Dieãn Töø Cuûa Ñöùc Phanxicoâ
taïi Cuoäc Gaëp Gôõ Ñaïi Keát vaø Lieân Toân ôû Moâng Coå
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi caùc nhaø caàm quyeàn vaø ngoaïi giao ñoaøn Moâng Coå taïi Ñaïi saûnh Ikh Mongol cuûa Cung ñieän Quoác Gia.
Vuõ Vaên An
Ulan Bator (VietCatholic News 03-09-2023) - Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi caùc nhaø caàm quyeàn vaø ngoaïi giao ñoaøn Moâng Coå ngaøy 2 thaùng 9 naêm 2023 taïi Ñaïi saûnh Ikh Mongol cuûa Cung ñieän Quoác Gia:
Thöa ngaøi Toång thoáng Coäng hoøa,
Thöa ngaøi Chuû tòch Quoác Hoäi,
Thöa Thuû töôùng,
Thöa caùc vò Thaønh vieân Chính phuû vaø Ngoaïi giao ñoaøn,
Thöa quí chöùc traùch daân söï vaø toân giaùo,
Thöa quí ñaïi dieän cuûa theá giôùi vaên hoùa,
Thöa quí baø vaø quí oâng!
Toâi xin caûm ôn Ngaøi Toång Thoáng vì söï ñoùn tieáp cuõng nhö nhöõng lôøi ngaøi ñaõ noùi vôùi toâi, vaø toâi göûi ñeán moãi quí vò lôøi chaøo thaân aùi. Toâi raát vinh döï ñöôïc ñeán ñaây, haïnh phuùc khi ñöôïc du haønh ñeán vuøng ñaát roäng lôùn vaø haáp daãn naøy, ñeán vôùi nhöõng con ngöôøi hieåu roõ yù nghóa vaø giaù trò cuûa cuoäc haønh trình. Ñieàu naøy ñöôïc boäc loä qua nhöõng ngoâi nhaø truyeàn thoáng, nhöõng gers, nhöõng ngoâi nhaø du lòch ñeïp ñeõ cuûa quí vò. Toâi töôûng töôïng laàn ñaàu tieân böôùc vaøo, vôùi söï toân troïng vaø caûm xuùc, moät trong nhöõng chieác leàu hình troøn naèm raûi raùc treân vuøng ñaát Moâng Coå huøng vó, ñeå gaëp gôõ quùi vò vaø hieåu quí vò hôn. Vì vaäy, toâi ñang ôû ñaây, ñang ôû loái vaøo, moät ngöôøi haønh höông cuûa tình baïn, ngöôøi ñaõ roùn reùn ñeán vôùi quí vò vôùi traùi tim vui veû, mong muoán laøm giaøu baûn thaân moät caùch nhaân baûn tröôùc söï hieän dieän cuûa quùi vò. Khi quùi vò vaøo nhaø moät ngöôøi baïn, thaät tuyeät khi trao ñoåi nhöõng moùn quaø, keøm theo nhöõng lôøi noùi gôïi laïi caùc cô hoäi gaëp gôõ tröôùc ñoù. Vaø neáu moái quan heä ngoaïi giao hieän ñaïi giöõa Moâng Coå vaø Toøa thaùnh chæ môùi dieãn ra gaàn ñaây - thì naêm nay ñaùnh daáu kyû nieäm 30 naêm kyù keát moät laù thö nhaèm taêng cöôøng quan heä song phöông -, xa hôn nhieàu veà thôøi gian, chính xaùc laø 777 naêm tröôùc, töø cuoái thaùng 8 ñeán ñaàu thaùng 9 naêm 1246, Tu só Giovanni di Pian del Carpine, ñaëc phaùi vieân cuûa Giaùo hoaøng, ñaõ ñeán thaêm Guyug, hoaøng ñeá Moâng Coå thöù ba, vaø trình baøy böùc thö chính thöùc töø Giaùo hoaøng Innocent IV ñeán Ñaïi haõn. Ngay sau ñoù, böùc thö traû lôøi ñaõ ñöôïc soaïn thaûo vaø dòch sang nhieàu thöù tieáng khaùc nhau, ñoùng daáu cuûa Ñaïi haõn baèng chöõ Moâng Coå truyeàn thoáng. Noù ñöôïc löu giöõ trong Thö vieän Vatican vaø hoâm nay toâi vinh döï trao cho quùi vò moät baûn sao ñöôïc chöùng thöïc, ñöôïc thöïc hieän baèng nhöõng kyõ thuaät tieân tieán nhaát ñeå ñaûm baûo chaát löôïng toát nhaát coù theå. Caàu mong ñoù laø daáu hieäu cuûa moät tình baïn laâu ñôøi ñang phaùt trieån vaø ñöôïc ñoåi môùi.
