Buoåi hoïp Toaøn theå töø ngaøy 8 ñeán 13 thaùng 10 naêm 2023
cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng:
Caùc ñieåm ñeå suy nieäm thieâng lieâng
Buoåi hoïp Toaøn theå töø ngaøy 8 ñeán 13 thaùng 10 naêm 2023 cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng: Caùc ñieåm ñeå suy nieäm thieâng lieâng.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 15-10-2023) - "Caùc baø nhôù laïi nhöõng lôøi Chuùa Gieâsu noùi, neân töø moä trôû veà, keå laïi moïi chuyeän cho möôøi moät toâng ñoà vaø nhöõng ngöôøi coøn laïi." (Lc 24:8)
Phuï nöõ vaø söù meänh (Taøi lieäu Laøm vieäc, B.2.3; Lc 11:15-28; Cv 16:13-15)
Nhö ñaõ loan tin, taïi buoåi hoïp toaøn theå laàn thöù saùu cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng veà tính ñoàng nghò, Nöõ tu Maria Grazia Angelini O.S.B, ñaõ trình baày moät soá ñieåm ñeå caùc tham döï vieân suy nieäm tröôùc khi "ñaøm luaän trong Chuùa Thaùnh Thaàn". Dó nhieân baø noùi veà söï ñoùng goùp cuûa phuï nöõ vaøo söù meänh cuûa Giaùo Hoäi. Vì trình baày cuûa baø nhaèm khai trieån vieäc ñoùng goùp naøy döïa vaøo moät loái hieåu Kinh Thaùnh khaù ñoäc ñaùo (phuï nöõ khôûi dieãn haønh trình ñöùc tin), chuùng toâi xin chuyeån troïn baøi trình baày cuûa vò nöõ tu naøy qua tieáng Vieät, döïa vaøo baûn Tieáng Anh do vaên phoøng toång thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng cung caáp:
Ñoàng traùch nhieäm trong söù meänh: höôùng tôùi moät yù thöùc chung veà yù nghóa vaø noäi dung. Laøm theá naøo chuùng ta coù theå chia seû toát hôn nhöõng hoàng aân vaø nhieäm vuï trong vieäc phuïc vuï Tin Möøng (B 2.3). Laøm theá naøo Giaùo hoäi thôøi ñaïi chuùng ta coù theå hoaøn thaønh toát hôn söù meänh cuûa mình thoâng qua vieäc nhìn nhaän vaø coå vuõ hôn nöõa phaåm giaù röûa toäi cuûa phuï nöõ? Vaán ñeà khoâng phaûi laø thaêng tieán vaø coâng nhaän theo nghóa traàn tuïc, veà caùc quyeàn lôïi vaø öôùc muoán, maø laø veà phuùc lôïi cuûa Giaùo hoäi. Trong loøng trung thaønh vôùi Nguoàn coäi, laø Chuùa Gieâsu, phong caùch, lôøi noùi, söï im laëng, löïa choïn cuûa Ngöôøi.
