Söï hieän dieän cuûa cha Timothy Radcliffe:
Caàn moät tu só Doøng Ña Minh
ñeå lyù giaûi veà vò Giaùo hoaøng Doøng Teân
Söï hieän dieän cuûa cha Timothy Radcliffe: Caàn moät tu só Doøng Ña Minh ñeå lyù giaûi veà vò Giaùo hoaøng Doøng Teân.
Thomas J. Reese
Giuse Leâ Ñaéc Thaéng, SJ. chuyeån ngöõ tieáng Vieät
Vatican (RVA News 14-10-2023) - Nhöõng ngöôøi am hieåu lòch söû Giaùo hoäi Coâng giaùo ñeàu bieát raèng qua nhieàu theá kyû ñaõ coù nhöõng cuoäc tranh luaän giöõa Doøng Teân vaø Doøng Ña Minh, hai trong soá nhöõng doøng tu lôùn nhaát. Tuy nhieân, khi caùc tu só Doøng Teân thöïc söï gaëp khoù khaên thì hoï hieåu raèng hoï coù theå tìm ñeán caùc tu só Ña Minh nhôø giuùp ñôõ.
Vì vaäy, khi Beà treân Toång quyeàn Doøng Teân laø Lorenzo Ricci qua ñôøi taïi Castel Sant'Angelo vaøo naêm 1775 sau khi bò Giaùo Hoaøng Clement XIII caàm tuø, chính vò Beà treân Toång quyeàn Doøng Ña Minh laø ngöôøi ñaõ ñöùng ra daâng leã tang cho oâng, trong khi khoâng ai khaùc ôû Roma muoán dính líu baát cöù ñieàu gì vôùi Doøng Teân. Keå töø ñoù, Beà treân Toång quyeàn Doøng Ña Minh luoân laø ngöôøi daâng leã tang cho Beà treân Toång quyeàn Doøng Teân.
Do ñoù, thaät phuø hôïp khi Ñöùc Phanxicoâ, vò Giaùo Hoaøng Doøng Teân, ñaõ choïn moät tu só Ña Minh laø cha Timothy Radcliffe ñeå giuùp ñònh höôùng cho Thöôïng Hoäi Ñoàng veà tính hieäp haønh, ñieàu ñang chòu nhieàu taán coâng ôû ñaâu ñoù trong Giaùo hoäi. Tröôùc khi caùc tham döï vieân taäp trung taïi Vatican, hoï daønh ba ngaøy tónh taâm döôùi söï höôùng daãn cuûa cha Timothy Radcliffe. Qua loaït saùu baøi giaûng cuûa mình, cha Radcliffe ñaõ ñöa ra moät höôùng nhìn thieâng lieâng vaø thaàn hoïc cho Thöôïng Hoäi Ñoàng.
Ngay trong baøi giaûng ñaàu tieân, ngaøi ñaõ thaúng thaén ñeà caäp ñeán nhöõng chia reõ trong Giaùo hoäi. Ngaøi noùi: "Chuùng ta quy tuï nôi ñaây laø bôûi vì chuùng ta ñaõ khoâng ñoàng taâm nhaát trí". "Ñaïi ña soá nhöõng ngöôøi tham gia vaøo tieán trình cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng ñeàu ngaïc nhieân vì vui möøng. Ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, ñaây laø laàn ñaàu tieân Giaùo hoäi môøi hoï chia seû veà ñöùc tin vaø nieàm hy voïng cuûa mình. Theá nhöng coù ngöôøi trong chuùng ta laïi lo sôï veà haønh trình naøy vaø sôï nhöõng gì seõ xaûy ra phía tröôùc. Moät soá ngöôøi hy voïng raèng Giaùo hoäi seõ ñöôïc bieán ñoåi caùch roõ reät vaø seõ ñöa ra nhöõng quyeát ñònh quan troïng, ví duï nhö veà vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo hoäi chaúng haïn. Nhöõng ngöôøi khaùc laïi lo laéng veà chính nhöõng thay ñoåi ñoù vaø sôï raèng chuùng seõ chæ daãn ñeán chia reõ, thaäm chí laø ly giaùo."