Toâi ñöôïc bieát töø cöûa ger, vaøo buoåi saùng sôùm, treû con vuøng queâ quùi vò nhìn ra chaân trôøi xa ñeå ñeám gia suùc vaø baùo con soá cuûa chuùng cho boá meï. Cuõng thaät toát cho chuùng ta khi ñoùn nhaän chaân trôøi roäng lôùn xung quanh chuùng ta, vöôït qua söï haïn heïp cuûa nhöõng quan ñieåm haïn heïp vaø môû loøng ñoùn nhaän moät vieãn kieán hoaøn caàu. Ñoù laø baøi hoïc cuûa nhöõng caên gers: phaùt sinh töø kinh nghieäm cuûa cuoäc soáng du muïc treân thaûo nguyeân, chuùng traûi roäng treân moät laõnh thoå roäng lôùn, trôû thaønh moät yeáu toá nhaän daïng cuûa nhieàu neàn vaên hoùa laân caän. Khoâng gian roäng lôùn cuûa caùc vuøng mieàn cuûa quùi vò, töø sa maïc Gobi ñeán thaûo nguyeân, töø caùc ñoàng coû roäng lôùn ñeán caùc khu röøng laù kim cho ñeán caùc daõy nuùi Altai vaø Khangai. Ñieåm xuyeát vôùi voâ soá khuùc reõ cuûa caùc tuyeán ñöôøng thuûy maø, nhìn töø treân cao, döôøng nhö nhöõng ñoà trang trí raát tinh teá treân vaûi quyù coå xöa, taát caû phaûn chieáu veû huøng vó vaø töôi ñeïp cuûa toaøn theå traùi ñaát, gioáng moät thöûa vöôøn quyeán ruõ vaø môøi moïc. Söï khoân ngoan cuûa quùi vò, ñöôïc tröôûng thaønh qua nhieàu theá heä nhöõng ngöôøi chaên nuoâi vaø troàng troït khoân ngoan, luoân kính troïng söï caân baèng mong manh cuûa heä sinh thaùi, noùi moät caùch huøng hoàn vôùi nhöõng ngöôøi trong thôøi ñaïi chuùng ta töø choái vieäc theo ñuoåi nhöõng sôû thích caän thò vaø thay vaøo ñoù mong muoán truyeàn laïi cho caùc theá heä töông lai nhöõng vuøng ñaát vaãn luoân chaøo ñoùn vaø sinh hoa traùi. Quùi vò giuùp chuùng toâi ñaùnh giaù cao vaø vun troàng moät caùch caån thaän nhöõng gì maø caùc Kitoâ höõu chuùng toâi coi laø söï saùng taïo cuûa Thieân Chuùa, thaønh quaû cuûa keá hoaïch nhaân töø cuûa Ngöôøi, vaø choáng laïi nhöõng taùc ñoäng taøn phaù cuûa con ngöôøi baèng moät neàn vaên hoùa quan taâm vaø taàm nhìn xa ñöôïc phaûn aûnh trong caùc chính saùch sinh thaùi coù traùch nhieäm. Gers laø nhöõng choå ôû maø ngaøy nay coù theå ñöôïc coi laø höõu hieäu vaø hôïp lyù veà moâi tröôøng vì chuùng linh hoaït vaø ña chöùc naêng, khoâng gaây taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng. Hôn nöõa, taàm nhìn toaøn dieän veà truyeàn thoáng phaùp sö cuûa ngöôøi Moâng Coå, keát hôïp vôùi söï toân troïng moïi sinh vaät ñöôïc thöøa höôûng töø trieát lyù Phaät giaùo, coù theå ñoùng goùp ñaùng keå vaøo nhöõng noã löïc caáp baùch vaø khoâng theå trì hoaõn ñeå baûo veä vaø baûo toàn haønh tinh Traùi ñaát.
