Cha Radcliffe so saùnh
naêm thaùng giöõa caùc kyø hoïp Thöôïng Hoäi ñoàng
vôùi vieäc mang thai
Thöôïng Hoäi ñoàng ngaøy 23 thaùng 10: Cha Radcliffe so saùnh naêm thaùng giöõa caùc kyø hoïp Thöôïng Hoäi ñoàng vôùi vieäc mang thai; Ñöùc Hoàng Y Schonborn phaùt bieåu.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 24-10-2023) - Baûn tin ngaøy 24 thaùng 10 naêm 2023 cuûa Haõng tin Catholic World News töôøng trình: Ngaøy 23 thaùng 10 naêm 2023, vaøo ñaàu tuaàn cuoái cuøng cuûa kyø hoïp ñaàu tieân cuûa Phieân hoïp thöôøng leä laàn thöù 16 cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, nhöõng ngöôøi tham gia ñaõ taäp trung daâng Thaùnh leã taïi Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Pheâroâ. Ñöùc Hoàng Y Charles Maung Bo cuûa Yangon (Myanmar), chuû tòch Lieân Hoäi ñoàng Giaùm muïc Chaâu AÙ (FABC), laø chuû teá vaø giaûng leã chính.
Ñöùc Hoàng Y Bo giaûng: "Loøng tham cuûa con ngöôøi ñaõ gaây ra nhöõng veát thöông saâu saéc treân haønh tinh cuûa chuùng ta vaø töôùc ñi phaåm giaù cuûa haøng trieäu ngöôøi, nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ nhaán maïnh trong caùc taøi lieäu quan troïng gaàn ñaây cuûa ngaøi. Nhöõng vaên kieän naøy keâu goïi söï hoøa giaûi ba maët ñeå cöùu nhaân loaïi vaø haønh tinh: Hoøa giaûi vôùi Thieân Chuùa (Evangelii Gaudium), Hoøa giaûi vôùi thieân nhieân (Laudato Si'), vaø Hoøa giaûi vôùi nhau trong Fratelli Tutti."
Ngaøi noùi tieáp: "Haønh trình thöôïng hoäi ñoàng cuûa chuùng ta laø chöõa laønh vaø hoøa giaûi theá giôùi trong coâng lyù vaø hoøa bình". Môû roäng khaùi nieäm veà tính ñoàng nghò vöôït ra ngoaøi Giaùo hoäi ñeán vôùi theá giôùi, vò giaùo phaåm noùi raèng "caùch duy nhaát ñeå cöùu nhaân loaïi vaø taïo ra moät theá giôùi hy voïng, hoøa bình vaø coâng lyù laø thoâng qua tính ñoàng nghò hoaøn caàu cuûa taát caû moïi ngöôøi".
Noùi veà tình traïng thaûm khoác cuûa caùc tín höõu ôû Myanmar coù ña soá theo ñaïo Phaät sau cuoäc ñaûo chính quaân söï naêm 2021, Ñöùc Hoàng Y Bo noùi theâm:
"Khoâng nôi naøo ôû Chaâu AÙ maø haønh trình ñöùc tin Kitoâ giaùo gaëp nhieàu thöû thaùch hôn ôû My-anmar. Ñaøn chieân nhoû beù cuûa chuùng toâi hieän ñang bò phaân taùn do caû thieân tai laãn khuûng hoaûng do con ngöôøi gaây ra, gaây ra nhöõng khuûng hoaûng ña chieàu vaø ñau khoå voâ cuøng. Ngöôøi daân cuûa chuùng toâi ñang trong moät cuoäc Xuaát Haønh. Nhöõng ngoâi nhaø ñaõ bieán maát, vaø caùc nhaø thôø phaûi gaùnh chòu gaùnh naëng cuûa söï taøn aùc, vaø Ñaøng Thaùnh Giaù laø moät thöïc teá ñau ñôùn ôû nhieàu nôi ôû Chaâu AÙ.
