Thöôïng Hoäi ñoàng:
Suy tö thaàn hoïc cuûa cha Dario Vitali
taïi Phieân hoïp khoaùng ñaïi thöù XII
Thöôïng Hoäi ñoàng: Suy tö thaàn hoïc cuûa cha Dario Vitali taïi Phieân hoïp khoaùng ñaïi thöù XII.
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP. chuyeån ngöõ tieáng Vieät
Vatican (WHÑ 22-10-2023) - "Tham gia, traùch nhieäm, vaø quyeàn bính: Ñaâu laø nhöõng tieán trình, caáu truùc vaø cô cheá naøo trong moät Giaùo hoäi hieäp haønh mang tính söù maïng?" laø chuû ñeà cuûa baøi suy tö thaàn hoïc do linh muïc Dario Vitali, Ñieàu phoái vieân cuûa caùc chuyeân gia thaàn hoïc vaø cuõng laø Giaùo sö Khoa Thaàn hoïc taïi Ñaïi hoïc Giaùo hoaøng Gregorian trình baøy trong phieân hoïp khoaùng ñaïi thöù XII giôùi thieäu phaàn B3 cuûa Taøi lieäu Laøm vieäc vaøo hoâm thöù Tö ngaøy 18 thaùng 10 naêm 2023.
Suy tö thaàn hoïc cuûa cha Dario Vital
taïi Phieân hoïp khoaùng ñaïi thöù XII
"Tham gia, traùch nhieäm, vaø quyeàn bính:
Ñaâu laø nhöõng tieán trình, caáu truùc vaø cô cheá naøo
trong moät Giaùo hoäi hieäp haønh mang tính söù maïng?"
1. "Trong Ñöùc Kitoâ, Giaùo Hoäi nhö laø bí tích, nghóa laø daáu chæ vaø khí cuï cuûa söï hieäp thoâng maät thieát vôùi Thieân Chuùa vaø cuûa söï hieäp nhaát giöõa loaøi ngöôøi" (LG 1).
Toâi laáy trích daãn naøy laøm khuoân khoå ñeå keát caáu suy tö thaàn hoïc veà ñieåm B.3, voán taäp trung vaøo "Tham gia, traùch nhieäm, vaø quyeàn bính". Söï tham gia tröôùc heát ñöôïc Coâng ñoàng Vatican II nhaán maïnh thöïc ra khoâng phaûi laø söï tham gia cuûa caùc caù nhaân, maø laø cuûa toaøn theå Giaùo hoäi, ñöôïc hieåu Daân Chuùa treân haønh trình höôùng tôùi vieäc hieän thöïc hoùa Nöôùc Chuùa. Chöa bao giôø nhö hieän nay - toâi muoán aùm chæ nhöõng ngaøy bi thaûm naøy khi hoøa bình döôøng nhö bò treo lô löûng - nhaân loaïi laïi caàn ñeán chöùng töø maïnh meõ vaø thuyeát phuïc cuûa moät Giaùo hoäi voán laø daáu chæ vaø khí cuï hoøa bình giöõa caùc quoác gia. Nhö lôøi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, "moät Giaùo hoäi hieäp haønh gioáng nhö moät bieåu ngöõ ñöôïc giöông cao giöõa caùc daân nöôùc (x. Is 11,12)... Laø moät Giaùo hoäi 'saùnh böôùc' cuøng con ngöôøi, tham gia vaøo nhöõng khoù khaên cuûa lòch söû, aáp uû giaác mô raèng vieäc taùi khaùm phaù phaåm giaù baát khaû xaâm phaïm cuûa con ngöôøi vaø chöùc naêng phuïc vuï cuûa quyeàn bính cuõng coù theå giuùp xaõ hoäi daân söï töï xaây döïng trong coâng lyù vaø tình huynh ñeä, taïo ra moät theá giôùi töôi ñeïp hôn vaø xöùng ñaùng hôn cho caùc theá heä mai sau".