Tin Möøng ñaày linh höùng: trong nhöõng ngaøy dieãn ra Thöôïng Hoäi ñoàng naøy, baét ñaàu tröôùc heát baèng Bí tích Thaùnh Theå. Cöû haønh trong ñöùc tin laø nguoàn sinh saûn cuûa moïi cuoäc caûi caùch trong Giaùo hoäi. Vaø vì vaäy, vaøo thôøi ñieåm quan troïng trong vieäc truyeàn thoâng cuûa Chuùa Gieâsu vôùi ñaùm ñoâng, giöõa nhöõng xung ñoät veà caùch giaûi thích, baøi ñoïc hoâm nay (khoâng theå taùch rôøi khoûi baøi ñoïc ngaøy mai) giôùi thieäu tieáng keâu cuûa moät ngöôøi phuï nöõ-ñan xen vôùi nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu - ("khi Chuùa Gieâsu noùi nhöõng ñieàu naøy..."). Tieáng keâu cuûa moät ngöôøi phuï nöõ trong ñaùm ñoâng xuùc ñoäng tröôùc maëc khaûi cuûa Chuùa Gieâsu gaây ngöng ñoïng vaø nhöng ñöôïc linh höùng - bôûi vì baø khoâng bieát raèng baø ñang coâng boá "moái phuùc cuûa töû cung", noùi theo moät kieåu noùi bình daân. Noù töông öùng moät caùch ñaùng ngöôõng moä vôùi lôøi chuùc tuïng ñöôïc moät ngöôøi phuï nöõ khaùc coâng boá ôû ñaàu Tin Möøng, cuõng ñeå ñaùp laïi daáu chæ laáy töø töû cung (Lc 1:45: "Con loøng cuûa Baø goàm phuùc laï...!"), ngöôøi phuï nöõ aáy noùi " Phuùc thay töû cung...!". Ngöôøi phuï nöõ voâ danh trong ñaùm ñoâng caûm nhaän ñöôïc raèng vieäc phaùt sinh ra moïi söï soáng heä ôû ngöôøi ñaøn oâng ñoù, ôû Giaùo só thaønh Nadareùt ñoù, ngöôøi ñaõ khieán ngöôøi bò quyû caâm noùi ñöôïc. Baø tröïc giaùc ñöôïc maàu nhieäm khôûi ñaàu vieäc phaùt sinh. Baø tri nhaän ñöôïc, baø keâu leân, nhöng baø khoâng bieát phaûi noùi gì, vaø vì vaäy baø ngaàm vieän daãn nhöõng gì ñaõ thuùc ñaåy tröïc giaùc cuûa baø.
Vaø, hieåu ñöôïc tröïc giaùc töø trong ruoät gan cuûa baø, Chuùa Gieâsu khai trieån noù baèng caùch bieán ñoåi noù vaø giaûi maõ vieäc noùi ra noù, nhôø ñoù giaûi quyeát ñöôïc söï xung ñoät veà caùc caùch giaûi thích ñang buûa vaây Ngöôøi. Ngöôøi khai trieån ñieàu chæ laø moät tieáng keâu, moät söï kinh ngaïc tra vaán: trong nhaân tính cuûa Chuùa Gieâsu, Thieân Chuùa leân tieáng, vaø con ngöôøi ñöôïc sinh ra töø töû cung coù lieân quan ñeán maàu nhieäm cuûa Ngöôøi.
"Khoâng phaûi thòt hay maùu" (x. Mt 16:17; x. Lc 8:21), Ngöôøi töøng noùi theá vôùi Simon - veà moät tieáng keâu ñöùc tin khaùc. khoâng heà baùc boû ngöôøi phuï nöõ cuûa ngöôøi daân, ngöôøi chænh söûa baø, daãn khôûi söï thaät vaø do ñoù laøm im laëng lôøi boùng gioù cuûa keû thuø: ñoái vôùi Ngöôøi, haïnh phuùc ñöôïc tìm thaáy trong vieäc laéng nghe, chaøo ñoùn vaø saùng taïo. Laéng nghe, hieåu, ñem thòt xöông cho Lôøi: Lôøi ñaõ ñöôïc sinh ra ngay töø ñaàu.
Nhö vaäy, cuoäc ñoái thoaïi nhanh nhö chôùp giöõa Chuùa Gieâsu vaø ngöôøi phuï nöõ voâ danh trong ñaùm ñoâng mang ñaày söùc maïnh bieåu töôïng vaø linh höùng. Vaø, töø ñoù, töø tieáng noùi tieân tri khieâm toán naøy - ñöôïc chaøo ñoùn vaø phaân giaûi, hay ñuùng hôn ñöôïc dieãn ñaït laïi - Chuùa Gieâsu coù theå tieáp tuïc cuoäc haønh trình ñaày ñau khoå cuûa mình ñeán Gieârusalem, giöõa nhöõng nghi ngôø ngaám ngaàm vaø söï ngaïc nhieân cuûa nhöõng keû beù moïn.
