Dieãn Töø Khai Maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng
Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taïi Hoäi tröôøng Phaoloâ VI,
Thöù Tö, 4 thaùng 10 naêm 2023
Dieãn Töø Khai Maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taïi Hoäi tröôøng Phaoloâ VI, Thöù Tö, 4 thaùng 10 naêm 2023.
Vuõ Vaên An
Roma (VIetCatholic News 05-10-2023) - Sau Thaùnh Leã khai maïc long troïng taïi Quaûng tröôøng Nhaø thôø Thaùnh Pheâroâ, Phieân hoïp thöôøng leä laàn thöù 16 cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Tính Ñoàng nghò ñaõ dieãn ra taïi Hoäi tröôøng Phaoloâ VI. Sau phaàn chaøo möøng cuûa Vò Chuû Tòch Ñaïi Bieåu, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ nhaén nhuû Phieân hoïp baèng nhöõng lôøi chaân thaønh, öùng khaåu.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên dieãn töø cuûa ngaøi, döïa vaøo baûn tieáng YÙ coù tham khaûo baûn tieáng Phaùp cuûa haõng tin Zenit:
Chaøo anh chò em buoåi chieàu!
Toâi xin chaøo taát caû anh chò em, nhöõng ngöôøi cuøng chuùng ta baét ñaàu cuoäc haønh trình ñoàng nghò naøy.
Toâi muoán nhaéc laïi raèng chính Thaùnh Phaoloâ VI ñaõ noùi raèng Giaùo hoäi ôû phöông Taây ñaõ maát ñi yù töôûng veà tính ñoàng nghò, vaø vì lyù do naøy ngaøi ñaõ thaønh laäp vaên phoøng thö kyù cho Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc, nôi ñaõ toå chöùc raát nhieàu cuoäc hoïp, nhieàu Thöôïng hoäi ñoàng, veà caùc chuû ñeà khaùc nhau.
Nhöng kieåu noùi tính ñoàng nghò vaãn chöa chín muoài. Toâi nhôù raèng toâi laø thö kyù cuûa moät trong nhöõng Thöôïng Hoäi ñoàng naøy, vaø Ñöùc Hoàng Y Thö kyù - moät nhaø truyeàn giaùo toát buïng ngöôøi Bæ, toát, toát - khi toâi chuaån bò caùc laù phieáu, ngaøi ñaõ ñeán nhìn toâi vaø hoûi: "Ñöùc Cha ñang laøm gì vaäy?" - "Ngaøy mai Ñöùc Cha neân boû phieáu cho ñieàu gì" - "Ñoù laø ñieàu gì? Khoâng, ñieàu naøy khoâng ñöôïc boû phieáu" - "Nhöng nghe naøy, ñaây laø thöôïng hoäi ñoàng maø" - "Khoâng, khoâng, Ñöùc Cha khoâng boû phieáu". Bôûi vì luùc ñoù, chuùng ta vaãn chöa coù thoùi quen ñeå moïi ngöôøi ñöôïc töï do töï phaùt bieåu. Vaø nhö vaäy, daàn daàn, trong gaàn 60 naêm qua, con ñöôøng ñaõ ñi theo höôùng naøy, vaø hoâm nay chuùng ta coù theå ñi ñeán Thöôïng Hoäi ñoàng veà tính ñoàng nghò naøy.
Noù khoâng deã daøng, nhöng noù raát hay, raát hay. Moät Thöôïng Hoäi ñoàng maø taát caû caùc giaùm muïc treân theá giôùi ñeàu mong muoán. Trong cuoäc khaûo saùt ñöôïc thöïc hieän sau Thöôïng hoäi ñoàng veà Amazon, trong soá taát caû caùc giaùm muïc treân theá giôùi, öu tieân thöù hai laø: tính ñoàng nghò. Öu tieân ñaàu laø caùc linh muïc, öu tieân thöù ba, toâi nghó, laø moät vaán ñeà xaõ hoäi. Nhöng [ñieàu naøy laø] laø öu tieân thöù hai. Taát caû caùc giaùm muïc treân theá giôùi ñeàu thaáy caàn phaûi suy gaãm veà tính ñoàng nghò. Taïi sao vaäy? Bôûi vì moïi ngöôøi ñeàu hieåu raèng ñieàu ñoù ñaõ chín muoài.