Caùc caên gers, hieän dieän ôû caû khu vöïc noâng thoân vaø thaønh thò, cuõng laøm chöùng cho söï keát hôïp quyù giaù giöõa truyeàn thoáng vaø hieän ñaïi, vì chuùng hoøa nhaäp cuoäc soáng cuûa ngöôøi giaø vaø ngöôøi treû, vaø do ñoù laøm chöùng cho tính lieân tuïc cuûa ngöôøi daân Moâng Coå. Töø xa xöa ñeán nay, daân toäc naøy ñaõ baûo toàn coäi nguoàn cuûa mình trong khi, ñaëc bieät laø trong nhöõng thaäp nieân gaàn ñaây, saün saøng ñoùn nhaän nhöõng thaùch thöùc to lôùn hoaøn caàu veà phaùt trieån vaø daân chuû. Moâng Coå ngaøy nay, vôùi maïng löôùi quan heä ngoaïi giao roäng raõi, tö caùch thaønh vieân tích cöïc taïi Lieân Hieäp Quoác, nhöõng noã löïc thuùc ñaåy nhaân quyeàn vaø hoøa bình, ñoùng moät vai troø quan troïng ôû trung taâm luïc ñòa chaâu AÙ roäng lôùn vaø treân tröôøng quoác teá. Toâi cuõng muoán ñeà caäp ñeán quyeát taâm cuûa quùi vò trong vieäc ngaên chaën phoå bieán vuõ khí haït nhaân vaø chöùng toû mình tröôùc theá giôùi nhö moät quoác gia khoâng coù vuõ khí haït nhaân. Moâng Coå laø moät quoác gia daân chuû theo ñuoåi chính saùch ñoái ngoaïi hoøa bình nhöng cuõng ñeà xuaát ñoùng moät vai troø quan troïng nhaân danh hoøa bình theá giôùi. Ñieàu quan troïng nöõa laø hình phaït töû hình khoâng coøn xuaát hieän trong heä thoáng tö phaùp cuûa quùi vò nöõa.
Nhôø khaû naêng thích öùng vôùi caùc ñieàu kieän khí haäu khaéc nghieät, caùc caên gers coù theå giuùp ta soáng ôû nhöõng moâi tröôøng raát ña daïng; ñaây laø tröôøng hôïp xaûy ra trong thôøi kyø huy hoaøng cuûa ñeá cheá Moâng Coå, vôùi söï môû roäng laõnh thoå roäng lôùn. Hôn nöõa, toâi ñeán Moâng Coå khi quùi ñang ñaùnh daáu moät ngaøy kyû nieäm quan troïng ñoái vôùi quùi vò, 860 naêm keå töø ngaøy sinh cuûa Thaønh Caùt Tö Haõn. Vieäc ñeá cheá coù theå bao truøm nhöõng vuøng ñaát xa xoâi vaø ña daïng nhö vaäy qua nhieàu theá kyû chöùng toû khaû naêng ñaùng chuù yù cuûa toå tieân quùy vò trong vieäc thöøa nhaän nhöõng phaåm chaát noåi baät cuûa caùc daân toäc hieän dieän treân laõnh thoå roäng lôùn cuûa hoõ vaø ñöa nhöõng phaåm chaát ñoù phuïc vuï cho söï phaùt trieån chung. Moâ hình naøy caàn ñöôïc ñaùnh giaù cao vaø ñöôïc ñeà xuaát laïi trong thôøi ñaïi cuûa chuùng ta. Xin Chuùa ban cho hoâm nay, treân traùi ñaát bò taøn phaù bôûi voâ soá xung ñoät naøy, coù moät söï ñoåi môùi, toân troïng luaät phaùp quoác teá, caùc ñieàu kieän cuûa nôi töøng laø hoøa bình Moâng Coå, töùc laø khoâng coù xung ñoät. Theo moät trong nhöõng caâu tuïc ngöõ cuûa quùi vò, "maây bay ñi, nhöng baàu trôøi vaãn coøn". Caàu mong nhöõng ñaùm maây ñen cuûa chieán tranh ñöôïc xua tan, bò cuoán ñi bôûi öôùc muoán vöõng chaéc veà moät tình huynh ñeä phoå quaùt, trong ñoù nhöõng caêng thaúng ñöôïc giaûi quyeát thoâng qua gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi, vaø caùc quyeàn cô baûn cuûa moïi ngöôøi ñöôïc baûo ñaûm! ÔÛ ñaây, treân ñaát nöôùc giaøu lòch söû vaø roäng môû naøy, chuùng ta haõy khaån caàu moùn quaø naøy töø Ñaáng Toái Cao vaø cuøng nhau noã löïc xaây döïng moät töông lai hoøa bình.
