Baøi giaûng cuûa Ñöùc Phanxicoâ trong giôø Kinh Chieàu
vôùi haøng Giaùm Muïc, linh muïc, tu só nam nöõ, chuûng sinh
vaø nhaân vieân muïc vuï Boà Ñaøo Nha
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Phanxicoâ trong giôø Kinh Chieàu vôùi haøng Giaùm Muïc, linh muïc, tu só nam nöõ, chuûng sinh vaø nhaân vieân muïc vuï Boà Ñaøo Nha.
Vuõ Vaên An
Lisbon (VIetCatholic News 03-08-2023) - Trong ngaøy ñaàu tieân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ taïi Lisbon, Boà Ñaøo Nha, ngaøi ñaõ tôùi Mosteiro dos Jeroùnimos, (Lisbon), ñeå ñoïc Kinh Chieàu vôùi haøng Giaùm Muïc, linh muïc, tu só nam nöõ, chuûng sinh vaø nhaân vieân muïc vuï Boà Ñaøo Nha. Trong buoåi Kinh Chieàu naøy, ngaøi ñaõ trình baày baøi giaûng sau ñaây, baûn dòch Vieät ngöõ döïa vaøo baûn tieáng Anh do Toøa Thaùnh cung caáp:
Anh em Giaùm muïc thaân meán,
Caùc linh muïc, phoù teá, caùc tu só nam nöõ, caùc chuûng sinh thaân meán,
Caùc nhaân vieân muïc vuï thaân meán,
Anh chò em thaân meán, chaøo anhh chò em buoåi toái!
Toâi vui möøng ñöôïc hieän dieän vôùi anh chò em, khoâng chæ ñeå traûi nghieäm Ngaøy Giôùi treû Theá giôùi cuøng vôùi raát nhieàu ngöôøi treû, maø coøn ñeå chia seû haønh trình giaùo hoäi cuûa chính anh chò em, nhöõng thaùch thöùc vaø hy voïng cuûa anh chò em. Toâi caûm ôn Ñöùc Giaùm Muïc Joseù Ornelas Carvalho vì nhöõng lôøi toát ñeïp cuûa ngaøi. Toái hoâm nay, toâi muoán cuøng anh chò em caàu nguyeän, ñeå, nhö Ñöùc Giaùm Muïc ñaõ noùi, cuøng vôùi nhöõng ngöôøi treû tuoåi, chuùng ta coù theå maïnh daïn naém laáy "giaác mô veà Thieân Chuùa vaø höôùng tôùi söï tham gia vui veû, quaûng ñaïi vaø bieán ñoåi, cho Giaùo hoäi vaø cho nhaân loaïi". Ñaây khoâng phaûi laø troø ñuøa. Noù laø moät chöông trình.
Toâi thaáy mình ñaém chìm trong veû ñeïp cuûa ñaát nöôùc anh chò em, moät vuøng ñaát giao thoa giöõa quaù khöù vaø töông lai, moät nôi coù truyeàn thoáng coå xöa vaø nhöõng thay ñoåi lôùn lao, ñöôïc toâ ñieåm bôûi nhöõng thung luõng xanh töôi vaø nhöõng baõi bieån vaøng ñoái dieän vôùi veû ñeïp voâ bieân cuûa ñaïi döông voán taïo bieân giôùi cho Boà Ñaøo Nha. Ñieàu naøy khieán toâi nghó ñeán vieäc caùc moân ñeä ñöôïc keâu goïi ñaàu tieân: nhöõng ngöôøi ñöôïc Chuùa Gieâsu keâu goïi treân bôø bieån Galileâ. Toâi muoán döøng laïi ôû lôøi keâu goïi ñoù, moät lôøi nhaéc nhôû chuùng ta veà ñieàu chuùng ta vöøa nghe trong baøi ñoïc ngaén cuûa caùc Kinh Chieàu naøy: Chuùa ñaõ cöùu chuùng ta vaø keâu goïi chuùng ta, khoâng theo coâng vieäc cuûa chuùng ta nhöng theo aân suûng cuûa Ngöôøi (x. 2 Tim 1:9). Ñaây laø tröôøng hôïp trong ñôøi soáng cuûa nhöõng moân ñeä ñaàu tieân khi Chuùa Gieâsu ñi ngang qua "thaáy hai chieác thuyeàn ôû bôø hoà. Nhöõng ngöôøi ñaùnh caù ñaõ ra khoûi thuyeàn vaø ñang giaët löôùi" (Lc 5:2). Luùc ñoù, Chuùa Gieâsu xuoáng thuyeàn cuûa Simong vaø sau khi giaûng daïy ñaùm ñoâng, Ngöôøi ñaõ thay ñoåi cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi ñaùnh caù ñoù baèng caùch môøi hoï ra choã nöôùc saâu maø thaû löôùi. Chuùng ta laäp töùc ghi nhaän söï töông phaûn: nhöõng ngöôøi ñaùnh caù rôøi thuyeàn ñeå giaët löôùi, nghóa laø laøm saïch vaø söûa chöõa chuùng, roài sau ñoù, trôû veà nhaø, trong khi Chuùa Gieâsu leân thuyeàn vaø môøi goïi hoï thaû löôùi baét caù. Chuùng ta thaáy söï khaùc bieät: caùc moân ñeä ra khoûi thuyeàn, trong khi Chuùa Gieâsu leân thuyeàn; hoï muoán caát löôùi ñi, trong khi Ngöôøi muoán hoï thaû löôùi xuoáng bieån moät laàn nöõa ñeå ñaùnh baét.
