Ñöùc Thaùnh cha leân ñöôøng

ñeán thaønh phoá Marseille

Ñöùc Thaùnh cha leân ñöôøng ñeán thaønh phoá Marseille.

G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.

Marseille (RVA News 23-09-2023) - Chieàu thöù Saùu, ngaøy 22 thaùng Chín naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ giaõ töø Roma ñeå leân ñöôøng thöïc hieän chuyeán toâng du thöù 44 cuûa ngaøi taïi nöôùc ngoaøi: ngaøi ñeán vieáng thaêm taïi thaønh phoá Marseille, mieàn nam Phaùp trong voøng 26 tieáng ñoàng hoà ñeå keát thuùc cuoäc "gaëp gôõ Ñòa Trung Haûi" laàn thöù ba, tieán haønh trong voøng moät tuaàn taïi ñaây, töø ngaøy 17 thaùng Chín naêm 2023.

Tham döï cuoäc gaëp gôõ naøy, qua caùc cuoäc thaûo luaän baøn troøn vaø caùc sinh hoaït khaùc, coù caùc giaùm muïc vaø caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo khaùc thuoäc caùc nöôùc ven Ñòa Trung Haûi, cuøng vôùi 120 baïn treû, caùc toå chöùc vaø hieäp hoäi xaõ hoäi daân söï. Ñoái töôïng cuûa caùc cuoäc thaûo luaän baøn troøn, caùc buoåi suy tö vaø caàu nguyeän, caû nhöõng buoåi trình dieãn vaên ngheä vaø vaên hoùa ñeàu nhaém thaêng tieán nhöõng haønh trình hoøa bình, coäng taùc vaø hoäi nhaäp.

Ñaây laø laàn thöù hai töø gaàn 500 naêm nay, moät vò Giaùo hoaøng ñeán thaêm taïi thaønh phoá naøy, töùc laø keå töø naêm 1533 vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng Clemente VII.

Ñöùc Thaùnh cha töø Vatican tôùi phi tröôøng Fiumicino cuûa thaønh Roma luùc 2 giôø 30 chieàu ñeå ñaùp maùy bay, cuøng vôùi ñoaøn tuøy tuøng, trong ñoù, ngoaøi Ñöùc Hoàng y Quoác vuï khanh Parolin, vò Toång giaùm muïc Phuï taù, coøn coù moät hoàng y ngöôøi Phaùp laø Dominique Mamberti, Chuû tòch Toái cao Phaùp vieän cuûa Toøa Thaùnh vaø khoaûng 70 kyù giaû, vöôït qua quaõng ñöôøng hôn 713 caây soá ñeå tôùi thaønh phoá Marseille.

Ñaàu chuyeán bay, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ chaøo thaêm caùc kyù giaû vaø noùi raèng: "Toâi hy voïng taïi Marseille, toâi coù can ñaûm ñeå noùi leân taát caû nhöõng gì toâi muoán noùi". Ngaøi nhaéc ñeán cuoäc ñoå boä oà aït cuûa caùc thuyeàn nhaân trong nhöõng ngaøy naøy taïi ñaûo Lampedusa ôû mieàn cöïc nam YÙ, vaø tình traïng thieáu nhaân ñaïo, taøn aùc xaûy ra, nhöõng caûnh töôïng caùc baø meï, vôùi con thô, bò caàm giöõ trong caùc traïi ôû Libya, roài treân nhöõng chieác thuyeàn nhoû leânh ñeânh treân bieån. Roài Ñöùc Thaùnh cha chaøo thaêm töøng kyù giaû cuøng ñi.

Marseille

Ñaây laø thaønh phoá coå kính nhaát cuûa Phaùp, coù töø 600 naêm tröôùc Chuùa Kitoâ, vaø laø thaønh lôùn thöù hai cuûa Phaùp, vaø thöù nhaát taïi mieàn nam nöôùc naøy, vôùi gaàn 871,000 daân cö.

Veà phöông dieän Giaùo hoäi, Toång giaùo phaän Marseille coù töø theá kyû thöù IV, nhöng bò baõi boû hoài ñaàu theá kyû XIX, döôùi thôøi caùch maïng Phaùp, vaø chæ ñöôïc taùi laäp töø naêm 1822. Hieän nay, taïi ñaây coù 738.000 tín höõu Coâng giaùo vaø 108 giaùo xöù, döôùi söï coi soùc cuûa Ñöùc Hoàng y Jean-Marc Aveline, 65 tuoåi (1958).