Khi böôùc vaøo moät caên ger truyeàn thoáng, aùnh maét cuûa chuùng ta höôùng leân ñieåm trung taâm cao nhaát, nôi coù moät cöûa soå troøn môû ra baàu trôøi. Toâi muoán nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa thaùi ñoä neàn taûng naøy maø truyeàn thoáng cuûa caùc baïn giuùp chuùng ta ñaùnh giaù cao: khaû naêng luoân höôùng maét leân cao. Ngöôùc maét leân trôøi - baàu trôøi xanh vónh cöûu maø caùc baïn luoân toân kính - coù nghóa laø kieân trì trong thaùi ñoä ngoan ngoaõn côûi môû vôùi giaùo huaán toân giaùo. Söï nhaïy caûm tinh thaàn saâu saéc thuoäc veà baûn saéc vaên hoùa cuûa quùi vò, vaø thaät ñuùng ñaén khi Moâng Coå phaûi laø bieåu töôïng cuûa töï do toân giaùo. Khi chieâm ngöôõng nhöõng chaân trôøi voâ bieân vaø thöa thôùt, daân toäc cuûa quùy vò ñaõ phaùt trieån moät caûm quan tinh thaàn tinh teá, phaùt sinh töø vieäc nuoâi döôõng söï im laëng vaø noäi taâm. Söï huøng vó trang troïng cuûa voâ soá hieän töôïng töï nhieân xung quanh quùi vò ñaõ laøm naûy sinh moät caûm giaùc kyø dieäu, mang ñeán söï ñôn giaûn vaø tieát kieäm, öa thích nhöõng gì thieát yeáu vaø khaû naêng taùch rôøi khoûi nhöõng gì khoâng coù. ÔÛ ñaây, toâi nghó ñeán moái ñe doïa do tinh thaàn tieâu duøng mang laïi maø ngaøy nay, ngoaøi vieäc taïo ra nhöõng baát coâng lôùn, coøn daãn ñeán moät naõo traïng caù nhaân chuû nghóa, ít quan taâm ñeán ngöôøi khaùc vaø nhöõng truyeàn thoáng ñuùng ñaén ñaõ ñöôïc thieát laäp. Khi caùc toân giaùo vaãn ñaët neàn taûng treân di saûn tinh thaàn nguyeân thuûy cuûa mình vaø khoâng bò hö hoûng bôûi nhöõng sai leäch giaùo phaùi, thì chuùng toû ra laø nhöõng choã döïa ñaùng tin caäy trong vieäc xaây döïng caùc xaõ hoäi laønh maïnh vaø thònh vöôïng, trong ñoù caùc tín ñoà noã löïc ñaûm baûo raèng söï chung soáng hoøa bình vaø taàm nhìn xa veà chính trò ngaøy caøng ñöôïc ñaët ôû vò trí ngaøy caøng phuïc vuï ích chung hôn. Ñoàng thôøi, chuùng coøn töôïng tröng cho söï baûo veä choáng laïi moái ñe doïa tham nhuõng quyû quyeät, thöïc teá laø moái ñe doïa nghieâm troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa baát cöù coäng ñoàng nhaân baûn naøo; tham nhuõng laø keát quaû cuûa moät naõo traïng vò lôïi vaø voâ ñaïo ñöùc ñaõ laøm ngheøo caû nöôùc. Ñuùng vaäy, tham nhuõng laøm ngheøo ñi toaøn boä caùc quoác gia. Ñoù laø daáu hieäu cuûa moät taàm nhìn khoâng nhìn leân baàu trôøi vaø chaïy troán khoûi nhöõng chaân trôøi roäng lôùn cuûa tình huynh ñeä, thay vaøo ñoù trôû neân kheùp kín vaø chæ quan taâm ñeán lôïi ích rieâng cuûa mình.
