Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
göûi Ñaïi hoäi Tình Baèng höõu giöõa caùc Daân toäc naêm 2023
Toaøn vaên Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ göûi Ñaïi hoäi Tình Baèng höõu giöõa caùc Daân toäc naêm 2023.
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP. chuyeån dòch Vieät ngöõ
Vatican (WHÑ 20-08-2023) - Hoâm 18 thaùng 08 naêm 2023, Phoøng Baùo chí Toaø thaùnh ñaõ coâng boá Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ göûi caùc Tham döï vieân Ñaïi hoäi Tình Baèng höõu giöõa caùc Daân toäc laàn thöù 44, vôùi chuû ñeà "Söï hieän höõu cuûa con ngöôøi laø moät tình baèng höõu voâ taän", seõ dieãn ra taïi Rimini, Baéc YÙ, töø ngaøy 20 ñeán 25 thaùng 08 naêm 2023.
Laø Ñaïi hoäi thöôøng nieân töø naêm 1980, do Phong traøo Hieäp thoâng vaø Giaûi phoùng (the Communion and Liberation Movement) toå chöùc vaøo cuoái thaùng 8 taïi thò traán bieån Rimini, neân thöôøng ñöôïc goïi laø "Ñaïi hoäi Rimini". Thu huùt söï moät soá löôïng lôùn tín höõu, chöông trình cuûa Ñaïi hoäi bao goàm caùc Thaùnh leã, caùc buoåi hoäi thaûo, vaø nhieàu hoaït ñoäng khaùc nhau cho caùc caù nhaân, gia ñình vaø treû em.
Döôùi ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc Ñöùc Hoàng y Pietro Parolin, Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh kyù ngaøy 29 thaùng 07 naêm 2023:
Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ,
ñöôïc kyù bôûi Ñöùc Hoàng Y Pietro Parolin, Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh
göûi Caùc Tham Döï Vieân Ñaïi hoäi Tình Baèng höõu giöõa caùc Daân toäc laàn thöù 44
[Rimini, ngaøy 20-25. 08. 2023]
Vatican, ngaøy 29. 07. 2023
Kính göûi Ñöùc Cha Nicoloø Anselmi,
Giaùm muïc Rimini
Kính thöa Ñöùc cha,
Naêm nay, Ñöùc Thaùnh Cha laïi moät laàn nöõa uûy thaùc cho Ñöùc cha Söù ñieäp ngaøi daønh cho nhöõng ngöôøi toå chöùc vaø tham döï vieân Ñaïi hoäi Tình Baèng höõu giöõa caùc Daân toäc, trong khi thaät khoâng may, chieán tranh vaø chia reõ gieo raéc thuø haän, sôï haõi trong taâm hoàn, vaø nhöõng ngöôøi khaùc bieät thöôøng bò coi laø ñoái thuû. Truyeàn thoâng vôùi ñaëc tính toaøn caàu vaø phoå bieán, khieán thaùi ñoä thònh haønh naøy trôû thaønh moät naõo traïng xem söï khaùc bieät döôøng nhö laø nhöõng trieäu chöùng cuûa haønh ñoäng thuø ñòch, vaø xaûy ra moät loaïi beänh dòch cuûa söï thuø ñòch.
Trong boái caûnh naøy, chuû ñeà cuûa Ñaïi hoäi coù veû raát maïnh meõ: "Söï hieän höõu cuûa con ngöôøi laø moät tình baèng höõu voâ taän". Maïnh meõ vì chuû ñeà naøy roõ raøng ñi ngöôïc laïi xu höôùng, trong moät thôøi ñaïi bò ñaùnh daáu bôûi chuû nghóa caù nhaân vaø söï thôø ô, taïo ra söï coâ ñoäc cuõng nhö nhieàu hình thöùc loaïi boû ngöôøi khaùc.