"Tuy nhieân, gioáng nhö nhöõng ngöôøi phuï nöõ trung thaønh ñaõ theo Chuùa Gieâsu treân Con ñöôøng Thaäp giaù, Giaùo hoäi ôû Myanmar vaø Chaâu AÙ ñaàu tö vaøo nieàm hy voïng hoøa giaûi. Chuùng toâi tieáp tuïc haønh trình Thöôïng Hoäi ñoàng ñaày nöôùc maét cuûa mình, tin raèng, gioáng nhö nhöõng ngöôøi phuï nöõ ñoù, chuùng toâi seõ thaáy moïi veát thöông ñöôïc chöõa laønh, vaø moät bình minh môùi cuûa hy voïng, hoøa bình vaø coâng lyù seõ toûa saùng treân moïi quoác gia ñau khoå laâu daøi. Chuùng ta caàu xin ñeå Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, seõ ñöa toaøn theå gia ñình nhaân loaïi vaøo cuoäc haønh trình laâu daøi ñeå chöõa laønh theá giôùi vaø haønh tinh cuûa chuùng ta, cuoái cuøng daãn chuùng ta ñeán trôøi môùi vaø ñaát môùi".
Suy tö thieâng lieâng: mang thai vaø gieo haït
Sau ñoù, nhöõng ngöôøi tham gia Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ taäp trung taïi Khaùn phoøng Phaoloâ VI ñeå laéng nghe "nhaäp löôïng thieâng lieâng" do Cha Timothy Radcliffe, OP; "nhöõng hieåu bieát taâm linh saâu saéc" cuûa Nöõ tu Maria Grazia Angelini, OSB; vaø vieäc trình baøy baùo caùo toång hôïp cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng bôûi Cha Ormond Rush, moät nhaø thaàn hoïc ngöôøi UÙc. 350 trong soá 364 thaønh vieân boû phieáu cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ tham döï-cao hôn ñaùng keå so vôùi con soá 310 ngöôøi tham döï hai ngaøy tröôùc ñoù.
Trong nhaäp löôïng thieâng lieâng cuûa mình, coù töïa ñeà "Haït gioáng naûy maàm", Cha Radcliffe ñaõ so saùnh nhöõng thaùng giöõa phieân hoïp ñaàu tieân cuûa Thöôïng hoäi ñoàng (thaùng 10 naêm 2023) vaø phieân hoïp thöù hai cuûa Thöôïng hoäi ñoàng (thaùng 10 naêm 2024) vôùi moät thai kyø.
Trong 11 thaùng saép tôùi, "neáu chuùng ta giöõ taâm trí vaø traùi tim mình roäng môû vôùi moïi ngöôøi, vôùi nhöõng ngöôøi maø chuùng ta ñaõ gaëp ôû ñaây, deã bò toån thöông tröôùc nhöõng hy voïng vaø noãi sôï haõi cuûa hoï, thì lôøi noùi cuûa hoï seõ naûy maàm trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø lôøi noùi cuûa chuùng ta seõ naåy maàm trong cuoäc soáng cuûa hoï," Cha Radcliffe noùi. "Seõ coù moät vuï muøa boäi thu, moät söï thaät troïn veïn hôn. Khi ñoù Giaùo hoäi seõ ñöôïc ñoåi môùi."
Taàm nhìn taâm linh saâu saéc cuûa Nöõ tu Angelini coù töïa ñeà laø "Keå duï ngoân thay vì ñöa ra nhöõng lôøi tuyeân boá". Nöõ tu Angelini ñeà nghò raèng Thöôïng Hoäi ñoàng neân ñöôïc giaûi thích döôùi aùnh saùng duï ngoân cuûa Chuùa Kitoâ veà moät haït gioáng nhoû moïc leân thaønh moät caây lôùn:
"Nhö theá, duï ngoân cho chuùng ta ngoân ngöõ ñeå giaûi thích haønh trình cuûa thaùng gieo haït naøy. Ngaøy nay - trong moät neàn vaên hoùa phaán ñaáu giaønh quyeàn toái cao, lôïi nhuaän vaø ñoà ñeä, hoaëc troán traùnh - vieäc kieân nhaãn gieo troàng cuûa Thöôïng hoäi ñoàng naøy, töï noù, gioáng nhö moät haønh ñoäng mang tính laät ñoå vaø caùch maïng saâu saéc. Theo luaän lyù cuûa nhöõng haït gioáng nhoû nhaát chìm xuoáng ñaát. Vì vaäy, ñoái vôùi toâi, Thöôïng hoäi ñoàng döôøng nhö nhaän thaáy mình ñöôïc keâu goïi daùm gieo haït toång hôïp, môû ra con ñöôøng höôùng tôùi caûi caùch-hình thöùc môùi-, maø cuoäc soáng ñoøi hoûi. Ñoù laø vaán ñeà naém baét - trong soá raát nhieàu chöõ ñöôïc nghe - 'ñieàu nhoû nhaát', traøn ñaày töông lai, vaø daùm töôûng töôïng laøm theá naøo ñeå mang noù ñeán traùi ñaát, khieán noù tröôûng thaønh vaø trôû thaønh moät nôi hieáu khaùch".