Ngöôïc laïi, nhieàu nhaø laõnh ñaïo thôøi xöa cuûa quùi vò ñaõ daïy quùi vò phaûi luoân nhìn leân cao vaø vaøo khung caûnh roäng lôùn. Hoï ñaõ chöùng toû moät khaû naêng phi thöôøng trong vieäc tích hôïp nhöõng tieáng noùi vaø kinh nghieäm khaùc nhau, keå caû töø quan ñieåm toân giaùo. Moät thaùi ñoä toân troïng vaø hoøa giaûi ñaõ ñöôïc theå hieän ñoái vôùi söï ña daïng cuûa caùc truyeàn thoáng thieâng lieâng, nhö ñöôïc chöùng kieán bôûi caùc nôi thôø phöôïng khaùc nhau - bao goàm caû moät ñòa ñieåm Kitoâ giaùo - ñöôïc baûo toàn ôû coá ñoâ Kharakhorum. Keát quaû laø, gaàn nhö töï nhieân laø quùi vò ñaõ ñaït ñöôïc quyeàn töï do tö töôûng vaø toân giaùo hieän ñaõ ñöôïc ghi trong Hieán phaùp cuûa quùi vò. Sau khi boû laïi ñaèng sau, khoâng ñoå maùu, heä tö töôûng voâ thaàn voán cho raèng noù coù theå loaïi boû toân giaùo, coi ñoù laø moät trôû ngaïi cho söï phaùt trieån, quùi vò ñaõ thöøa nhaän vaø toân troïng taàm quan troïng cô baûn cuûa söï hôïp taùc haøi hoøa giöõa caùc tín ñoà thuoäc caùc toân giaùo khaùc nhau, moãi ngöôøi, töø caùc quan ñieåm ñaëc thuø cuûa rieâng mình, goùp phaàn vaøo söï tieán boä veà ñaïo ñöùc vaø tinh thaàn.
Veà phöông dieän naøy, coäng ñoàng Coâng Giaùo Moâng Coå vui möøng tieáp tuïc ñoùng goùp xöùng ñaùng. Treân thöïc teá, chính taïi moät caên ger maø caùch ñaây hôn ba möôi naêm moät chuùt, coäng ñoàng Coâng Giaùo ñaõ baét ñaàu cöû haønh ñöùc tin cuûa mình, vaø Nhaø thôø Chính toøa hieän nay, toïa laïc taïi thaønh phoá vó ñaïi naøy, gôïi nhôù ñeán hình daïng cuûa moät caên ger. Ñaây laø nhöõng daáu hieäu cho thaáy coäng ñoàng Coâng Giaùo mong muoán chia seû cuoäc soáng vaø coâng vieäc cuûa mình, treân tinh thaàn phuïc vuï coù traùch nhieäm vaø huynh ñeä, vôùi ngöôøi daân Moâng Coå, cuõng laø ngöôøi daân cuûa mình. Vì lyù do naøy, toâi haøi loøng khi thaáy coäng ñoàng naøy, duø nhoû beù vaø kín ñaùo, chia seû moät caùch nhieät tình vaø cam keát vaøo quaù trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc baèng caùch truyeàn baù vaên hoùa lieân ñôùi, vaên hoùa toân troïng phoå quaùt vaø vaên hoùa ñoái thoaïi lieân toân, vaø baèng caùch laøm vieäc cho coâng lyù, hoaø bình vaø hoaø hôïp xaõ hoäi. Toâi hy voïng raèng, nhôø luaät phaùp coù taàm nhìn xa vaø chuù yù ñeán nhöõng nhu caàu cuï theå, ngöôøi Coâng Giaùo ñòa phöông, ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa nhöõng ngöôøi nam nöõ thaùnh hieán, phaàn lôùn, nhaát thieát phaûi ñeán töø caùc quoác gia khaùc, seõ coù theå, luoân luoân vaø khoâng gaëp khoù khaên gì, ñeå ñoùng goùp veà maët nhaân baûn vaø tinh thaàn cho Moâng Coå, vì lôïi ích cuûa ngöôøi daân naøy. Caùc cuoäc ñaøm phaùn hieän ñang dieãn ra ñeå quy ñònh moät thoûa thuaän song phöông giöõa Moâng Coå vaø Toøa thaùnh laø moät phöông tieän quan troïng ñeå ñaït ñöôïc nhöõng ñieàu kieän caàn thieát cho vieäc theo ñuoåi caùc hoaït ñoäng thoâng thöôøng maø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo tham gia. Ngoaøi khía caïnh toân giaùo ñaëc bieät cuûa vieäc thôø phöôïng, nhöõng ñieàu naøy coøn bao goàm nhieàu saùng kieán nhaèm phuïc vuï söï phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän, ñöôïc thöïc hieän khoâng ít trong caùc lónh vöïc giaùo duïc, y teá, trôï giuùp xaõ hoäi, nghieân cöùu vaø phaùt trieån vaên hoùa. Nhöõng saùng kieán naøy laøm chöùng roõ raøng cho tinh thaàn khieâm toán, huynh ñeä vaø lieân ñôùi cuûa Tin Möøng Chuùa Gieâsu, con ñöôøng duy nhaát maø ngöôøi Coâng Giaùo ñöôïc môøi goïi ñi theo trong cuoäc haønh trình maø hoï chia seû vôùi moïi daân toäc.
