Toâi ñaõ nhaän thaáy loøng haêng say, phaán khôûi
veà töông lai taïi Marseille
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Toâi ñaõ nhaän thaáy loøng haêng say, phaán khôûi veà töông lai taïi Marseille.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 27-09-2023) - Saùng thöù Tö, ngaøy 27 thaùng Chín naêm 2023, coù khoaûng hôn 30,000 tín höõu haønh höông ñeán tham döï buoåi Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ.
Ñaàu buoåi tieáp kieán, nhö thöôøng leä, moïi ngöôøi ñaõ nghe ñoïc moät ñoaïn Saùch thaùnh, trích töø Tin möøng theo thaùnh Mattheâu, ñoaïn 4 (12-26):
"[Chuùa Gieâsu] ruùt lui veà mieàn Galilea, giaõ töø Nazareth, ñeán Capharnaum, moät thaønh ven bieån hoà Galilea, thuoäc laõnh thoå Zabulon vaø Nephtali, ñeå öùng nghieäm lôøi ngoân söù Isaia noùi: "Naøy ñaát Zabulon vaø Nephtali, hôõi con ñöôøng ven bieån, vaø vuøng taû ngaïn soâng Giordan, hôõi Galilea, mieàn ñaát cuûa daân ngoaïi! Ñoaøn daân ñang ngoài trong toái taêm ñaõ thaáy moät aùnh saùng huy hoaøng, nhöõng keû ñang ngoài trong vuøng boùng toái cuûa töû thaàn nay ñöôïc aùnh saùng böøng leân chieáu roïi".
Baøi huaán giaùo
Trong baøi huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha taïm gaùc laïi loaït baøi veà "söï haêng say loan baùo Tin möøng: loøng nhieät thaønh toâng ñoà cuûa tín höõu", ñeå noùi veà chuyeán toâng du môùi ñaây cuûa ngaøi taïi thaønh Marseille beân Phaùp, nhaân dòp keát thuùc "Caùc cuoäc gaëp gôõ Ñòa Trung Haûi".
Môû ñaàu baøi huaán giaùo, Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Cuoái tuaàn qua, toâi ñaõ tôùi Marseille ñeå tham döï buoåi keát thuùc "Nhöõng cuoäc gaëp gôõ Ñòa Trung Haûi", vôùi söï can döï cuûa caùc giaùm muïc vaø caùc vò thò tröôûng vuøng Ñòa Trung Haûi, cuøng vôùi nhieàu ngöôøi treû, ñeå caùi nhìn môû roäng höôùng veà töông lai. Thöïc vaäy, bieán coá Marseille mang töïa ñeà: "Böùc tranh khaûm hy voïng". Ñoù laø giaác mô, laø thaùch ñoá: laøm sao ñeå Ñòa Trung Haûi phuïc hoài ôn goïi cuûa mình, laø moät phoøng thí nghieäm vaên minh vaø hoøa bình.
Vai troø cuûa Ñòa Trung Haûi
Ñòa Trung Haûi laø chieác noâi cuûa neàn vaên minh, vaø moät chieác noâi söï soáng! Moät ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc, ñoù laø noù laïi trôû thaønh moät caùi moä, vaø cuõng khoâng theå laø nôi xung ñoät. Khoâng, Ñòa Trung Haûi laø ñieàu hoaøn toaøn traùi ngöôïc vôùi söï ñuïng ñoä giöõa caùc neàn vaên minh, chieán tranh, naïn buoân ngöôøi. Noù hoaøn toaøn ngöôïc laïi: Ñòa Trung Haûi laøm cho Phi chaâu, AÙ chaâu, AÂu chaâu ñaû thoâng vôùi nhau; baéc vaø nam, ñoâng vaø taây phöông; con ngöôøi vaø caùc neàn vaên hoùa, caùc daân toäc, caùc ngoân ngöõ, caùc trieát lyù vaø toân giaùo. Chaéc chaén bieån luoân luoân laø moät vöïc thaúm caàn vöôït qua, vaø cuõng coù theå trôû neân nguy hieåm. Nhöng nöôùc cuûa noù gìn giöõ nhöõng kho taøng söï soáng, nhöõng soùng gioù cuûa noù ñaåy ñöa caùc taøu thuyeàn thuoäc moïi loaïi: ñoù laø nôi gaëp gôõ chöù khoâng phaûi laø nôi ñuïng ñoä, nôi söï soáng chöù khoâng phaûi cheát choùc.