Noù coù phaàn gioáng vôùi nhöõng gì ñaõ xaûy ra ôû Cana, vôùi tieáng keâu cuûa ngöôøi meï maø Chuùa Gieâsu hoûi vaø bieán ñoåi: "Hoï heát röôïu" (hoaëc vôùi ngöôøi phuï nöõ Samaria, hoaëc vôùi ngöôøi phuï nöõ Canaan, hoaëc vôùi Maria Magdala).
Tin Möøng naøy, töø nhöõng bieân teá saùng choùi cuûa noù, ñaõ Phuùc aâm hoùa moät caùch maïnh meõ cuoäc taäp hôïp chaát vaán cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng naøy veà chuû ñeà truyeàn giaùo vaø caùch nhaän ra nhöõng bieåu thöùc khaùc nhau cuûa caùc thöøa taùc vuï. Tieáng keâu cuûa ngöôøi phuï nöõ voâ danh ñoù, trong söï khieâm toán cuûa noù, ñaõ xua tröø chuû nghóa vuï ngoân töø [verbalism] vaø chuû nghóa vuï thuû tuïc [proceduralism]. Noù ñaët ra nhöõng caâu hoûi höõu ích vaø môû ñöôøng: "Nhöõng ai nghe Lôøi Chuùa vaø tuaân giöõ".
Vaø aùnh saùng, theo nghóa hoäi tuï, ñoái vôùi toâi döôøng nhö ñeán neáu chuùng ta so saùnh baøi ñoïc Tin Möøng naøy vôùi trình thuaät veà ñoaïn quan troïng cuûa giaùo hoäi toâng truyeàn (Cv 16), trong ñoù, trong söï maát phöông höôùng trong caùc keá hoaïch cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo, ñaõ ñöôïc thöïc hieän nhôø söï tuoân traøo cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Tin Möøng ñaõ ñi vaøo Chaâu AÂu. Vaø noù daãn söù meänh tôùi choã ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû chöa töøng coù, nhôø vaøo söï ñoùng goùp khieâm toán nhöng mang tính sinh saûn cuûa phuï nöõ. Coù phaûi hoï chæ laø nhöõng phaàn boå sung? Khoâng, ñôn giaûn "ñöôïc Lôøi Chuùa naém baét", hoï môû ra nhöõng khoâng gian voâ hình cho Tin Möøng.
Coâng ñoàng Gieârusalem vöøa môùi dieãn ra (Cv 15), nhöõng con ñöôøng cuûa Tin Möøng baét ñaàu lan toûa ra ngoaøi laõnh thoå Israel, khoâng phaûi khoâng gaëp nhöõng trôû ngaïi treân ñöôøng ñi. Ngay sau chuyeán haønh trình truyeàn giaùo ñaàu tieân, nhöõng baát ñoàng gay gaét ñaõ naûy sinh giöõa Phaoloâ vaø Banaba, duø hoï laø baïn thaân. Moät nhaän ñònh gaây tranh caõi veà söï hieän dieän cuûa Maùccoâ treû tuoåi ñaõ daãn ñeán vieäc hoï chia tay nhau (Cv 15:36-40). Chuùng ta phaûi töôûng töôïng ra moät dieãn trình ñaáu tranh môùi hieåu ñöôïc. Söï khaùc bieät - thaäm chí ñeán möùc xung ñoät - baát keå caàn thieát vaø höõu hieäu ra sao trong Giaùo hoäi, vaãn khaùc vôùi söï tranh chaáp gaây tranh caõi vaø ñaàu ñoäc, bôûi vì noù khoâng bao giôø coi thöôøng ñoái phöông, nhöng daønh choã cho ñoái phöông. Theo nhöõng neûo ñöôøng rieâng bieät, Thaùnh Phaoloâ vaø ñoàng nghieäp (1) sau naøy phaûi ñoái dieän vôùi nhöõng trôû ngaïi khoâng löôøng tröôùc ñöôïc, hay ñuùng hôn, nhö saùch Coâng vuï dieãn taû, "Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ caám hoï rao giaûng ñaïo ôû mieàn Axia" (Cv 16:6). Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ nhaéc nhôû chuùng ta trong baøi giaûng khai maïc Thöôïng hoäi ñoàng naøy: "Raát nhieàu keá hoaïch truyeàn giaùo keát thuùc ôû nhöõng nôi töôûng nhö laø ngoõ cuït nhöng treân thöïc teá laïi laø cuoäc khuûng hoaûng môû ra nhöõng taàm nhìn môùi veà Giaùo hoäi".