Phöông chaâm ñöôïc löïa choïn cho Haønh trình naøy - Cuøng Hy Voïng - phaùt bieåu khaù roõ tieàm naêng baåm sinh cuûa haønh trình chuùng ta ñang cuøng nhau thöïc hieän treân tinh thaàn toân troïng laãn nhau vaø hôïp taùc theo ñuoåi lôïi ích chung. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, vôùi tö caùch laø moät toå chöùc coå xöa hieän dieän ôû haàu heát moïi quoác gia treân theá giôùi, laø hieän thaân cuûa moät truyeàn thoáng taâm linh, moät truyeàn thoáng cao quyù vaø hieäu quaû ñaõ goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån cuûa toaøn theå caùc quoác gia trong nhieàu lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi, töø khoa hoïc ñeán vaên hoïc, töø ngheä thuaät tôùi ñôøi soáng chính trò, xaõ hoäi. Toâi chaéc chaén raèng ngöôøi Coâng Giaùo Moâng Coå seõ tieáp tuïc saün saøng coáng hieán söï ñoùng goùp xöùng ñaùng cuûa mình cho vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi thònh vöôïng vaø an toaøn, trong vieäc ñoái thoaïi vaø hôïp taùc vôùi taát caû nhöõng ngöôøi khaùc ñang sinh soáng treân maûnh ñaát vó ñaïi ñöôïc baàu trôøi oâm hoân naøy.
"Haõy gioáng nhö baàu trôøi". Baèng nhöõng lôøi naøy, moät nhaø thô noåi tieáng ñaõ khuyeán khích chuùng ta vöôït leân treân söï phuø du cuûa caùc söï kieän traàn theá vaø baét chöôùc beà roäng tinh thaàn ñöôïc bieåu töôïng baèng baàu trôøi trong xanh bao la maø chuùng ta chieâm ngöôõng ôû Moâng Coå. Ngaøy nay, vôùi tö caùch laø nhöõng ngöôøi haønh höông vaø khaùch môøi ôû ñaát nöôùc coù raát nhieàu ñieàu ñeå coáng hieán cho theá giôùi naøy, chuùng ta cuõng muoán chaáp nhaän lôøi môøi ñoù vaø bieán noù thaønh nhöõng daáu hieäu cuï theå cuûa loøng traéc aån, ñoái thoaïi vaø taàm nhìn chung cho töông lai. Caàu mong caùc thaønh phaàn khaùc nhau cuûa xaõ hoäi Moâng Coå, ñöôïc ñaïi dieän raát toát ôû ñaây, tieáp tuïc coáng hieán cho theá giôùi veû ñeïp vaø söï cao quyù cuûa daân toäc ñoäc ñaùo naøy. Baèng caùch naøy, gioáng nhö chöõ vieát doïc truyeàn thoáng cuûa quùi vò, öôùc gì quùi vò luoân "chính tröïc" trong noã löïc giaûm bôùt noãi ñau khoå to lôùn cuûa con ngöôøi xung quanh mình, nhaéc nhôû moïi ngöôøi veà phaåm giaù cuûa moãi con ngöôøi, ñöôïc môøi goïi soáng trong ngoâi nhaø traàn theá cuûa chuùng ta baèng caùch ñoùn nhaän baàu trôøi. Bayarlalaa! [caûm ôn quùi vò!]