc baèng lôøi loan baùo: "bình an döôùi theá cho ngöôøi Chuùa thöông" (Lc 2:14). Ñeâm nay, taâm hoàn chuùng ta höôùng veà Beâlem, nôi Vò Hoaøng Töû Hoøa Bình moät laàn nöõa bò loaïi boû bôûi logic voâ ích cuûa chieán tranh, bôûi söï xung ñoät vuõ khí maø ngaøy nay thaäm chí coøn ngaên caûn Ngaøi tìm ñöôïc choã ñöùng trong theá giôùi (x. Lc 2:7).
Toùm laïi, cuoäc ñieàu tra daân soá trong khaép caû thieân haï theå hieän moät sôïi chæ xuyeân suoát lòch söû quaù döïa vaøo söùc ngöôøi: ñoù laø cuoäc tìm kieám quyeàn löïc vaø söùc maïnh theá gian, danh tieáng vaø vinh quang, ño löôøng moïi thöù baèng thaønh coâng, keát quaû, con soá vaø soá lieäu, moät theá giôùi bò aùm aûnh bôûi thaønh tích. Tuy nhieân, cuoäc ñieàu tra daân soá cuõng theå hieän con ñöôøng cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñeán tìm kieám chuùng ta qua xaùc thòt. Ngaøi khoâng phaûi laø vò thaàn thaønh töïu maø laø vò thaàn Nhaäp theå. Ngaøi khoâng xoùa boû söï baát coâng töø treân cao baèng söï phoâ tröông quyeàn löïc, maø töø beân döôùi baèng söï theå hieän tình yeâu thöông. Ngaøi khoâng xuaát hieän vôùi söùc maïnh voâ haïn, maø haï coá giaùng traàn nôi nhöõng giôùi haïn chaät heïp cuûa cuoäc ñôøi chuùng ta. Ngaøi khoâng xa laùnh nhöõng yeáu ñuoái cuûa chuùng ta maø bieán chuùng thaønh cuûa rieâng Ngaøi.
Thöa anh chò em, toái nay chuùng ta coù theå töï hoûi: Chuùng ta tin vaøo Thieân Chuùa naøo? Thaàn nhaäp theå hay thaàn thaønh töïu? Bôûi vì luoân coù nguy cô laø chuùng ta coù theå cöû haønh Leã Giaùng Sinh trong khi nghó veà Thieân Chuùa theo thuaät ngöõ ngoaïi giaùo, nhö moät ñaáng quyeàn naêng treân baàu trôøi; moät vò thaàn gaén lieàn vôùi quyeàn löïc, thaønh coâng traàn theá vaø söï toân thôø chuû nghóa tieâu duøng. Vôùi hình aûnh giaû taïo veà moät vò thaàn xa caùch, noùng naûy, xöû toát vôùi keû laønh vaø thaúng tay vôùi keû xaáu; moät vò thaàn ñöôïc taïo ra theo hình aûnh vaø chaân dung cuûa chính chuùng ta, coù ích trong vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà vaø loaïi boû beänh taät cuûa chuùng ta. Traùi laïi, Chuùa khoâng vaãy caây ñuõa thaàn; Ngaøi khoâng phaûi laø vò thaàn thöông maïi höùa heïn "moïi thöù cuøng moät luùc". Ngaøi khoâng cöùu chuùng ta baèng caùch nhaán nuùt, nhöng ñeán gaàn chuùng ta ñeå thay ñoåi theá giôùi cuûa chuùng ta töø beân trong. Tuy nhieân, quan nieäm traàn tuïc veà moät vò thaàn xa xoâi, ñoäc ñoaùn, baát khuaát vaø maïnh meõ ñaõ aên saâu bieát bao, ngöôøi giuùp chính mình chieán thaéng nhöõng vò thaàn khaùc! Raát nhieàu laàn hình aûnh naøy ñaõ aên saâu vaøo taâm trí chuùng ta. Nhöng khoâng phaûi vaäy: Thieân Chuùa cuûa chuùng ta ñöôïc sinh ra cho taát caû moïi ngöôøi, trong moät cuoäc ñieàu tra daân soá trong khaép thieân haï.