Töø bôø phía ñoâng, caùch ñaây 2,000 naêm, Tin möøng cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ khôûi haønh, ñeå loan baùo cho moïi daân toäc raèng chuùng ta laø con cuûa moät Cha duy nhaát, vaø chuùng ta ñöôïc keâu goïi soáng nhö anh chò em vôùi nhau; tình thöông cuûa Thieân Chuùa lôùn hôn nhöõng ích kyû vaø kheùp kín cuûa chuùng ta, vaø vôùi söï giuùp ñôõ cuûa loøng Chuùa thöông xoùt, con ngöôøi coù theå soáng chung vôùi nhau trong coâng chính vaø hoøa bình.
Söï coäng taùc giöõa caùc theá heä
Ñieàu naøy dó nhieân khoâng xaûy ra moät caùch ma thuaät vaø khoâng ñöôïc thöïc hieän moät laàn cho taát caû. Noù laø thaønh quaû, trong ñoù moãi theá heä ñöôïc keâu goïi ñi moät ñoaïn, ñoïc nhöõng daáu chæ thôøi ñaïi trong ñoù hoï soáng. Chuùng ta soáng trong thôøi ñieåm lòch söû naøy, trong ñoù nhöõng cuoäc cöôõng baùch di cö cuõng trôû thaønh moät daáu chæ thôøi ñaïi. Ñoù laø daáu chæ keâu goïi taát caû chuùng ta haõy thöïc hieän moät choïn löïa cô baûn: choïn löïa giöõa thaùi ñoä döûng döng vaø tình huynh ñeä.
Moät böôùc tieán trong moät haønh trình ñaõ baét ñaàu trong "Caùc cuoäc trao ñoåi Ñòa Trung Haûi", do oâng Thò tröôûng Giorgio La Pira, ôû Firenze, toå chöùc vaøo cuoái thaäp nieân 1950 cuûa theá kyû XX. Moät böôùc tieán ngaøy nay ñeå traû lôøi cho lôøi keâu goïi do thaùnh Phaoloâ VI ñöa ra trong thoâng ñieäp "Phaùt trieån caùc daân toäc", thaêng tieán "moät theá giôùi nhaân baûn hôn cho moïi ngöôøi, moät theá giôùi trong ñoù taát caû ñeàu coù caùi gì ñeå cho vaø nhaän, vaø söï phaùt trieån cuûa ngöôøi khaùc khoâng trôû thaønh moät chöôùng ngaïi cho söï phaùt trieån cuûa nhöõng ngöôøi khaùc" (n.44).
