Ñöùc Thaùnh cha
leân ñöôøng vieáng thaêm Moâng Coå
Ñöùc Thaùnh cha leân ñöôøng vieáng thaêm Moâng Coå.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Roma (RVA News 01-09-2023) - Chieàu ngaøy 31 thaùng Taùm naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ rôøi Roma, leân ñöôøng thöïc hieän chuyeán toâng du thöù 43 cuûa ngaøi, cho tôùi ngaøy 04 thaùng Chín naêm 2023, taïi Moâng Coå, moät quoác gia to lôùn veà dieän tích, nhöng daân cö ít oûi vaø soá tín höõu Coâng giaùo thuoäc haøng thaáp nhaát theá giôùi. Cuoäc vieáng thaêm coù khaåu hieäu laø "Cuøng nhau hy voïng", nhö ñöôïc in trong Logo cuûa chuyeán ñi.
Theo thoùi quen, tröôùc moïi cuoäc toâng du ôû nöôùc ngoaøi, chieàu thöù Tö, ngaøy 30 thaùng Taùm naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ ñeán caàu nguyeän taïi Ñeàn thôø Ñöùc Baø Caû, tröôùc aûnh Ñöùc Meï laø phaàn roãi cuûa daân Roma, ñeå xin ôn phuø trôï vaø phoù thaùc cho Meï Thieân Chuùa chuyeán ñi cuûa ngaøi. Ñaây laø laàn thöù 111 Ñöùc Thaùnh cha ñeán caàu nguyeän taïi Ñeàn thôø naøy.
Taïi phi tröôøng
Ñöùc Thaùnh cha ñaõ töø Vatican tôùi phi tröôøng quoác teá Fiumicino cuûa thaønh Roma luùc quaù 6 giôø chieàu vaø ñaùp chuyeán bay cuûa haõng Ita Airway nhö thöôøng leä. Cuøng ñi vôùi ngaøi treân chuyeán bay, coù khoaûng 30 ngöôøi thuoäc ñoaøn tuøy tuøng, trong ñoù coù Ñöùc Hoàng y Quoác vuï khanh Parolin, cuøng vôùi hai vò Toång giaùm muïc Phuï taù: Ñöùc Toång giaùm muïc Pena, ngöôøi Venezuela, ñaëc traùch toång vuï, vaø Ñöùc Toång giaùm muïc Paul Gallagher, ngöôøi Anh, ñaëc traùch ngoaïi giao, Ñöùc Hoàng y Antonio Tagle, ngöôøi Philippines, Quyeàn Toång tröôûng Boä Loan baùo Tin möøng. Vaø nhö thöôøng leä coù haøng chuïc kyù giaû quoác teá cuøng ñi.
Vaøi neùt veà ñaát nöôùc veà Giaùo hoäi Coâng giaùo Moâng Coå
Moâng Coå roäng hôn moät trieäu 560 ngaøn caây soá vuoâng, gaáp naêm laàn Vieät Nam vaø laø quoác gia roäng thöù 19 treân theá giôùi, nhöng daân soá chæ coù khoaûng ba trieäu 400 ngaøn ngöôøi, trong ñoù gaàn moät nöûa, töùc laø moät trieäu 400 ngaøn ngöôøi, sinh soáng taïi thuû ñoâ Ulanbator.
Theo Nieân giaùm naêm 2022 cuûa Toøa Thaùnh, Phuû doaõn Toâng toøa Ulanbator bao truøm toaøn theå laõnh thoå Moâng Coå vaø chæ coù 1,360 tín höõu Coâng giaùo, thuoäc taùm giaùo xöù, hai giaùo hoï. Nhaân söï cuûa Giaùo hoäi ñòa phöông, ngoaøi Ñöùc Hoàng y Phuû doaõn Giorgio Marengo, ngöôøi YÙ, cuõng laø vò hoàng y treû nhaát theá giôùi, môùi 49 tuoåi (1974), chæ coù naêm linh muïc giaùo phaän, trong soá naøy coù hai linh muïc baûn xöù, 19 linh muïc doøng, 35 nöõ tu, 28 tu huynh, taát caû ñeàu laø caùc thöøa sai nöôùc ngoaøi. Ngoaøi caùc giaùo xöù, hoï coøn hoaït ñoäng taïi 10 tröôøng hoïc, 54 toå chöùc töø thieän, soá ngöôøi ñöôïc röûa toäi trong naêm laø 37 ngöôøi.
