Tónh taâm Thöôïng Hoäi ñoàng vôùi cha Timothy Radcliffe, OP
baøi VI: Thaàn khí söï thaät
Tónh taâm Thöôïng Hoäi ñoàng vôùi cha Timothy Radcliffe, OP baøi VI: Thaàn khí söï thaät.
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP. chuyeãn ngöõ tieáng Vieät
Roma (WHÑ 10-10-2023) - Saùng thöù Ba, ngaøy moàng 03 thaùng 10 naêm 2023, cha Timothy Joseph Radcliffe, OP, ñaõ gôïi yù baøi suy tö cuoái cuøng daønh cho caùc tham döï vieân Ñaïi hoäi Thöôïng Hoäi ñoàng taäp trung vaøo chuû ñeà 'Thaàn khí Söï thaät".
Anh chò em thaân meán,
Caùc moân ñeä chieâm ngaém vinh quang cuûa Chuùa cuøng hai nhaân chöùng laø oâng Moâseâ vaø EÂlia. Giôø ñaây caùc oâng maïnh daïn xuoáng nuùi vaø ñi leân Gieârusalem. Trong baøi Tin Möøng hoâm nay (Lc 9, 51 - 56) chuùng ta thaáy Chuùa Gieâsu vaø caùc moân ñeä ñang treân ñöôøng vaø gaëp phaûi söï choáng ñoái töø nhöõng ngöôøi Samari vì hoï ñi leân Gieârusalem. Phaûn öùng töùc thôøi cuûa caùc moân ñeä laø muoán khieán löûa töø trôøi xuoáng tieâu dieät nhöõng ngöôøi choáng ñoái naøy. Ñieàu naøy cuõng deã hieåu, vì 3 oâng vöøa nhìn thaáy EÂlia, laø ngöôøi ñaõ töøng laøm nhö theá vôùi caùc tieân tri cuûa thaàn Ba-al! Nhöng Chuùa quôû traùch caùc oâng. Vì thöïc, caùc oâng vaãn chöa hieåu ñöôïc cuoäc haønh trình maø Chuùa ñang daãn hoï ñi.
Trong 3 tuaàn tôùi, chuùng ta coù theå bò caùm doã goïi löûa töø trôøi xuoáng treân nhöõng ngöôøi maø chuùng ta baát ñoàng! Xaõ hoäi cuûa chuùng ta traøn ngaäp nhöõng côn thònh noä böøng böøng nhö theá. Chuùa môøi goïi chuùng ta loaïi boû nhöõng thoâi thuùc mang tính huûy dieät nhö vaäy khoûi cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng ta.
Côn thònh noä lan traøn naøy xuaát phaùt töø noãi sôï haõi, nhöng chuùng ta khoâng caàn phaûi sôï haõi. Chuùa ñaõ höùa Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng seõ daãn chuùng ta ñeán söï thaät toaøn veïn. Vaøo ñeâm tröôùc khi cheát, Chuùa Gieâsu ñaõ noùi: "Thaày coøn nhieàu ñieàu phaûi noùi vôùi anh em, nhöng baây giôø anh em khoâng coù söùc chòu noåi. Khi naøo Thaàn Khí söï thaät ñeán, Ngöôøi seõ daãn anh em tôùi söï thaät toaøn veïn, Ngöôøi seõ khoâng töï mình noùi ñieàu gì, nhöng nghe gì, Ngöôøi seõ noùi laïi, vaø loan baùo cho anh em bieát nhöõng ñieàu seõ ñeán" (Ga 16, 12 - 13).
Duø gaëp phaûi baát kyø xung ñoät naøo treân haønh trình, chuùng ta phaûi xaùc tín ñieàu naøy: Thaàn khí Söï thaät ñang daãn chuùng ta vaøo söï thaät toaøn veïn. Nhöng vieäc naøy khoâng heà deã daøng. Chuùa Gieâsu caûnh baùo caùc moân ñeä: "Thaày coøn nhieàu ñieàu phaûi noùi vôùi anh em, nhöng baây giôø anh em khoâng coù söùc chòu noåi". ÔÛ Caesarea Philippi, Pheâroâ khoâng theå chòu noåi khi nghe tin Chuùa Gieâsu phaûi chòu ñau khoå vaø chòu cheát. Vaøo buoåi toái cuoái cuøng, tröôùc khi Chuùa Gieâsu chòu cheát, Pheâroâ khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc söï thaät laø oâng seõ choái Thaøy. Ñöôïc daãn vaøo söï thaät coù nghóa laø nghe ñöôïc nhöõng ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc.