Keát quaû cuûa cuoäc gaëp gôõ ôû Marseille
Ñöùc Thaùnh cha ñaët caâu hoûi: "Töø bieán coá ôû Marseille ñieàu gì ñaõ xuaát phaùt?" Thöa, xuaát phaùt töø ñoù moät caùi nhìn veà Ñòa Trung Haûi maø toâi ñònh nghóa moät caùch ñôn sô laø "nhaân baûn", khoâng yù thöùc heä, khoâng chieán löôïc, khoâng traùnh neù gaây phaät yù vaø cuõng khoâng bò laïm duïng. Khoâng phaûi vaäy, theá giôùi aáy laø nhaân baûn, nghóa laø coù khaû naêng ñöa moïi söï veà giaù trò nguyeân thuûy cuûa con ngöôøi vaø phaåm giaù baát khaû xaâm phaïm cuûa hoï. Vaø ñoàng thôøi xuaát phaùt töø Ñòa Trung Haûi moät caùi nhìn hy voïng. Ñieàu naøy moãi laàn ñeàu gaây ngaïc nhieân: khi nghe nhöõng chöùng nhaân ñaõ traûi qua nhöõng tình traïng voâ nhaân ñaïo hoaëc ñaõ chia seû nhöõng tình traïng aáy, chính töø hoï, baïn nhaän ñöôïc "moät söï tuyeân xöng hy voïng", khi aáy baïn ñöùng tröôùc coâng trình cuûa Thieân Chuùa. Vaø baïn nhaän thaáy raèng coâng trình naøy luoân tieán qua tình huynh ñeä: qua nhöõng ñoâi maét, ñoâi tay, chaân, taâm hoàn cuûa nhöõng ngöôøi nam nöõ, trong nhöõng vai troø traùch nhieäm lieân heä veà Giaùo hoäi vaø daân söï, ñang tìm caùch xaây döïng nhöõng töông quan huynh ñeä vaø thaân höõu xaõ hoäi.
Kieán taïo hy voïng
Ñöùc Thaùnh cha giaûi thích theâm raèng: Anh chò em thaân meán, nieàm hy voïng naøy khoâng theå vaø khoâng ñöôïc tan bieán, khoâng phaûi vaäy! Traùi laïi, noù phaûi ñöôïc toå chöùc, cuï theå hoùa trong nhöõng hoaït ñoäng daøi haïn, trung haïn vaø ngaén haïn. Ñieàu naøy coù nghóa laø gì? Coù nghóa laø laøm vieäc ñeå con ngöôøi, vôùi phaåm giaù troïn veïn, coù theå choïn xuaát cö hoaëc khoâng xuaát cö. Ñoù laø ñeà taøi Ngaøy Theá giôùi Di daân vaø Tò naïn môùi ñöôïc cöû haønh hoâm 24 thaùng Chín. Tröôùc tieân, taát caû chuùng ta phaûi daán thaân ñeå moãi ngöôøi coù theå soáng trong hoøa bình, an ninh vaø thònh vöôïng trong chính ñaát nöôùc nguyeân quaùn cuûa mình. Ñieàu naøy ñoøi phaûi hoaùn caûi caù nhaân, lieân ñôùi xaõ hoäi vaø daán thaân cuï theå töø phía caùc chính phuû caáp ñòa phöông vaø ôû laïi queâ höông. Ñoù laø chuaån bò nhöõng cô caáu ñeå an ninh ñöôïc baûo ñaûm cho hoï trong haønh trình, cuõng nhö ñöôïc ñoùn nhaän vaø hoäi nhaäp nôi hoï ñi tôùi.
Cho giôùi treû
Nhöng coù moät khía caïnh boå tuùc: caàn mang laïi hy voïng cho caùc xaõ hoäi AÂu chaâu chuùng ta, ñaëc bieät cho caùc theá heä treû. Thöïc vaäy, laøm sao chuùng ta coù theå ñoùn nhaän nhöõng ngöôøi khaùc, neáu chuùng ta khoâng coù moät chaân trôøi môû roäng ñoái vôùi töông lai? Töø nhöõng ngöôøi treû ngheøo hy voïng, kheùp kín trong rieâng tö, baän taâm xöû lyù tình traïng baáp beânh cuûa mình, laøm sao hoï coù theå côûi môû ñoái vôùi söï gaëp gôõ vaø chia seû? Caùc xaõ hoäi beänh hoaïn cuûa chuùng ta, vì caù nhaân chuû nghóa, duy tieâu thuï vaø nhöõng thuù tieâu khieån troáng roãng, caàn côûi môû, caàn mang laïi döôõng khí cho linh hoàn vaø tinh thaàn, vaø khi aáy coù theå ñoïc cuoäc khuûng hoaûng nhö moät cô hoäi vaø ñöông ñaàu vôùi noù moät caùch tích cöïc. Ví duï, chuùng ta nghó ñeán muøa ñoâng daân soá ñang xaûy ra taïi moät soá xaõ hoäi AÂu chaâu: tình traïng ñoù seõ khoâng theå ñöôïc khaéc phuïc baèng caùch ñöa ngöôøi di daân tôùi, nhöng khi caùc con caùi cuûa chuùng ta tìm laïi ñöôïc nieàm hy voïng nôi töông lai, vaø seõ coù khaû naêng nhìn thaáy noù phaûn aùnh nôi caùc khuoân maët cuûa anh chò em ñeán töø xa.