Ñeå baét ñaàu, nhöõng ngöôøi ñaùnh caù ñang ra khoûi thuyeàn ñeå giaët löôùi. Chuùa Gieâsu nhìn thaáy ñieàu naøy vaø döøng laïi. Tröôùc ñoù ít laâu, Ngöôøi ñaõ baét ñaàu rao giaûng trong hoäi ñöôøng Nadareùt, nhöng daân laøng ñaõ ñuoåi Ngöôøi ra khoûi thaønh vaø thaäm chí coøn tìm caùch gieát Ngöôøi (x. Lc 4:28-30). Sau ñoù, Ngöôøi rôøi khu vöïc thaùnh thieâng vaø baét ñaàu rao giaûng lôøi Chuùa cho moïi ngöôøi, treân nhöõng con phoá nôi nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø cuøng thôøi vôùi Ngöôøi soáng vaø laøm vieäc haøng ngaøy. Chuùa Kitoâ muoán mang söï gaàn guõi cuûa Thieân Chuùa vaøo chính nhöõng nôi choán vaø hoaøn caûnh trong ñoù, con ngöôøi soáng, laøm vieäc vaø hy voïng, ñoâi khi giöõ maõi caùc thaát baïi vaø thieáu soùt trong quaù khöù cuûa hoï, gioáng nhö nhöõng ngöôøi ñaùnh caù ñaõ laøm vieäc suoát ñeâm maø khoâng baét ñöôïc gì. Chuùa Gieâsu thoâng caûm nhìn Simong vaø caùc baïn ñoàng haønh, nhöõng ngöôøi meät moûi vaø thaát voïng, ñang giaët löôùi theo thoùi quen, cam chòu söï kieän laø hoï seõ trôû veà nhaø tay khoâng.
Coù nhöõng luùc trong haønh trình giaùo hoäi cuûa chuùng ta, chuùng ta coù theå caûm thaáy moät söï meät moûi töông töï, khi chuùng ta döôøng nhö chæ naém ñöôïc nhöõng taám löôùi troáng roãng. Meät moûi. Ai ñoù ñaõ töøng noùi: "Toâi sôï khi ngöôøi toát trôû neân meät moûi". Vaøo nhöõng thôøi ñieåm khi chuùng ta nghó chuùng ta chæ giöõ ñöôïc nhöõng chieác löôùi troáng roãng. Khoâng coù gì laï khi caûm thaáy nhö vaäy ôû caùc quoác gia coù truyeàn thoáng Kitoâ giaùo coå xöa, bò vuøi daäp bôûi nhöõng thay ñoåi xaõ hoäi vaø vaên hoùa vaø ngaøy caøng ñöôïc ñaùnh daáu bôûi chuû nghóa theá tuïc, söï thôø ô vôùi Thieân Chuùa vaø ngaøy caøng xa rôøi vieäc thöïc haønh ñöùc tin. Ñaây laø moái nguy hieåm cuûa moät tính theá gian ngaøy moät gia taêng. Noù thöôøng bò gia troïng bôûi söï thaát voïng hoaëc töùc giaän maø vôùi chuùng, moät soá ngöôøi nhìn Giaùo hoäi, ñoâi khi do chöùng taù keùm coûi cuûa chuùng ta vaø nhöõng vuï tai tieáng laøm hoen oá khuoân maët cuûa Giaùo hoäi vaø keâu goïi chuùng ta tieán haønh moät cuoäc thanh taåy khieâm toán, lieân tuïc, baét ñaàu baèng tieáng keâu thoáng thieát cuûa caùc naïn nhaân, nhöõng ngöôøi phaûi luoân ñöôïc chaáp nhaän vaø laéng nghe. Baát cöù khi naøo chuùng ta caûm thaáy naûn loøng (vaø ôû ñaây moãi chuùng ta coù theå nghó ñeán nhöõng luùc chuùng ta caûm thaáy naûn loøng), chuùng ta coù theå caûm thaáy muoán rôøi boû con thuyeàn vaø sa vaøo löôùi cam chòu vaø bi quan. Thay vaøo ñoù, chuùng ta haõy tin töôûng raèng Chuùa Gieâsu tieáp tuïc naém tay chuùng