Hieän nay, chuùng ta thaáy khoù ñoái dieän vôùi nhöõng söï thaät naøo? Thaät laø heát söùc ñau ñôùn khi phaûi ñoái dieän vôùi möùc ñoä laïm duïng tình duïc vaø tham nhuõng trong Giaùo hoäi. Noù gioáng nhö moät côn aùc moäng maø ngöôøi ta hy voïng coù theå tænh giaác ñeå thoaùt khoûi. Nhöng neáu chuùng ta daùm ñoái dieän vôùi söï thaät ñaùng xaáu hoå naøy thì söï thaät seõ giaûi thoaùt chuùng ta. Chuùa Gieâsu höùa raèng "Anh em seõ lo buoàn, nhöng noãi buoàn cuûa anh em seõ trôû thaønh nieàm vui" (c. 20), gioáng nhö côn ñau chuyeån daï cuûa ngöôøi phuï nöõ luùc sinh con. Nhöõng ngaøy cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy ñoâi khi seõ raát ñau ñôùn, nhöng neáu chuùng ta ñeå cho Chuùa Thaùnh Thaàn höôùng daãn, thì ñaây seõ laø nhöõng côn ñau chuyeån daï cho moät Giaùo Hoäi taùi sinh.
Ñaây laø chöùng taù cuûa chuùng ta cho moät xaõ hoäi cuõng ñang troán traùnh söï thaät. Thi só T. S. Eliot coù noùi, "Con ngöôøi khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc nhieàu thöïc taïi"[1]. Chuùng ta ñang lao tôùi moät thaûm hoïa sinh thaùi nhöng caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò laïi giaû ñieác laøm ngô nhö theå chaúng coù chuyeän gì xaûy ra. Theá giôùi cuûa chuùng ta bò ñoùng ñinh bôûi ngheøo ñoùi vaø baïo löïc, nhöng caùc nöôùc giaøu laïi khoâng muoán nhìn thaáy haøng trieäu anh chò em ñang ñau khoå vaø ñang tìm kieám moät maùi nhaø.
Xaõ hoäi phöông Taây sôï phaûi ñoái dieän vôùi söï thaät: chuùng ta laø nhöõng sinh vaät deã bò toån thöông, nhöõng ngöôøi nam ngöôøi nöõ baèng xöông baèng thòt. Chuùng ta troán traùnh söï thaät veà söï toàn taïi theå lyù cuûa mình, giaû vôø raèng chuùng ta coù theå töï ñònh hình mình nhö mình muoán, nhö theå chuùng ta chæ laø tinh thaàn. Vaên hoùa loaïi boû coù nghóa laø nhöõng ngöôøi baát ñoàng vôùi chuùng ta phaûi caâm laëng, khoâng ñöôïc leân tieáng treân dieãn ñaøn, gioáng nhö caùc moân ñeä muoán khieán löûa töø trôøi xuoáng thieâu ñoát nhöõng ngöôøi Samari khoâng tieáp ñoùn Chuùa Gieâsu. Ñaâu laø nhöõng söï thaät ñau ñôùn maø anh chò em chuùng ta töø caùc Chaâu luïc sôï phaûi ñoái dieän? Toâi khoâng cho raèng ñoù laø ñieàu toâi phaûi ñeà caäp.
Neáu chuùng ta daùm trung thöïc veà chuùng ta laø ai, nhöõng phaøm nhaân phaûi cheát vaø deã bò toån thöông, cuõng nhö caùc anh chò em trong moät Giaùo hoäi luoân vöøa anh huøng vöøa hö hoaïi thì chuùng ta seõ leân tieáng vôùi thaåm quyeàn tröôùc moät theá giôùi vaãn ñang khao khaùt söï thaät ngay caû khi noù lo sôï raèng mình khoâng theå ñaït ñöôïc. Ñieàu naøy ñoøi hoûi loøng can ñaûm, maø Thaùnh Toâma Aquino goïi laø fortitudo mentiis, söùc maïnh cuûa tinh thaàn ñeå nhìn moïi thöù nhö chuùng laø, ñeå soáng trong theá giôùi thöïc. Thi só Maya Angelou ñaõ noùi: "Can ñaûm laø ñöùc tính quan troïng nhaát trong taát caû caùc ñöùc tính, bôûi neáu khoâng coù loøng duõng caûm thì baïn khoâng theå kieân trì thöïc haønh baát kyø ñöùc tính naøo khaùc"[2].