Sau hôn moät giôø bay, maùy bay chôû Ñöùc Thaùnh cha ñaõ ñaùp xuoáng phi tröôøng quoác teá Marseille, luùc quaù 4 giôø chieàu vaø ngaøi ñaõ ñöôïc baø Thuû töôùng Phaùp ñoùn tieáp taïi chaân thang maùy bay. Boán em beù trong y phuïc truyeàn thoáng ñaõ taëng hoa cho ngaøi. Tuy khoâng phaûi laø cuoäc vieáng thaêm chính thöùc cuûa Ñöùc Thaùnh cha taïi nöôùc Phaùp, nhöng vaãn coù nhöõng nghi thöùc ngoaïi giao vôùi quoác ca, duyeät qua haøng quaân danh döï vaø giôùi thieäu hai phaùi ñoaøn, vaø cuoäc hoäi kieán ngaén giöõa ngaøi vaø baø Thuû töôùng Phaùp.

Vieáng Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Canh Giöõ

Tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ leân xe tieán veà Vöông cung thaùnh ñöôøng Ñöùc Meï Canh Giöõ, caùch ñoù gaàn 27 caây soá, treân moät ngoïn ñoài cao 162 meùt nhìn xuoáng thaønh Marseille.

Ñöùc Meï taïi ñaây ñöôïc caùc tín höõu goïi laø "Meï Nhaân Laønh" (Bonne Meøre), bieåu töôïng nieàm hy voïng vaø baûo veä caùc thuûy thuû, caùc ngö phuïc vaø daân thaønh Marseille. Ñeàn thaùnh naøy ñöôïc kieán thieát theo saùng kieán cuûa thaùnh Eugeøne de Mazenod, Giaùm muïc thaønh Marseille vaø ñöôïc thaùnh hieán naêm 1864, sau chín naêm xaây caát. Ñeàn thôø coù moät thaùp chuoâng cao 41 meùt, treân ñoù coù töôïng Ñöùc Meï boàng con, cao 11 meùt 20 vaø naëng gaàn 10 taán, baèng ñoàng vaøng.

Ñeán Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Canh Giöõ luùc 5 giôø 30 phuùt chieàu, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ chuû söï buoåi caàu nguyeän kính Ñöùc Meï vôùi haøng giaùo só vaø tu só ñòa phöông khoaûng 150 ngöôøi.

Trong lôøi chaøo möøng, Ñöùc Hoàng y Aveline, Toång giaùm muïc sôû taïi, nhaéc ñeán bao nhieâu ngöôøi ñaõ ñeán Ñeàn thaùnh naøy ñeå phoù thaùc cho Ñöùc Meï nhöõng öôùc nguyeän vaø quan taâm cuûa mình: thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu öôùc nguyeän ñöôïc vaøo doøng kín, thaùnh Chartres de Foucauld, thaùnh Gioan Phaoloâ II khi coøn laø sinh vieân Karol Wojtila vaø bao nhieâu vò khaùc.

Ñöùc Hoàng y cuõng giôùi thieäu saùng kieán cuûa cha Giaùm ñoác Ñeàn thaùnh naøy, ghi teân taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ caàu nguyeän cho Ñöùc Thaùnh cha trong thôøi gian chuaån bi ñeán thaêm Ñeàn thaùnh naøy, vaø ñaët trong moät hình quaû tim, ñeå taëng cho Ñöùc Thaùnh cha, vôùi taát caû loøng quyù meán vaø bieát ôn.

Tieáp ñoù laø phaàn phuïng vuï Lôøi Chuùa, vôùi thaùnh vònh vaø baøi ñoïc saùch Sophonia: Vua Israel laø Chuùa ôû giöõa daân Ngaøi.

Kinh nguyeän cuûa Ñöùc Thaùnh cha

Trong dòp naøy, moïi ngöôøi hieän dieän ñaõ hieäp yù vôùi Ñöùc Thaùnh cha daâng leân Meï Thieân Chuùa kinh nguyeän.

Ñöùc Thaùnh cha ñoïc: "Laïy Meï Maria, con thöa vôùi Meï trong kinh nguyeän, Meï laø Ñaáng maø taïi ñaây chuùng con goïi laø Ñöùc Meï Canh Giöõ...

