Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
göûi Cuoäc hoïp Toaøn theå laàn thöù 18
cuûa Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc thöôøng leä laàn thöù 16
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha göûi Cuoäc hoïp Toaøn theå laàn thöù 18 cuûa Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc thöôøng leä laàn thöù 16.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 26-10-2023) - Vaên phoøng Toång thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà tính ñoàng nghò, ngaøy 25 thaùng 10 naêm 2023, ñaõ cho coâng boá tham luaän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vôùi Cuoäc hoïp chung thöù 18 cuûa Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc thöôøng leä laàn thöù 16.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ tham luaän cuûa ngaøi, döïa vaøo baûn tieáng Anh do Vaên phoøng Toång thö kyù cung caáp:
Toâi thích nghó veà Giaùo Hoäi nhö moät daân trung thaønh cuûa Thieân Chuùa, thaùnh thieän vaø toäi loãi, moät daân ñöôïc trieäu taäp vaø keâu goïi baèng söùc maïnh cuûa caùc moái phuùc vaø cuûa Maùt-theâu 25.
Chuùa Gieâsu khoâng choïn baát cöù moâ hình chính trò naøo vaøo thôøi cuûa Ngöôøi cho Giaùo hoäi cuûa Ngöôøi: khoâng phaûi ngöôøi Pharisieâu, ngöôøi Sañucheâ, ngöôøi Essene, hay ngöôøi nhieät thaønh. Khoâng coù "coâng ty cöûa ñoùng then caøi naøo"; Ngöôøi chæ laáy truyeàn thoáng cuûa Israel: "caùc ngöôi seõ laø daân cuûa Ta vaø Ta seõ laø Thieân Chuùa cuûa caùc ngöôi".
Toâi thích nghó veà Giaùo hoäi nhö moät daân toäc ñôn sô vaø khieâm nhöôøng böôùc ñi tröôùc söï hieän dieän cuûa Chuùa (daân trung thaønh cuûa Thieân Chuùa). Ñaây laø yù nghóa toân giaùo cuûa daân trung thaønh chuùng ta. Vaø toâi noùi nhöõng ngöôøi trung thaønh ñeå khoâng rôi vaøo nhieàu quan ñieåm vaø kieåu maãu yù thöùc heä maø thöïc taïi daân Chuùa bò "giaûn löôïc" vaøo. Ñôn giaûn laø nhöõng ngöôøi trung thaønh, hay coøn goïi laø "daân thaùnh trung thaønh cuûa Thieân Chuùa" ñang ôû treân ñöôøng, vöøa thaùnh thieän vöøa toäi loãi. Vaø ñoù laø Giaùo Hoäi.
Moät trong nhöõng ñaëc ñieåm cuûa daân toäc trung thaønh naøy laø tính khoâng theå sai laàm cuûa noù; vaâng, ñoù laø nieàm tin khoâng theå sai laàm. (In credendo falli nequit, Lumen Gentium 9 cho bieát nhö theá). Khoâng theå sai laàm trong nieàm tin. Vaø toâi giaûi thích ñieàu ñoù nhö theá naøy: "khi anh chò em muoán bieát Meï Thaùnh Giaùo hoäi tin gì, haõy ñeán vôùi Huaán quyeàn vì nhieäm vuï cuûa noù laø daïy ñieàu ñoù cho anh chò em. Nhöng khi anh chò em muoán bieát Giaùo hoäi tin nhö theá naøo, haõy ñeán vôùi daân trung thaønh".
Moät hình aûnh hieän leân trong taâm trí toâi: daân trung thaønh hieäp nhaát ôû loái vaøo Nhaø thôø Chính toøa Ephesoâ. Lòch söû (hoaëc truyeàn thuyeát) keå laïi raèng daân chuùng ñöùng ôû hai beân ñöôøng daãn tôùi Nhaø thôø Chính toøa trong khi caùc Giaùm muïc ñang tieán veà phía loái vaøo, vaø hoï ñoàng thanh laëp laïi: "Meï Thieân Chuùa", yeâu caàu Haøng Giaùo phaåm tuyeân boá nhö moät tín ñieàu söï thaät naøy, söï thaät maø hoï sôû höõu nhö daân cuûa Thieân Chuùa. (Moät soá ngöôøi noùi raèng hoï coù gaäy trong tay vaø ñöa cho caùc Giaùm muïc xem). Toâi khoâng bieát ñaây laø lòch söû hay truyeàn thuyeát, nhöng hình aûnh naøy coù giaù trò.
Daân trung thaønh, daân thaùnh thieän, trung thaønh cuûa Thieân Chuùa, coù linh hoàn, vaø vì coù theå noùi veà linh hoàn cuûa daân, chuùng ta coù theå noùi veà moät loái giaûi thích, moät caùch nhìn thöïc taïi, moät yù thöùc. Daân trung thaønh chuùng ta coù yù thöùc veà phaåm giaù cuûa mình, röûa toäi cho con caùi, choân caát ngöôøi cheát.