Ñaây laø moät tình traïng maø chuùng ta khoâng theå töï mình thoaùt ra ñöôïc. Nhaân loaïi luoân coù kinh nghieäm veà ñieàu naøy: chaúng ai coù theå töï cöùu mình. Vì theá, vaøo moät thôøi ñieåm cuï theå trong lòch söû, Thieân Chuùa ñaõ ñi böôùc tröôùc: "Ngaøi sai Con cuûa Ngaøi ñeán, Ngaøi ban taëng Con cuûa Ngaøi, Ngaøi chia seû Con cuûa Ngaøi, vaø Ngaøi giao noäp Con cuûa Ngaøi cho chuùng ta ñeå chuùng ta hoïc ñöôïc con ñöôøng cuûa tình huynh ñeä, vaø cuûa söï töï hieán. Moät caùch döùt khoaùt, Thieân Chuùa môû ra moät chaân trôøi môùi; Ngaøi laø moät lôøi môùi laøm saùng toû bieát bao hoaøn caûnh bò loaïi tröø, tan raõ, kheùp kín, vaø coâ laäp. Ngaøi laø lôøi phaù vôõ söï im laëng cuûa tình traïng coâ ñoäc" (Baøi giaûng taïi Asuncioùn, Paraguay, ngaøy 12. 07. 2015).
Chính Chuùa Gieâsu töï giôùi thieäu mình nhö moät ngöôøi baïn: "Thaày khoâng goïi anh em laø toâi tôù nöõa... nhöng Thaày goïi anh em laø baïn höõu" (Ga 15, 15). Thaàn Khí cuûa Ñöùc Kitoâ Phuïc Sinh ñaõ chieán thaéng noãi coâ ñôn baèng vieäc ban taëng cho con ngöôøi tình baèng höõu cuûa Ngöôøi, nhö moät aân suûng thuaàn khieát. Don Giussani nhaéc laïi ñieàu naøy vôùi nhöõng lôøi gôïi yù cho chuû ñeà cuûa Ñaïi hoäi naêm nay: "Nôi hoàng aân naøy, söï coâ ñoäc cuûa con ngöôøi bò xoùa tan. Traûi nghieäm cuûa con ngöôøi khoâng coøn laø söï baát löïc tuyeät voïng nöõa, maø laø söï nhaän thöùc vaø moät khaû naêng traøn ñaày nghò löïc [...]. Söùc maïnh cuûa con ngöôøi laø moät Ñaáng khaùc, söï chaéc chaén cuûa con ngöôøi laø moät Ñaáng khaùc: söï hieän höõu laø moät cuoäc ñoái thoaïi saâu xa, söï coâ ñoäc bò xoùa boû taän goác reã trong moïi khoaûnh khaéc cuûa cuoäc soáng. [...] Söï hieän höõu cuûa con ngöôøi laø moät tình baèng höõu voâ taän" (The Journey to Truth is an Experience, Milan 2006, 108, 109).
Ngoû lôøi vôùi giôùi treû, Ñöùc Thaùnh Cha ñeà cao giaù trò cuûa tình baèng höõu ñích thöïc, voán môû roäng con tim: "Nhöõng ngöôøi baïn trung thaønh... cuõng laø phaûn aùnh tình yeâu cuûa Chuùa, söï hieän dieän dòu daøng vaø an uûi cuûa Ngaøi trong cuoäc ñôøi chuùng ta. Traûi nghieäm veà tình baèng höõu daïy chuùng ta côûi môû, thaáu hieåu, vaø quan taâm ñeán ngöôøi khaùc, thoaùt ra khoûi söï thoaûi maùi vaø coâ laäp cuûa chính mình ñeå chia seû cuoäc soáng vôùi ngöôøi khaùc" (Toâng huaán Christus vivit, 151). Vaø chuùng ta coù theå keát hôïp ñieàu naøy vôùi moät suy tö khaùc cuûa Don Giussani: "Baûn chaát ñích thöïc söï cuûa tình baèng höõu laø cuøng nhau soáng töï do ñoái vôùi soá phaän. Khoâng theå coù tình baïn giöõa chuùng ta, chuùng ta khoâng theå goïi mình laø baïn höõu, neáu chuùng ta khoâng yeâu meán soá phaän cuûa nhau treân heát moïi söï, treân moïi lôïi nhuaän" (Attraverso la compagnia dei credenti, Milano 2021, 184).