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän: "AÂu chaâu ñang caàn tìm laïi haêng say vaø phaán khôûi, vaø taïi Marseille, toâi coù theå noùi raèng toâi ñaõ thaáy nhöõng ñieàu ñoù: nôi vò muïc töû, Ñöùc Hoàng y Aveline, caùc linh muïc vaø nhöõng ngöôøi thaùnh hieán daán thaân trong baùc aùi, giaùo duïc, trong daân Chuùa ñaõ chöùng toû loøng nhieät thaønh trong thaùnh leã taïi Saân vaän ñoäng Veùlodrome. Toâi caùm ôn hoï vaø Toång thoáng Phaùp, qua söï hieän dieän cuûa oâng, ñaõ chöùng toû söï quan taâm cuûa toaøn nöôùc Phaùp ñoái vôùi bieán coá Marseille.
Xin Ñöùc Meï maø daân Marseille toân kính vôùi töôùc hieäu Ñöùc Meï Canh Giöõ, ñoàng haønh vôùi caùc daân toäc Ñòa Trung Haûi ñeå mieàn naøy trôû thaønh ñieàu maø noù luoân ñöôïc keâu goïi trôû thaønh, ñoù laø moät böùc tranh khaûm caùc neàn vaên minh vaø hy voïng".
Chaøo thaêm vaø môøi goïi
Baøi huaán duï treân ñaây ñöôïc toùm taét trong nhieàu thöù tieáng cho caùc nhoùm tín höõu thuoäc caùc ngoân ngöõ khaùc nhau, cuøng vôùi lôøi chaøo thaêm vaø nhaén nhuû cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
Khi chaøo caùc tín höõu tieáng Phaùp, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc laïi raèng AÂu chaâu ñang caàn tìm laïi nieàm haêng say phaán khôûi maø toâi ñaõ thaáy ôû Marseille, nôi vò muïc töû, caùc linh muïc, tu só nam nöõ vaø nhieàu tín höõu daán thaân trong baùc aùi vaø giaùo duïc.
Vôùi caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha nhaén nhuû raèng: "Chuùa nhaät vöøa qua, chuùng ta ñaõ cöû haønh Ngaøy Theá giôùi Di daân vaø Tò naïn, vôùi chuû ñeà laø: "Töï do choïn löïa di cö hay ôû laïi". Anh chò em haõy nhôù ñeán nhöõng ngöôøi anh chò em Ucraina buoäc loøng phaûi rôøi boû queâ höông vì chieán tranh, vaø hoï tìm kieám trôï giuùp, nôi laùnh naïn vaø loøng töø nhaân cuûa ñaát nöôùc anh em. Anh chò em haõy bieåu loä cho hoï söï tieáp ñoùn theo tinh thaàn Tin möøng.
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán nhöõng ngöôøi treû, beänh nhaân vaø ngöôøi cao nieân cuõng nhö caùc ñoâi taân hoân, ñoàng thôøi noùi raèng: "Hoâm nay laø leã thaùnh Vinh Sôn Phaoloâ, nhaéc nhôù chuùng ta veà vò trí trung taâm cuûa tình yeâu tha nhaân. Toâi nhaén nhuû moãi ngöôøi haõy vun troàng thaùi ñoä quan taâm ñoái vôùi tha nhaân vaø côûi môû ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñang caàn anh chò em."
Buoåi Tieáp kieán chung ñöôïc keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.