Dieãn vaên Ñöùc Thaùnh Cha daønh cho caùc Thaønh vieân
cuûa UÛy ban Thaàn hoïc Quoác teá (30.11.2023)
Dieãn vaên Ñöùc Thaùnh Cha daønh cho caùc Thaønh vieân cuûa UÛy ban Thaàn hoïc Quoác teá (30.11.2023).
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP. chuyeån ngöõ tieáng Vieät
Vatican (WHÑ 01-12-2023) - Saùng hoâm 30 thaùng 11 naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán 30 thaønh vieân cuûa UÛy ban Thaàn hoïc Quoác teá (The International Theological Commission). Vì ñang bò vieâm phoåi, neân Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ khoâng ñoïc tröïc tieáp nhöng trao Baøi dieãn vaên ñaõ ñöôïc chuaån bò saün cho UÛy ban. Thay vaøo ñoù, ngaøi coù nhöõng lôøi chia seû töï phaùt ngaén trong buoåi gaëp gôõ.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ noäi dung Baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Baøi Dieãn vaên Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
daønh cho caùc Thaønh vieân cuûa UÛy ban Thaàn hoïc Quoác teá
Thöù Naêm, ngaøy 30 thaùng 11 naêm 2023
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Toâi xin chaøo Ñöùc Hoàng Y Fernaùndez vaø chaøo ñoùn toaøn theå anh chò em, ñoàng thôøi toâi cuõng baøy toû loøng bieát ôn veà coâng vieäc quyù giaù cuûa anh chò em.
Ngaøy nay, chuùng ta ñöôïc môøi goïi coáng hieán heát mình vôùi taát caû nghò löïc cuûa con tim vaø khoái oùc cho "söï hoaùn caûi truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi" (Toâng huaán Evangelii gaudium, 30). Ñieàu naøy ñaùp laïi lôøi môøi goïi loan baùo Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu, ñöôïc Coâng ñoàng Vatican II thöïc hieän, vaø vaãn höôùng daãn haønh trình mang tính giaùo hoäi cuûa chuùng ta: ôû ñoù, Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ caát tieáng noùi cuûa Ngaøi cho thôøi ñaïi chuùng ta. Coâng ñoàng neâu roõ muïc ñích khi tuyeân boá raèng Coâng ñoàng "tha thieát mong muoán, baèng vieäc loan baùo Tin Möøng cho moïi loaøi thuï taïo, (1) mang aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ ñeán cho moïi ngöôøi" (Hieán cheá Lumen Gentium, 1). Vaø, nhö UÛy ban cuûa anh chò em ñaõ nhaän xeùt, "vieäc bieán moät Giaùo hoäi hieäp haønh thaønh hieän thöïc laø ñieàu kieän tieân quyeát khoâng theå thieáu ñoái vôùi ñoäng löïc truyeàn giaùo môùi seõ thu huùt toaøn theå Daân Chuùa" (Tính Hieäp haønh trong ñôøi soáng vaø söù vuï cuûa Giaùo hoäi, 9): moät ñoäng löïc truyeàn giaùo coù khaû naêng truyeàn ñaït veû ñeïp cuûa ñöùc tin.
Keá ñeán, chuyeån sang nhieäm vuï cuï theå hôn cuûa anh chò em, trong Thö göûi taân Boä tröôûng Boä Giaùo lyù Ñöùc tin, toâi ñaõ nhaán maïnh raèng ngaøy nay "chuùng ta caàn moät loái suy nghó bieát trình baøy caùch thuyeát phuïc veà moät vò Thieân Chuùa yeâu thöông, tha thöù, cöùu ñoä, giaûi thoaùt, thaêng tieán con ngöôøi vaø môøi goïi hoï phuïc vuï tình huynh ñeä" (ngaøy moàng 01.07.2023). Anh chò em ñöôïc yeâu caàu ñaûm traùch ñoøi hoûi naøy moät caùch coù chaát löôïng, thoâng qua vieäc ñeà xuaát moät neàn thaàn hoïc mang tính Phuùc aâm hoaù, voán thuùc ñaåy vieäc ñoái thoaïi vôùi theá giôùi vaên hoùa. Vaø ñieàu thieát yeáu laø, vôùi tö caùch laø thaàn hoïc gia, anh chò em phaûi thöïc hieän ñieàu naøy moät caùch hoøa hôïp vôùi Daân Chuùa, "töø beân döôùi", nghóa laø, vôùi caùi nhìn öu tieân daønh cho ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi ñôn sô, ñoàng thôøi vôùi söï "quyø goái", vì thaàn hoïc ñöôïc sinh ra töø söï quyø goái, trong söï toân thôø Thieân Chuùa.