Taïi Troâa, moät haûi caûng, ñieåm khôûi haønh ñeå ñeán Chaâu AÂu, Thaùnh Phaoloâ coù moät thò kieán: moät ngöôøi Maxeâñoânia naøi xin ngaøi raèng: "Xin ngaøi qua Maxeâñoânia vaø giuùp ñôõ chuùng toâi". Tieáng keâu cuûa ngöôøi ngoaïi giaùo ñaõ cöôõng ñoaït vaø laøm thay ñoåi keá hoaïch cuûa Thaùnh Phaoloâ. Ñaây khoâng phaûi laø laàn ñaàu tieân söï thay ñoåi haønh trình naøy laø do moät Hôi Thôû töø treân cao gaây ra. Giaác mô, söï thuï ñoäng vaø boàn choàn cuûa giaác mô, cuûa taàm nhìn ñaùng kinh ngaïc, môû ra nhöõng khung caûnh hoaøn toaøn môùi. Noù daãn ñeán xung ñoät, noù môû ra nhöõng chaân trôøi. Theá laø baét ñaàu cuoäc haønh trình truyeàn giaùo thöù hai - baét ñaàu töø nhöõng tieàn ñeà maát phöông höôùng.
Vaø theá laø, Giaùo hoäi ñeán Chaâu AÂu, vaø thöïc hieän ñieàu ñoù theo moät hình thöùc môùi, ñaùng ngaïc nhieân: baét ñaàu töø vuøng ngoaïi bieân, töø bôø soâng, ngay beân ngoaøi moät thaønh phoá La Maõ giaøu coù. "Phuï nöõ ñaõ tuï taäp ôû ñoù ñeå caàu nguyeän." [*] Ñieàu kyø laï laø Phaoloâ ñaõ ñöôïc chaøo ñoùn baèng moät phuïng vuï ngoaøi nghi leã, giöõa nhöõng ngöôøi phuï nöõ, ôû ngoaøi trôøi. ÔÛ ñaây, Thaùnh Toâng ñoà khoâng baét ñaàu trong hoäi ñöôøng, nhö thöôøng leä (coù leõ vì khoâng coù hoäi ñöôøng naøo ôû Philíppi, thuoäc ñòa cuûa La Maõ). Ngaøi töï loàng mình vaøo moät phuïng vuï nöõ "khoâng mang tính nghi leã", can döï vaøo ñoù baèng lôøi Tin Möøng.
Gioáng nhö vaøo buoåi saùng Phuïc sinh, ñieåm baét ñaàu hay ngöôõng cöûa naøy cuõng khoâng coù ñaøn oâng. Thaùnh toâng ñoà ñöôïc ñi tröôùc vaø ñöôïc chaøo ñoùn bôûi moät koinonia [hieäp thoâng] baát thöôøng goàm nhöõng ngöôøi phuï nöõ ñang caàu nguyeän döôùi baàu trôøi roäng môû. ÔÛ ñaây Thaùnh Phaoloâ tieáp caän vôùi nieàm ñam meâ Tin Möøng.