ta, naâng ñôõ naøng daâu yeâu daáu cuûa Ngöôøi. Chuùng ta haõy daâng leân Chuùa nhöõng cuoäc chieán ñaáu vaø nöôùc maét cuûa chuùng ta, ñeå cuøng nhau ñaùp öùng nhöõng nhu caàu muïc vuï vaø thieâng lieâng, vôùi con tim roäng môû vaø tìm ra nhöõng con ñöôøng môùi ñeå theo Ngöôøi. Khi chuùng ta caûm thaáy chaùn naûn, duø coá yù hay khoâng, chuùng ta "ruùt lui", chuùng ta böôùc luøi khoûi loøng nhieät thaønh toâng ñoà, baét ñaàu ñaùnh maát noù vaø trôû thaønh "nhöõng vieân chöùc phoøng aùo". Thaät buoàn bieát bao khi moät ngöôøi taän hieán cuoäc ñôøi mình cho Thieân Chuùa laïi trôû thaønh moät "vieân chöùc", chaúng hôn gì moät quaûn trò vieân. Thöïc ñaùng buoàn.
Ngay sau khi caùc toâng ñoà ra khoûi thuyeàn ñeå giaët löôùi, Chuùa Gieâsu xuoáng thuyeàn vaø goïi hoï thaû löôùi moät laàn nöõa. Vaøo nhöõng luùc chaùn naûn, khi chuùng ta muoán "ruùt lui", chuùng ta haõy ñeå cho Chuùa Gieâsu leân thuyeàn moät laàn nöõa, vôùi söï phaán khôûi cuûa thuôû ban ñaàu, moät söï phaán khích phaûi ñöôïc laáy laïi, taùi sinh vaø laøm cho soáng laïi. Ngöôøi ñeán vôùi chuùng ta giöõa caûm giaùc coâ ñôn vaø khuûng hoaûng cuûa chuùng ta, ñeå giuùp chuùng ta baét ñaàu laïi. Neàn linh ñaïo cuûa nhöõng khôûi ñaàu môùi. Ñöøng sôï ñieàu naøy. Vì cuoäc soáng laø theá: chuùng ta thaát baïi vaø chuùng ta baét ñaàu laïi, chuùng ta meät moûi vaø chuùng ta tìm thaáy nieàm vui môùi. Chuùng ta ñaët tay mình vaøo baøn tay Chuùa Gieâsu. Hoâm nay cuõng vaäy, Ngöôøi ñöùng ôû beán bôø cuoäc ñôøi chuùng ta, ñeå laøm soáng laïi nieàm hy voïng cuûa chuùng ta vaø noùi vôùi chuùng ta, nhö Ngöôøi ñaõ noùi vôùi Simong vaø nhöõng ngöôøi khaùc: "Haõy ra khôi maø thaû löôùi ñaùnh caù" (Lc 5: 4). Vaø khi chuùng ta maát höùng thuù, chuùng ta tìm ra haøng ngaøn lyù do ñeå khoâng haï löôùi, vaø ñaëc bieät laø söï cam chòu uû ruõ nhö con saâu aên vaøo linh hoàn. Anh chò em thaân meán, chaéc chaén chuùng ta ñang soáng trong nhöõng thôøi kyø khoù khaên, chuùng ta bieát ñieàu ñoù, nhöng Chuùa ñang hoûi Giaùo hoäi naøy: "Caùc con muoán rôøi thuyeàn vaø chìm ñaém trong thaát voïng, hay caùc con muoán ñeå Ta böôùc vaøo vaø cho pheùp nhöõng ñieàu môùi meû trong lôøi noùi cuûa Ta moät laàn nöõa naém tay laùi? Ngöôøi ñang hoûi anh chò em, hôõi caùc linh muïc, caùc tu só nam nöõ, caùc giaùm muïc: Anh chò em chæ muoán gìn giöõ quaù khöù ñaõ khuaát sau löng anh chò em, hay anh chò em muoán moät laàn nöõa thaû löôùi moät caùch nhieät tình ñeå ñaùnh baét?" Ñoù laø ñieàu maø Chuùa ñang yeâu caàu chuùng ta: laøm soáng laïi loøng nhieät thaønh "khoâng ngôi nghæ" cuûa chuùng ta ñoái vôùi vieäc loan baùo Tin Möøng.