Khi Thaùnh Oscar Romero trôû veà nhaø ôû El Salvador, moät quan chöùc nhaäp caûnh kieåm tra haønh lyù cuûa ngaøi vaø noùi: "Coù söï thaät". Ngaøi ñaõ trung thöïc khi ñoái dieän vôùi caùi cheát. Ngoài treân baêng gheá daøi, ngaøi hoûi moät ngöôøi baïn xem ngöôøi aáy coù sôï cheát khoâng. Ngöôøi baïn traû lôøi raèng: Khoâng! Romero traû lôøi: "Nhöng toâi thì coù. Toâi sôï cheát". Chính söï trung thöïc naøy ñaõ laøm cho cuoäc töû ñaïo cuûa ngaøi trôû neân ñeïp ñeõ bieát bao. Keå töø khi nhìn vaøo thi theå bò caét xeùn cuûa Rutilio, moät ngöôøi baïn tu só Doøng Teân, Romero ñaõ bieát ñöôïc ñieàu gì ñang chôø ñôïi mình. Khi chòu töû ñaïo, ngöôøi ta thaáy thi theå cuûa Romero vaõ ñaày moà hoâi. Coù veû nhö ngaøi ñaõ nhìn thaáy ngöôøi ñaøn oâng saép gieát mình, vaø ñaõ khoâng boû chaïy.
Vaøo ñeâm cuoái cuøng, Chuùa Gieâsu ñaõ caûnh baùo caùc moân ñeä raèng neáu hoï thuoäc veà Ngöôøi, caây nho thaät, hoï seõ bò caét tæa ñeå sinh nhieàu traùi hôn. Trong Thöôïng Hoäi ñoàng naøy, chuùng ta coù theå caûm thaáy mình ñang bò caét tæa! Sôû dó nhö vaäy laø ñeå chuùng ta coù theå sinh nhieàu traùi hôn. Ñieàu naøy coù theå coù nghóa laø chuùng ta phaûi bò caét tæa nhöõng aûo töôûng vaø ñònh kieán veà nhau, nhöõng noãi sôï haõi, vaø nhöõng heä tö töôûng heïp hoøi cuûa mình. Caét tæa nieàm kieâu haõnh cuûa chuùng ta.
Moät trong nhöõng anh em treû ñaõ khuyeán khích toâi chia seû traûi nghieäm caù nhaân veà ñieåm naøy, maëc duø toâi raát ngaàn ngaïi. Caùch ñaây vaøi naêm, toâi ñaõ traûi qua moät cuoäc phaãu thuaät lôùn keùo daøi 17 tieáng ñoàng hoà vì beänh ung thö quai haøm. Toâi naèm vieän suoát 5 tuaàn leã vaø khoâng theå aên uoáng. Nhieàu luùc toâi bò laãn loän khoâng bieát mình ñang ôû ñaâu vaø mình laø ai. Toâi ñaõ bò töôùc boû phaåm giaù vaø hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo ngöôøi khaùc ngay caû trong nhöõng nhu caàu cô baûn nhaát. Ñaây thöïc laø moät söï caét tæa khuûng khieáp. Nhöng ñoù cuõng laø moät phuùc laønh. Trong khoaûnh khaéc baát löïc naøy, toâi chaúng theå töï khaúng ñònh mình quan troïng hoaëc mình coù thaønh töïu gì. Toâi chæ laø moät beänh nhaân naèm treân giöôøng beänh vaø chaúng coù gì ñeå cho ñi. Toâi thaäm chí khoâng theå caàu nguyeän. Sau ñoù, toâi ñöôïc môû maét theâm moät chuùt tröôùc tình yeâu hoaøn toaøn nhöng khoâng vaø voâ ñieàu kieän cuûa Chuùa. Toâi khoâng theå laøm gì ñeå xöùng ñaùng vôùi tình yeâu naøy vaø thaät tuyeät vôøi toâi cuõng chaúng caàn phaûi toû ra nhö vaäy.