Nöõ tu Angelini cuõng keâu goïi "vieäc ñaøo taïo löông taâm cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi" ñoàng thôøi "taùch rôøi coâng vieäc muïc vuï khoûi baát cöù vieãn aûnh naøo coù tính thoáng keâ, duy hieäu naêng, thuû tuïc naøo ñöôïc thieát laäp nhö moät heä thoáng".
Baø keát luaän, "Toâi caàu xin ñeå Thöôïng Hoäi ñoàng naøy seõ tieáp nhaän ngheä thuaät keå chuyeän môùi, söï khieâm nhöôøng trieät ñeå cuûa nhöõng ngöôøi hoïc caùch thöøa nhaän söï neân gioáng Vöông quoác trong nhöõng ñoäng löïc chaân thaät nhaát, soáng ñoäng nhaát cuûa con ngöôøi, cuûa nhöõng moái daây ñeä nhaát ñaúng, cuûa cuoäc soáng ñang dieãn ra moät caùch huyeàn bí trong moïi theá giôùi vaø lónh vöïc hieän höõu cuûa con ngöôøi, trong moät söï hoøa hôïp tieàm aån ñaùng ngöôõng moä. Vôùi söï kieân nhaãn nhö vaäy. Khaû naêng nhìn xuyeân maøn ñeâm."
Cha Rush giaûi thích Dei Verbum moät caùch coù choïn loïc
"Toâi coù aán töôïng raèng moät soá baïn ñang lao ñao vôùi khaùi nieäm truyeàn thoáng, döôùi aùnh saùng tình yeâu cuûa caùc baïn daønh cho söï thaät," Cha Rush noùi ôû ñaàu baøi dieãn vaên cuûa ngaøi. "Caùc baïn khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân lao ñao vôùi ñieàu naøy. Ñoù laø moät ñieåm thaûo luaän chính taïi Coâng ñoàng Vatican II."
Trích daãn cuoán Theological Highlights of Vatican II [Nhöõng Ñieåm Noåi baät veà Thaàn hoïc cuûa Vatican II] cuûa Cha Joseph Ratzinger, ñöôïc xuaát baûn laàn ñaàu vaøo naêm 1966, Cha Rush ñoái chieáu caùch tieáp caän "tónh" vaø "ñoäng" vôùi truyeàn thoáng: caùch tieáp caän tröôùc thuaàn tuùy mang tính ñònh ñeà [propositional], caùch tieáp caän sau thaám ñaãm yù nghóa lòch söû hôn.