Toâi bieát raèng anh chò em ñang ñaøo saâu 2 thaùch ñoá hieän nay: vaán ñeà nhaân hoïc vaø chuû ñeà sinh thaùi. Nhöng coâng vieäc cuûa anh chò em cuõng lieân quan ñeán vieäc anh chò em ñeà xuaát moät suy tö caäp nhaät vaø saâu saéc veà söï lieân quan laâu daøi cuûa ñöùc tin Ba Ngoâi vaø Kitoâ hoïc ñöôïc Coâng ñoàng Nicaea tuyeân xöng, maø chuùng ta ñang chuaån bò kyû nieäm 1,700 naêm tieán haønh Coâng ñoàng, truøng vôùi Naêm Thaùnh seõ ñöôïc cöû haønh vaøo naêm 2025. Do ñoù, toâi muoán chia seû vôùi anh chò em 3 lyù do khieán vieäc taùi khaùm phaù Coâng ñoàng Nicaea trôû neân ñaày höùa heïn.
Tröôùc heát, laø lyù do taâm linh. Taïi Coâng ñoàng Nicaea, ñöùc tin ñöôïc tuyeân xöng nôi Chuùa Gieâsu, Con Moät cuûa Chuùa Cha: Ñaáng ñaõ laøm ngöôøi vì chuùng ta vaø ñeå cöùu roãi chuùng ta laø "Thieân Chuùa bôûi Thieân Chuùa, aùnh saùng bôûi aùnh saùng". Ñaây khoâng chæ laø aùnh saùng cuûa moät kieán thöùc khoâng theå hình dung, maø coøn laø aùnh saùng chieáu soi cuoäc ñôøi baèng tình yeâu cuûa Chuùa Cha. Ñuùng vaäy, chính aùnh saùng höôùng daãn chuùng ta treân loä trình vaø xua tan boùng toái, ñoàng thôøi aùnh saùng naøy, voán hieän dieän trong cuoäc ñôøi chuùng ta, mang laïi nguoàn maïch söï soáng vaø vónh cöûu: laøm sao chuùng ta coù theå laøm chöùng cho ñieàu ñoù, neáu khoâng phaûi baèng moät cuoäc soáng raïng ngôøi, vôùi moät nieàm vui lan toûa? Lôøi môøi goïi cuûa Chuùa Gieâsu ñöøng "thaép ñeøn leân roài laáy thuøng uùp laïi, nhöng ñaët treân ñeá, vaø noù soi saùng cho moïi ngöôøi trong nhaø" (x. Mt 5, 15) cuõng coù giaù trò ñoái vôùi taùc vuï cuûa anh chò em vôùi tö caùch thaàn hoïc gia. Caùc nhaø thaàn hoïc coù nhieäm vuï toaû lan nhöõng tia saùng môùi vaø ñaùng kinh ngaïc veà aùnh saùng vónh cöûu cuûa Ñöùc Kitoâ trong ngoâi nhaø Giaùo hoäi cuõng nhö trong boùng toái cuûa theá giôùi.