Cha Radcliffe löu yù raèng ngay caû caùc moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu cuõng hieåu laàm vaø caõi vaõ nhau. Ngaøi trích lôøi thaùnh Gioan: "Ñöøng sôï, tình yeâu hoaøn haûo xua tan noãi sôï haõi." Ñoàng thôøi, ngaøi keâu goïi nhöõng ngöôøi tham döï ñôït tónh taâm "haõy luoân nhaïy caûm vôùi noãi sôï haõi cuûa ngöôøi khaùc, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi maø chuùng ta khoâng ñoàng tình". Ngaøi thöøa nhaän "chuùng ta coù theå bò chia reõ bôûi nhöõng hy voïng khaùc nhau". Theá nhöng "neáu chuùng ta laéng nghe Chuùa vaø laéng nghe nhau, tìm caùch hieåu yù Chuùa muoán cho Giaùo hoäi vaø cho theá giôùi, chuùng ta seõ hieäp nhaát trong moät nieàm hy voïng, ñieàu vöôït leân treân nhöõng baát ñoàng cuûa chuùng ta."
Trong baøi giaûng thöù hai, cha Radcliffe noùi veà Giaùo hoäi nhö laø ngoâi nhaø nhöng ngaøi thöøa nhaän "nhöõng caùch hieåu khaùc nhau veà ngoâi nhaø Giaùo hoäi ñaõ khieán chuùng ta xa rôøi nhau nhö hieän nay". "Ñoái vôùi moät soá ngöôøi, ngoâi nhaø ñoù ñöôïc ñònh hình bôûi caùc truyeàn thoáng vaø loøng ñaïo ñöùc töø xöa, bôûi caùc caáu truùc vaø ngoân ngöõ ñöôïc löu truyeàn. Ñoù Giaùo hoäi maø chuùng ta ñaõ cuøng lôùn leân vaø yeâu meán. Noù cung caáp cho chuùng ta moät caên tính Kitoâ giaùo roõ raøng. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, Giaùo hoäi hieän taïi coù veû nhö khoâng phaûi laø moät ngoâi nhaø an toaøn. Ngöôøi ta caûm thaáy noù ñoäc quyeàn vaø loaïi tröø nhieàu ngöôøi: phuï nöõ, ngöôøi ly dò vaø taùi hoân. Ñoái vôùi moät soá ngöôøi thì noù quaù Taây, quaù chaâu AÂu."
Ngaøi noùi raèng nhöõng ngöôøi ñoàng tính vaø nhöõng ngöôøi trong tình traïng ña hoân "mong moûi moät Giaùo hoäi ñöôïc ñoåi môùi, nôi maø hoï hoaøn toaøn caûm thaáy nhö ôû nhaø, ñöôïc thöøa nhaän, ñöôïc uûng hoä vaø ñöôïc baûo veä an toaøn".
Ngaøi keát thuùc baøi suy nieäm thöù hai cuûa mình baèng vieäc trích daãn lôøi cuûa cha Carlo Carretto (1910-1988), moät tu só doøng Tieåu ñeä Chuùa Gieâsu:
"Ta caàn phaûi chæ trích ngöôi bieát bao, Giaùo hoäi cuûa ta, nhöng ta thaät yeâu quyù ngöôi döôøng bao! Ngöôi ñaõ laøm cho ta ñau khoå hôn baát cöù ai, nhöng ta mang ôn ngöôi nhieàu hôn baát cöù ai. Ta muoán thaáy ngöôi bò tieâu dieät, nhöng ta laïi raát caàn ngöôi toàn taïi. Ngöôi ñaõ cho ta nhieàu tai tieáng, nhöng chæ coù ngöôi môùi giuùp ta hieåu ñöôïc söï thaùnh thieän cuûa ngöôi. # Voâ soá laàn ta caûm thaáy nhö muoán ñoùng saàm cöûa loøng mình laïi tröôùc maët ngöôi - tuy nhieân, haøng ñeâm, ta vaãn caàu nguyeän cho mình ñöôïc cheát trong voøng tay vöõng vaøng cuûa ngöôi! Khoâng, ta khoâng theå thoaùt khoûi ngöôi, vì ta vôùi ngöôi laø moät, cho duø ta khoâng hoaøn toaøn laø ngöôi. Roài nöõa - ta seõ ñi veà ñaâu? Xaây döïng moät Giaùo hoäi khaùc ö? Nhöng ta khoâng theå taïo ra moät Giaùo hoäi khoâng coù nhöõng khieám khuyeát maø ngöôi ñang coù, bôûi vì nôi chính ta cuõng mang nhöõng khieám khuyeát ñoù."