Theá laø baét ñaàu tieán trình Tin Möøng ôû Chaâu AÂu. Taïi Phi-lippi, söù meänh xuaát phaùt töø moät laõnh thoå ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng vaø tìm thaáy nhöõng khoâng gian môùi. Nhöõng ngoân ngöõ môùi ñöôïc khai môû bôûi nhöõng ngöôøi ñaøn baø, nhöõng ngöôøi maø Thaùnh Phaoloâ khoâng khinh thöôøng, nhöõng ngöôøi maø ngaøi ñaõ taäp hôïp laïi nhö moät kairos [thôøi cô]: ngaøi rao giaûng cho hoï, böôùc vaøo cuoäc ñoái thoaïi. Lydia, ngöôøi khieâm toán thôø phöôïng Thieân Chuùa vaø laø ngöôøi baùn vaûi ñieàu, seõ trôû thaønh tín ñoà ñaàu tieân ôû vuøng ñaát Chaâu AÂu.
Lydia ñöôïc nhaän dieän qua yeáu tính cuûa baø nhö moät "ngöôøi nghe" Lôøi Chuùa, trong söï ngoan ngoaõn ñoái thoaïi, töï do vaø saùng taïo. Baø tuaân giöõ Lôøi Chuùa baèng caùch tìm kieám söï coâng nhaän töø vò toâng ñoà, theå hieän loøng hieáu khaùch: "Neáu caùc oâng ñaõ coi toâi laø moät tín höõu cuûa Chuùa, thì xin caùc oâng ñeán ôû nhaø toâi.": chính tính bao goàm tuyeät dieäu caùc hoàng phuùc ñaõ sinh ra Giaùo Hoäi. Söùc maïnh bieän phaân cuûa Thaùnh Toâng ñoà tröôùc moät söï môû loøng ñôn giaûn aáy ñaõ môû khung caûnh môùi cho söù meänh.
Vaø theá laø, Lydia cung öùng nhaø mình cho caùc toâng ñoà, "thuyeát phuïc" caùc ngaøi chaáp nhaän (16:15). ÔÛ ngöôõng cöûa naøy, Giaùo hoäi ôû Chaâu AÂu ñaõ ra ñôøi, qua moät cöû chæ xuaát hieän nhö moät caùch thöïc haønh ñöùc tin ("Neáu caùc oâng ñaõ coi toâi laø moät tín höõu"), vaø cung öùng khoâng gian domus [maùi aám] cuûa mình ("ñeán ôû nhaø toâi").
Do ñoù, caên nhaø cuûa Lydia ñöôïc ñònh nghiaõ laïi bôûi söï xuaát hieän cuûa Tin Möøng. Nhö Chuùa Gieâsu ñaõ laøm vaø truyeàn leänh: baát cöù vaøo thaønh naøo, caùc con haõy tìm moät caên nhaø (x. Mt 10:11). Khoâng gian ñöôïc xaây döïng baèng söï lieân keát chöù khoâng phaûi baèng nhöõng böùc töôøng. Khoâng gian caên baûn cuûa giaùo hoäi, "domus" maø ngaøy nay ñang khaån thieát naøi xin cho ñöôïc taùi khaùm phaù vaø dieãn ñaït baèng nhöõng ngoân ngöõ môùi, theo söï khoân ngoan nguyeân thuûy cuûa noù.
Söï ra ñôøi cuûa moät nhaø thôø ôû chaâu AÂu gôïi laïi caâu chuyeän ñoäc ñaùo. Noù gôïi laïi söï môùi laï - ngaøy nay ñieàu naøy ñaõ ñöôïc naém baét vaø hieåu ñöôïc ñeán möùc naøo? - ñöôïc Chuùa Gieâsu khai môû vôùi nhöõng phuï nöõ ñi theo Ngöôøi, hoã trôï söù vuï cuûa Ngöôøi baèng moïi phöông tieän cuûa hoï (laïi chính Luca keå cho chuùng ta ñieàu naøy: Lc 8:1-3): cho ñeán taän thaäp giaù, ñeán ngoâi moä môû, vaø ñeán khu vöôøn. Vaøo ngaøy thöù ba...