Moät Giaùo hoäi höôùng ra beân ngoaøi, moät "bí tích cöùu ñoä phoå quaùt" cho theá giôùi (LG 48), luoân ñöôïc môøi goïi trôû thaønh vaø nghó veà chính mình trong noäi taâm nhö "bí tích cuûa söï hieäp nhaát cöùu ñoä phoå quaùt naøy" (LG 9). Nhöng lieäu phaïm truø naøy, voán giaûi thích chaéc chaén chieàu kích maàu nhieäm cuûa Giaùo hoäi, coù theå ñöôïc aùp duïng cho caùc chuû ñeà nhö "söï tham gia, traùch nhieäm, quyeàn bính" chaêng? Chöông I cuûa Hieán cheá Lumen Gentium ñaõ môû ra nhöõng chaân trôøi quan troïng theo höôùng naøy. Soá 7 coù noùi raèng "trong vieäc xaây döïng nhieäm theå Ñöùc Kitoâ coù söï ña daïng veà caùc thaønh vieân vaø chöùc naêng".
2. Nhöng chính trong Chöông II cuûa Hieán cheá, caùc chuû ñeà veà tham gia coù moät dieän maïo cuï theå, khôûi ñi töø vieäc moâ taû Giaùo hoäi nhö laø Daân Chuùa, "gioáng noøi ñöôïc tuyeån choïn, haøng tö teá vöông giaû, daân toäc thaùnh, nhöõng ngöôøi xöa chöa phaûi laø moät daân, nay ñaõ laø daân cuûa Thieân Chuùa" (LG 9).
Taát caû chuùng ta ñeàu bieát raèng chöông veà Daân Chuùa tieâu bieåu cho "cuoäc caùch maïng Copernic" trong giaùo hoäi hoïc coâng ñoàng. Vieäc xen keõ chöông veà Daân Chuùa tröôùc chöông veà Phaåm traät ñaõ phaù vôõ kim töï thaùp giaùo hoäi ñöôïc xaây döïng qua nhieàu theá kyû: ñi tröôùc caùc chöùc naêng laø phaåm giaù cuûa ngöôøi ñaõ laõnh pheùp Röûa; ñi tröôùc nhöõng khaùc bieät voán thieát laäp caùc phaåm traät, laø söï bình ñaúng cuûa con caùi Thieân Chuùa. Danh hieäu lôùn nhaát cuûa Giaùo hoäi khoâng phaûi laø giaùo hoaøng, giaùm muïc, linh muïc, hay ngöôøi ñöôïc thaùnh hieán, maø laø con caùi Thieân Chuùa. Taát caû moïi ngöôøi ñeàu laø nhöõng ngöôøi con trong Chuùa Con, ñöôïc hieäp nhaát bôûi moái daây huyeát thoáng ñeán töø Chuùa Thaùnh Thaàn. Khaúng ñònh phaåm giaù bình ñaúng cuûa moïi ngöôøi khoâng coù nghóa laø phuû nhaän nhöõng khaùc bieät: Giaùo hoäi laø nhieäm theå cuûa Ñöùc Kitoâ, soáng ñoäng vaø xinh ñeïp vì coù nhieàu hoàng aân, ñaëc suûng, thöøa taùc vuï vaø ôn goïi khaùc nhau.
Nguyeân taéc quy ñònh söï phong phuù cuûa caùc aân suûng, ñaëc suûng, vaø thöøa taùc vuï trong thaân mình giaùo hoäi ñöôïc Coâng ñoàng theå hieän trong moái töông quan giöõa "chöùc tö teá coäng ñoàng vaø chöùc tö teá thöøa taùc hoaëc phaåm traät" laø nhöõng hình thöùc tham gia rieâng bieät vaøo chöùc tö teá cuûa Ñöùc Kitoâ (LG 10). Ñieåm môùi laï cuûa ñoaïn vaên naøy mang tính ñoät phaù vì söï löïa choïn ñaûo ngöôïc hai chuû theå ñang dieãn ra: ñaët chöùc tö teá coäng ñoàng tröôùc chöùc tö teá thöøa taùc coù nghóa laø phaù vôõ moái töông quan baát ñoái xöùng veà quyeàn bính-vaâng phuïc ñaõ caáu truùc neân Giaùo hoäi kim töï thaùp. Sau ñoù, vieäc khaúng ñònh hai hình thöùc tham gia vaøo chöùc tö teá cuûa Ñöùc Kitoâ ñöôïc quy höôùng veà nhau coù nghóa laø nhìn nhaän söï ña daïng boå sung cho nhau cuûa chöùc tö teá coäng ñoàng vaø chöùc tö teá thöøa taùc, chöù caû hai khoâng theå giaûn löôïc vaøo nhau.