Vaø vôùi tinh thaàn naøy, chuùng ta baét ñaàu laøm vieäc ngay hoâm nay. Vaø toâi muoán noùi raèng Thöôïng Hoäi ñoàng khoâng phaûi laø moät quoác hoäi, maø laø moät ñieàu gì ñoù khaùc; Thöôïng hoäi ñoàng khoâng phaûi laø moät cuoäc hoäi ngoä baïn beø ñeå giaûi quyeát moät soá vaán ñeà thôøi söï hoaëc ñöa ra yù kieán, ñaây laø moät chuyeän khaùc. Thöa anh chò em, chuùng ta ñöøng queân raèng nhaân vaät chính cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng khoâng phaûi laø chuùng ta: ñoù laø Chuùa Thaùnh Thaàn. Vaø neáu ôû giöõa chuùng ta coù Chuùa Thaùnh Thaàn höôùng daãn chuùng ta thì ñoù seõ laø moät Thöôïng Hoäi ñoàng toát ñeïp. Neáu ôû giöõa chuùng ta coù nhöõng caùch khaùc ñeå tieán tôùi vì lôïi ích con ngöôøi, baûn thaân vaø yù thöùc heä, thì ñoù seõ khoâng phaûi laø moät Thöôïng Hoäi ñoàng, maø seõ laø moät cuoäc hoïp mang tính nghò vieän hôn, ñoù laø moät ñieàu gì ñoù khaùc.
Thöôïng Hoäi ñoàng laø moät cuoäc haønh trình do Chuùa Thaùnh Thaàn ñieàu haønh. Moät soá taøi lieäu ñaõ ñöôïc trao cho anh chò em vôùi caùc vaên baûn giaùo phuï seõ giuùp chuùng ta khai maïc Thöôïng Hoäi ñoàng. Chuùng ñöôïc laáy töø Thaùnh Basileâoâ, ngöôøi ñaõ vieát luaän thuyeát hay veà Chuùa Thaùnh Thaàn. Taïi sao vaäy? Bôûi vì chuùng ta caàn hieåu thöïc taïi naøy voán khoâng heà deã daøng, khoâng heà deã daøng.
Vaøo dòp kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp Thöôïng Hoäi ñoàng, khi caùc nhaø thaàn hoïc chuaån bò moät böùc thö maø toâi ñaõ kyù, ñoù laø moät böôùc tieán toát ñeïp. Nhöng baây giôø chuùng ta phaûi tìm ñöôïc lôøi giaûi thích veà con ñöôøng ñoù. Nhaân vaät chính cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng khoâng phaûi laø chuùng ta maø laø Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø neáu chuùng ta daønh choã cho Chuùa Thaùnh Thaàn thì Thöôïng Hoäi ñoàng seõ toát ñeïp. Nhöõng taøi lieäu cuûa Thaùnh Basileâoâ naøy ñaõ ñöôïc cung caáp cho anh chò em baèng caùc ngoân ngöõ khaùc nhau: tieáng Anh, tieáng Phaùp, tieáng Boà Ñaøo Nha vaø tieáng Taây Ban Nha, vì vaäy anh chò em coù chuùng trong tay. Toâi khoâng ñeà caäp ñeán nhöõng baûn vaên naøy maø toâi yeâu caàu anh chò em suy tö vaø suy gaãm veà chuùng.
Chuùa Thaùnh Thaàn laø nhaân vaät chính cuûa ñôøi soáng Giaùo hoäi: keá hoaïch cöùu roãi con ngöôøi ñöôïc thöïc hieän nhôø aân suûng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Ngöôøi laø Ñaáng ñaûm nhaän vai chính. Neáu chuùng ta khoâng hieåu ñieàu naøy, chuùng ta seõ gioáng nhö nhöõng ngöôøi ñöôïc noùi ñeán trong Saùch Coâng vuï Toâng ñoà: "Anh em ñaõ nhaän ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn chöa?" "Chuùa Thaùnh Thaàn laø gì? Chuùng toâi thaäm chí coøn chöa nghe noùi ñeán ñieàu ñoù" (x. 19:1-2). Chuùng ta phaûi hieåu raèng Ngöôøi laø nhaân vaät chính cuûa ñôøi soáng Giaùo hoäi, laø Ñaáng ñöa noù tieán veà phía tröôùc.