Khi chuùng ta trôû thaønh nhöõng taïo vaät cuûa thoùi quen vaø trôû neân nhaøm chaùn, vaø söù meänh trôû thaønh moät "coâng vieäc", thì ñoù laø luùc chuùng ta môû loøng ñoùn nhaän tieáng goïi thöù hai cuûa Chuùa Gieâsu, vì Ngöôøi khoâng ngöøng keâu goïi chuùng ta. Ngöôøi keâu goïi chuùng ta leân ñöôøng; Ngöôøi goïi chuùng ta laøm laïi chính chuùng ta. Ñöøng sôï tieáng goïi thöù hai naøy cuûa Chuùa Gieâsu. Ñoù khoâng phaûi laø aûo töôûng: Ngöôøi cöù goõ cöûa nhaø chuùng ta. Vaø chuùng ta coù theå noùi raèng chuùng ta traûi qua moät söï boàn choàn "toát" khi chuùng ta ñeå mình bò loâi cuoán bôûi tieáng goïi thöù hai naøy cuûa Chuùa Gieâsu. Moät söï boàn choàn toát laønh, maø söï bao la cuûa ñaïi döông mang ñeán cho anh chò em, hôõi nhöõng ngöôøi baïn Boà Ñaøo Nha thaân meán: moät ñoäng löïc ñeå leân ñöôøng töø bôø bieån, khoâng phaûi ñeå chinh phuïc theá giôùi - hay chæ ñôn giaûn laø ñeå caâu caù bacalos - maø ñeå laøm cho theá giôùi haân hoan nhaåy möøng trong nieàm vui an uûi cuûa Tin Möøng. ÔÛ ñaây chuùng ta coù theå nghó ñeán nhöõng lôøi cuûa moät trong nhöõng nhaø truyeàn giaùo vó ñaïi cuûa anh chò em, Cha Antoùnio Vieira, ñöôïc goïi laø "Paiacu", "Ngöôøi Cha vó ñaïi". Ngaøi töøng noùi raèng Thieân Chuùa ñaõ cho anh chò em moät vuøng ñaát nhoû ñeå anh chò em sinh ra nhöng baèng caùch baét anh chò em nhìn ra ñaïi döông, Ngöôøi ñaõ cho anh chò em caû moät theá giôùi ñeå cheát cho: "Moät vuøng ñaát nhoû ñeå sinh ra; caû theá giôùi ñeå cheát cho; sinh ra ôû Boà Ñaøo Nha, cheát cho caû theá giôùi" (A. VIEIRA, Baøi giaûng, taäp III, t. VII, Porto, 1959, tr. 69). Moät laàn nöõa haï löôùi vaø oâm laáy toaøn theá giôùi vôùi nieàm hy voïng do Tin Möøng mang laïi: ñoù laø ñieàu chuùng ta ñöôïc keâu goïi thöïc hieän! Ñaây khoâng phaûi laø luùc ñeå döøng laïi, vaø boû cuoäc, ñeå keùo con thuyeàn vaøo bôø hay nhìn laïi. Chuùng ta khoâng ñöôïc chaïy troán khoûi hieän taïi vì sôï haõi, hoaëc nöông töïa vaøo nhöõng hình thöùc vaø thöïc haønh cuûa quaù khöù. Baây giôø laø thôøi gian aân suûng Thieân Chuùa ban ñeå maïnh daïn dong buoàm ra bieån rao giaûng Tin Möøng vaø truyeàn giaùo.
Tuy nhieân, ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, chuùng ta cuõng caàn ñöa ra moät soá quyeát ñònh. Toâi muoán chæ ra ba trong soá nhöõng quyeát ñònh ñoù, ñöôïc gôïi höùng bôûi Tin Möøng.