Trong moái töông quan naøy, moät khoâng gian raát roäng môû ra, maø caùc thöøa taùc vieân chöùc thaùnh khoâng theå vaø khoâng neân chieám giöõ. Nhöng caùc thöøa taùc vieân chöùc thaùnh thì phuïc vuï daân thaùnh cuûa Thieân Chuùa, nhöõng ngöôøi sau cuøng thì cuõng trôû thaønh chuû theå tích cöïc cuûa ñôøi soáng giaùo hoäi.
3. Nhöng noùi Giaùo hoäi laø Daân Chuùa khoâng giaûi quyeát ñöôïc toaøn boä vaán ñeà, cuõng khoâng baûo ñaûm moät cuoäc caûi caùch Giaùo hoäi maø khoâng ñau ñôùn. Ñieàu naøy ñöôïc chöùng minh baèng cuoäc tranh luaän soâi noåi dieãn ra trong giai ñoaïn ngay sau Coâng ñoàng veà giaùo hoäi hoïc cuûa Vatican II, voán ñoái ñaàu ñaëc suûng vaø theå cheá, "Giaùo hoäi töø beân döôùi vaø Giaùo hoäi töø beân treân", Daân Chuùa vaø haøng giaùo phaåm.
Giaùo hoäi xeùt nhö Daân Chuùa moät ñaøng giaûi thích söï nhaán maïnh neàn giaùo hoäi hoïc hieäp thoâng, chuû yeáu taäp trung vaøo khía caïnh hieäp thoâng mang tính phaåm traät, ñieàu maø theo thôøi gian ñaõ taïo ra moät "söï taäp quyeàn" thöïc söï cuûa Giaùo hoäi; ñaøng khaùc, Giaùo hoäi xeùt nhö Daân Chuùa daáy leân lo sôï raèng tính hieäp haønh, ñöôïc hieåu laø "cuoäc haønh trình cuøng nhau" cuûa Daân Chuùa, seõ taïo thaønh moät söï thay theá cho nguyeân taéc hieäp thoâng. Thöïc ra, tính hieäp haønh khoâng gì khaùc hôn laø söï hieäp thoâng cuûa Giaùo hoäi vôùi tö caùch laø Daân Thaùnh cuûa Thieân Chuùa. Tính hieäp haønh vaø hieäp thoâng coù theå ñöôïc xaùc ñònh, vôùi ñieàu kieän laø chuùng ta hieåu Giaùo hoäi laø Daân Chuùa ñang treân haønh trình.
Chính trong Giaùo hoäi hieäp haønh maø taát caû caùc chieàu kích hieäp thoâng ñeàu tìm thaáy tö caùch coâng daân: hieäp thoâng Ba Ngoâi, hieäp thoâng caùc tín höõu, hieäp thoâng caùc Giaùo hoäi, hieäp thoâng caùc thaùnh. Caùc Muïc töû phuïc vuï Giaùo hoäi naøy trong moät söï hieäp thoâng coù tính phaåm traät ñöôïc ñieàu haønh bôûi söï phuïc vuï hieäp nhaát cuûa Giaùm muïc Roâma, ngöôøi maø - theo lôøi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ - "töï thaân, khoâng ñöùng treân Giaùo hoäi, maø ôû beân trong Giaùo hoäi nhö moät ngöôøi ñaõ laõnh pheùp Röûa giöõa nhöõng ngöôøi ñaõ laõnh pheùp Röûa vaø ôû beân trong giaùm muïc ñoaøn nhö moät giaùm muïc giöõa caùc giaùm muïc, ñoàng thôøi vôùi tö caùch ñaáng keá vò thaùnh Pheâroâ, ngaøi ñöôïc goïi ñeå höôùng daãn Giaùo hoäi taïi Roma voán chuû trì taát caû caùc Giaùo hoäi trong tình yeâu thöông" (Dieãn töø Kyû nieäm 50 naêm Thieát laäp Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc).
