Coâng boá baûn Töôøng trình ñuùc keát
Khoùa I Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc XVI
Coâng boá baûn Töôøng trình ñuùc keát Khoùa I Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc XVI.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 30-10-2023) - Toái thöù Baûy, ngaøy 28 thaùng Möôøi naêm 2023, baûn Töôøng trình ñuùc keát Khoùa I cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc thöù XVI, veà chuû ñeà: "Tieán tôùi moät Giaùo hoäi hieäp haønh: hieäp thoâng, tham gia vaø söù maïng" ñaõ ñöôïc coâng boá trong cuoäc hoïp baùo taïi Vatican, sau khi ñaõ ñöôïc caùc tham döï vieân boû phieáu ban chieàu tröôùc ñoù.
Vaên kieän naøy, ñöôïc boû phieáu theo töøng ñieàu, vaø ñeå ñöôïc thoâng qua caàn coù hai phaàn ba soá phieáu, seõ ñöôïc duøng nhö "Taøi lieäu laøm vieäc" cuûa Khoùa II cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng naøy, seõ tieán haønh vaøo thaùng Möôøi naêm 2024. Vôùi khoaûng 42 trang, chia thaønh 20 vaán ñeà, taøi lieäu trình baøy nhöõng suy tö vaø ñeà nghò lieân quan tôùi raát nhieàu vaán ñeà trong Giaùo hoäi, keå caû Giaùo trieàu Roma, Hoàng y ñoaøn, caùc vò Ñaïi dieän Toøa Thaùnh, vaø ñaëc bieät laø vai troø cuûa phuï nöõ vaø giaùo daân trong Giaùo hoäi, thöøa taùc vuï cuûa caùc giaùm muïc, linh muïc, phoù teá, taàm quan troïng cuûa ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi di daân, söù vuï truyeàn giaùo trong laõnh vöïc kyõ thuaät soá, ñaïi keát, naïn laïm duïng, v.v.
Moät soá vaán ñeà ñöôïc ñaëc bieät löu yù
Phuï nöõ
Giôùi baùo chí ñaëc bieät chuù yù ñeán moät soá vaán ñeà, nhö cho phuï nöõ laøm phoù teá vaø thaêng tieán phuï nöõ trong Giaùo hoäi. Vaên kieän vieát: "Moät soá tham döï vieân Thöôïng Hoäi ñoàng coi chöùc phoù teá phuï nöõ laø ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc, vì noù ñi ngöôïc vôùi Truyeàn thoáng. Traùi laïi, moät soá khaùc coi vieäc cho phuï nöõ laøm phoù teá laø taùi laäp moät vieäc thöïc haønh ñaõ coù trong Giaùo hoäi nguyeân thuûy. Moät soá khaùc cho raèng vieäc cho phuï nöõ laøm phoù teá laø moät caâu traû lôøi thích hôïp vaø caàn thieát ñoái vôùi caùc daáu chæ thôøi ñaïi, trung thaønh vôùi Truyeàn thoáng vaø coù theå coù tieáng vang trong taâm hoàn nhieàu ngöôøi ñang tìm kieám moät söï sinh ñoäng ñoåi môùi vaø naêng löïc trong Giaùo hoäi. Moät soá khaùc nöõa e ngaïi raèng yeâu caàu naøy laø bieåu hieän moät söï hoãn ñoän nguy hieåm veà nhaân hoïc, neáu Giaùo hoäi chaáp nhaän thì seõ chieàu theo tinh thaàn theá tuïc".
Phaàn veà phoù teá phuï nöõ bò nhieàu phieáu ñen nhaát, 69 treân toång soá 346 phieáu baàu.