Sau ñoù, Cha Rush ñöa ra lôøi giaûi thích baûn thaân (vaø coù tính choïn loïc cao) veà Dei Verbum, Hieán cheá Tín lyù veà Maëc khaûi cuûa Thieân Chuùa cuûa Coâng ñoàng Vatican II. Nhaø thaàn hoïc ngöôøi UÙc noùi:
"Trong Dei Verbum - vaø ñieàu naøy raát quan troïng ñeå hieåu tính ñoàng nghò vaø chính muïc ñích cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng naøy - söï maëc khaûi thaàn linh naøy ñöôïc trình baøy nhö moät cuoäc gaëp gôõ ñang dieãn ra trong hieän taïi, chöù khoâng chæ laø moät ñieàu gì ñoù ñaõ xaûy ra trong quaù khöù. Bieán coá Thieân Chuùa töï maïc khaûi (luoân luoân trong Chuùa Kitoâ, qua Chuùa Thaùnh Thaàn) vaø vieäc Thieân Chuùa cung öùng moái lieân heä, tieáp tuïc laø moät thöïc taïi soáng ñoäng ôû ñaây vaø baây giôø. Ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø coù moät söï maëc khaûi môùi naøo ñoù veà Thieân Chuùa laø ai. Tuy nhieân, cuøng moät Thieân Chuùa, trong cuøng moät Chuùa Gieâsu Kitoâ, qua söï soi saùng vaø ban söùc maïnh cuûa cuøng moät Chuùa Thaùnh Thaàn, luoân gaén boù vaø ñoái thoaïi vôùi con ngöôøi trong caùi môùi luoân luoân ôû ñaây vaø baây giôø cuûa lòch söû khoâng ngöøng ñöa nhaân loaïi vaøo nhöõng tri nhaän môùi, nhöõng caâu hoûi môùi vaø nhöõng hieåu bieát thoâng saùng môùi, trong caùc neàn vaên hoùa vaø ñòa ñieåm ña daïng, khi Giaùo Hoäi-theá giôùi qua thôøi gian tieán vaøo moät töông lai khoâng ai bieát cho ñeán thôøi caùnh chung [eschaton].
Sau khi trích daãn moät phaàn töø Dei Verbum 8-Cha Rush ñaõ khoâng trích daãn caùc Nghò phuï Coâng ñoàng khi caùc ngaøi daïy raèng "Caùc Toâng ñoà, truyeàn laïi nhöõng gì chính hoï ñaõ nhaän ñöôïc, caûnh caùo caùc tín höõu haõy giöõ chaët nhöõng truyeàn thoáng maø hoï ñaõ hoïc ñöôïc baèng lôøi noùi hoaëc baèng thö (xem 2 Tx 2:15), vaø chieán ñaáu ñeå baûo veä ñöùc tin ñöôïc truyeàn laïi moät laàn vaø maõi maõi (xem Gcb 1:3)" (*)-Cha Rush keát luaän:
"Vieäc bieän phaân caùc daáu chæ cuûa thôøi ñaïi trong hieän taïi nhaèm xaùc ñònh ñieàu Thieân Chuùa ñang thuùc giuïc chuùng ta nhìn thaáy - baèng con maét cuûa Chuùa Gieâsu - trong thôøi ñaïi môùi; nhöng cuõng thuùc giuïc chuùng ta chuù yù ñeán nhöõng caïm baãy - nôi chuùng ta coù theå bò loâi keùo vaøo nhöõng loái suy nghó khoâng phaûi "cuûa Chuùa". Nhöõng caùi baãy naøy coù theå naèm ôû choã chuùng chæ ñöôïc neo trong quaù khöù, hoaëc chæ ôû hieän taïi, hoaëc khoâng môû ra ñoùn nhaän tính vieân maõn töông lai cuûa söï thaät Thieân Chuùa maø Thaàn Chaân lyù ñang daãn daét hoäi thaùnh höôùng tôùi".
Hoïp baùo
Taïi cuoäc hoïp baùo ngaøy 23 thaùng 10 naêm 2023, nhöõng bình luaän thaàn hoïc quan troïng nhaát ñeán töø Ñöùc Hoàng Y Christoph Schonborn, O.P., cuûa Vienna, ngöôøi töø naêm 1987 ñeán naêm 1992 giöõ chöùc vuï thö kyù cuûa uûy ban soaïn thaûo Saùch Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.
Ñöùc Hoàng Y Schonborn döôøng nhö keâu goïi "suy nghó laïi" veà Lumen Gentium (Hieán cheá Tín lyù veà Giaùo hoäi cuûa Coâng ñoàng Vatican II) vaø tuyeân boá raèng Thöôïng hoäi ñoàng vaãn laø Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc maëc duø coù raát nhieàu thaønh vieân giaùo daân boû phieáu. Khi coù cô hoäi pheâ bình giaùo huaán cuûa Saùch Giaùo lyù veà ñoàng tính luyeán aùi, ngaøi ñaõ töø choái laøm nhö vaäy.