Thaàn Khí cö nguï trong moãi chuùng ta, daãn chuùng ta vaøo söï thaät toaøn veïn. Toâi ñöôïc Ñöùc Giaùm muïc khaû kính Butler truyeàn chöùc linh muïc, ngaøi laø ngöôøi duy nhaát trong Coâng ñoàng Vatican II noùi tieáng Latinh Cicero hoaøn haûo! Ngaøi thích noùi raèng: "Chuùng ta ñöøng sôï raèng söï thaät coù theå gaây nguy hieåm cho söï thaät"[3]. Neáu ñieàu ngöôøi khaùc noùi quaû thöïc laø söï thaät thì söï thaät aáy khoâng theå ñe doïa ñeán söï thaät maø toâi traân troïng. Toâi phaûi môû roäng con tim vaø khoái oùc cuûa mình ñeå ñoùn nhaän söï bao la cuûa söï thaät thaàn linh. Neáu toâi tin raèng ñieàu ngöôøi khaùc noùi laø khoâng ñuùng söï thaät thì taát nhieân toâi phaûi noùi nhö vaäy vôùi söï khieâm toán thích hôïp. Tieáng Ñöùc coù töø zwischenraum raát deã thöông. Neáu toâi hieåu ñuùng, thì noù coù nghóa laø söï thaät toaøn veïn naèm ôû khoâng gian giöõa chuùng ta khi chuùng ta noùi chuyeän. Maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa luoân ñöôïc maïc khaûi trong nhöõng khoaûng troáng, töø khoaûng troáng giöõa caùc caùnh cuûa Thaàn Hoä giaù treân Hoøm bia giao öôùc, cho ñeán ngoâi moä troáng.
Söï va chaïm giöõa nhöõng söï thaät khoâng töông hôïp vôùi nhau coù theå gaây ñau ñôùn vaø giaän döõ. Haõy nghó ñeán caâu chuyeän cuûa Thaùnh Phaoloâ veà cuoäc xung ñoät cuûa ngaøi vôùi Thaùnh Pheâroâ ôû Antioâkhia nhö ñöôïc keå trong Thö göûi tín höõu Galata: "Khi oâng Keâpha ñeán Antioâkhia, toâi ñaõ cöï laïi oâng ngay tröôùc maët, vì oâng ñaõ laøm ñieàu ñaùng traùch!" (2, 11). Nhöng caùc ngaøi coù tình baèng höõu toát ñeïp, vaø Giaùo hoäi nhìn nhaän caû hai vò laø ñeàu laø coät truï! Caùc ngaøi ñaõ neân moät trong caùi cheát nhö nhöõng vò töû ñaïo.
Chuùng ta phaûi tìm caùch noùi leân söï thaät ñeå ngöôøi khaùc coù theå nghe maø khoâng caûm thaáy laø hoï bò khuaát phuïc. Haõy nghó ñeán caûnh töôïng Pheâroâ gaëp Chuùa Gieâsu treân bôø bieån trong Tin Möøng Gioan chöông 21. Vaøo buoåi toái cuoái cuøng tröôùc khi Chuùa Gieâsu chòu cheát, Pheâroâ ñaõ maïnh meõ tuyeân boá raèng oâng yeâu Chuùa hôn taát caû nhöõng ngöôøi khaùc. Nhöng ngay sau ñoù oâng ñaõ choái Chuùa ba laàn, ñoù laø khoaûnh khaéc ñaùng xaáu hoå nhaát trong ñôøi oâng. Treân bôø bieån, Chuùa Gieâsu khoâng giaùng cho Pheâroâ moät ñoøn veà söï yeáu ñuoái cuûa oâng. Traùi laïi, Ngöôøi chæ hoûi caùch nheï nhaøng 3 laàn, coù leõ vôùi moät nuï cöôøi raèng: "Anh coù meán Thaày hôn caùc anh em naøy khoâng?" Vôùi söï heát söùc dòu daøng, Chuùa Gieâsu ñaõ 3 laàn giuùp Pheâroâ xoaù boû 3 laàn choái Chuùa cuûa mình. Chuùa Gieâsu thaùch thöùc Pheâroâ ñoái dieän vôùi söï thaät baèng taát caû söï dòu daøng cuûa tình yeâu. Lieäu chuùng ta coù theå thaùch thöùc nhau baèng söï thaät nheï nhaøng nhö vaäy chaêng?