4. Vôùi caùc chuû ñeà cuûa mình, Module B.3 chæ ra caùch thöùc ñeå khôûi ñoäng vieäc ñoåi môùi caùc tieán trình, cô caáu, vaø theå cheá trong moät Giaùo hoäi hieäp haønh mang tính söù maïng, vôùi söï tieáp nhaän ngaøy caøng saâu roäng khuoân khoå giaùo hoäi hoïc do Coâng ñoàng Vatican II thieát keá. Chính treân moái töông quan chaët cheõ toàn taïi giöõa Daân Chuùa, Giaùm muïc ñoaøn, vaø Giaùm muïc Roâma maø moãi ngöôøi, vôùi chöùc naêng cuûa mình, thieát laäp Giaùo hoäi hieäp haønh nhö laø "Giaùo hoäi laéng nghe": "Caùc tín höõu, Giaùm muïc ñoaøn, Giaùm muïc Roâma: ngöôøi naøy laéng nghe ngöôøi kia; vaø taát caû ñeàu laéng nghe Chuùa Thaùnh Thaàn, 'Thaàn Khí söï thaät' (Ga 14, 17), ñeå bieát Ngaøi 'noùi gì vôùi caùc Giaùo Hoäi' (Kh 2, 7)".
Öôùc muoán baûo ñaûm caùc chöùc naêng töông öùng cuûa caùc chuû theå naøy ñaõ daãn ñeán vieäc bieán Thöôïng Hoäi ñoàng töø moät söï kieän thaønh moät tieán trình. Söï löïa choïn naøy khoâng töø choái, nhöng hoäi nhaäp vaøo moät cô quan hieäp nhaát cao hôn do Ñöùc Phaoloâ VI thieát laäp, maø trong ñoù Ñöùc Thaùnh Cha coù yù trao cho caùc giaùm muïc "khaû naêng tham gia moät caùch roõ raøng hôn vaø hieäu quaû hôn vaøo chöùc vuï chaên daét cuûa Ta ñoái vôùi Giaùo hoäi hoaøn vuõ" (Töï saéc AS). Phuø hôïp vôùi taát caû neàn giaùo hoäi hoïc cuûa Coâng ñoàng, thì böôùc tieáp theo caàn thöïc hieän nhö ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tuyeân boá ñoù laø: Laøm theá naøo "Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, ñaïi dieän cuûa haøng giaùm muïc Coâng giaùo, trôû neân söï dieãn taû tính hieäp ñoaøn giaùm muïc beân trong moät Giaùo hoäi hieäp haønh hoaøn toaøn?" (Dieãn töø Kyû nieäm 50 naêm Thieát laäp Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc). Ñieàu naøy chæ coù theå khaû thi khi nhìn nhaän taát caû caùc chuû theå trong ñoù thaân mình giaùo hoäi ñöôïc keát noái. Trong tieán trình hieäp haønh, Daân Chuùa, Giaùm muïc ñoaøn vaø Giaùm muïc Roâma thöïc thi caùc chöùc naêng mang tính giaùo hoäi cuï theå cuûa mình, taïo neân tính hieäp haønh, tính hieäp ñoaøn, vaø tính toái thöôïng trong söï hieäp nhaát naêng ñoäng.
5. Tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng naøy dieãn ra thoâng qua moät ñoäng löïc keùp, boå sung cho nhau trong chuyeån ñoäng: keâu goïi vaø trieäu taäp.