"Xin Meï giuùp chuùng con nhieät thaønh vôùi ñöùc tin trong pheùp röûa vaø toân troïng taát caû nhöõng gì Con cuûa Meï yeâu caàu chuùng con. Xin ban cho chuùng yeâu thöông taát caû nhöõng ngöôøi chung quanh chuùng con. Öôùc gì tình yeâu cuûa chuùng con coù theå chieáu toûa loøng töø nhaân, caûm thoâng vaø khoan dung. Xin giuùp chuùng con luoân phuïc vuï toát ñeïp hôn caùc anh chò em cuûa chuùng con. Xin naâng ñôõ chuùng con trong thöû thaùch. Xin baûo veä taát caû nhöõng ngöôøi ñang chòu ñau khoå trong thaân xaùc vaø taâm hoàn. Laïy Ñöùc Meï Canh Giöõ, laïy Meï thieân quoác cuûa con, con thöa vôùi Meï vôùi taâm hoàn treû thô. Xin caàu cuøng Chuùa Gieâsu, Con cuûa Meï cho chuùng con vaø xin cho chuùng con ñöôïc ôn ngaøy caøng yeâu meán Chuùa vaø trôû neân gioáng Chuùa hôn moãi ngaøy".

Buoåi caàu nguyeän ngaén keát thuùc vôùi pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha. Luùc ñoù laø gaàn 6 giôø chieàu. Ñöùc Thaùnh cha tieán ra Ñaøi töôûng nieäm caùc thuûy thuû vaø ngöôøi di daân bò maát tích treân bieån, chæ caùch ñoù chöøng 200 meùt.

Töôûng nieäm caùc naïn nhaân cheát treân bieån

Ñaøi naøy ñöôïc khaùnh thaønh caùch ñaây ñuùng 100 naêm, ngaøy 14 thaùng Baûy naêm 1923: töôïng ñaøi dieãn taû ba thuûy thuû baèng ñoàng, moät ngöôøi ñöùng, moät ngöôøi giô caùnh tay vaø naâng ñôõ thuûy thuû khaùc, trong khi ngöôøi thöù ba ñang cheát ñuoái, bò soùng vuøi daäp laøm thuyeàn xieâu veïo ñaâm vaøo moûm ñaù.

Hieän dieän trong buoåi töôûng nieäm, coù caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo, Chính thoáng, Do thaùi, Phaät giaùo, Hoài giaùo, caùc thaønh vieân hieäp hoäi Marseille Hy voïng, moät phaùi ñoaøn cuûa toå chöùc Sao Bieån muïc vuï cho nhöõng ngöôøi laøm ngheà bieån, vaø moät phaùi ñoaøn cuûa Caritas Giaùo phaän Gap-Briancon, vaø moät soá ngöôøi khaùc, cuøng vôùi khoaûng 50 giaùm muïc Phaùp.

Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh cha

Taïi ñaây, sau lôøi chaøo möøng cuûa Ñöùc Hoàng y Aveline, Toång giaùm muïc Giaùo phaän Marseille, Ñöùc Thaùnh cha ngoû lôøi vôùi moïi ngöôøi. Ngaøi noùi:

"Chuùng ta hoïp nhau nôi ñaây ñeå töôûng nieäm nhöõng ngöôøi khoâng thaønh coâng, khoâng ñöôïc cöùu. Chuùng ta ñöøng quen coi nhöõng vuï ñaém taøu nhö moät tin töùc thôøi söï vaø nhöõng ngöôøi cheát treân bieån nhö nhöõng con soá: khoâng phaûi vaäy, hoï coù teân tuoåi, coù khuoân maët vaø lòch söû, ñoù laø nhöõng cuoäc soáng, nhöõng giaác mô bò tan vôõ. Toâi nghó ñeán bao nhieâu anh chò em cheát ñuoái trong sôï haõi, cuøng vôùi nieàm hy voïng hoï mang trong taâm hoàn. Ñöùng tröôùc thaûm traïng nhö theá, khoâng caàn lôøi noùi, nhöng laø vieäc laøm.

Nhöng tröôùc tieân, caàn tình ngöôøi: thinh laëng, khoùc, caûm thöông vaø caàu nguyeän. Giôø ñaây, toâi môøi anh chò em giöõ moät luùc thinh laëng ñeå töôûng nieäm nhöõng anh chò em chuùng ta: chuùng ta haõy ñeå cho mình ñöôïc ñaùnh ñoäng vì thaûm kòch cuûa hoï.