Ñaàu tieân, ra vuøng nöôùc saâu. Vôùi loøng duõng caûm. Ñöøng do döï! Ra vuøng nöôùc saâu. Ñeå haï löôùi moät laàn nöõa, chuùng ta phaûi leân ñöôøng vaø boû laïi sau löng nhöõng bôø bieån thaát voïng vaø söùc ì cuûa chuùng ta; chuùng ta phaûi boû laïi ñaèng sau noãi tieác nhôù môø nhaït, tính yeám theá vaø söï mæa mai thöôøng buûa vaây chuùng ta khi ñoái dieän vôùi caùc khoù khaên. Noãi tieác nhôù môø nhaït, tính yeám theá vaø mæa mai. Chuùng ta haõy xeùt laïi löông taâm cuûa mình veà ñieåm naøy. Ñeå laáy laïi söï phaán khích, giôø ñaây trong "phieân baûn thöù hai", tröôûng thaønh hôn vaø laø keát quaû cuûa nhöõng thaát baïi vaø meät moûi. Khoâng deã ñeå coù ñöôïc moät höùng thuù tröôûng thaønh. Tuy nhieân, ñieàu ñoù phaûi ñöôïc thöïc hieän neáu chuùng ta muoán chuyeån töø thaùi ñoä baïi traän sang ñöùc tin, nhö oâng Simong, ngöôøi sau khi vaát vaû suoát ñeâm trong voâ voïng, ñaõ coù theå noùi: "Con seõ thaû löôùi theo lôøi Thaày" (Lc 5:5). Tuy nhieân, phoù thaùc moãi ngaøy cho Chuùa vaø lôøi cuûa Ngöôøi, lôøi noùi thoâi thì chöa ñuû; caàu nguyeän nhieàu cuõng laø ñieàu caàn thieát.
ÔÛ ñaây toâi muoán ñaët moät caâu hoûi maø moïi ngöôøi coù theå traû lôøi trong loøng mình: Toâi caàu nguyeän nhö theá naøo? Nhö moät keû "blah, blah, blah", nöûa meâ nöûa tænh tröôùc nhaø taïm vì khoâng bieát thöa chuyeän vôùi Chuùa nhö theá naøo. Toâi coù caàu nguyeän khoâng? Laøm theá naøo ñeå toâi caàu nguyeän? Chæ trong söï toân thôø, chæ trong söï hieän dieän cuûa Chuùa, chuùng ta môùi thöïc söï khaùm phaù laïi sôû thích vaø nieàm ñam meâ truyeàn giaûng Tin Möøng cuûa mình. Thaät kyø laï, chuùng ta ñaõ ñaùnh maát lôøi caàu nguyeän toân thôø; vaø taát caû moïi ngöôøi, linh muïc, giaùm muïc nam nöõ thaùnh hieán, caàn phuïc hoài khaû naêng thinh laëng tröôùc maët Chuùa. Meï Teâreâsa [thaønh Calcutta], baän roän vôùi bao nhieâu ñieàu trong cuoäc soáng, khoâng bao giôø lô laø vieäc toân thôø, ngay caû nhöõng luùc ñöùc tin cuûa Meï bò lung lay vaø Meï töï hoûi khoâng bieát taát caû coù ñuùng khoâng. Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu cuõng traûi qua moät khoaûnh khaéc taêm toái töông töï. Khi caàu nguyeän, chuùng ta vöôït qua côn caùm doã thi haønh "thöøa taùc vuï hoaøi nhôù vaø tieác nuoái". Moät laàn, trong moät tu vieän, coù moät nöõ tu - ñieàu naøy thöïc söï ñaõ dieãn ra - phaøn naøn veà ñuû moïi ñieàu. Toâi queân teân sô aáy, nhöng caùc nöõ tu khaùc goïi sô aáy laø "Sister Lamentation" [sô ta thaùn]. Ñaõ bao nhieâu laàn chuùng ta bieán söï böïc boäi vaø thaát voïng cuûa mình thaønh nhöõng lôøi phaøn naøn! Moät khi chuùng ta töø boû nhöõng lôøi phaøn naøn ñoù, chuùng ta tìm thaáy söùc maïnh ñeå moät laàn nöõa daán thaân vaøo vuøng nöôùc saâu, khoâng yù thöùc heä, khoâng coù tính theá gian: tính theá gian thieâng lieâng chieám laáy chuùng ta vaø laøm naûy sinh chuû nghóa giaùo só trò. Moät chuû nghóa giaùo só trò khoâng nhöõng cuûa giaùo só, vì caùc giaùo daân bò giaùo só hoùa coøn teä hôn giaùo só. Chuû nghóa giaùo só trò ñoù laø söï huûy hoaïi cuûa chuùng ta. Nhö moät baäc thaày taâm linh vó ñaïi ñaõ töøng noùi, tính theá gian thieâng lieâng - voán kích ñoäng chuû nghóa giaùo só trò - laø moät trong nhöõng ñieàu xaáu xa nhaát coù theå xaûy ra trong Giaùo hoäi. Chuùng ta caàn vöôït qua nhöõng khoù khaên cuûa mình maø khoâng coù yù thöùc heä, khoâng coù tính theá gian, ñöôïc thuùc ñaåy bôûi moät öôùc muoán duy nhaát: Tin Möøng ñöôïc rao giaûng cho moïi ngöôøi.