Vaäy chuùng ta haõy nhìn leân "Thieân Chuùa haèng soáng vaø chaân thaät" (1Tx 1:9). Thieân Chuùa vöôït treân moïi söï tính toaùn cuûa con ngöôøi nhöng laïi ñeå mình bò tính toaùn theo caùch tính toaùn cuûa chuùng ta. Thieân Chuùa, Ñaáng caùch maïng hoùa lòch söû baèng caùch trôû thaønh moät phaàn cuûa lòch söû. Thieân Chuùa toân troïng chuùng ta ñeán noãi cho pheùp chuùng ta khöôùc töø Ngaøi; ngöôøi xoùa boû toäi loãi baèng caùch töï mình gaùnh laáy noù; ngöôøi khoâng loaïi boû noãi ñau maø chuyeån hoùa noù; ngöôøi khoâng loaïi boû nhöõng vaán ñeà khoûi cuoäc soáng cuûa chuùng ta nhöng mang laïi cho chuùng ta nieàm hy voïng lôùn hôn taát caû nhöõng vaán ñeà cuûa chuùng ta. Thieân Chuùa raát mong muoán oâm laáy cuoäc soáng cuûa chuùng ta ñeán noãi, duø Ngaøi laø voâ haïn, Ngaøi trôû neân höõu haïn vì chuùng ta. Trong söï vó ñaïi cuûa mình, Ngaøi choïn trôû neân nhoû beù; trong söï coâng chính cuûa Ngaøi, Ngaøi phaûi chòu söï baát coâng cuûa chuùng ta. Thöa anh chò em, ñaây laø ñieàu kyø dieäu cuûa Leã Giaùng Sinh: khoâng phaûi laø söï pha troän giöõa nhöõng caûm xuùc vui veû vaø söï maõn nguyeän traàn theá, maø laø söï dòu daøng chöa töøng coù cuûa moät Thieân Chuùa cöùu theá giôùi baèng caùch nhaäp theå. Chuùng ta haõy chieâm ngöôõng Haøi Nhi, chuùng ta haõy chieâm ngöôõng maùng coû, maùng coû cuûa Ngöôøi, maø caùc thieân thaàn goïi laø "daáu chæ" cho chuùng ta (x. Lc 2:12). Vì ñoù thöïc söï laø daáu chæ maïc khaûi cho chuùng ta thieân nhan Chuùa, khuoân maët cuûa loøng traéc aån vaø loøng thöông xoùt, laø Ñaáng maø söùc maïnh cuûa Ngöôøi luoân ñöôïc theå hieän vaø chæ theå hieän chæ trong tình yeâu. Ngaøi toû ra gaàn guõi, dòu daøng vaø giaøu loøng nhaân aùi. Ñaây laø ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa: gaàn guõi, caûm thöông, dòu daøng.
Anh chò em, chuùng ta haõy ngaïc nhieân tröôùc söï kieän Ngöôøi "ñaõ trôû neân xaùc phaøm" (Ga 1:14). Xaùc phaøm: Chính töø naøy gôïi leân söï yeáu ñuoái cuûa con ngöôøi chuùng ta. Tin Möøng duøng töø naøy ñeå cho chuùng ta thaáy raèng Thieân Chuùa ñaõ hoaøn toaøn ñaûm nhaän thaân phaän con ngöôøi cuûa chuùng ta. Taïi sao Ngaøi laïi ñi xa ñeán vaäy? Thöa: Bôûi vì Ngaøi quan taâm ñeán chuùng ta, bôûi vì Ngaøi yeâu thöông chuùng ta ñeán möùc coi chuùng ta laø quyù giaù hôn taát caû. Anh chò em thaân meán, ñoái vôùi Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ thay ñoåi lòch söû trong moät cuoäc ñieàu tra daân soá, anh chò em khoâng phaûi laø moät con soá maø laø moät göông maët. Teân cuûa anh chò em ñöôïc vieát trong traùi tim Ngöôøi. Nhöng neáu anh chò em nhìn vaøo traùi tim mình, nghó veà nhöõng baát caäp cuûa chính mình vaø theá giôùi ñaày phaùn xeùt vaø khoâng tha thöù naøy, anh chò em coù theå caûm thaáy khoù toå chöùc leã Giaùng sinh naøy. Anh chò em coù theå nghó raèng moïi vieäc ñang trôû neân toài teä hoaëc caûm thaáy khoâng haøi loøng vôùi nhöõng haïn cheá, thaát baïi, vaán ñeà vaø toäi loãi cuûa mình. Tuy nhieân, hoâm nay xin haõy ñeå Chuùa Gieâsu naém quyeàn chuû ñoäng. Ngaøi noùi vôùi anh chò em: "Vì con, Ta ñaõ hoùa thaønh phaøm nhaân; vì con, Ta ñaõ trôû neân gioáng nhö con". Vaäy taïi sao vaãn bò cuoán vaøo nhöõng raéc roái cuûa anh chò em? Nhö nhöõng muïc ñoàng ñaõ boû ñaøn chieân cuûa mình, haõy boû laïi ñaèng sau nguïc tuø ñau buoàn cuûa mình vaø ñoùn nhaän tình yeâu dòu daøng cuûa Thieân Chuùa ñaõ trôû thaønh moät treû thô. Haõy boû maët naï vaø aùo giaùp cuûa anh chò em sang moät beân; haõy trao moïi lo laéng cuûa anh chò em cho Ngöôøi vaø Ngöôøi seõ chaêm soùc cho anh chò em (x. Tv 55:22). Ngöôøi ñaõ hoùa thaønh nhuïc theå; Ngaøi khoâng tìm kieám nhöõng thaønh töïu cuûa anh chò em maø tìm kieám traùi tim roäng môû vaø tin töôûng cuûa anh chò em. Nôi Ngöôøi, anh chò em seõ taùi khaùm phaù ra mình thöïc söï laø ai: ñoù laø moät ngöôøi con yeâu daáu cuûa Thieân Chuùa. Baây giôø anh chò em coù theå tin ñieàu ñoù, vì toái nay Chuùa ñaõ giaùng sinh ñeå soi saùng cuoäc ñôøi anh chò em; ñoâi maét Ngöôøi aùnh leân tình yeâu daønh cho anh chò em. Chuùng ta khoù tin vaøo ñieàu naøy, raèng ñoâi maét cuûa Thieân Chuùa chieáu saùng tình yeâu daønh cho chuùng ta.