Chuùa Thaùnh Thaàn khôi daäy trong coäng ñoàng giaùo hoäi moät ñoäng löïc saâu saéc vaø ña daïng: "budro" [ñaáng lay ñoäng] cuûa Leã Hieän Xuoáng. Ñieàu toø moø laø vieäc gì xaûy ra trong Leã Nguõ Tuaàn: moïi söï ñang yeân oån, taát caû ñeàu roõ raøng... Saùng hoâm ñoù coù söï hoái haû vaø nhoän nhòp, moïi ngoân ngöõ ñeàu ñöôïc noùi, moïi ngöôøi ñeàu hieåu... Nhöng ñoù laø moät söï ña daïng maø ngöôøi ta khoâng hieåu noù coù nghóa gì cho laém... Vaø sau ñoù laø coâng vieäc vó ñaïi cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn: khoâng phaûi söï hieäp nhaát, khoâng, am laø söï hoøa hôïp. Ngöôøi hieäp nhaát chuùng ta trong söï hoøa hôïp, söï hoøa hôïp cuûa moïi khaùc bieät. Neáu khoâng coù söï hoøa hôïp thì khoâng coù Chuùa Thaùnh Thaàn: chính Ngöôøi laøm ñieàu ñoù.
Sau ñoù, baûn vaên thöù ba coù theå giuùp ích: Chuùa Thaùnh Thaàn laø soaïn giaû haøi hoøa cuûa lòch söû cöùu ñoä. Söï hoøa hôïp - haõy caån thaän - khoâng coù nghóa laø "toång hôïp", maø laø "sôïi daây hieäp thoâng giöõa nhöõng phaàn khaùc nhau". Neáu taïi Thöôïng hoäi ñoàng naøy, chuùng ta keát thuùc baèng moät tuyeân boá taát caû ñeàu nhö nhau, khoâng coù saéc thaùi naøo caû, thì Thaùnh Thaàn khoâng coù ôû ñoù, Ngöôøi vaãn ôû beân ngoaøi. Ngöôøi taïo ra söï haøi hoøa ñoù khoâng phaûi laø söï toång hôïp, noù laø moái daây hieäp thoâng giöõa nhöõng phaàn khaùc nhau.
Giaùo Hoäi, moät söï hoøa hôïp duy nhaát cuûa nhieàu tieáng noùi, baèng nhieàu tieáng noùi, ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn theå hieän: chuùng ta phaûi quan nieäm veà Giaùo Hoäi theo caùch naøy. Moãi coäng ñoàng Kitoâ giaùo, moãi ngöôøi ñeàu coù ñaëc ñieåm rieâng cuûa mình, nhöng nhöõng ñaëc ñieåm naøy phaûi ñöôïc ñöa vaøo baûn giao höôûng cuûa Giaùo hoäi vaø baûn giao höôûng ñuùng ñaén ñoù taïo neân Thaàn Khí: chuùng ta khoâng theå laøm ñöôïc ñieàu ñoù. Chuùng ta khoâng phaûi laø quoác hoäi, chuùng ta khoâng phaûi laø Lieân Hieäp Quoác, khoâng, laø ñieàu gì ñoù khaùc.
Chuùa Thaùnh Thaàn laø nguoàn goác cuûa söï hoøa hôïp giöõa caùc Giaùo hoäi. Thaät ñaùng löu yù khi Thaùnh Basileâoâ noùi vôùi caùc anh em giaùm muïc cuûa mình: "Vì chuùng toâi quyù troïng söï hoøa hôïp vaø hieäp nhaát laãn nhau cuûa anh em nhö lôïi ích cuûa chuùng toâi, neân chuùng toâi môøi goïi anh em tham gia vaøo nhöõng ñau khoå cuûa chuùng toâi do chia reõ gaây ra vaø ñöøng taùch rôøi chuùng toâi khoûi anh em vì chuùng toâi ôû caùch xa vì vò trí vaø ñòa ñieåm, nhöng vì chuùng ta hieäp nhaát trong söï hieäp thoâng theo Thaùnh Thaàn, ñeå chaøo ñoùn chuùng ta trong söï hoøa hôïp cuûa moät thaân theå".