Caùc thaønh vieân cuûa Phaåm Traät phaùt xuaát töø daân toäc naøy vaø ñaõ nhaän ñöôïc ñöùc tin töø daân toäc naøy, noùi chung laø töø caùc baø meï cuûa chuùng ta - "meï vaø baø cuûa con" Thaùnh Phaoloâ noùi vôùi Timoâteâ - moät ñöùc tin ñöôïc truyeàn taûi baèng phöông ngöõ nöõ tính, gioáng nhö meï cuûa anh em Maccabeâ ñaõ noùi chuyeän vôùi hoï "baèng phöông ngöõ" cuûa con caùi baø. Vaø ôû ñaây, toâi muoán nhaán maïnh raèng, nôi daân thaùnh trung thaønh cuûa Thieân Chuùa, ñöùc tin ñöôïc truyeàn taûi baèng phöông ngöõ, vaø noùi chung baèng phöông ngöõ nöõ tính. Ñieàu naøy khoâng chæ vì Giaùo hoäi laø Meï, vaø chính phuï nöõ laø nhöõng ngöôøi phaûn aûnh Giaùo hoäi toát nhaát (Giaùo hoäi laø phuï nöõ), maø bôûi vì chính nhöõng ngöôøi phuï nöõ bieát chôø ñôïi, bieát khaùm phaù nhöõng nguoàn löïc cuûa Giaùo hoäi, cuûa nhöõng con ngöôøi trung thaønh, nhöõng ngöôøi maïo hieåm vöôït quaù nhöõng gì coù theå, coù leõ laø sôï haõi, nhöng can ñaûm, vaø trong aùnh bình minh cuûa moät ngaøy bình minh, hoï ñeán gaàn moät ngoâi moä vôùi tröïc giaùc (chöa phaûi hy voïng) raèng coù theå coù söï soáng naøo ñoù.
Nhöõng ngöôøi phuï nöõ cuûa daân thaùnh trung thaønh vôùi Thieân Chuùa laø phaûn aûnh cuûa Giaùo hoäi. Giaùo Hoäi laø nöõ tính, laø ngöôøi phoái ngaãu, laø meï.
Khi caùc thöøa taùc vieân phuïc vuï quaù möùc vaø ngöôïc ñaõi daân Chuùa, hoï laøm bieán daïng boä maët cuûa Giaùo hoäi baèng thaùi ñoä töï toân nam nhi (machismo) vaø ñoäc taøi (chæ caàn nhôù laïi söï can thieäp cuûa Sô Liliana Franco). Thaät ñau loøng khi thaáy ôû moät soá vaên phoøng giaùo xöù coù "baûng giaù" cho caùc dòch vuï bí tích, töông töï nhö moät sieâu thò. Hoaëc Giaùo hoäi laø daân trung thaønh cuûa Thieân Chuùa treân ñöôøng ñi, thaùnh thieän vaø toäi loãi, hoaëc cuoái cuøng Giaùo hoäi trôû thaønh moät doanh nghieäp cung caáp nhieàu dòch vuï khaùc nhau. Vaø khi caùc thöøa taùc vieân muïc vuï ñi theo con ñöôøng thöù hai naøy, Giaùo hoäi cuoái cuøng trôû thaønh sieâu thò cuûa ôn cöùu ñoä, vaø caùc linh muïc chæ laø nhaân vieân cuûa moät coâng ty ña quoác gia. Ñaây laø söï thaát baïi naëng neà maø chuû nghóa giaùo só trò daãn chuùng ta ñeán vôùi noãi ñau buoàn vaø tai tieáng lôùn (chæ caàn vaøo caùc tieäm may cuûa giaùo hoäi ôû Rome ñeå thaáy tai tieáng cuûa caùc linh muïc treû ñang thöû aùo chuøng thaâm vaø ñoäi muõ, hoaëc aùo leã vaø aùo choaøng coù ren).
Chuû nghóa giaùo só trò laø moät caùi gai, moät tai hoïa, moät hình thöùc traàn tuïc laøm oâ ueá vaø laøm toån thöông dung maïo hieàn theâ cuûa Chuùa; noù noâ dòch daân thaùnh thieän vaø trung thaønh cuûa Thieân Chuùa.
Vaø daân Thieân Chuùa, daân thaùnh thieän vaø trung thaønh cuûa Thieân Chuùa, tieán böôùc moät caùch kieân nhaãn vaø khieâm nhöôøng, chòu ñöïng söï khinh mieät, ngöôïc ñaõi vaø bò gaït ra ngoaøi leà cuûa chuû nghóa giaùo só trò ñöôïc theå cheá hoùa. Thaät töï nhieân bieát bao khi chuùng ta noùi veà caùc oâng hoaøng trong Giaùo hoäi, hay veà vieäc thaêng chöùc giaùm muïc nhö laø söï thaêng tieán trong söï nghieäp! Nhöõng noãi kinh hoaøng cuûa theá giôùi, tính traàn tuïc ngöôïc ñaõi daân thaùnh vaø trung thaønh cuûa Thieân Chuùa.