Keâu goïi: Tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng coù theå dieãn ra trong Giaùo hoäi bôûi vì Giaùm muïc cuûa Roâma goïi tieán trình naøy töông ñöông vôùi hoaït ñoäng hieäp haønh. Hoaït ñoäng ban ñaàu naøy phuø hôïp vôùi ñaëc quyeàn cuûa Giaùm muïc Roâma, "nguyeân taéc höõu hình vaø neàn taûng cuûa söï hieäp nhaát" cuûa taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ laõnh pheùp Röûa, cuûa taát caû caùc giaùm muïc, vaø cuûa taát caû caùc giaùo hoäi. Chính vò Giaùm muïc Roâma "baûo toaøn quyeàn toái thöôïng cuûa ngai toøa Pheâroâ ñöùng ñaàu toaøn theå coäng ñoaøn ñöùc aùi, baûo toaøn caùc dò bieät hôïp phaùp, ñoàng thôøi löu taâm giöõ gìn sao cho caùc dò bieät aáy khoâng laøm phöông haïi, traùi laïi coøn phuïc vuï cho söï hieäp nhaát" (LG 13). Ñeå phuïc vuï söï hieäp nhaát cuûa Giaùo hoäi, ngaøi trieäu taäp, chuû trì vaø xaùc nhaän Thöôïng hoäi ñoàng, töông töï nhö caùch ngaøi trieäu taäp, chuû trì vaø xaùc nhaän coâng ñoàng ñaïi keát (x. LG 22). Giaùm muïc Roâma laø ngöôøi thieát laäp chuû ñeà cuûa Thöôïng hoäi ñoàng, khôûi xöôùng tieán trình cuûa Thöôïng hoäi ñoàng, ñoàng haønh vôùi tieán trình thoâng qua Ban Thö kyù Thöôïng hoäi ñoàng, vaø keát thuùc tieán trình Thöôïng hoäi ñoàng.
Theo lôøi keâu goïi naøy, tieán trình trieäu taäp baét ñaàu, vôùi söï tham gia cuûa toaøn theå Giaùo hoäi vaø moïi ngöôøi trong Giaùo hoäi, khôûi ñi töø caùc giaùo hoäi ñòa phöông. Ñieàu naøy döïa treân nguyeân taéc giaùo hoäi hoïc ñöôïc Coâng ñoàng Vatican II tuyeân boá, trong ñoù khaúng ñònh raèng Giaùo hoäi laø "thaân theå cuûa caùc giaùo hoäi", chính nhôø vaø trong caùc giaùo hoäi aáy maø coù moät Giaùo Hoäi coâng giaùo, duy nhaát (LG 23).
Theo nguyeân taéc naøy, moãi Giaùm muïc, vôùi tö caùch laø nguyeân lyù vaø neàn taûng höõu hình cuûa söï hieäp nhaát treân phaàn Daân Chuùa (portio Populi Dei) ñöôïc trao phoù cho mình (x. LG 23), chòu traùch nhieäm khai môû tieán trình hieäp haønh trong Giaùo hoäi cuûa mình. Chính vì ñöôïc Giaùm muïc trieäu taäp, neân vieäc thænh yù trong caùc giaùo hoäi ñòa phöông laø moät cuoäc thænh yù thöïc söï ñoái vôùi Daân Chuùa, chuû theå cuûa caûm thöùc ñöùc tin. Ñaây laø lyù do taïi sao trong giai ñoaïn ñaàu cuûa tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng, vieäc laéng nghe töøng phaàn Daân Chu#a xaûy ra ñoàng thôøi vôùi vieäc laéng nghe toaøn theå Daân Chuùa ñang soáng vaø böôùc ñi trong caùc giaùo hoäi.
Seõ khoâng coù söï thænh yù Daân Chuùa trong caùc giaùo hoäi ñòa phöông neáu vò Muïc töû khoâng khôûi xöôùng vieäc ñoù, vì theá, caùc giaùm muïc thöïc söï tham gia ngay töø ñaàu vaø ñoùng moät vai troø caàn thieát vaø khoâng theå thay theá trong tieán trình hieäp haønh. Do ñoù, ñieàu hieån nhieân laø khoâng coù maâu thuaãn giöõa chieàu kích hieäp haønh vaø chieàu kích phaåm traät cuûa Giaùo hoäi: caùi naøy baûo ñaûm cho caùi kia vaø ngöôïc laïi, vôùi Giaùo hoäi laø moät "'bí tích hieäp nhaát', moät daân toäc ñöôïc quy tuï vaø cai quaûn döôùi söï höôùng daãn cuûa caùc giaùm muïc" (SC 26).