Phong traøo baét nguoàn töø Tin Möøng, vaø laø linh hoàn cuûa moïi haønh trình ñoàng nghò thöïc söï, sinh ra nhöõng moái quan heä môùi, mang tính sinh soâi. Vaø söï ñoùng goùp cuûa phuï nöõ, nhöõng ngöôøi voâ cuøng ña daïng giöõa hoï vôùi nhau (ngöôøi phuï nöõ cuûa daân, nöõ doanh nhaân thaønh Xyreâneâ...), khoâng ngöøng nghæ thuùc ñaåy ñoäng löïc thieâng lieâng cuûa cuoäc caûi caùch, khi khuoân maãu trôû neân khoâng phuø hôïp vôùi maàu nhieäm maø noù truyeàn taûi. Vatican II ñaõ phaùt ñoäng moät phong traøo caûi caùch ñaõ bò giaùn ñoaïn.
Döôùi aùnh saùng cuûa nhöõng Khôûi ñaàu aáy, phong caùch cuûa Chuùa Gieâsu - döôøng nhö hieåu roõ raèng phuï nöõ laø nhöõng yeáu toá naêng ñoäng cuûa söù meänh, gioáng nhö moät söï hieän dieän trong nhöõng giai ñoaïn quaù ñoä nhaåy voït, giaùn ñoaïn, gaây baát oån - ñaõ caûm nhaän ñöôïc chuyeån ñoäng cuûa cuoäc soáng, deät neân nhöõng moái quan heä khoù coù theå xaûy ra, kieân nhaãn mang laïi vaø hoùa giaûi nhöõng xung ñoät. Vaán ñeà khoâng phaûi laø caùc quyeàn lôïi maø laø nhöõng hoàng phuùc nhaän ñöôïc.
Vì theá, ñoái vôùi söù meänh, coù nhöõng diakonias [phuïc vuï] khaùc nhau. Trong moãi tröôøng hôïp, moät Giaùo hoäi ñoàng nghò "ra ñi", ngay töø ñaàu cuõng nhö ngaøy nay, ngay laäp töùc gaëp gôõ söï hieän dieän cuûa phuï nöõ, nhöõng phuï nöõ khaùc nhau vaø ña daïng, khoâng phaûi ñeå ñöôïc thöøa nhaän - maø laø ñeå ñöôïc bieän phaân ("neáu caùc oâng coi toâi laø#" ), chaéc chaén nhö theá, vaø ñöôïc tích hôïp döïa treân tính ñaëc thuø cuûa moãi ngöôøi. Ñoù laø baèng chöùng cuûa Lôøi. Yeáu toá ñöôïc ghi khaéc trong coäi nguoàn sinh saûn, nhö moät ñaëc ñieåm caáu thaønh neân tính môùi meû cuûa Tin Möøng, ñaõ bò laøm ngô trong nhieàu theá kyû. Chuùa Gieâsu raát saùng taïo, Ngöôøi ñaõ taïo ra moät phong caùch taùo baïo vaø maëc khaûi trong caùch lieân heä vôùi phuï nöõ, nhöng neùt ñaëc bieät naøy laïi ñöôïc xaùc nhaän mang tính khieâu khích trong boái caûnh hieän nay. Ngaøy nay chuùng ta thaáy mình ôû trong hoaøn caûnh cuï theå khi nhaän ra raèng ñieàu naøy lieân quan ñeán chuùng ta - noù lieân quan ñeán Giaùo hoäi ñang tìm caùch caûi caùch.
Ñeå ra ñi vaø loan baùo Nöôùc Trôøi ñang ñeán, Chuùa Gieâsu noùi "caên nhaø" laø ñieàu khoâng theå thieáu trong caùc baøi giaûng cuûa Ngöôøi veà söù meänh (Lc 10:5-8; Mt 10:11-14). Noù ñöôïc hieåu laø nôi gaén keát ñaùng tin caäy, nuoâi döôõng. Moät nôi caàu nguyeän, ôû ngoaïi bieân.