Chuùa Thaùnh Thaàn naém tay daãn daét chuùng ta vaø an uûi chuùng ta. Do ñoù, söï hieän dieän cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn - toâi xin duøng chöõ naøy - gaàn nhö coù tính maãu töû, nhö moät ngöôøi meï daãn daét chuùng ta, an uûi chuùng ta. Ngöôøi laø Ñaáng Yeân uûi, moät trong nhöõng danh hieäu cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn: Ñaáng An uûi. Haønh ñoäng an uûi cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ñöôïc moâ taû bôûi ngöôøi chuû quaùn, ngöôøi maø naïn nhaân cuûa boïn cöôùp ñaõ ñöôïc giao phoù cho (x. Lc 10:34-35): Thaùnh Basileâoâ giaûi thích duï ngoân ngöôøi Samaritanoâ nhaân laønh vaø nôi ngöôøi chuû quaùn, ngaøi thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng cho pheùp thieän chí cuûa ngöôøi naøy vaø toäi loãi cuûa ngöôøi kia ñi vaøo con ñöôøng hoøa hôïp.
Hôn nöõa, Ñaáng baûo veä Giaùo hoäi laø Chuùa Thaùnh Thaàn. Nhö theá, Chuùa Thaùnh Thaàn chu toaøn chöùc naêng moät coá vaán ôû nhieàu maët. Chuùng ta phaûi hoïc caùch laéng nghe caùc tieáng noùi cuûa Thaùnh Thaàn: taát caû ñeàu khaùc nhau. Haõy hoïc caùch phaân ñònh.
Vaø sau ñoù, Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng taïo neân Giaùo hoäi: chính Ngöôøi laø Ñaáng taïo neân Giaùo hoäi. Coù moät moái lieân heä raát quan troïng giöõa Lôøi Chuùa vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Chuùng ta coù theå nghó veà ñieàu naøy: Lôøi Chuùa vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Kinh thaùnh, Phuïng vuï, truyeàn thoáng coå xöa noùi vôùi chuùng ta veà "noãi buoàn" cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø moät trong nhöõng ñieàu laøm Chuùa Thaùnh Thaàn buoàn loøng laø nhöõng lôøi noùi troáng roãng. Nhöõng lôøi noùi troáng roãng, nhöõng lôøi traàn tuïc vaø - xuoáng moät chuùt tôùi thoùi quen naøo ñoù cuûa con ngöôøi nhöng khoâng toát - lôøi taùn gaãu. Taùn gaãu laø choáng laïi Chuùa Thaùnh Thaàn, quaû choáng laïi. Ñoù laø moät caên beänh raát phoå bieán giöõa chuùng ta. Vaø nhöõng lôøi troáng roãng laøm buoàn loøng Chuùa Thaùnh Thaàn. "Anh chò em chôù laøm phieàn loøng Thaùnh Thaàn cuûa Thieân Chuùa, vì chính Ngöôøi laø daáu aán ghi treân anh em" (x. Eph 4:30).
Chuùng ta coù caàn phaûi noùi raèng laøm buoàn loøng Thaùnh Thaàn cuûa Thieân Chuùa laø toäi aùc lôùn xieát bao khoâng? Noùi huyeân thuyeân, noùi haønh: ñieàu naøy laøm buoàn loøng Chuùa Thaùnh Thaàn. Ñoù laø caên beänh phoå bieán nhaát trong Giaùo hoäi, caên beänh taùn gaãu. Vaø neáu chuùng ta khoâng ñeå Ngöôøi chöõa laønh caên beänh naøy cho chuùng ta, thì khoù coù theå ñoaùn tröôùc moät cuoäc haønh trình ñoàng nghò seõ toát ñeïp. Ít nhaát laø ôû ñaây: neáu anh chò em khoâng ñoàng yù vôùi nhöõng gì vò giaùm muïc, nöõ tu ñoù hoaëc giaùo daân ñoù noùi ôû ñoù, haõy noùi thaúng vôùi vò aáy. Ñoù laø lyù do taïi sao ñaây laø Thöôïng Hoäi ñoàng. Noùi thaät chöù khoâng taùn gaãu döôùi gaàm baøn.