Thöù ñeán, laø lyù do hieäp haønh. Coâng ñoàng ñaïi keát ñaàu tieân ñaõ ñöôïc toå chöùc taïi Nicaea, trong ñoù Giaùo hoäi coù theå baøy toû baûn chaát, ñöùc tin, söù maïng cuûa mình, nhö Coâng ñoàng cuoái cuøng khaúng ñònh, laø "daáu chæ vaø khí cuï cuûa söï hieäp thoâng maät thieát vôùi Thieân Chuùa vaø cuûa söï hieäp nhaát toaøn theå nhaân loaïi" (Hieán cheá Lumen Gentium, 1). Hieäp haønh laø con ñöôøng, moät con ñöôøng chuyeån thaønh nhöõng haønh vi hieäp thoâng vaø nhöõng tieán trình tham gia söï naêng ñoäng Ba Ngoâi maø Thieân Chuùa, qua Ñöùc Kitoâ vaø trong hôi thôû cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, ñeán vôùi nhaân loaïi. Caùc nhaø thaàn hoïc ñöôïc trao phoù traùch nhieäm lôùn lao trong vieäc giaûi thoaùt söï phong phuù cuûa "naêng löôïng nhaân baûn hoùa" tuyeät vôøi naøy. Chính anh chò em, ñeán töø nhieàu nôi treân theá giôùi, khi tham gia vaøo coâng vieäc cuûa UÛy ban, mang theo nhöõng hoàng aân vaø söï phong phuù, nhöõng vaán ñeà vaø ñau khoå cuûa Giaùo hoäi vaø daân toäc cuûa anh chò em. Haõy laø nhöõng chöùng nhaân, trong coâng vieäc mang tính hieäp ñoaøn vaø trong vieäc chia seû nhöõng neùt ñaëc thuø veà giaùo hoäi vaø vaên hoùa cuûa anh chò em, veà moät Giaùo hoäi böôùc ñi theo söï hoøa hôïp cuûa Thaùnh Thaàn, baét nguoàn töø Lôøi Chuùa vaø Truyeàn thoáng soáng ñoäng, ñoàng thôøi ñoàng haønh vôùi tình yeâu vaø söï phaân ñònh caùc tieán trình mang tính vaên hoùa vaø xaõ hoäi cuûa nhaân loaïi trong quaù trình chuyeån ñoåi phöùc taïp maø chuùng ta ñang traûi qua. Ñöøng haøi loøng vôùi nhöõng gì anh chò em ñaõ ñaït ñöôïc: haõy giöõ con tim vaø khoái oùc cuûa mình roäng môû tröôùc nhöõng ñoøi hoûi nhieàu hôn cuûa Thieân Chuùa.
Vaø cuoái cuøng, laø lyù do ñaïi keát. Laøm sao chuùng ta coù theå khoâng nhôù ñeán taàm quan troïng ñaëc bieät cuûa dòp kyû nieäm naøy ñoái vôùi cuoäc haønh trình höôùng tôùi söï hieäp nhaát troïn veïn cuûa caùc Kitoâ höõu? Thaät vaäy, lôøi Tuyeân tín cuûa Coâng ñoàng Nicaea khoâng chæ hieäp nhaát caùc moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu, maø theo söï quan phoøng cuûa Thieân Chuùa, vaøo naêm 2025, ngaøy cöû haønh Leã Phuïc sinh cuûa taát caû caùc heä phaùi Kitoâ seõ truøng nhau. Thaät laø tuyeät vôøi bieát bao neáu söï kieän naøy ñaùnh daáu böôùc khôûi ñaàu cuï theå cuûa vieäc cöû haønh Leã Phuïc Sinh chung giöõa caùc Kitoâ höõu!
Anh chò em thaân meán, chuùng ta haõy aáp uû öôùc mô naøy trong loøng vaø caàu xin söï saùng taïo cuûa Thaùnh Thaàn, ñeå aùnh saùng Tin Möøng vaø söï hieäp thoâng chieáu saùng röïc rôõ hôn nöõa. Toâi xin laëp laïi lôøi caûm ôn cuûa toâi ñoái vôùi söï phuïc vuï cuûa anh chò em vaø chuùc laønh cho anh chò em, xin anh chò em cuõng caàu nguyeän cho toâi.
Nhöõng lôøi chia seû töï phaùt cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Xin caûm ôn anh chò em vì chuyeán vieáng thaêm naøy. Vaø caûm ôn anh chò em vì coâng vieäc cuûa anh chò em. Toâi ñaõ coù saün moät baøi dieãn vaên hay veà nhöõng vaán ñeà thaàn hoïc, nhöng vì lyù do söùc khoûe, toâi khoâng tröïc tieáp ñoïc noù. Thay vaøo ñoù, toâi seõ trao baøi dieãn vaên ñoù cho anh chò em.