Ngoaøi ra, theo thoáng keâ cuûa Toå chöùc baùc aùi "Trôï giuùp caùc Giaùo hoäi ñau khoå", 53% daân Moâng Coå laø tín ñoà Phaät giaùo Taây Taïng, 39% laø ngöôøi voâ thaàn, 3% theo Hoài giaùo, 3% theo ñaïo phaùp thuaät (samanismo) vaø chæ coù 2% theo Kitoâ giaùo thuoäc caùc heä phaùi khaùc nhau, töùc laø khoaûng 34,000 ngöôøi, trong ñoù, neáu tröø ñi gaàn 1,400 tín höõu Coâng giaùo, thì 62,000 ngöôøi coøn laïi thuoäc caùc heä phaùi Tin laønh hoaëc Chính thoáng. Trong thöïc teá, caùc giaùo só Kitoâ taïi Moâng Coå haàu heát ñeàu laø ngöôøi nöôùc ngoaøi vaø caùc nhaø truyeàn ñaïo Tin laønh hoaït ñoäng raát maïnh ñeå thu phuïc caùc tín ñoà, khaùc haún phöông phaùp loan baùo Tin möøng cuûa Coâng giaùo. Vì theá, nhaø nöôùc Moâng Coå tìm caùch haïn cheá. Hoï chæ caáp thò thöïc cö truù ngaén haïn cho caùc thöøa sai, töùc laø chæ ñöôïc ôû trong nöôùc chín thaùng moãi naêm, vaø sau ñoù phaûi ra khoûi nöôùc ba thaùng, sau ñoù xin thò thöïc trôû laïi, nhöng ñieàu naøy khoâng luoân luoân chaéc chaén. Toøa Thaùnh hy voïng coù theå ñoái thoaïi vôùi nhaø nöôùc Moâng Coå veà vaán ñeà naøy.
Cuõng neân noùi theâm raèng thuû ñoâ Ulanbator bò coi laø moät trong nhöõng thaønh phoá oâ nhieãm nhaát, theo Toå chöùc Söùc khoûe theá giôùi, nhö phuùc trình hoài naêm 2018 cho thaáy: khoâng khí taïi ñaây bò coi laø nguy hieåm cho söùc khoûe cuûa treû em.
Söï oâ nhieãm naøy moät phaàn phaùt xuaát töø caùc khu ñònh cö bao quanh thaønh phoá, khu vöïc goïi laø Quaän Ger: taïi ñaây caùc gia ñình ngheøo ñoát than thoâ mua chôï ñen, cuõng nhö caùc voû baùnh xe, caùc chai nhöïa vaø nhöõng ñoà pheá thaûi khaùc trong nhaø cuûa hoï, goïi laø Yurt, ñeå söôûi aám trong muøa ñoâng giaù buoát. 4 nhaø maùy than ôû Ulanbator cuõng laøm gia taêng tình traïng oâ nhieãm.
Toå chöùc söùc khoûe theá giôùi noùi raèng khoùi buïi ñoäc ôû thaønh phoá laøm cho phoåi cuûa caùc treû em taïi ñaây hoaït ñoäng 40% thaáp hôn so vôùi caùc treû em ôû mieàn queâ. Moät nghieân cöùu taïi moät nhaø thöông ôû Moâng Coå cho thaáy con soá nhöõng vuï saûy thai ôû thuû ñoâ nöôùc naøy taêng 3.6%. Tröôùc tình traïng ñoù, töø naêm 2019 chính phuû caám ñoát than thoâ, nhöng thaønh phoá naøy vaãn tieáp tuïc phaûi chòu haäu quaû cuûa khoâng khí oâ nhieãm.
Moâng Coå coù nhieàu khoaùng saûn, keå caû Uranium, ñoàng, vaøng vaø caùc ñaát quyù khaùc, Nhieàu coâng ty nöôùc ngoaøi, trong ñoù coù Nhaät, Myõ, vaø Trung Quoác coù caùc lieân doanh khai thaùc moû ôû Moâng Coå.
(CNA 28-8-2023)