Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong thaùnh leã Ngaøy Theá Giôùi Ngöôøi Ngheøo 2023
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong thaùnh leã Ngaøy Theá Giôùi Ngöôøi Ngheøo 2023.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 19-11-2023) - Saùng Chuùa nhaät, 19 thaùng Möôøi Moät naêm 2023, nhaân Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo laàn thöù 7, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï thaùnh leã taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ, baét ñaàu luùc gaàn 10 giôø tröôùc söï tham döï cuûa hôn 7,000 tín höõu.
Chuû ñeà Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo naêm 2023 ñöôïc trích töø saùch oâng Tobia, "Con ñöøng ngoaûnh maët ñi ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo" (Tb 4,7). Ñoù laø lôøi nhaén nhuû cuûa oâng Tobi daønh cho con laø Tobia, trong caûnh löu ñaøy taïi Niniveâ.
Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha, coù hôn 100 linh muïc vaø 26 Hoàng Y vaø giaùm muïc.
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Ba ngöôøi ñaøn oâng nhaän ñöôïc moät soá tieàn khoång loà nhôø vaøo loøng haûo taâm cuûa ngöôøi chuû cuûa hoï, laø ngöôøi ñang khôûi haønh moät cuoäc haønh trình daøi. Ngöôøi chuû ñoù moät ngaøy naøo ñoù seõ quay laïi vaø trieäu taäp nhöõng ngöôøi toâi tôù ñoù, tin töôûng raèng oâng ta coù theå vui möøng cuøng hoï veà caùch hoï ñaõ laøm cho cuûa caûi cuûa oâng ta taêng leân vaø sinh hoa traùi. Duï ngoân chuùng ta vöøa nghe (x. Mt 25,14-30) môøi goïi chuùng ta suy ngaãm veà hai haønh trình: haønh trình cuûa Chuùa Gieâsu vaø haønh trình cuoäc ñôøi chuùng ta.
Cuoäc haønh trình cuûa Chuùa Gieâsu. ÔÛ ñaàu duï ngoân, Chuùa noùi veà "ngöôøi kia ñi ñöôøng, goïi ñaày tôù ñeán vaø giao phoù taøi saûn cuûa mình cho hoï" (c. 14). "Cuoäc haønh trình" naøy nhaéc nhôû chuùng ta veà cuoäc haønh trình cuûa chính Chuùa Kitoâ, trong söï nhaäp theå, phuïc sinh vaø leân trôøi cuûa Ngöôøi. Chuùa Kitoâ, Ñaáng töø Chuùa Cha xuoáng ñeå ôû giöõa chuùng ta, ñaõ duøng caùi cheát cuûa Ngöôøi tieâu dieät söï cheát vaø sau khi soáng laïi töø coõi cheát, ñaõ trôû veà vôùi Chuùa Cha. Khi keát thuùc söù meänh traàn theá cuûa mình, Chuùa Gieâsu ñaõ thöïc hieän "cuoäc haønh trình trôû veà" vôùi Chuùa Cha. Tuy nhieân, tröôùc khi ra ñi, Ngaøi ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta khoái taøi saûn cuûa Ngaøi, moät soá "voán" ñích thöïc. Chính Ngaøi ñaõ ñeå laïi chuùng ta trong Bí tích Thaùnh Theå. Ngaøi ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta nhöõng lôøi haèng soáng, Ngaøi ñaõ ban cho chuùng ta Ngöôøi Meï thaùnh thieän cuûa Ngaøi ñeå laøm Meï cuûa chuùng ta, vaø Ngaøi ñaõ phaân phaùt caùc aân suûng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ñeå chuùng ta coù theå tieáp tuïc coâng vieäc cuûa Ngaøi treân traùi ñaát. Tin Möøng cho chuùng ta bieát nhöõng "taøi naêng" naøy ñöôïc trao ban "tuøy theo khaû naêng cuûa moãi ngöôøi" (c. 15) vaø do ñoù phuïc vuï cho söù meänh maø Chuùa giao phoù cho chuùng ta moät caùch caù vò trong cuoäc soáng haèng ngaøy, trong xaõ hoäi vaø trong Giaùo hoäi. Toâng ñoà Phaoloâ cuõng noùi ñieàu töông töï: "Moãi ngöôøi trong chuùng ta ñaõ ñöôïc ban aân suûng theo möùc ñoä Ñöùc Kitoâ ban taëng". Vì theá, coù lôøi Kinh Thaùnh noùi: "Ngöôøi ñaõ leân cao, daãn theo moät ñaùm tuø; Ngöôøi ñaõ ban aân hueä cho loaøi ngöôøi" (EÂpheâsoâ 4:7-8).