Chuùa Thaùnh Thaàn cuûng coá chuùng ta trong ñöùc tin. Ngöôøi laø Ñaáng luoân laøm ñieàu ñoù...
Nhöõng ñoaïn vaên naøy cuûa Thaùnh Basileâoâ, haõy ñoïc ñi, chuùng ñöôïc trình baày baèng ngoân ngöõ cuûa anh chò em, bôûi vì toâi tin raèng chuùng seõ giuùp chuùng ta bieán taâm hoàn mình thaønh choã cho Chuùa Thaùnh Thaàn. Toâi nhaéc laïi: ñaây khoâng phaûi laø moät quoác hoäi, khoâng phaûi laø moät cuoäc hoïp ñeå chaêm soùc muïc vuï cho Giaùo hoäi. Ñaây laø moät syn-odos, chöông trình laø ñi cuøng nhau. Chuùng ta ñaõ laøm raát nhieàu ñieàu, nhö Ñöùc Thöôïng phuï ñaõ noùi: tham khaûo yù kieán, taát caû nhöõng ñieàu naøy, vôùi daân Chuùa. Nhöng ngöôøi naém giöõ ñieàu naøy trong tay vaø höôùng daãn laø Chuùa Thaùnh Thaàn. Neáu Ngöôøi khoâng coù ôû ñoù, ñieàu naøy seõ khoâng mang laïi keát quaû toát.
Toâi nhaán maïnh vaøo ñieàu naøy: laøm ôn, ñöøng laøm buoàn Chuùa Thaùnh Thaàn. Vaø trong thaàn hoïc cuûa chuùng ta, haõy daønh choã cho Chuùa Thaùnh Thaàn. Vaø cuõng trong Thöôïng Hoäi ñoàng naøy, haõy phaân ñònh tieáng noùi cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn vôùi nhöõng tieáng noùi khoâng phaûi cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, nhöõng tieáng noùi cuûa theá gian. Theo toâi, caên beänh toài teä nhaát maø ngaøy nay - luoân luoân, nhöng caû ngaøy nay nöõa - ñöôïc thaáy trong Giaùo hoäi laø nhöõng gì ñi ngöôïc laïi Thaàn Khí, töùc laø tính theá gian taâm linh. Moät tinh thaàn nhöng khoâng thaùnh thieän: mang tính traàn tuïc. Haõy caån thaän veà ñieàu naøy: chuùng ta ñöøng thay theá Chuùa Thaùnh Thaàn baèng nhöõng thöù traàn tuïc - duø toát - nhö löông tri [common sense]: ñieàu naøy giuùp ích, nhöng Chuùa Thaùnh Thaàn coøn ñi xa hôn. Chuùng ta phaûi hoïc caùch soáng trong Giaùo hoäi cuûa mình vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn. Toâi khuyeân anh chò em neân suy gaãm veà nhöõng baûn vaên naøy cuûa Thaùnh Basileâoâ, chuùng seõ giuùp ích cho chuùng ta raát nhieàu.