Vì vaäy, khi Coâng ñoàng phaùc hoïa Giaùo hoäi truyeàn giaùo tuyeân boá: "...ñôøi soáng chieâm nieäm thuoäc veà söï hieän dieän troïn veïn cuûa Giaùo hoäi" (Ad Gentes, 18), haù ñieàu naøy khoâng phaûn aûnh cuøng moät ñaëc ñieåm naøy hay sao, haù noù khoâng vaïch ra nhöõng taùc vuï chöa töøng coù hay sao?
Chuùng ta haõy töï hoûi xem ngaøy nay, ñaëc ñieåm caáu thaønh tính môùi meû naøy cuûa Tin Möøng lieân quan ñeán phong caùch cuûa Chuùa Gieâsu ñaõ keát thuùc ôû ñaâu, khi lôøi coâng boá ñaàu tieân veà söï phuïc sinh cho caùc toâng ñoà ñöôïc uûy thaùc cho moät ngöôøi phuï nöõ. Vaø coäng ñoaøn Kitoâ höõu ñaàu tieân, cuøng vôùi caùc Toâng ñoà, coù Ñöùc Maria, Meï Ngöôøi, ôû trung taâm.
Caâu hoûi naøy caàn ñöôïc ñaët ra: laøm theá naøo phong caùch cuûa Chuùa Gieâsu - chaéc chaén trong moät boái caûnh vaên hoùa, nhaân hoïc vaø xaõ hoäi ñaõ thay ñoåi hoaøn toaøn - laïi haøm chöùa söù meänh, trong moät neàn vaên hoùa hoaøn caàu döôøng nhö ñang maát ñi nhöõng ñöôøng neùt, coäi reã vaø söï khaùc bieät cuûa noù? Ñaëc bieät, noù leân men nhö theá naøo, vôùi söùc maïnh sinh saûn cuûa caùc moái quan heä toaøn dieän, vaø caùc ñòa ñieåm cuûa noù, ngoân ngöõ cöû haønh cuûa noù, vaø cuûa Giaùo hoäi höôùng ngoaïi?
Söï khôûi ñaàu cuûa söù meänh truyeàn giaûng Tin Möøng ôû Chaâu AÂu mang laïi nhieàu ñieàu ñaùng suy gaãm.
Vaø ñoái vôùi nhöõng ai coù taám loøng nhaïy caûm vôùi söï vieáng thaêm cuûa Ngöôøi, Chuùa Thaùnh Thaàn seõ maëc khaûi nhöõng caùch thöùc vaø ngoân ngöõ ñeå mang laïi xaùc thòt cho Ngöôøi.
- - - - - - - - - -
(1) ÔÛ ñaây, trong soá nhöõng ñieàu khaùc, caâu chuyeän Coâng vuï (16:10) baét ñaàu ñöôïc trình baøy ôû ngoâi thöù nhaát soá nhieàu, baèng chöõ "chuùng toâi", maø Luca roùn reùn böôùc vaøo vôùi tö caùch laø ngöôøi keå chuyeän chính (ñaõ coù trong Coâng vuï 11:27). Söï thay ñoåi quan ñieåm töôøng thuaät naøy, khi Thaùnh Luca ñi vaøo Chaâu AÂu cuøng vôùi Thaùnh Toâng ñoà, nhaán maïnh hôn ñeán tính chaát "ñoàng nghò" cuûa haønh trình truyeàn giaùo thöù hai - "khoâng bao giôø thieáu ngöôøi khaùc".
[*] Nguyeân vaên: "Ngaøy sabaùt, chuùng toâi ra khoûi coång thaønh, men theo bôø soâng, ñeán moät choã chuùng toâi ñoaùn chöøng coù nôi caàu nguyeän. Chuùng toâi ngoài xuoáng noùi chuyeän vôùi nhöõng phuï nöõ ñang hoïp nhau taïi ñoù" (Cv 16:13)