Thi só ngöôøi Myõ Emily Dickinson ñöa ra lôøi khuyeân raát höõu ích:
Noùi heát söï thaät nhöng ñöøng noùi thaúng- Thaønh coâng ôû choã noùi gaàn noùi xa (Tell all the truth but tell it slant - Success in Circuit lies)
Xin loãi vì ñaõ trích daãn thô. Noù coù theå raát khoù ñeå chuyeån ngöõ. Quan ñieåm cuûa nhaø thô laø ñoâi khi söï thaät ñöôïc noùi ra moät caùch maïnh meõ nhaát khi noù ñöôïc dieãn ñaït moät caùch giaùn tieáp ñeå ngöôøi khaùc coù theå tieáp thu. Neáu baïn noùi vôùi ai ñoù raèng hoï laø moät teân gia tröôûng baûo thuû, thì coù leõ baïn seõ chaúng giuùp gì cho hoï ñöôïc ñaâu! Taát nhieân, ñoâi khi noùi söï thaät vaãn seõ ñau ñôùn. Nhöng nhö Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi: "Haõy noùi söï thaät ngay caû khi ñieàu ñoù khoâng thoaûi maùi"[4].
Ñieàu naøy ñoøi hoûi taát caû chuùng ta phaûi buoâng boû söï kieåm soaùt ôû möùc ñoä naøo ñoù. Chuùa Gieâsu noùi vôùi Pheâroâ: "Thaät, Thaày baûo thaät cho anh bieát: 'luùc coøn treû, anh töï mình thaét löng laáy, vaø ñi ñaâu tuøy yù. Nhöng khi ñaõ veà giaø, anh seõ phaûi giang tay ra cho ngöôøi khaùc thaét löng vaø daãn anh ñeán nôi anh chaúng muoán'. Ngöôøi noùi vaäy, coù yù aùm chæ oâng seõ phaûi cheát caùch naøo ñeå toân vinh Thieân Chuùa" (Ga 21, 18).
Neáu Thöôïng Hoäi ñoàng coù ñoäng löïc caàu nguyeän nhieàu hôn laø moät nghò vieän, thì chuùng ta ñöôïc môøi goïi buoâng boû quyeàn kieåm soaùt, thaäm chí laø cheát ñi. Haõy ñeå Thieân Chuùa laø Thieân Chuùa. Trong Toâng huaán Evangelii Gaudium, Ñöùc Thaùnh Cha vieát: "Khoâng coù söï töï do naøo lôùn hôn laø ñeå mình ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn höôùng daãn, khoâng tìm caùch vaïch keá hoaïch vaø kieåm soaùt moïi söï töøng chi tieát, traùi laïi ñeå cho Ngöôøi soi saùng, höôùng daãn vaø ñieàu khieån chuùng ta, daãn ñöa chuùng ta ñi ñaâu tuyø theo yù Ngöôøi" (soá 280). Buoâng boû söï kieåm soaùt khoâng phaûi laø khoâng laøm gì caû! Bôûi vì Giaùo hoäi voán laø moät caáu truùc mang naëng tính kieåm soaùt neân ñoâi khi caàn coù söï can thieäp maïnh meõ ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn ñöa chuùng ta ñeán nôi maø chuùng ta chöa bao giôø nghó ñeán.
Chuùng ta coù moät baûn naêng saâu xa laø muoán naém quyeàn kieåm soaùt, ñoù laø lyù do taïi sao nhieàu ngöôøi sôï Thöôïng Hoäi ñoàng. Vaøo ngaøy Leã Nguõ Tuaàn, Chuùa Thaùnh Thaàn ngöï xuoáng maïnh meõ treân caùc moân ñeä ñöôïc sai ñi ñeán taän cuøng traùi ñaát. Nhöng thay vaøo ñoù, caùc toâng ñoà laïi ñònh cö taïi Gieârusalem vaø khoâng muoán rôøi ñi. Chính söï bò baùch haïi ñaõ ñaåy hoï ra khoûi toå vaø ñuoåi hoï ra khoûi Gieârusalem! OÂi Tình yeâu gay go laøm sao! Phía treân vaên phoøng cuûa toâi ôû Santa Sabina, haøng naêm luõ chim seû ñeàu ñeán xaây toå. Ñeán luùc chim boá meï ñuoåi chim non ra khoûi toå, baét chuùng phaûi bay hoaëc phaûi cheát. Ngoài ôû baøn laøm vieäc, toâi coù theå thaáy luõ chim con coá gaéng giöõ thaêng baèng treân khoâng! Ñoâi khi Chuùa Thaùnh Thaàn ñuoåi chuùng ta ra khoûi toå vaø baét chuùng ta bay ñi! Chuùng ta voã caùnh trong hoaûng loaïn, nhöng chaéc chaén chuùng ta seõ bay ñöôïc!