Tröôùc nhöõng vaán naïn vaø söï chia reõ maø Giaùo hoäi ñang phaûi ñoái maët, moät Thöôïng Hoäi Ñoàng thaønh coâng seõ phaûi nhö theá naøo? Cha Radcliffe khaúng ñònh: "Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy seõ mang laïi hoa traùi neáu noù daãn chuùng ta ñeán moät tình baïn saâu saéc hôn vôùi Chuùa vaø vôùi nhau". Ngaøi thöøa nhaän raèng ñaây laø moät nhieäm vuï khoù khaên. "Neàn taûng cuûa taát caû nhöõng gì chuùng ta seõ laøm trong Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy phaûi laø tình baïn maø chuùng ta taïo ra. Nghe coù veû khoâng ñuùng cho laém. Noù seõ khoâng taïo ra nhöõng tin giaät gaân treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng. 'Hoï ñi töø khaép moïi nôi ñeán taän Rome chæ ñeå keát baïn! Thaät laø phí!'"
Cha Radcliffe chia seû theâm raèng tình baïn naøy ñöôïc hình thaønh bôûi vieäc "thaønh thaät veà nhöõng nghi ngôø vaø caùc vaán ñeà giöõa chuùng ta vôùi nhau, nhöõng vaán ñeà maø chuùng ta khoâng coù caâu traû lôøi roõ raøng". Ngaøi trích daãn cuoán tieåu thuyeát Monsignor Quixote cuûa Graham Greene, moät linh muïc Coâng giaùo ngöôøi Taây Ban Nha, ngöôøi ñaõ trình baøy nhöõng nghi ngôø cuûa mình vôùi vò thò tröôûng coäng saûn. Vò linh muïc naøy noùi: "Thaät kyø laï laø vieäc chia seû nghi ngôø laïi coù theå gaén keát con ngöôøi vôùi nhau, coù leõ coøn hôn caû vieäc chia seû nieàm tin. Nhöõng ngöôøi mang nieàm tin tranh ñaáu vôùi nhau döïa treân söï khaùc bieät; coøn nhöõng ngöôøi mang nghi ngôø chæ tranh ñaáu vôùi chính mình." Cha Radcliffe keát luaän: "Tình baïn troå sinh khi chuùng ta daùm chia seû nhöõng nghi ngôø cuûa mình vaø cuøng nhau tìm kieám söï thaät". Nhöng ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, chuùng ta phaûi laéng nghe.
Laéng nghe vaø troø chuyeän trong Thaùnh Thaàn laø troïng taâm cuûa tieán trình Thöôïng Hoäi Ñoàng. Cha Radcliffe löu yù raèng caùc doøng tu coù theå daïy cho Giaùo hoäi veà ngheä thuaät troø chuyeän. "Thaùnh Bieån Ñöùc daïy chuùng ta bieát tìm kieám söï ñoàng thuaän; thaùnh Ña Minh daïy muoán tranh luaän; thaùnh Catarina Siena daïy thích troø chuyeän; Thaùnh Ignatius Loyola daïy ngheä thuaät phaân ñònh; thaùnh Philip Neri daïy bieát vai troø cuûa tieáng cöôøi."
Cha Radcliffe giaûi thích raèng "vieäc troø chuyeän caàn moät böôùc nhaûy töôûng töôïng ñi vaøo kinh nghieäm cuûa ngöôøi khaùc ñeå nhìn baèng maét cuûa hoï, nghe baèng tai cuûa hoï. Chuùng ta caàn ñi vaøo beân trong con ngöôøi cuûa hoï. Lôøi noùi cuûa hoï xuaát phaùt töø kinh nghieäm naøo? Hoï coù mang noãi ñau hay hy voïng gì khoâng? Hoï ñang ñi veà ñaâu?" Cuoäc troø chuyeän nhö theá seõ daãn ñeán söï thaáu hieåu, toân troïng vaø yeâu thöông.