6. Do ñoù, tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng laø moät dòp ñaëc bieät ñeå thöïc haønh caû tính hieäp haønh laãn tính hieäp ñoaøn, vì noù ñaûm baûo vieäc thöïc haønh hieäu quaû caûm thöùc ñöùc tin cuûa Daân Chuùa cuõng nhö khaû naêng phaân ñònh cuûa caùc Muïc töû. Do hoaït ñoäng hieäp haønh maø Giaùm muïc Roâma ñaõ trieäu taäp toaøn theå Giaùo hoäi, caùc giaùm muïc treân toaøn theá giôùi cuøng nhau thöïc hieän chöùc naêng phaân ñònh cuûa mình ôû caùc giai ñoaïn trung gian cuûa tính hieäp haønh vaø hieäp ñoaøn. Söï phaân ñònh cuûa caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc vaø caùc hoäi ñoàng coâng nghò, khi ñöôïc aùp duïng vaøo vieäc theå hieän caûm thöùc ñöùc tin cuûa Daân Chuùa, khoâng phaûi laø moät hoaït ñoäng muïc vuï thuaàn tuyù maø coøn laø "moät bieåu hieän cuûa tính hieäp ñoaøn giaùm muïc trong moät Giaùo hoäi hieäp haønh" (Dieãn töø Kyû nieäm 50 naêm Thieát laäp Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc), trong phaïm vi caùc giaùm muïc thöïc söï theå hieän qua nhöõng haønh ñoäng naøy "söï hieäp thoâng vôùi nhau vaø vôùi Ñaáng keá vò thaùnh Pheâroâ" trong vieäc thi haønh chöùc naêng phaân ñònh (LG 25).
7. Do ñoù, chuùng ta coù theå keát luaän baèng vieäc taùi khaúng ñònh raèng Thöôïng Hoäi ñoàng laø "ñòa ñieåm" vaø "khoâng gian" ñaëc quyeàn ñeå thöïc thi tính hieäp haønh, voán khoâng nhaán maïnh vai troø ñôn phöông cuûa Daân Chuùa hoaëc cuûa caùc Muïc töû, maø ñeán vai troø cuûa moïi chuû theå - Daân Chuùa, Giaùm muïc ñoaøn, Giaùm muïc Roâma - theå hieän tính hieäp haønh, tính hieäp ñoaøn, vaø tính toái thöôïng trong söï hieäp nhaát naêng ñoäng. Vôùi nhöõng ñaëc ñieåm ñoäc ñaùo naøy, tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng coù theå ñöôïc hieåu nhö laø caùch thöïc thi tính hieäp haønh caùch tinh teá nhaát trong Giaùo hoäi Coâng giaùo.
Ñaây laø ñieåm khôûi ñaàu cho vieäc xem xeùt laïi caùc theå cheá giaùo hoäi. Moät coâng vieäc nhö ñaõ ñöôïc giaûi thích trong Toâng hieán Praedicate Evangelium, laø caân nhaéc laïi vieäc phuïc vuï Giaùo hoäi cuûa Giaùo trieàu Roâma döïa treân giaûi phaùp hieäp haønh. Söï caân nhaéc naøy ñaët neàn treân moâ taû cuûa Coâng ñoàng veà Giaùo hoäi nhö laø "thaân theå cuûa caùc giaùo hoäi", "chính nhôø vaø trong caùc giaùo hoäi aáy maø coù moät Giaùo hoäi coâng giaùo, duy nhaát" (EP 6); ñaây cuõng laø nguyeân taéc chi phoái toaøn boä tieán trình hieäp haønh, ñoù laø thay vì ñöa ra nhöõng caûi caùch rieâng leû caàn neâu ra caùc tieâu chí caûi caùch.
Tröôùc heát, treân phöông dieän thaàn hoïc: caàn suy nghó laïi veà Giaùo hoäi theo giaûi phaùp hieäp haønh, ñeå toaøn boä Giaùo hoäi vaø moïi thöù trong Giaùo hoäi - ñôøi soáng, caùc tieán trình, caùc theå cheá - ñöôïc caân nhaéc laïi theo chieàu kích hieäp haønh.