Trong vöôøn Gheátseâmani, Chuùa Gieâsu töø boû quyeàn kieåm soaùt vaø giao phoù cuoäc ñôøi mình cho Chuùa Cha. Xin ñöøng theo nhö yù con muoán! Khi toâi coøn laø moät tu só treû, coù moät tu só Ña Minh ngöôøi Phaùp, töøng laø linh muïc thôï, soáng trong coäng ñoaøn. Cha seõ ñeán AÁn Ñoä ñeå phuïc vuï nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát trong soá nhöõng ngöôøi ngheøo, vaø ñeán Oxford ñeå hoïc tieáng Bengali. Toâi hoûi cha döï ñònh seõ laøm gì: "Cha coù keá hoaïch gì?" Cha aáy traû lôøi: "Laøm sao toâi coù theå bieát ñöôïc, cho tôùi khi ngöôøi ngheøo noùi cho toâi bieát?'
Khi môùi laøm Giaùm tænh, toâi ñeán thaêm moät Ñan vieän Ña Minh saép phaûi ñoùng cöûa. Chæ coøn laïi boán nöõ tu cao tuoåi. Toâi ñi cuøng vôùi vò Giaùm tænh tieàn nhieäm laø cha Pheâroâ. Khi chuùng toâi noùi vôùi caùc nöõ tu raèng töông lai cuûa ñan vieän döôøng nhö raát baáp beânh, moät nöõ tu traû lôøi: "Nhöng thöa cha Timothy, Chuùa yeâu daáu cuûa chuùng ta seõ khoâng ñeå ñan vieän cuûa chuùng con cheát ñaâu, cha nhæ?' Cha Pheâroâ ñaùp laïi: 'Nhöng thöa Sô, Thieân Chuùa ñaõ ñeå Con cuûa Ngaøi phaûi cheát, vì theá, chuùng ta coù theå ñeå moïi thöù cheát ñi khoâng phaûi trong tuyeät voïng maø trong hy voïng, ñeå nhöôøng choã cho caùi môùi'.
Thaùnh Ñaminh ñaõ coá gaéng trao quyeàn ñieàu haønh Doøng cho caùc anh em vì moãi ngöôøi ñeàu ñaõ nhaän ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn. Do ñoù, ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn daãn daét coù nghóa laø ñöôïc giaûi thoaùt khoûi vaên hoùa kieåm soaùt. Trong xaõ hoäi chuùng ta, söï laõnh ñaïo chuû yeáu laø duy trì söï naém tay cuûa nhöõng ngöôøi buoâng boû quyeàn löïc. Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan XXIII noùi ñuøa raèng moãi ñeâm ngaøi ñeàu noùi vôùi Chuùa raèng: "Baây giôø, Giaùo hoaøng phaûi ñi nguû, vaø vì theá, Chuùa ôi, Ngaøi phaûi troâng coi Giaùo Hoäi trong vaøi giôø ñoàng hoà ñaáy". Thaùnh nhaân hieåu raát roõ, laõnh ñaïo ñoâi khi coù nghóa laø buoâng boû quyeàn kieåm soaùt.
Taøi lieäu Laøm vieäc môøi goïi chuùng ta thöïc hieän "löïa choïn öu tieân daønh cho ngöôøi treû" (ví duï B.2.1.). Haøng naêm chuùng ta kính nhôù vieäc Thieân Chuùa ñaõ ñeán vôùi chuùng ta nhö moät haøi nhi, moät treû sô sinh. Tin töôûng vaøo ngöôøi treû laø moät phaàn thuoäc baûn chaát cuûa söï laõnh ñaïo Kitoâ. Ngöôøi treû ôû ñaây khoâng phaûi ñeå theá choã ngöôøi giaø maø laø ñeå laøm nhöõng ñieàu maø chuùng ta khoâng theå hình dung ra. Khi Thaùnh Ñaminh sai caùc taäp sinh treû ñi rao giaûng, moät soá ñan só ñaõ caûnh baùo ngaøi raèng ngaøi coù theå seõ maát hoï. Thaùnh Ñaminh traû lôøi: "Toâi ñoan chaéc raèng caùc tu só cuûa toâi seõ ra ñi vaø seõ quay laïi, seõ ñöôïc sai ñi vaø seõ trôû veà; coøn nhöõng ngöôøi treû cuûa caùc ngaøi tuy bò nhoát vaø vaãn seõ ra ñi"[5].