Treân con ñöôøng naøy, baûn thaân anh chò em ñaõ coù nhieàu thí duï. Thaáy xung quanh chuùng ta coù raát nhieàu ngöôøi treû, toâi muoán ñeà caäp ñeán moät ngöôøi treû ñeán töø Lisbon, Thaùnh Gioan Brito, moät ngöôøi treû goác ôû nôi naøy, caùch ñaây haøng theá kyû, giöõa muoân vaøn khoù khaên, ñaõ giong buoàm ñeán AÁn Ñoä vaø baét ñaàu noùi vaø aên maëc gioáng nhö daân chuùng ôû nhöõng nôi ngaøi ñeán, ñeå noùi cho hoï bieát veà Chuùa Gieâsu. Chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi thaû löôùi trong nhöõng ngaøy naøy vaø ñoái thoaïi vôùi moïi ngöôøi, ñeà xuaát söù ñieäp Tin Möøng, ngay caû khi noù lieân heä ñeán nguy cô gaëp moät soá baõo toá. Gioáng nhö nhöõng ngöôøi treû tuoåi töø khaép nôi treân theá giôùi ñeán ñaây ñeå ñöông ñaàu vôùi nhöõng con soùng khoång loà, chuùng ta cuõng phaûi duõng caûm leân ñöôøng. Thaät vaäy, chuùng ta khoâng bao giôø phaûi sôï bieån khôi, vì giöõa nhöõng côn baõo toá vaø nhöõng côn gioù ngöôïc chieàu, Chuùa Gieâsu ñeán gaëp chuùng ta vaø phaùn: "Haõy yeân loøng, chính ta ñaây; ñöøng sôï" (Mt 14:27). Chuùng ta coù kinh nghieäm naøy bao nhieâu laàn? Moãi ngöôøi chuùng ta coù theå töï traû lôøi caâu hoûi ñoù trong loøng mình. Vaø neáu chuùng ta khoâng coù noù, ñoù laø vì moät caùi gì ñoù ñaõ thaát baïi trong côn baõo toá.
Quyeát ñònh thöù hai: laøm vieäc vôùi nhau trong vieäc cung caáp chaêm soùc muïc vuï. Cuøng nhau. Trong Tin Möøng, Chuùa Gieâsu trao cho Pheâroâ nhieäm vuï thaû löôùi ôû choã nöôùc saâu, nhöng sau ñoù, khi noùi ôû soá nhieàu, Ngöôøi noùi vôùi nhöõng ngöôøi khaùc: "Haõy thaû löôùi xuoáng" (Lc 5:4). Thaùnh Pheâroâ höôùng daãn con taøu, nhöng nhöõng ngöôøi khaùc ñang ôû treân taøu vaø taát caû hoï ñöôïc goïi ñeå haï löôùi. Cuøng nhau. Vaø khi ñaùnh ñöôïc meû caù lôùn, hoï khoâng nghó raèng mình coù theå laøm moät mình, hoaëc coi moùn lôïi laø sôû höõu vaø taøi saûn rieâng cuûa mình, nhöng, nhö Tin Möøng cho chuùng ta bieát, "hoï ñaõ ra hieäu cho caùc baïn ôû thuyeàn khaùc ñeán vaø giuùp hoï" (Lc 5:7). Baèng caùch naøy, hoï chôû ñaày hai thuyeàn chöù khoâng phaûi moät. "Moät" noùi vôùi chuùng ta veà söï coâ ñoäc, chæ quan taâm ñeán baûn thaân, aûo töôûng veà söï töï cung töï caáp, trong khi "hai" noùi veà moái quan heä. Giaùo hoäi laø ñoàng nghò: Giaùo hoäi laø söï hieäp thoâng, hoã trôï laãn nhau vaø ñoàng haønh. Ñoù laø muïc tieâu cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng hieän taïi, seõ coù phieân hoïp chung ñaàu tieân vaøo thaùng 10. Treân con thuyeàn cuûa Giaùo hoäi, phaûi coù choã cho taát caû moïi ngöôøi: taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi ñeàu ñöôïc keâu goïi leân thuyeàn ñeå haï löôùi, tham gia caùch caù nhaân vaøo vieäc rao giaûng Tin Möøng. Ñöøng queân chöõ naøy: vôùi nhau! Baát cöù khi naøo noùi veà vieäc môû ra nhöõng vieãn caûnh toâng ñoà, Toâi ñeàu voâ cuøng xuùc ñoäng bôûi ñoaïn Tin Möøng trong ñoù tieäc cöôùi cuûa ngöôøi con trai ñaõ ñöôïc chuaån bò saün saøng, vaø moïi ngöôøi khoâng ñeán döï. Vaäy Chuùa, chuû tieäc, noùi gì? "Haõy ra caùc ñöôøng lôùn vaø caùc neûo ñöôøng, ñem taát caû moïi ngöôøi: keû beänh taät, keû maïnh khoûe, giaø treû, ngöôøi coâng chính cuõng nhö keû toäi loãi. Moïi ngöôøi!" Ñöøng bieán Giaùo hoäi thaønh moät traïm haûi quan, löïa choïn ai ñöôïc vaøo ai khoâng. Taát caû, vôùi cuoäc soáng dó vaõng, toäi loãi cuûa hoï, nhö hoï voán laø theá, tröôùc Chuùa, nhö hoï voán laø theá, tröôùc cuoäc ñôøi. Taát caû moïi ngöôøi. Chuùng ta ñöøng coù caùc nhaø haûi quan trong Giaùo hoäi.
