Phi chaâu taïi Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Kyø thöù XVI
Phi chaâu taïi Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Kyø thöù XVI.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 20-10-2023) - Trong khi caùc Giaùo hoäi taïi Taây phöông co cuïm trong caùc cuoäc thaûo luaän veà caùc caëp ñoàng phaùi, truyeàn chöùc cho phuï nöõ, naïn laïm duïng tính duïc treû em, thì Giaùo hoäi taïi Phi chaâu nhaán maïnh cuoäc chieán choáng ngheøo ñoùi, naïn ña theâ hoaëc chuû tröông toân giaùo hoãn hôïp. Moät soá ngöôøi e ngaïi raèng nhöõng quan taâm khaùc bieät giöõa Giaùo hoäi taïi caùc nöôùc giaøu vaø nöôùc ngheøo seõ ñaåy ñöa tôùi söï tan vôõ hoaëc co cuïm vaøo mình.
Ngay trong khoùa hoïp hoài trung tuaàn thaùng Taùm naêm 2023 taïi Nairobi, thuû ñoâ Kenya, khoaûng 50 hoàng y, giaùm muïc, linh muïc, tu só vaø giaùo daân ñaïi bieåu ñaõ thaûo luaän veà vaán ñeà "hoøa hôïp nhöõng öu tieân, ñoái chieáu caùc laäp tröôøng vaø chuaån bò daán thaân tích cöïc vaø höõu hieäu cuûa Phi chaâu vaøo Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc". Cha Rafael Simbina, Toång thö kyù Lieân Hoäi ñoàng Giaùm muïc Phi chaâu vaø Madagascar, goïi taét laø SECAM, cho bieát nhö treân. Trong khoùa hoïp, nhieàu vò Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Phi chaâu nhaän xeùt raèng Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc khoâng phaûn aùnh ñuû nhöõng quan taâm cuûa Phi chaâu vì söï khaùc bieät giöõa caùc nöôùc giaøu vaø ngheøo.
Cho ñeán nay, ngöôøi ta coù caûm töôûng Phi chaâu khoâng ñöôïc laéng nghe ñuû. Nhö Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Kenya, Ñöùc cha Martin Kivuva Musonde, noùi: "Chuùng ta phaûi laéng nghe tieáng noùi cuûa Phi chaâu. Nhieàu giaùm muïc thuoäc ñaïi luïc naøy sôï raèng "nhöõng xung ñoät thaàn hoïc cuûa Giaùo hoäi Taây phöông ngaên caûn caùc ñaïi bieåu Phi chaâu baûo veä ñieàu coát yeáu".
Ñoái vôùi nöõ tu Anne-Beùatrice Faye, Tieán só trieát, ngöôøi Seùneùgal, thaønh vieân Hieäp hoäi Thaàn hoïc gia Phi chaâu (ATA), ñieàu caàn thieát laø "Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc chuù yù tôùi ñeán taát caû nhöõng quan taâm, lo aâu, khoâng lô laø vôùi moät mieàn naøo". Chò nhaán maïnh ñeán quan taâm cuûa Phi chaâu laø "giaûi quyeát caùc xung ñoät, chieán ñaáu choáng naïn thöïc daân kinh teá, vaø khai thaùc baát hôïp phaùp caùc taøi nguyeân, thaêng tieán moät söï cai trò toát, hoäi nhaäp vaên hoùa".
Nhöng ñoù laø nhöõng vaán ñeà raát ít ñöôïc caùc Giaùo hoäi taïi AÂu chaâu vaø Baéc Myõ ñeå yù tôùi vaø chæ chuù taâm ñeán cuoäc thaûo luaän veà hoân nhaân ñoàng phaùi, ly dò taùi hoân, truyeàn chöùc cho nöõ giôùi. Moät ñaïi bieåu töø Coäng hoøa Daân chuû Congo nhaän xeùt raèng: "Nhöõng xung ñoät yù thöùc heä aáy laøm cho chuùng toâi maát thôøi giôø. Chuùng toâi ñang phaûi ñöông ñaàu vôùi chieán tranh, naïn taân thöïc daân, vaán ñeà xuaát cö. Ñoù laø nhöõng vaán ñeà caáp thieát ñoái vôùi chuùng toâi".
Moät giaùm muïc khaùc, Ñöùc cha Antony Muheria, Giaùm muïc Giaùo phaän Nyeri ôû mieàn Trung Kenya, cho bieát: "Caùc tín höõu xin chuùng toâi quan taâm ñeán naïn ña theâ". Coøn nöõ tu Anne-Beùatrice, chuyeân gia Thöôïng Hoäi ñoàng, noùi: theâm vaøo ñoù, coøn coù tình traïng caùc phuï nöõ, vaán ñeà baûo veä treû em, naïn ngheøo ñoùi. Ñoù laø nhöõng vaán ñeà maø caùc ñaïi bieåu Phi chaâu coá gaéng heát söùc ñeå löu yù taïi Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc.
Ñöùng tröôùc caûm töôûng bi quan cuûa Phi chaâu veà keát quaû Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Kyø thöù XVI hieän nay. Ñöùc Hoàng y Fridolin Ambongo, Toång giaùm muïc Kinshasa, Chuû tòch Lieân Hoäi ñoàng Giaùm muïc Phi chaâu vaø Madagascar, tìm caùch ñaáu dòu. Ngaøi nhaän xeùt raèng chöa bao giôø coù nhieàu ñaïi bieåu Phi chaâu taïi Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc nhö hieän nay vaø Ñöùc Hoàng y caùm ôn Ñöùc Thaùnh cha veà ñieàu naøy. Trong soá 464 tham döï vieân, coù 67 ngöôøi Phi chaâu, trong ñoù coù 5 hoàng y, 48 giaùm muïc, 12 linh muïc vaø nöõ tu, 2 giaùo daân. Chính hoï laø nhöõng ngöôøi mang tieáng noùi cuûa chuùng toâi moät caùch xöùng ñaùng".
Moät Phi chaâu do döï
Moät ñieàu ngaïc nhieân ñaàu tieân, töø sau khi khai maïc Thöôïng Hoäi ñoàng, theo nhieàu tieát loä, ñoù laø caùc ñaïi bieåu Phi chaâu toû ra coù söï uyeån chuyeån veà vaán ñeà cho nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân ñöôïc röôùc leã. Theo moät giaùm muïc Phi chaâu, "neáu giöõ nguyeân laäp tröôøng nghieâm caám, thì coù nguy cô coâ laäp hoùa caùc ñaïi bieåu Phi chaâu. Toát hôn neân nhöôïng boä moät chuùt ñeå ñaåy maïnh laäp tröôøng thieát yeáu cuûa chuùng toâi".
Theo Ñöùc cha, vaán ñeà hoân nhaân ñoàng phaùi khoâng coù choã ñöùng taïi Phi chaâu, ñoù laø ñieàu lieân heä tôùi Taây phöông. Ngoaøi ra, cuõng khoâng coù vaán ñeà truyeàn chöùc phoù teá hay linh muïc cho phuï nöõ ñoái vôùi Phi chaâu.
Maëc duø coù nhöõng laäp tröôøng khaùc nhau, caùc ñaïi bieåu Phi chaâu toû ra kín ñaùo, nhaát laø ñoái vôùi giôùi baùo chí. Vaø ñoù laø laäp tröôøng ñöôïc Ñöùc Hoàng y Ambongo khuyeán khích.
(cath.ch 18-10-2023)