Chuùa Kitoâ khoâng nhìn vaøo nhöõng con soá maø nhìn vaøo nhöõng khuoân maët. Tuy nhieân, ai coù theå nhìn thaáy Ngaøi giöõa bao nhieâu phieàn nhieãu vaø voäi vaõ ñieân cuoàng cuûa moät theá giôùi nhoän nhòp vaø thôø ô? Ai ñang nhìn thaáy Ngaøi? ÔÛ Beâlem, khi ñaùm ñoâng ngöôøi ta bò cuoán vaøo söï phaán khích cuûa cuoäc ñieàu tra daân soá, ñeán vaø ñi, chaät kín caùc quaùn troï vaø tham gia vaøo nhöõng cuoäc troø chuyeän nhoû nhaët, moät soá ngöôøi gaàn guõi vôùi Chuùa Gieâsu: Ñöùc Maria vaø Thaùnh Giuse, caùc muïc ñoàng, vaø sau ñoù laø caùc ñaïo só.
Chuùng ta haõy hoïc hoûi töø hoï. Hoï ñöùng nhìn Chuùa Gieâsu vôùi taám loøng höôùng veà Ngaøi. Hoï khoâng noùi, hoï toân thôø. Thöa anh chò em, ñeâm nay laø thôøi gian thôø phöôïng, vaø toân thôø.
Thôø phöôïng laø caùch ñoùn nhaän söï Nhaäp Theå. Vì chính trong thinh laëng maø Chuùa Gieâsu, Lôøi cuûa Chuùa Cha, trôû neân xaùc thòt trong ñôøi soáng chuùng ta. Chuùng ta haõy laøm nhö hoï ñaõ laøm ôû Beâlem, moät thò traán coù teân laø "Nhaø Baùnh". Chuùng ta haõy ñöùng tröôùc Ñaáng laø Baùnh Söï Soáng. Chuùng ta haõy khaùm phaù laïi söï thôø phöôïng, vì thôø phöôïng khoâng phaûi laø laõng phí thôøi gian maø laø bieán thôøi gian cuûa chuùng ta thaønh nôi ôû cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø ñeå cho haït gioáng Nhaäp Theå nôû hoa trong chuùng ta; ñoù laø coäng taùc vaøo coâng vieäc cuûa Chuùa, Ñaáng, gioáng nhö men, thay ñoåi theá giôùi. Thôø phöôïng laø caàu thay, ñeàn taï, ñeå Thieân Chuùa saép xeáp laïi lòch söû. Nhö moät ngöôøi keå chuyeän söû thi vó ñaïi ñaõ töøng vieát cho con trai mình, "Cha ñaët tröôùc maët con moät ñieàu vó ñaïi nhaát ñeå yeâu meán treân traùi ñaát: ñoù laø Bí tích Thaùnh Theå... ÔÛ ñoù con seõ tìm thaáy söï laõng maïn, vinh quang, danh döï, loøng chung thuûy vaø con ñöôøng ñích thöïc cuûa moïi tình yeâu cuûa con treân traàn gian " (JRR TOLKIEN, Thö 43, thaùng 3 naêm 1941).
Anh chò em thaân meán, ñeâm nay tình yeâu seõ thay ñoåi lòch söû. Laïy Chuùa, xin laøm cho chuùng con tin vaøo söùc maïnh tình yeâu cuûa Chuùa, raát khaùc vôùi söùc maïnh cuûa theá gian. Laïy Chuùa, xin laøm cho chuùng con, gioáng nhö Ñöùc Maria, Thaùnh Giuse, caùc muïc ñoàng vaø caùc ñaïo só, quy tuï quanh Ngaøi vaø toân thôø Ngaøi. Khi Chuùa khieán chuùng con trôû neân gioáng Chuùa hôn bao giôø heát, chuùng con seõ laøm chöùng tröôùc theá giôùi veà veû ñeïp treân göông maët Chuùa.
(Source: Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice VaticanaSANTA MESSA DELLA NOTTE SOLENNITAØ DEL NATALE DEL SIGNORE OMELIA DEL SANTO PADRE FRANCESCO)