Ñaây laø moät thaùch thöùc lôùn, nhaát laø trong nhöõng hoaøn caûnh trong ñoù caùc linh muïc vaø tu só bò aùp löïc naëng neà vì soá löôïng cuûa hoï ít hôn vaø nhu caàu muïc vuï ngaøy caøng taêng. Maëc duø vaäy, chuùng ta coù theå xem ñaây laø moät cô hoäi ñeå thu huùt, vôùi loøng nhieät thaønh huynh ñeä vaø söï saùng taïo muïc vuï laønh maïnh, caùc tín höõu giaùo daân. Do ñoù, maïng löôùi cuûa caùc moân ñeä ñaàu tieân coù theå ñoùng vai troø nhö moät hình aûnh cuûa Giaùo hoäi, voán laø moät "maïng löôùi caùc moái quan heä", nhaân baûn, thieâng lieâng vaø muïc vuï. Khi thieáu ñoái thoaïi, ñoàng traùch nhieäm vaø tham gia, Giaùo hoäi trôû neân giaø coãi. Toâi xin dieãn ñaït nhö sau: khoâng bao giôø coù moät Giaùm muïc maø khoâng coù caùc linh muïc vaø daân Chuùa cuûa mình; khoâng bao giôø laø moät linh muïc maø khoâng coù anh em linh muïc cuûa mình; vaø taát caû chuùng ta cuøng nhau, vôùi tö caùch laø Giaùo hoäi - linh muïc, tu só nam nöõ vaø giaùo daân - khoâng bao giôø thieáu ngöôøi khaùc, khoâng bao giôø khoâng coù theá giôùi. Chaéc chaén laø khoâng coù tính theá gian, nhöng khoâng phaûi laø khoâng coù theá giôùi. Trong Giaùo hoäi, chuùng ta giuùp ñôõ laãn nhau, hoã trôï laãn nhau vaø chuùng ta caûm thaáy mình ñöôïc keâu goïi truyeàn baù baàu khí huynh ñeä xaây döïng beân ngoaøi nhöõng böùc töôøng cuûa chính chuùng ta. Veà vaán ñeà naøy, Thaùnh Pheâroâ noùi vôùi chuùng ta raèng chuùng ta laø nhöõng vieân ñaù soáng ñöôïc xaây döïng neân ngoâi nhaø thieâng lieâng (x. 1Pr 2:5). Toâi muoán noùi theâm raèng anh chò em, tín höõu Boà Ñaøo Nha, cuõng laø moät "calcada"; anh chò em laø nhöõng vieân ñaù quyù cuûa væa heø thaân thieän vaø röïc rôõ maø Tin Möøng caàn böôùc ñi treân ñoù: khoâng theå thieáu duø chæ moät vieân ñaù, neáu khoâng söï vaéng maët cuûa noù seõ ñöôïc ghi nhaän ngay. Ñaây laø Giaùo Hoäi maø, vôùi söï trôï giuùp cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta ñöôïc keâu goïi xaây döïng!