Ñöôïc Thaàn Khí daãn vaøo söï thaät toaøn veïn coù nghóa laø buoâng boû hieän taïi, tin töôûng raèng Thaàn Khí seõ khai sinh nhöõng theå cheá môùi, nhöõng hình thöùc môùi cuûa neáp soáng Kitoâ, nhöõng söù vuï môùi. Trong suoát hai thieân nieân kyû qua, Chuùa Thaùnh Thaàn vaãn hoaït ñoäng trong vieäc taïo ra nhöõng caùch thöùc hieän dieän môùi cuûa Giaùo hoäi, töø thôøi caùc vieän phuï, vieän maãu trong sa maïc cho ñeán caùc doøng tu vaøo theá kyû XIII, thaäm chí laø Doøng Teân trong thôøi kyø Phaûn Caûi Caùch! Caùc phong traøo môùi cuûa giaùo hoäi trong theá kyû tröôùc. Chuùng ta phaûi ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng moät caùch saùng taïo giöõa chuùng ta baèng nhöõng caùch thöùc hieän dieän môùi cuûa Giaùo hoäi maø hieän nay chuùng ta khoâng theå hình dung nhöng coù leõ giôùi treû thì coù theå! Haõy vaâng nghe lôøi Ngöôøi, tieáng treân nuùi phaùn ra. Ñieàu ñoù bao goàm vieäc laéng nghe ngöôøi treû, chính Chuùa soáng vaø noùi nôi hoï (Mt 11, 28).
Nhö chuùng ta ñaõ thaáy, ñöôïc daãn ñeán söï thaät khoâng chæ laø vaán ñeà tranh luaän döïa treân lyù trí. Chuùng ta khoâng chæ laø nhöõng boä naõo. Chuùng ta môû loøng vôùi nhau veà con ngöôøi thaät nhö chuùng ta laø, nhaân tính deã bò toån thöông cuûa chuùng ta. Thaùnh Toâma Aquino raát taâm ñaéc moät caâu noùi cuûa Aristotle, ñoù laø "Anima est quodammodo omnia - Linh hoàn, theo moät caùch naøo ñoù, laø taát caû moïi söï". Chuùng ta nhaän thöùc saâu saéc baèng caùch môû loøng mình ñeå ñoùn nhaän nhöõng gì laø cuûa ngöôøi khaùc. Chuùng ta ñeå mình ñöôïc ñaùnh ñoäng vaø thay ñoåi khi gaëp gôõ nhau. Söï thaät toaøn veïn maø Chuùa Thaùnh Thaàn ñang daãn chuùng ta vaøo khoâng phaûi laø söï nhaän thöùc voâ caûm nhìn töø xa. Söï thaät naøy vöôït xa kieán thöùc meänh ñeà vaø khoâng theå taùch rôøi khoûi tình yeâu mang tính bieán ñoåi (Taøi lieäu laøm vieäc, A.1 27). Con ñöôøng cuûa doøng Ña Minh laø nhôø hieåu bieát maø chuùng ta ñi ñeán tình yeâu. Con ñöôøng cuûa doøng Phanxicoâ laø nhôø tình yeâu maø chuùng ta ñi ñeán söï hieåu bieát. Caû hai ñeàu ñuùng.
Maàu nhieäm maø chuùng ta ñang ñöôïc daãn daét vaøo laø moät tình yeâu hoaøn toaøn khoâng coù söï caïnh tranh. Taát caû nhöõng gì Chuùa Cha coù ñeàu ñöôïc trao ban cho Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Ngay caû söï bình ñaúng. Chia seû söï soáng thaàn linh laø ñeå mình ñöôïc giaûi thoaùt khoûi moïi söï ganh ñua vaø caïnh tranh. Chính tình yeâu thaàn linh naøy, moät tình yeâu giaûi thoaùt khoûi moïi ganh ñua, laø tình yeâu maø chuùng ta phaûi yeâu thöông nhau trong Thöôïng Hoäi ñoàng naøy. Thaùnh Gioan vieát raèng: "Neáu ai noùi: 'Toâi yeâu meán Thieân Chuùa' maø laïi gheùt anh em mình, ngöôøi aáy laø keû noùi doái; vì ai khoâng yeâu thöông ngöôøi anh em maø hoï troâng thaáy, thì khoâng theå yeâu meán Thieân Chuùa maø hoï khoâng troâng thaáy" (1 Ga 4, 20).
