Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Congo
toá giaùc cheá ñoä taân thöïc daân kinh teá
Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Congo toá giaùc cheá ñoä taân thöïc daân kinh teá.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Kisangani (RVA News 20-11-2023) - Ñöùc cha Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Coäng hoøa daân chuû Congo, Marcel Utembi Tapa, toá giaùc cheá ñoä taân thöïc daân kinh teá: caùc quaëng moû quan troïng taïi nöôùc naøy bò nhieàu nöôùc khai thaùc ñeå laøm giaøu, nhöng nhieàu ngöôøi daân Congo tieáp tuïc soáng trong ngheøo ñoùi.
Ñöùc cha Tapa laø Toång giaùm muïc Giaùo phaän Kisangani, ôû mieàn ñoâng baéc Congo. Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng tin Fides cuûa Boä Loan baùo Tin möøng, hoâm muøng 10 thaùng Möôøi Moät naêm 2023, ngaøi cho bieát Coäng hoøa daân chuû Congo coù nhieàu khoaùng saûn chieán löôïc, trong soá naøy coù töø 60 ñeán 70% soá döï tröõ cuûa theá giôùi veà chaát Cobalt, ñöôïc duøng ñeå cheá taïo caùc bình ñieän cuûa xe ñieän. "Caùc coâng ty lieân quoác vaø nhöõng ñoàng loõa cuûa hoï laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå boùc loät ñaát nöôùc chuùng toâi vôùi phí toån thaáp nhaát ñoái vôùi hoï, nhöng daân chuùng taïi choã thì khoâng ñöôïc thuï höôûng. Leõ ra vôùi caùc taøi nguyeân aáy, daân Congo phaûi ñöôïc giaøu maïnh, nhöng trong thöïc teá, hoï vaãn soáng ngheøo", ñaây thöïc laø neàn kinh teá taân thöïc daân.
Ñöùng ñaàu xí nghieäp khai thaùc khoaùng saûn taïi Coäng hoøa daân chuû Congo laø haõng Glencore, khai thaùc 29,900 taán Cobalt vaø 306,000 taán ñoàng. Coâng ty naøy lieân heä tôùi Bill Clinton, cöïu Toång thoáng Myõ, vaø Tony Blair, cöïu Thuû töôùng Anh.
Ñaëc bieät, Ñöùc Toång giaùm muïc Tapa toá giaùc raèng nhöõng thieät haïi veà moâi tröôøng do caùc coâng ty lieân quoác gaây ra thaät laø lôùn lao vaø traàm troïng, do söï khoâng toân troïng caùc tieâu chuaån coù theå chaáp nhaän ñöôïc.
"Ví duï, khi töø maùy bay nhìn xuoáng mieàn Kolwezi, nôi dieãn ra söï khai thaùc caùc moû Cobalt moät caùch oà aït, ngöôøi ta thaáy ñaát ñai bò nhöõng thöông tích lôùn, ngöôøi ta thaáy caùc nôi nhöõng hoá to kinh khuûng do söï khai thaùc voâ traät töï caùc khoaùng saûn naøy. Taïi mieàn Ñaïi Ñoâng, ôû tænh Ituri, Tshopo, Bas-Ueùleù, vaø hai tænh Kivu baéc vaø nam, coù nhöõng moû thuû coâng trong caùc röøng, ngöôøi ta vöùt ñoà pheá thaûi töø caùc quaëng moû xuoáng caùc doøng nöôùc. Caùc nöôùc naøy ñeàu bò oâ nhieãm, ngöôøi ta thaáy roõ vì chuùng ñoåi maøu. Nöôùc trôû neân buøn. Vì theá daân chuùng taïi caùc laøng ven soâng khoâng coù nhöõng nguoàn nöôùc trong laønh."
Ñöùc Toång giaùm muïc Tapa neâu moät ví duï khaùc: soâng Kasai bò oâ nhieãm töø nguoàn vì haäu quaû caùc hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty khoaùng saûn, döôøng nhö laø Trung Quoác. Hoï hoaït ñoäng taïi Angola laùng gieàng. Doøng soâng hoaøn toaøn bò oâ nhieãm, khieán caù bò cheát. Nhöõng ngöôøi duøng nöôùc soâng thaáy nhöõng veát muïn lôùn noåi leân ôû da cuûa hoï.
Ñöùc cha Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Congo cho bieát coù nhöõng ngöôøi baûo veä moâi tröôøng vaø nhaân quyeàn ñaõ ñeán Congo ñeå tìm caùch choáng laïi tình traïng treân ñaây, vaø ngaøi noùi: "Söï phaùt trieån coâng ngheä trong theá giôùi taân tieán coù nhöõng aâm höôûng treân Phi chaâu. Nhöng ñoàng thôøi nhöõng thieät haïi gaây ra cho caùc röøng nhieät ñôùi cuûa chuùng toâi cuõng coù aûnh höôûng ñoái vôùi phaàn coøn laïi cuûa traùi ñaát. Chuùng ta soáng trong moät "ngoâi laøng lôùn".
(Fides 10-11-2023)