Chuùng ta haõy nhìn leân Chuùa Gieâsu moät laàn nöõa, Ñaáng ñaõ nhaän moïi söï töø tay Chuùa Cha, nhöng khoâng giöõ kho taøng naøy cho mình: "Ngaøi voán dó laø Thieân Chuùa maø khoâng nghó phaûi nhaát quyeát duy trì ñòa vò ngang haøng vôùi Thieân Chuùa, nhöng ñaõ hoaøn toaøn truùt boû vinh quang maëc laáy thaân noâ leä, trôû neân gioáng phaøm nhaân soáng nhö ngöôøi traàn theá" (Philíp 2:7). Ngaøi maëc laáy nhaân tính yeáu ñuoái cuûa chuùng ta. Laø moät ngöôøi Samaritanoâ nhaân laønh, Ngöôøi ñaõ ñoå daàu leân veát thöông cuûa chuùng ta. Ngaøi trôû neân ngheøo ñeå laøm cho chuùng ta neân giaøu coù (2 Coârinhtoâ 8:9), vaø bò treo treân thaäp töï giaù. "Ñaáng chaúng heà bieát toäi laø gì, thì Thieân Chuùa ñaõ bieán Ngöôøi thaønh hieän thaân cuûa toäi loãi vì chuùng ta, ñeå laøm cho chuùng ta neân coâng chính trong Ngöôøi." (2 Cr 5,21). Vì phaàn roãi cuûa chuùng ta. Chuùa Gieâsu ñaõ soáng vì chuùng ta, vì chuùng ta. Ñoù laø muïc ñích cuoäc haønh trình cuûa Ngöôøi trong theá gian tröôùc khi trôû veà cuøng Chuùa Cha.
Duï ngoân hoâm nay cuõng cho chuùng ta bieát raèng "Sau moät thôøi gian laâu daøi, oâng chuû ñeán tính soå vôùi caùc ñaày tôù vaø thanh toaùn soå saùch vôùi hoï" (Mt 25:19). Cuoäc haønh trình ñaàu tieân cuûa Chuùa Gieâsu ñeán vôùi Chuùa Cha seõ ñöôïc tieáp noái baèng moät cuoäc haønh trình khaùc, vaøo thôøi sau, khi Ngöôøi seõ trôû laïi trong vinh quang vaø gaëp gôõ chuùng ta moät laàn nöõa, ñeå "giaûi quyeát soå saùch" lòch söû vaø ñöa chuùng ta vaøo nieàm vui vónh cöûu. Vaäy chuùng ta caàn töï hoûi: Chuùa seõ tìm thaáy chuùng ta trong tình traïng naøo khi Ngaøi trôû laïi? Toâi seõ xuaát hieän tröôùc maët Ngaøi nhö theá naøo vaøo thôøi ñieåm ñaõ ñònh?
Caâu hoûi naøy ñöa chuùng ta ñeán suy tö thöù hai: cuoäc haønh trình cuûa cuoäc ñôøi chuùng ta. Chuùng ta seõ ñi con ñöôøng naøo trong cuoäc ñôøi mình: con ñöôøng cuûa Chuùa Gieâsu, maø chính cuoäc ñôøi Ngaøi laø quaø taëng, hay con ñöôøng ích kyû? Con ñöôøng vôùi ñoâi tay roäng môû höôùng veà ngöôøi khaùc ñeå cho ñi, cho ñi chính mình, hay con ñöôøng kheùp tay laïi ñeå coù nhieàu thöù hôn vaø chæ quan taâm ñeán baûn thaân mình? Duï ngoân cho chuùng ta bieát raèng, tuøy theo khaû naêng cuûa mình, moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu ñaõ nhaän ñöôïc nhöõng "taøi naêng" nhaát ñònh. Ñeå traùnh bò laàm laïc bôûi caùch noùi thoâng thöôøng, chuùng ta caàn nhaän ra raèng nhöõng "taøi naêng" ñoù khoâng phaûi laø khaû naêng cuûa chuùng ta, maø nhö chuùng ta ñaõ noùi, laø nhöõng aân hueä cuûa Chuùa maø Chuùa Kitoâ ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta khi Ngöôøi veà cuøng Chuùa Cha. Cuøng vôùi nhöõng hoàng aân ñoù, Ngöôøi ñaõ ban cho chuùng ta Thaùnh Thaàn cuûa Ngöôøi, trong Ngöôøi chuùng ta trôû thaønh con caùi Thieân Chuùa vaø nhôø ñoù chuùng ta coù theå daønh caû ñôøi mình ñeå laøm chöùng cho Tin Möøng vaø laøm vieäc cho vöông quoác cuûa Thieân Chuùa ñang ñeán. "Voán" to lôùn maø chuùng ta ñang naém giöõ laø tình yeâu cuûa Chuùa, neàn taûng cuûa cuoäc soáng vaø nguoàn söùc maïnh cuûa chuùng ta treân haønh trình cuûa chuùng ta.