Thöù ñeán, treân phöông dieän theå cheá: caàn baûo ñaûm cho Giaùo hoäi "khoâng gian" ñeå thöïc haønh tính hieäp haønh. Theo yù kieán cuûa dieãn giaû, ñieàu naøy töông ñöông vôùi vieäc baûo veä Thöôïng hoäi ñoàng nhö moät cô quan phuïc vuï moät Giaùo hoäi hieäp haønh theo theå cheá. Neáu khoâng coù Thöôïng Hoäi ñoàng thì vieäc thöïc thi tính hieäp haønh cuoái cuøng seõ tan raõ thaønh haøng ngaøn doøng suoái vaø taïo ra moät vuõng laày thöïc söï, laøm chaäm laïi, neáu khoâng muoán noùi laø ngaên caûn vieäc Daân Chuùa "cuøng nhau böôùc ñi". Ngöôøi ta coù theå suy tö veà hình thöùc theå cheá cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng, nhöng ñöøng nghi ngôø gì raèng theå cheá naøy ñaûm baûo cho Giaùo hoäi thöïc thi tính hieäp haønh moät caùch chaân thöïc, nhö tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng hieän taïi ñaõ chöùng minh roõ raøng.
Vieäc thöïc thi tính hieäp haønh moät caùch chaân thöïc seõ cho pheùp chuùng ta coù ñöôïc nhöõng caân nhaéc thaáu ñaùo - vôùi söï kieân nhaãn vaø thaän troïng - veà nhöõng caûi caùch theå cheá caàn thieát, veà caùc tieán trình ñöa ra quyeát ñònh coù söï tham gia cuûa moïi ngöôøi, vaø veà vieäc thöïc thi quyeàn bính thöïc söï phuø hôïp vôùi "söï lôùn maïnh" cuûa moät Daân Chuùa tröôûng thaønh vaø coù söï tham gia.
Trong vieãn aûnh naøy, toâi laëp laïi lôøi cuûa vò Giaùm muïc ñaõ phong chöùc cho toâi nhieàu naêm tröôùc, vaø töø kinh nghieäm cuûa ngaøi maø toâi hoïc bieát veà tính hieäp haønh. Trong söù ñieäp göûi Giaùo hoäi cuûa mình vaøo naêm 1990, nhaân dòp khai maïc coâng nghò giaùo phaän, ngaøi ñaõ vieát nhöõng lôøi coù tính ngoân söù:
"Daân Chuùa, moät daáu chæ höõu hình veà söï hieän dieän voâ hình cuûa Nöôùc Trôøi, laéng nghe, ñoái thoaïi, phuïc vuï Chuùa cuûa mình, trung taâm cuûa vuõ truï vaø lòch söû. Moät Daân chaáp nhaän lôøi môøi böôùc ñi beân caïnh Thieân Chuùa, nhaân loaïi, thuï taïo. [... ] Coâng nghò laø moät lôøi tuyeân boá veà tình yeâu ñoái vôùi maûnh ñaát, maûnh ñaát ñöôïc chuùc laønh maø chuùng ta ñang böôùc ñi, ñoái vôùi khoaûng thôøi gian ñöôïc chuùc phuùc vöøa haáp daãn vöøa kòch tính naøy. Coâng nghò thaäm chí coøn laø moät tuyeân ngoân maïnh meõ hôn veà tình yeâu thöông ñoái vôùi con ngöôøi, ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi. Tình yeâu öu tieân ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát veà moïi phöông dieän vaø möùc ñoä. [...] Chæ coù tình yeâu môùi coù theå thuyeát phuïc. Chæ coù tình yeâu môùi laøm cho lôùn leân, môùi taïo ra söï môùi laï. Chuùng ta haõy tin chaéc raèng: Coâng nghò laø thôøi gian cuûa tình yeâu. Töø Thieân Chuùa ñeán vôùi chuùng ta, töø chuùng ta ñeán vôùi Ngaøi, vaø töø moïi ngöôøi giöõa chuùng ta".
(+ Dante Bernini).
Xin caûm ôn.
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
Chuyeån ngöõ töø: vaticannews.va (18.10.2023)
(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)