Cuoäc haønh trình höôùng tôùi söï thaät toaøn veïn khoâng theå taùch rôøi khoûi vieäc hoïc bieát yeâu thöông. Söï thay ñoåi saâu saéc seõ chæ xaûy ra neáu vieäc tìm hieåu yù muoán cuûa Chuùa ñöôïc gaén lieàn vôùi voøng xoaén keùp cuûa vieäc hoïc bieát yeâu thöông nhöõng ngöôøi maø chuùng ta thaáy khoù thöông. Ñieàu naøy seõ khoù truyeàn ñaït tôùi nhöõng ngöôøi khoâng hieän dieän taïi ñaây. Phaûi chaêng taát caû nhöõng ngöôøi naøy thöïc söï ñi ñeán taän ñaây, vôùi chi phí ñaét ñoû, chæ ñeå yeâu nhau? Taát nhieân, nhöõng quyeát ñònh thöïc teá laø khoâng theå traùnh khoûi vaø caàn thieát, nhöng chuùng phaûi xuaát phaùt töø söï bieán ñoåi caù nhaân vaø coäng ñoaøn cuûa chính con ngöôøi nhö chuùng ta laø, neáu khoâng, thì ñoù chæ laø söï quaûn lyù.
Haõy hình dung nieàm vui ñöôïc giaûi thoaùt khoûi moïi söï caïnh tranh ñeå giaùo daân caøng coù nhieàu tieáng noùi khoâng coù nghóa laø caùc Giaùm muïc coù quyeàn haïn ít ñi; phuï nöõ ñöôïc trao quyeàn nhieàu hôn khoâng coù nghóa laø ñaøn oâng coù ít quyeàn hôn, hoaëc vieäc anh chò em Chaâu Phi ñöôïc coâng nhaän nhieàu hôn khoâng coù nghóa laø thaåm quyeàn cuûa Giaùo hoäi ôû Chaâu AÙ hoaëc phöông Taây ñöôïc coâng nhaän ít hôn.
Ñieàu naøy ñoøi hoûi moãi chuùng ta phaûi coù söï khieâm toán saâu xa trong khi tin töôûng chôø ñôïi nhöõng hoàng aân cuûa Thieân Chuùa. Simone Weil, moät nhaø thaàn bí ngöôøi Phaùp goác Do Thaùi, qua ñôøi naêm 1943, treân haønh trình tìm kieám söï thaät ñaõ noùi: "Toâi tin vaøo Thieân Chuùa, vaøo Chuùa Ba Ngoâi, vaøo Ôn Cöùu Chuoäc, vaøo Thaùnh Theå, vaø vaøo giaùo huaán cuûa Tin Möøng"[6]. Coâ vieát raèng "chuùng ta khoâng nhaän ñöôïc nhöõng moùn quaø quyù giaù nhaát baèng caùch ñi tìm kieám chuùng maø baèng caùch chôø ñôïi# Caùch nhìn naøy tröôùc heát laø söï chuù yù. Linh hoàn truùt boû nhöõng gì laø cuûa chính mình ñeå ñoùn nhaän con ngöôøi maø noù ñang nhìn, ñuùng nhö hoï laø, trong taát caû söï thaät cuûa hoï"[7].
Neáu chuùng ta ñeå cho Thaàn Khí söï thaät höôùng daãn, chaéc chaén chuùng ta cuõng vaãn tranh luaän. Ñoâi khi seõ raát ñau ñôùn. Seõ coù nhöõng söï thaät maø chuùng ta khoâng muoán ñoái dieän. Nhöng chuùng ta seõ ñöôïc daãn ñi saâu hôn moät chuùt vaøo trong maàu nhieäm tình yeâu thaàn linh vaø chuùng ta seõ nhaän ra nieàm vui ñeán noãi moïi ngöôøi seõ ghen tò vì chuùng ta hieän dieän taïi ñaây vaø hoï mong ñöôïc tham döï khoaù hoïp tieáp theo cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng!
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
Chuyeån ngöõ töø: vaticannews.va (03.10.2023)
- - - - - - - - - - - - -
[1] Burnt Norton, The Four Quarters
[2] Convocation, Conrwell, May 24th 2008
[3] Ne timeamus quod veritas veritati noceat
[4] Ngaøy 25 thaùng 01 naêm 2023
[5] ed. Simon Tugwell OP Early Dominicans: selected writings Ramsey N.J., 1982 p.91
[6] S. PEÙTREMENT, La vita di Simone Weil, Adelphi, Milano 2010, p. 646
[7] Waiting on God, trans. Emma Crauford, London 1959, p.169