Do ñoù, chuùng ta phaûi töï hoûi: Toâi ñang laøm gì vôùi "taøi naêng" naøy treân haønh trình cuoäc ñôøi mình? Duï ngoân cho chuùng ta bieát raèng hai ngöôøi ñaày tôù ñaàu tieân ñaõ naâng cao giaù trò cuûa moùn quaø hoï ñaõ nhaän ñöôïc, trong khi ngöôøi thöù ba, thay vì tin töôûng ngöôøi chuû ñaõ ban cho mình yeán baïc, laïi sôï haõi, teâ lieät vì sôï haõi. Töø choái maïo hieåm, khoâng ñaët mình vaøo tình theá nguy hieåm, cuoái cuøng anh ñaõ choân vuøi taøi naêng cuûa mình. Ñieàu naøy cuõng ñuùng vôùi chuùng ta. Chuùng ta coù theå nhaân leân söï giaøu coù maø chuùng ta ñaõ ñöôïc ban taëng vaø bieán cuoäc soáng cuûa mình thaønh moät moùn quaø tình yeâu vì lôïi ích cuûa ngöôøi khaùc. Hoaëc chuùng ta coù theå soáng cuoäc soáng cuûa mình bò ngaên caûn bôûi hình aûnh sai laàm veà Thieân Chuùa, vaø vì sôï haõi neân choân vuøi kho baùu maø chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc, chæ nghó ñeán baûn thaân mình, khoâng quan taâm ñeán baát cöù ñieàu gì ngoaïi tröø söï tieän lôïi vaø lôïi ích cuûa chính mình, khoâng cam keát vaø khoâng daán thaân. Caâu hoûi raát roõ raøng: hai ngöôøi ñaàu tieân chaáp nhaän ruûi ro thoâng qua caùc giao dòch cuûa hoï. Vaø caâu hoûi chuùng ta phaûi ñaët ra laø: "Toâi coù maïo hieåm trong cuoäc soáng cuûa mình khoâng? Toâi coù maïo hieåm nhôø söùc maïnh ñöùc tin cuûa mình khoâng? Laø moät Kitoâ Höõu, toâi coù bieát chaáp nhaän ruûi ro hay toâi kheùp mình laïi vì sôï haõi hay heøn nhaùt?
Thöa anh chò em, trong Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo naøy, duï ngoân veà neùn baïc laø moät lôøi môøi goïi xem xeùt tinh thaàn maø chuùng ta ñang ñoái maët treân haønh trình cuoäc ñôøi mình. Chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc töø Chuùa moùn quaø tình yeâu cuûa Ngöôøi vaø chuùng ta ñöôïc môøi goïi trôû thaønh moùn quaø cho ngöôøi khaùc. Tình yeâu maø Chuùa Gieâsu chaêm soùc chuùng ta, daàu thôm cuûa loøng thöông xoùt, loøng traéc aån maø Ngaøi chaêm soùc caùc veát thöông cuûa chuùng ta, ngoïn löûa Thaùnh Thaàn qua ñoù Ngaøi ñoå ñaày taâm hoàn chuùng ta nieàm vui vaø hy voïng - taát caû nhöõng ñieàu naøy laø nhöõng kho baùu maø chuùng ta khoâng theå chæ giöõ laïi cho chính chuùng ta, söû duïng cho muïc ñích rieâng cuûa chuùng ta hoaëc choân döôùi loøng ñaát. Ñöôïc taém röûa vôùi nhöõng moùn quaø, chuùng ta laàn löôït ñöôïc keâu goïi ñeå töï laøm cho mình moät moùn quaø. Ai trong chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc nhieàu quaø taëng thì phaûi bieán mình thaønh quaø taëng cho ngöôøi khaùc. Nhöõng hình aûnh ñöôïc duï ngoân söû duïng raát huøng hoàn: neáu chuùng ta khoâng lan toûa tình yeâu ra xung quanh mình, cuoäc soáng cuûa chuùng ta seõ chìm vaøo boùng toái; neáu chuùng ta khoâng taän duïng toát nhöõng taøi naêng ñaõ nhaän ñöôïc thì cuoäc ñôøi chuùng ta seõ bò choân vuøi trong loøng ñaát, nhö theå chuùng ta ñaõ cheát roài (x. caâu 25.30). Anh chò em thaân meán, bieát bao Kitoâ höõu ñang bò "choân döôùi loøng ñaát"! Nhieàu Kitoâ höõu soáng ñöùc tin cuûa mình nhö theå hoï soáng döôùi loøng ñaát!