Thaùi ñoä côûi môû vôùi ngöôøi khaùc nhö moät ngöôøi anh em laø moät trong nhöõng ñaëc neùt noåi baät cuûa trieàu ñaïi giaùo hoaøng, cuûa chöùng taù, vaø giaùo huaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: "Tình yeâu thöông daønh cho ngöôøi khaùc# thuùc ñaåy chuùng ta möu caàu ñieàu toát ñeïp nhaát cho cuoäc soáng cuûa hoï. Chæ khi vun troàng loaïi töông quan naøy chuùng ta môùi coù theå taïo ñöôïc tình baèng höõu xaõ hoäi khoâng loaïi tröø vaø tình huynh ñeä môû ra cho heát moïi ngöôøi" (Thoâng ñieäp Fratelli tutti, 94). Chính tình baèng höõu xaõ hoäi, maø Ñöùc Thaùnh Cha tieáp tuïc ñeà nghò nhö laø cô hoäi duy nhaát ngay caû trong nhöõng tình huoáng kòch tính nhaát - ngay caû khi ñoái dieän vôùi chieán tranh: "Khi moät coäng ñoàng coù ñöôïc tình baèng höõu xaõ hoäi chaân chính, thì ñaây chính laø ñieàu kieän ñeå coäng ñoàng ñoù thöïc söï môû ra ñoùn nhaän moïi ngöôøi" (sñd., 99).
Luaät cuûa tình baèng höõu ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu thieát laäp vôùi nhöõng lôøi naøy: "Khoâng ai coù tình thöông lôùn hôn tình thöông cuûa ngöôøi hy sinh maïng soáng mình cho baïn höõu" (Ga 15, 13). Vì vaäy, Ñöùc Thaùnh Cha yeâu caàu caùc Kitoâ höõu vaø taát caû moïi ngöôøi nam nöõ thieän chí ñöøng laøm ngô tröôùc tieáng keâu thaáu ñeán Thieân Chuùa töø theá giôùi naøy cuûa chuùng ta. Nhöõng baøi phaùt bieåu thoâi thì chöa ñuû; maø caàn phaûi coù "nhöõng haønh vi cuï theå" vaø "nhöõng löïa choïn chung" nhaèm xaây döïng moät neàn vaên hoùa hoøa bình nôi moãi ngöôøi chuùng ta thaáy mình ñang soáng: "Hoøa giaûi vôùi caùc thaønh vieân trong gia ñình, baïn beø vaø haøng xoùm, caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi laøm toån thöông chuùng ta, nhaän ra vaø giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi tuùng thieáu, noùi nhöõng lôøi bình an ôû tröôøng hoïc, ñaïi hoïc hoaëc trong xaõ hoäi, "xöùc daàu" cho nhöõng ngöôøi caûm thaáy coâ ñôn baèng söï gaàn guõi cuûa chuùng ta" (Dieãn vaên daønh cho Hoäi nghò Theá giôùi veà Tình huynh ñeä Nhaân loaïi "Khoâng ñôn ñoäc", ngaøy moàng 10. 06. 2023). Ñaây laø con ñöôøng maø moïi ngöôøi ñeàu coù theå ñi, vaø Giaùo hoäi khoâng bao giôø meät moûi khuyeán khích chuùng ta daán thaân treân loä trình naøy, vaø kieân cöôøng thöïc haønh ñöùc tính nhaân baûn vaø Kitoâ cao caû naøy.
Caùc baïn thaân meán, ñaây chaúng phaûi laø söï ñoùng goùp maø Ñaïi hoäi Tình Baèng höõu giöõa caùc Daân toäc ñaõ coá gaéng thöïc hieän trong lòch söû hôn 40 naêm cuûa mình hay sao? Trôû thaønh moät nôi cuûa tình baèng höõu giöõa caùc caù vò vaø caùc daân toäc, môû ra nhöõng loä trình gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi. Trong thôøi khaéc lòch söû ñaày khoù khaên naøy, Ñöùc Thaùnh Cha khuyeán khích anh chò em haõy saün saøng cho moät "tình baèng höõu beàn vöõng" - bôûi vì tình baèng höõu naøy ñöôïc xaây döïng trong Chuùa Kitoâ vaø treân ñaù taûng Pheâroâ - khoâng bao giôø thaát baïi, haõy saün saøng naém baét ñieàu toát ñeïp maø baát cöù ai cuõng coù theå mang laïi cho cuoäc soáng cuûa moïi ngöôøi, bôûi vì "caùc neàn vaên hoùa khaùc khoâng phaûi laø 'keû thuø' maø chuùng ta caàn phaûi chieán ñaáu ñeå baûo veä mình, maø laø nhöõng phaûn aùnh khaùc nhau trong kho taøng phong phuù voâ taän cuûa ñôøi soáng con ngöôøi" (Thoâng ñieäp Fratelli tutti, 147).