Phuï nöõ tham gia tieán trình quyeát ñònh
Trong chieàu höôùng naøy, coù ñeà nghò "Caàn caáp thieát baûo ñaûm cho phuï nöõ coù theå tham gia vaøo nhöõng tieán trình quyeát ñònh vaø ñaûm nhaän nhöõng vai troø traùch nhieäm trong muïc vuï thöøa taùc vuï. Ñöùc Thaùnh cha ñaõ gia taêng moät caùch ñaùng keå soá phuï nöõ ôû vai troø traùch nhieäm trong Giaùo trieàu Roma. Ñieàu ñoù cuõng phaûi xaûy ra ôû caùc bình dieän khaùc cuûa ñôøi soáng Giaùo hoäi. Caàn thích öùng giaùo luaät veà vaán ñeà naøy". Caàn tieáp tuïc nghieân cöùu veà maët thaàn hoïc vaø muïc vuï lieân quan tôùi vaán ñeà cho phuï nöõ laøm phoù teá, söû duïng nhöõng keát quaû cuûa caùc UÛy ban ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha thieát laäp vaø nhöõng nghieân cöùu ñaõ thöïc hieän cho ñeán nay".
Choáng kyø thò phuï nöõ
Vaên kieän ñuùc keát cuõng toá giaùc nhöõng vuï kyø thò trong vieäc laøm vaø löông boång giöõa loøng Giaùo hoäi, caàn cöùu xeùt vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà naøy, ñaëc bieät laø caùc nöõ tu quaù nhieàu khi bò coi nhö nhöõng coâng nhaân reû tieàn. Caàn môû roäng vieäc cho phuï nöõ ñöôïc ñaøo taïo vaø hoïc thaàn hoïc, phuï nöõ ñöôïc ñöa vaøo caùc chöông trình giaûng daïy vaø huaán luyeän cuûa caùc chuûng vieän, ñeå caûi tieán vieäc ñaøo taïo thöøa taùc vuï thaùnh chöùc". Sau cuøng, coù ñeà nghò laøm sao ñeå phuï nöõ ñöôïc huaán luyeän thích hôïp haàu coù theå laø thaåm phaùn trong caùc vuï xöû aùn theo giaùo luaät".
Khaû theå nhôø kinh nghieäm muïc vuï töø caùc linh muïc ñaõ hoài tuïc
Veà thöøa taùc vuï linh muïc, coù ñeà nghò cöùu xeùt töøng tröôøng hôïp moät vaø theo boái caûnh, vieäc hoäi nhaäp caùc linh muïc ñaõ hoài tuïc vaøo moät coâng vieäc muïc vuï, ñeà cao giaù trò vieäc huaán luyeän vaø kinh nghieäm cuûa hoï.
Giuùp caùc giaùm muïc
Cuõng coù nhaän xeùt raèng nhieàu khi caùc giaùm muïc gaëp khoù khaên trong vieäc xöû lyù nhöõng vuï laïm duïng tính duïc, laøm sao dung hoøa vai troø laø ngöôøi cha vaø laø thaåm phaùn. Vì theá, coù ñeà nghò cöùu xeùt vieäc uûy thaùc vai troø xeùt xöû cho moät thaåm quyeàn khaùc, caàn xaùc ñònh veà giaùo luaät.
Kieåm soaùt coâng vieäc cuûa giaùm muïc
Ngoaøi ra, coù ñeà nghò thieát laäp nhöõng cô caáu vaø tieán trình kieåm soaùt coâng vieäc cuûa giaùm muïc, veà loái haønh xöû quyeàn bính, quaûn trò kinh teá caùc taøi saûn cuûa giaùo phaän, ñieàu haønh caùc toå chöùc tham gia vaø baûo veä ñoái vôùi moïi loaïi laïm duïng. Neàn vaên hoùa, theo ñoù moãi ngöôøi phaûi töôøng trình trong tinh thaàn traùch nhieäm veà hoaït ñoäng cuûa mình. Ñoù laø yeáu toá cuûa moät Giaùo hoäi ñoàng haønh, thaêng tieán tinh thaàn ñoàng traùch nhieäm vaø ñoù cuõng laø moät bieän phaùp khaû thi ñeå choáng laïi söï laïm duïng".
Kieåm ñieåm tieâu chuaån choïn giaùm muïc
Thöôïng Hoäi ñoàng cuõng yeâu caàu moät söï kieåm chöùng caùc tieâu chuaån choïn öùng vieân laøm giaùm muïc, quaân bình hoùa quyeàn bính cuûa vò Söù thaàn Toøa Thaùnh vôùi söï tham gia cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc, ñoàng thôøi gia taêng söï tham khaûo yù kieán daân Chuùa, laéng nghe nhieàu giaùo daân, tu só nöõ, vaø caàn traùnh nhöõng aùp löïc khoâng thích hôïp".