Vatican News, do Boä Truyeàn thoâng Vatican ñieàu haønh, ñöa tin:
Lieân quan ñeán khaùi nieäm cô baûn veà söï hieäp thoâng, ngaøi noùi raèng ngaøi coù aán töôïng raèng 'ñieàu chuùng toâi ñang laøm hieän nay, sau leã kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp Thöôïng Hoäi ñoàng', chính laø hoûi 'laøm theá naøo ñeå soáng hieäp thoâng trong Giaùo hoäi'. Ñoù laø söï hieäp thoâng ñöùc tin; hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa duy nhaát vaø Ba Ngoâi; hieäp thoâng giöõa caùc tín höõu vaø hieäp thoâng môû ra cho moïi ngöôøi'. Laøm theá naøo ñeå soáng noù? 'Tính ñoàng nghò laø caùch toát nhaát' laø caâu traû lôøi cuûa Ñöùc Hoàng Y Schonborn. Ñoù laø vaán ñeà suy nghó laïi vieãn kieán Lumen Gentium, nôi noù noùi veà maàu nhieäm cao caû cuûa Giaùo hoäi. Vì vaäy, Giaùo hoäi laø maàu nhieäm, sau ñoù laø Daân Thieân Chuùa, vaø chæ khi ñoù Giaùo hoäi môùi noùi ñeán cô caáu phaåm traät cuûa caùc thaønh vieân cuûa mình...
Ñeå traû lôøi nhöõng lôøi chæ trích nghi vaán veà tính toaøn veïn cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc vì noù bao goàm giaùo daân laøm ñaïi bieåu, Ñöùc Hoàng Y Sch#nborn chæ ra raèng theo quan ñieåm cuûa ngaøi thì ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà, vì Thöôïng Hoäi ñoàng vaãn laø moät Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc maëc duø noù coù söï tham gia thöïc söï cuûa nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø giaùm muïc. Noù taïo thaønh moät cô quan nhaèm thöïc hieän traùch nhieäm taäp theå. Baûn chaát cuûa noù khoâng thay ñoåi; noù chæ ñöôïc môû roäng vaø kinh nghieäm chaéc chaén laø tích cöïc. Maët khaùc, Ñöùc Hoàng Y cho bieát, luoân luoân coù caùc chuyeân gia giaùo daân, vôùi moät soá can thieäp raát quan troïng, nhöng baây giôø coù moät moái quan heä gaàn guõi hôn nhieàu: moät Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc vôùi söï tham gia roäng raõi hôn...
Lieân quan ñeán vieäc moät soá ngöôøi LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender) coù theå caûm thaáy bò toån thöông bôûi nhöõng lôøi trong Saùch Giaùo lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñeà caäp ñeán "söï roái loaïn" ñaïo ñöùc, Ñöùc Hoàng Y Schonborn nhaéc laïi raèng ngaøi laø thö kyù soaïn thaûo Saùch Giaùo lyù. Ngaøi noùi, ñoù laø coâng vieäc cuûa Giaùo hoäi, ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng ban haønh. Vaø keå töø ñoù chæ coù moät söï thay ñoåi duy nhaát, khi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ can thieäp vaøo aùn töû hình. Lieäu coù nhöõng thay ñoåi khaùc hay khoâng coøn phuï thuoäc vaøo quyeát ñònh cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng. Sau ñoù Ñöùc Hoàng Y khuyeân neân luoân ñoïc toaøn boä caùc baûn vaên. Ngaøi noùi theâm ñaây laø nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán thaàn hoïc luaân lyù, nhöng nguyeân taéc laø coù moät traät töï khaùch quan vaø coù nhöõng con ngöôøi nhaân baûn. Hoï luoân coù quyeàn ñöôïc toân troïng, ngay caû khi hoï phaïm toäi, vaø coù quyeàn ñöôïc Thieân Chuùa chaáp nhaän nhö hoï voán coù.