Xin caûm ôn vì nhöõng gì anh chò em thöïc hieän. Thaàn hoïc, suy tö thaàn hoïc, raát quan troïng. Nhöng coù moät ñieàu veà anh chò em maø toâi khoâng thích, xin thöù loãi vì söï chaân thaønh cuûa toâi. Moät, hai, ba, boán ngöôøi nöõ: Thaät laø toäi nghieäp! Thaät leû loi! AØ, xin loãi, naêm. Chuùng ta phaûi tieán hôn nöõa veà vieäc naøy. Ngöôøi nöõ coù khaû naêng suy tö thaàn hoïc khaùc vôùi nam giôùi chuùng ta. Coù leõ laø do toâi ñaõ nghieân cöùu nhieàu veà thaàn hoïc cuûa phuï nöõ. Qua taùc phaåm cuûa moät nöõ thaàn hoïc gia toát laønh ngöôøi Ñöùc, baø Hanna-Barbara Gerl, veà nhaø thaàn hoïc Romano Guardini. Baø ñaõ nghieân cöùu raèng lòch söû vaø thaàn hoïc cuûa ngöôøi nöõ khoâng saâu saéc laém, nhöng noù raát ñeïp vaø coù tính saùng taïo. Vaø hieän nay, trong cuoäc hoïp saép tôùi cuûa Hoäi ñoàng 9 Hoàng y coá vaán, chuùng toâi seõ suy tö veà chieàu kích nöõ tính cuûa Giaùo hoäi.
Giaùo Hoäi laø ngöôøi nöõ. Vaø neáu chuùng ta khoâng hieåu ngöôøi nöõ laø ai, thaàn hoïc cuûa ngöôøi nöõ laø gì, thì chuùng ta seõ khoâng bao giôø hieåu ñöôïc Giaùo hoäi laø gì. Moät trong nhöõng toäi naëng maø chuùng ta maéc phaûi laø "nam giôùi hoùa" Giaùo hoäi. Vaø ñieàu naøy khoâng theå giaûi quyeát baèng loä trình mang tính thöøa taùc vuï; nhöng laø moät ñieàu gì ñoù raát khaùc. Noù ñöôïc giaûi quyeát baèng caùch theá mang tính thaàn bí, moät caùch theá ñích thöïc. Tö töôûng cuûa nhaø thaàn hoïc Hans Urs von Balthasar ñaõ soi saùng cho toâi nhieàu ñieàu: nguyeân lyù Pheâroâ vaø nguyeân lyù Maria. Ñieàu naøy coù theå bò tranh luaän, nhöng luoân coù ñoù 2 nguyeân lyù. Nguyeân lyù Maria quan troïng hôn nguyeân lyù Pheâroâ, bôûi vì coù Giaùo hoäi hieàn theâ, Giaùo hoäi nöõ tính, khoâng bò nam tính hoaù.
Vaø anh chò em seõ hoûi toâi: cuoäc thaûo luaän naøy seõ daãn ñeán ñaâu? Khoâng chæ ñeå noùi vôùi anh chò em raèng Uyû ban caàn coù theâm ngöôøi nöõ - ñoù laø moät chuyeän - maø coøn ñeå giuùp anh chò em suy tö. Giaùo Hoäi laø ngöôøi nöõ, Giaùo Hoäi laø hieàn theâ. Vaø ñaây laø moät nhieäm vuï maø toâi yeâu caàu anh chò em. Xin haõy laøm cho Giaùo hoäi bôùt nam tính hôn.
Vaø xin caûm ôn vì nhöõng gì anh chò em thöïc hieän. Toâi xin loãi, toâi ñaõ noùi nhieàu vaø noù khieán toâi bò ñau. Vì hieän ñang ngoài, neân chuùng ta haõy cöù ngoài vaø cuøng nhau ñoïc Kinh Laïy Cha, moãi ngöôøi baèng ngoân ngöõ rieâng cuûa mình, vaø sau ñoù toâi seõ ban pheùp laønh.
Ñoïc kinh Laïy Cha
Pheùp laønh
Xin haõy caàu nguyeän cho toâi. Haõy caàu nguyeän chöù ñöøng choáng ñoái, vì coâng vieäc cuûa toâi khoâng heà deã daøng. Xin caûm ôn.
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va (30. 11. 2023)
(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)