Sau ít phuùt thinh laëng, Ñöùc Thaùnh cha noùi tieáp: "Quaù nhieàu ngöôøi, troán chaïy xung ñoät, ngheøo ñoùi, tai öông vì moâi tröôøng, bò choái boû trong nhöõng soùng bieån Ñòa Trung Haûi, choân vuøi söï tìm kieám moät töông lai toát ñeïp hôn cuûa hoï. Vì theá, bieån huøng vó naøy ñaõ trôû thaønh moät nghóa trang vó ñaïi, nôi nhieàu anh em chuùng ta bò töôùc ñoaït caû moät naám moä, vaø chæ coù phaåm giaù cuûa hoï bò choân vuøi...."

"Chuùng ta khoâng theå cam chòu, nhìn nhöõng ngöôøi bò ñoái xöû nhö moùn haøng ñoåi chaùc, bò caàm tuø vaø tra taán taøn aùc; chuùng ta khoâng theå tieáp tuïc chöùng kieán nhöõng thaûm traïng ñaém taøu vì naïn buoân ngöôøi aùc ñoäc vaø thaùi ñoä döûng döng cam chòu ñònh meänh. Nhöõng ngöôøi coù nguy cô cheát ñuoái khi hoï bò boû maëc cho soùng bieån, hoï caàn phaûi ñöôïc giuùp ñôõ. Ñoù laø moät nghóa vuï cuûa tình nhaân ñaïo, moät nghóa vuï vaên minh!

"Trôøi seõ chuùc laønh cho chuùng ta, neáu treân ñaát lieàn vaø bieån khôi, chuùng ta bieát chaêm soùc nhöõng ngöôøi yeáu theá nhaát, neáu chuùng ta bieát vöôït thaéng söï teâ lieät vì sôï haõi, vaø söï döûng döng laõnh ñaïm keát aùn töû vôùi nhöõng ñoâi gaêng tay baèng nhung...

"Caùc tín höõu chuùng ta phaûi neâu göông veà söï tieáp ñoùn nhau trong tình huynh ñeä. Nhieàu khi töông quan giöõa caùc nhoùm toân giaùo khoâng deã daøng, vôùi dòch teã yù thöùc heä cuûa chuû nghóa cöïc ñoan laøm hao moøn ñôøi soáng thöïc söï cuûa caùc coäng ñoaøn. Nhöng veà vaán ñeà naøy, toâi muoán gôïi laïi ñieàu maø moät ngöôøi cuûa Thieân Chuùa ñaõ vieát, caùch ñaây khoâng xa, raèng: "Öôùc gì khoâng moät ai giöõ taâm tình oaùn gheùt tha nhaân trong taâm hoàn mình, nhöng yeâu thöông, vì ngöôøi oaùn gheùt, duø chæ laø gheùt moät ngöôøi thoâi, thì khoâng theå yeân haøn tröôùc maët Thieân Chuùa. Thieân Chuùa khoâng laéng nghe lôøi caàu nguyeän cuûa hoï, bao laâu hoï coøn giöõ söï giaän döõ trong taâm hoàn hoï" (S. Cesario di Arles, Discorsi, XIV, 2).

Ñöùc Thaùnh cha vöøa trích daãn lôøi thaùnh Cesario thaønh Arles. Ngaøi cuõng ñeà cao söï ña nguyeân phong phuù cuûa thaønh Marseille veà phöông dieän toân giaùo vaø caùm ôn moïi ngöôøi vì söï daán thaân lieân ñôùi, cuï theå trong vieäc thaêng tieán con ngöôøi vaø söï hoäi nhaäp... Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng:

"Anh chò em thaân meán, chuùng ta lieân keát vôùi nhau ñöông ñaàu vôùi caùc vaán ñeà. Chuùng ta khoâng ñeå hy voïng bò chìm ñaém. Cuøng nhau, chuùng ta hoïp thaønh moät böùc tranh khaûm hoøa bình!"

Cuoäc gaëp gôõ ñöôïc tieáp tuïc vôùi caùc yù chæ caàu nguyeän do caùc thaønh vieân hieäp hoäi daán thaân giuùp ñôõ vaø muïc vuï daân bieån vaø sau cuøng laø lôøi nguyeän keát thuùc cuûa Ñöùc Thaùnh cha.

Sau ñoù, cuøng vôùi hai ngöôøi di daân vaø caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo, Ñöùc Thaùnh cha ñaët moät voøng hoa taïi Ñaøi töôûng nieäm caùc naïn nhaân.

Sau ñoù, Ñöùc Thaùnh cha veà Toøa Toång giaùm muïc Marseille ñeå duøng böõa toái vaø qua ñeâm.

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page