Xeùt laïi hoaït ñoäng cuûa Giaùo tænh
Coù nhieàu giaùm muïc baøy toû nhu caàu caàn xeùt laïi hoaït ñoäng vaø cuûng coá cô caáu cuûa caùc Giaùo tænh vaø Giaùo mieàn, ñeå bieåu loä cuï theå ñoaøn theå tính cuûa caùc giaùm muïc trong moät laõnh thoå vaø trong nhöõng moâi tröôøng, trong ñoù caùc giaùm muïc coù theå caûm nghieäm tình huynh ñeä, töông trôï nhau vaø minh baïch hôn trong vieäc tham khaûo yù kieán.
Hoàng y ñoaøn
Thöôïng Hoäi ñoàng cuõng cho raèng tính ñoàng haønh coù theå soi saùng veà nhöõng caùch thöùc coäng taùc giöõa Hoàng y ñoaøn vôùi söù vuï Pheâroâ vaø nhöõng hình thöùc, qua ñoù thaêng tieán söï phaân ñònh cuûa caùc hoàng y trong caùc coâng nghò thoâng thöôøng vaø ngoaïi thöôøng cuûa Hoàng y ñoaøn.
Ñieàu quan troïng ñoái vôùi thieän ích cuûa Giaùo hoäi laø nghieân cöùu nhöõng caùch thöùc thích hôïp hôn ñeå caùc thaønh vieân Hoàng y ñoaøn quen bieát nhau vaø taïo ñieàu kieän cho nhöõng quan heä giöõa caùc thaønh vieân, cuõng ñeå yù ñeán söï khaùc bieät goác gaùc vaø vaên hoùa cuûa caùc vò".
Thaåm ñònh vieäc laøm cuûa caùc vò Ñaïi dieän Toøa Thaùnh
Ngoaøi ra, ñieàu döôøng nhö thích hôïp laø truø ñònh nhöõng hình thöùc thaåm ñònh coâng vieäc cuûa caùc vò Ñaïi dieän Toøa Thaùnh, töø phía caùc Giaùo hoäi ñòa phöông cuûa nhöõng nöôùc nôi caùc vò Ñaïi dieän aáy thi haønh söù vuï, vaø ñeå taïo ñieàu kieän deã daøng cuõng nhö kieän toaøn vieäc phuïc vuï cuûa caùc vò.
Giaùm muïc taïi Giaùo trieàu
Sau cuøng, döôùi aùnh saùng giaùo huaán Coâng ñoàng chung Vatican II, caàn cöùu xeùt kyõ löôõng xem vieäc truyeàn chöùc giaùm muïc cho caùc giaùm chöùc trong Giaùo trieàu Roma, coù phaûi laø ñieàu tích hôïp hay khoâng.
Nhöõng ñeà nghò treân ñaây seõ ñöôïc ñaøo saâu trong caùc Giaùo hoäi ñòa phöông, vaø seõ ñöôïc baøn tieáp trong khoùa hoïp naêm tôùi. Cuoái khoùa hoïp ñoù, cuõng seõ coù boû phieáu veà vaên kieän chung keát, vôùi caùc ñeà nghò ñeå ñeä trình leân Ñöùc Thaùnh cha. Vaên kieän naøy chæ coù giaù trò tö vaán, ngaøi coù theå söû duïng hay khoâng xeùt tôùi.
Vaøi phaûn öùng
Moät soá baùo chí nhaän xeùt veà caùch boû phieáu taïi Thöôïng Hoäi ñoàng naøy: ngöôøi boû phieáu chæ coù hai löïa choïn: moät laø ñoàng yù, hai laø khoâng ñoàng yù, vaø khoâng coù theå choïn boû phieáu traéng, töùc laø khoâng boû phieáu.
Trong thöïc teá, coù theå phaàn lôùn caùc tín höõu vaø daân thaùnh cuûa Thieân Chuùa khoâng coù söï chaéc chaén nhö vaäy. Do ñoù, ñaây laø moät thöù "tröng caàu daân yù".
(Sismografo 30-10-2023)