Chính vôùi traûi nghieäm phaøm nhaân cuûa mình, maø chuùng ta chia seû vôùi moïi ngöôøi, baát keå hoï thuoäc veà truyeàn thoáng vaên hoùa vaø toân giaùo naøo, neàn taûng maø treân ñoù traûi nghieäm veà tình baèng höõu xaây döïng neân lòch söû coù theå beùn reã, nhö Ñöùc Beâneâñictoâ XVI ñaõ noùi: "Söï gaëp gôõ cuûa caùc neàn vaên hoùa laø khaû thi bôûi vì con ngöôøi, baát chaáp moïi khaùc bieät veà lòch söû vaø caáu truùc xaõ hoäi, vaãn laø moät vaø cuøng moät höõu theå. Tuy nhieân, höõu theå duy nhaát laø con ngöôøi naøy, ñöôïc chaân lyù chaïm ñeán trong chieàu saâu cuûa söï hieän höõu cuûa mình" (Christ, Faith and the Challenge of Cultures, ngaøy moàng 03. 03. 1993).
Bieát bao tình baïn ñaõ ñöôïc phaùt sinh ngay taïi caùc phieân hoïp cuûa Rimini trong caùc laàn Ñaïi hoäi! Nhö Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh, "nhöõng tình baèng höõu chaân chính [...] naûy sinh, vaø sau ñoù nhö theå chuùng ñöôïc vun ñaép. Ñeán möùc ñeå cho ngöôøi khaùc böôùc vaøo cuoäc ñôøi toâi" (Phoûng vaán vôùi FM Millenium 106.7, thaùng 09. 2015). Ñaây laø moät ñònh nghóa thaät ñeïp veà tình baèng höõu, caàn ñöôïc thöïc haønh nhieàu hôn nöõa: Haõy ñeå ngöôøi khaùc böôùc vaøo cuoäc ñôøi cuûa baïn.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ hy voïng raèng Ñaïi hoäi Tình Baèng höõu giöõa caùc Daân toäc seõ tieáp tuïc coå voõ neàn vaên hoùa gaëp gôõ, môû ra cho taát caû moïi ngöôøi, khoâng loaïi tröø ai, bôûi vì nôi moãi ngöôøi ñeàu phaûn chieáu veà Chuùa Cha, Ñaáng "ban cho moïi ngöôøi söï soáng, hôi thôû vaø moïi söï" (Cv 17, 25). Öôùc mong sao moãi tham döï vieân hoïc ñöôïc moät chuùt ñeå tieáp caän ngöôøi khaùc theo caùch cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng "luoân ñöa tay ra, luoân tìm caùch naâng ñôõ, laøm cho con ngöôøi ñöôïc chöõa laønh, ñöôïc haïnh phuùc, vaø gaëp gôõ Thieân Chuùa" (Baøi Giaùo Lyù, ngaøy moàng 07. 08. 2019). Ñöôïc nhö theá, tình baèng höõu xaõ hoäi vaø tình baèng höõu giöõa caùc daân toäc coù theå phaùt trieån.
Kính thöa Ñöùc cha, nhöõng ngöôøi toå chöùc, nhöõng tình nguyeän vieân, vaø taát caû nhöõng ai seõ tham gia Ñaïi hoäi, Ñöùc Thaùnh Cha xin nhôù caàu nguyeän cho ngaøi, vaø ngaøi öu aùi ban pheùp laønh Toaø thaùnh cho quyù vò.
Veà phaàn mình, toâi xin göûi nhöõng lôøi chuùc toát ñeïp vaø thaønh coâng nhaát cuûa saùng kieán, vaø nhaân cô hoäi naøy, toâi cuõng xin khaúng ñònh söï quí troïng chaân thaønh nhaát cuûa toâi.
Traân troïng,
Hoàng Y Pietro Parolin
Quoác vuï khanh Toaø Thaùnh
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va (18. 08. 2023)
(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)