Sau ñoù, toâi muoán noùi raèng trong Thöôïng Hoäi ñoàng naøy - cuõng ñeå daønh choã hoaøn toaøn cho Chuùa Thaùnh Thaàn - coù öu tieân laéng nghe, coù öu tieân naøy. Vaø chuùng ta phaûi ñöa ra moät thoâng ñieäp tôùi nhöõng ngöôøi ñieàu haønh baùo chí, nhöõng nhaø baùo, nhöõng ngöôøi ñang laøm moät coâng vieäc raát toát, raát toát. Chuùng ta phaûi cung caáp moät neàn truyeàn thoâng phaûn aûnh söï soáng naøy trong Chuùa Thaùnh Thaàn. Caàn phaûi coù moät söï khoå haïnh - xin loãi neáu toâi noùi nhö theá naøy vôùi caùc nhaø baùo - moät söï kieâng khem naøo ñoù veà lôøi leõ coâng khai ñeå caûnh giaùc veà ñieàu naøy. Vaø nhöõng gì ñöôïc coâng boá phaûi ñöôïc coâng boá trong baàu khí naøy. Ngöôøi ta noùi moät soá ngöôøi cho raèng caùc giaùm muïc sôï haõi vaø vì lyù do naøy caùc ngaøi khoâng muoán caùc nhaø baùo noùi ra. Khoâng, coâng vieäc cuûa nhaø baùo raát quan troïng. Nhöng chuùng ta phaûi giuùp hoï truyeàn ñaït vaø laøm ñieàu naøy theo Chuùa Thaùnh Thaàn. Vaø hôn caû öu tieân cuûa vieäc noùi laø öu tieân cuûa vieäc laéng nghe. Vaø toâi yeâu caàu caùc nhaø baùo laøm cho moïi ngöôøi hieåu ñieàu naøy, ñeå hoï bieát raèng öu tieân haøng ñaàu laø laéng nghe.
Khi coù Thöôïng Hoäi ñoàng veà gia ñình, coâng luaän, do tinh thaàn theá tuïc cuûa chuùng ta, muoán ngöôøi ta cho pheùp nhöõng ngöôøi ly dò ñöôïc röôùc leã: vaø chuùng ta ñaõ böôùc vaøo Thöôïng hoäi ñoàng nhö theá. Khi coù Thöôïng hoäi ñoàng veà Amazon, coâng luaän a gaây aùp löïc buoäc phaûi thöïc hieän vieäc cho caùc viri pro-bati laøm linh muïc: chuùng ta ñaõ böôùc vaøo Thöôïng Hoäi Ñoàng vôùi aùp löïc naøy.
Ngaøy nay, coù moät soá ñoà ñoaùn veà Thöôïng Hoäi ñoàng naøy: "hoï seõ laøm gì?", "coù leõ laø chöùc linh muïc cho phuï nöõ"..., toâi khoâng bieát, nhöõng ñieàu naøy ñöôïc noùi ra ôû beân ngoaøi. Vaø hoï nhieàu laàn noùi raèng caùc giaùm muïc ngaïi truyeàn ñaït nhöõng gì xaûy ra. Vì lyù do naøy, toâi yeâu caàu caùc baïn, giôùi truyeàn thoâng, thöïc hieän chöùc naêng toát vaø coâng baèng cuûa mình, ñeå Giaùo hoäi vaø nhöõng ngöôøi thieän chí - nhöõng ngöôøi khaùc seõ noùi nhöõng gì hoï muoán - hieåu raèng ngay caû trong Giaùo hoäi cuõng daønh öu tieân cho vieäc laéng nghe. Ñieàu raát quan troïng laø laøm cho ngöôøi ta bieát vice naøy.
Toâi caûm ôn anh chò ñaõ giuùp ñôõ taát caû chuùng ta trong thôøi ñieåm "taïm döøng" naøy cuûa Giaùo hoäi. Giaùo hoäi ñaõ döøng laïi, nhö caùc Toâng ñoà ñaõ döøng laïi sau Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh, Thöù Baûy Tuaàn Thaùnh ñoù, caùc ngaøi ñoùng cöûa, nhöng vì sôï haõi, chuùng ta khoâng sôï nhö vaäy. Nhöng noù vaãn coøn ñoù. Ñoù laø söï taïm döøng ñeå toaøn theå Giaùo hoäi laéng nghe. Ñaây laø thoâng ñieäp quan troïng nhaát. Caûm ôn vì coâng vieäc cuûa anh chò em, caûm ôn vì nhöõng gì anh chò em laøm. Vaø toâi khuyeân anh chò em, neáu coù theå, haõy ñoïc nhöõng taùc phaåm naøy cuûa Thaùnh Basileâoâ, chuùng giuùp ích raát nhieàu. Caûm ôn anh chò em.
(Baûn dòch naøy ñaõ ñöôïc boå tuùc sau khi tham khaûo baûn tieáng Phaùp cuûa Haõng tin Zenit, aán baûn tieáng Phaùp)