Vì vaäy, chuùng ta haõy nghó ñeán taát caû nhöõng hình thöùc ngheøo ñoùi veà vaät chaát, vaên hoùa vaø tinh thaàn ñang toàn taïi treân theá giôùi cuûa chuùng ta, ñeán nhöõng ñau khoå to lôùn hieän dieän trong caùc thaønh phoá cuûa chuùng ta, ñeán nhöõng ngöôøi ngheøo bò laõng queân maø tieáng keâu ñau ñôùn cuûa hoï khoâng ñöôïc nghe thaáy trong söï thôø ô chung cuûa moät xaõ hoäi nhoän nhòp vaø taát baät. Moät xaõ hoäi xao laõng. Khi nghó ñeán ngheøo ñoùi, chuùng ta khoâng ñöôïc queân tính chaát kín ñaùo cuûa noù: ngheøo ñoùi coù tính che ñaäy; noù aån mình. Chuùng ta phaûi can ñaûm ñi tìm noù. Chuùng ta haõy nghó ñeán taát caû nhöõng ngöôøi bò aùp böùc, meät moûi hoaëc bò gaït ra ngoaøi leà xaõ hoäi, nhöõng naïn nhaân cuûa chieán tranh vaø nhöõng ngöôøi bò buoäc phaûi rôøi boû queâ höông tröôùc nguy hieåm ñeán tính maïng, nhöõng ngöôøi bò ñoùi, nhöõng ngöôøi khoâng coù vieäc laøm vaø khoâng coù hy voïng. Quaù nhieàu caûnh ngheøo ñoùi haøng ngaøy: khoâng phaûi moät, hai hay ba maø laø voâ soá. Ngöôøi ngheøo thì ñoâng. Khi chuùng ta nghó ñeán soá ñoâng ngöôøi ngheøo ôû giöõa chuùng ta, söù ñieäp cuûa Tin Möøng hoâm nay thaät roõ raøng: chuùng ta ñöøng choân vuøi söï giaøu coù cuûa Chuùa! Chuùng ta haõy lan toûa söï giaøu coù cuûa loøng baùc aùi, chia seû côm baùnh vaø nhaân leân tình yeâu thöông! Ngheøo ñoùi laø moät tai tieáng. Khi Chuùa trôû laïi, Ngöôøi seõ tính soå vôùi chuùng ta vaø - theo lôøi cuûa Thaùnh Ambroâsioâ - Ngöôøi seõ noùi vôùi chuùng ta: "Taïi sao caùc ngöôi laïi ñeå cho quaù nhieàu ngöôøi ngheøo cheát ñoùi trong khi caùc ngöôi coù vaøng ñeå mua löông thöïc cho hoï? Taïi sao coù nhieàu noâ leä bò buoân baùn vaø ngöôïc ñaõi maø khoâng coù ai ra tay chuoäc laïi?" (De Officiis: PL 16, 148-149).
Chuùng ta haõy caàu nguyeän ñeå moãi ngöôøi chuùng ta, tuøy theo hoàng aân chuùng ta ñaõ laõnh nhaän vaø söù meänh ñöôïc giao phoù, coù theå coá gaéng "laøm cho vieäc baùc aùi sinh hoa traùi" vaø ñeán gaàn moät soá ngöôøi ngheøo. Chuùng ta haõy caàu nguyeän ñeå vaøo cuoái cuoäc haønh trình cuûa chuùng ta, sau khi ñoùn tieáp Chuùa Kitoâ nôi anh chò em cuûa chuùng ta, nhöõng ngöôøi maø chính Chuùa Gieâsu ñaõ ñoàng hoùa vôùi hoï (x. Mt 25:40), chuùng ta cuõng coù theå nghe Ngöôøi noùi vôùi chuùng ta: "Hôõi ñaày tôù ngay laønh vaø trung tín, ñöôïc laém! # Haõy vaøo maø höôûng nieàm vui cuøng chuû anh" (Mt 25:21).
(Source: Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice VaticanaWORLD DAY OF THE POOR. HOLY MASS. HOMILY OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS. St Peter's Basilica. 33rd Sunday of Ordinary Time, 19 November 2023)