Cha Radcliffe phaûn ñoái yù kieán cho raèng vieäc troø chuyeän seõ laøm ñe doïa quyeàn löïc. Ngaøi khaúng ñònh raèng "quyeàn löïc goàm nhieàu maët vaø coù tính boå trôï laãn nhau. Quyeàn löïc khoâng ñoøi hoûi caïnh tranh, nhö theå giaùo daân chæ coù theå coù nhieàu quyeàn hôn neáu caùc Giaùm muïc coù ít quyeàn hôn".
Ngaøi chia seû vôùi caùc ngöôøi tham döï vieân raèng quyeàn löïc ñeán töø veû ñeïp, ñieàu thieän vaø söï thaät. Ngaøi cuõng noùi theâm: "Khoâng coù söï thaät thì veû ñeïp trôû neân troáng roãng. Khoâng coù ñieàu thieän thì veû ñeïp coù theå laø löøa doái. Ñieàu thieän neáu khoâng coù söï thaät thì deã rôi vaøo caûm tính. Söï thaät maø khoâng coù ñieàu thieän seõ daãn ñeán Toøa aùn Dò giaùo."
Theá nhöng cha Radcliffe cuõng khoâng heà ngaây thô. Cha nhaän ra nhöõng vaán ñeà trong Giaùo hoäi (laïm duïng tình duïc vaø tham nhuõng) vaø treân theá giôùi. Ngaøi chæ ra: "Chuùng ta ñang tieán daàn tôùi moät thaûm hoïa sinh thaùi nhöng caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò cuûa chuùng ta haàu nhö chæ giaû vôø nhö khoâng coù chuyeän gì xaûy ra". "Theá giôùi cuûa chuùng ta bò haønh haï bôûi ngheøo ñoùi vaø baïo löïc, nhöng nhöõng quoác gia giaøu coù khoâng muoán môû maét thaáy haøng trieäu anh chò em cuûa chuùng ta ñang phaûi chòu ñau khoå vaø tìm nôi truù nguï."
Cha Radcliffe cho raèng sôï haõi seõ daãn ñeán vieäc sôï maát quyeàn kieåm soaùt, "ñoù laø lyù do taïi sao nhieàu ngöôøi sôï Thöôïng Hoäi Ñoàng". Theá nhöng "ñöôïc Thaùnh Thaàn daãn daét ñeán chaân lyù cuõng coù nghóa laø chaáp nhaän buoâng boû hieän taïi, tin töôûng raèng Thaùnh Thaàn seõ taïo ra nhöõng theå cheá môùi, nhöõng hình thöùc soáng ñaïo môùi, nhöõng söù vuï môùi". Ngaøi ví von raèng gioáng nhö moät con chim meï, "Chuùa Thaùnh Thaàn ñoâi khi seõ haát chuùng ta ra khoûi toå vaø buoäc chuùng ta phaûi bay! Chuùng ta voã caùnh trong hoaûng loaïn, nhöng roài chuùng ta bieát bay!"
Cha Radcliffe keát luaän: "Neáu chuùng ta chòu ñeå cho Thaàn Khí Söï Thaät höôùng daãn mình, chaéc chaén chuùng ta seõ coù tranh luaän. Ñoâi khi noù raát ñau ñôùn. Seõ coù nhöõng söï thaät maø chuùng ta khoâng muoán ñoái maët. Theá nhöng chuùng ta seõ ñöôïc daãn ñi saâu hôn moät chuùt vaøo maàu nhieäm tình yeâu Thieân Chuùa. Chuùng ta ñöôïc ñoùn nhaän nieàm vui maø ngöôøi ta seõ phaûi ghen tò vì chuùng ta coù maët ôû ñaây, vaø hoï cuõng mong ñöôïc tham döï phieân hoïp tieáp theo cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng!"
Cha Radcliffe Doøng Ña Minh ñaõ lyù giaûi raát hay veà Ñöùc Phanxicoâ, vò Giaùo hoaøng Doøng Teân.
Giuse Leâ Ñaéc Thaéng, SJ
Chuyeån ngöõ töø: (Americamagazine 12/10/23)
Nguoàn: dongten.net (13.10.2023)