Cuoái cuøng, quyeát ñònh thöù ba: trôû thaønh nhöõng ngöôøi ñaùnh caù nam vaø nöõ. Ñöøng sôï. Ñaây khoâng phaûi laø thöïc haønh caûi ñaïo; ñoù laø coâng boá söù ñieäp ñaày thaùch ñoá cuûa Tin Möøng. Chuùa Gieâsu duøng hình aûnh ñeïp ñeõ ñoù: nhöõng ngöôøi ñaùnh caù nam nöõ. Chuùa Gieâsu trao phoù cho caùc moân ñeä söù maïng ra khôi theá gian. Trong Kinh thaùnh, bieån thöôøng ñöôïc coi laø aùm aûnh cuûa nhöõng theá löïc ñoäc aùc vaø baát lôïi maø con ngöôøi khoâng coù khaû naêng kieåm soaùt. Vì vaäy, trôû thaønh "nhöõng ngöôøi ñaùnh caù nam nöõ" vaø keùo hoï ra khoûi nöôùc coù nghóa laø giuùp hoï trôû veà nôi hoï ñaõ ra xa, cöùu hoï khoûi söï döõ ñang ñe doïa laán aùt hoï, hoài sinh hoï khoûi moïi hình thöùc cuûa caùi cheát. Nhöng laøm ñieàu naøy maø khoâng coù chuû tröông caûi ñaïo, nhöng vôùi tình yeâu. Moät trong nhöõng daáu hieäu cuûa moät soá phong traøo giaùo hoäi ñang gaëp khoù khaên laø vieäc caûi ñaïo. Khi moät phong traøo giaùo hoäi hay moät giaùo phaän, moät giaùm muïc, moät linh muïc, moät nöõ tu hay moät giaùo daân daán thaân vaøo vieäc caûi ñaïo, ñoù khoâng phaûi laø Kitoâ giaùo. Kitoâ giaùo laø môøi goïi, chaøo ñoùn, giuùp ñôõ, nhöng khoâng caûi ñaïo. Tin Möøng laø lôøi loan baùo veà söï soáng giöõa vöïc thaúm söï cheát, veà töï do giöõa voøng xoaùy noâ leä, veà aùnh saùng trong boùng toái saâu thaúm. Theo lôøi cuûa Thaùnh Ambroâsioâ, "caùc phöông tieän ñöôïc söû duïng trong vieäc ñaùnh caù cuûa caùc toâng ñoà gioáng nhö nhöõng chieác löôùi: vì löôùi khoâng gieát ñöôïc con caù maø giöõ cho noù ñöôïc soáng; hoï loâi noù töø vöïc saâu ra aùnh saùng" (Exp. Luc. IV, 68-79). Coù quaù nhieàu boùng toái trong xaõ hoäi ngaøy nay, cuõng nhö ôû Boà Ñaøo Nha naøy, ôû khaép moïi nôi. Chuùng ta döôøng nhö ñaõ maát ñi caûm giaùc nhieät huyeát, duõng khí ñeå öôùc mô, nghò löïc ñöông ñaàu vôùi thöû thaùch vaø nieàm tin vaøo töông lai; vaø vì vaäy chuùng ta cheøo thuyeàn giöõa nhöõng nghi ngôø vaø baát oån, ñaëc bieät laø baát oån veà kinh teá, tình baïn xaõ hoäi ngheøo naøn vaø thieáu hy voïng. Vôùi tö caùch laø Giaùo hoäi, chuùng ta ñöôïc giao phoù nhieäm vuï ra khôi trong vuøng bieån naøy vaø thaû löôùi Tin Möøng, khoâng chæ tay, khoâng buoäc toäi, nhöng mang ñeán cho nhöõng ngöôøi nam nöõ cuûa thôøi ñaïi chuùng ta moät lôøi ñeà nghò veà söï soáng, söï soáng cuûa Chuùa Gieâsu. Chuùng ta ñöôïc môøi goïi mang ñeán cho hoï söï côûi môû cuûa Tin Möøng, môøi hoï ñeán döï tieäc, ñeán vôùi moät xaõ hoäi ña vaên hoùa; mang ñeán söï gaàn guõi cuûa Chuùa Cha cho nhöõng hoaøn caûnh ngaøy caøng baáp beânh vaø ngheøo ñoùi, ñaëc bieät laø nôi giôùi treû. Mang tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ ñeán baát cöù nôi naøo caùc gia ñình mong manh vaø caùc moái quan heä bò toån thöông. Truyeàn nieàm vui cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn vaøo nôi söï chaùn naûn vaø thuyeát ñònh meänh ngöï trò. Nhö moät trong nhöõng taùc giaû cuûa anh chò em ñaõ vieát: "Ñeå ñeán ñöôïc caùi voâ haïn, vaø toâi tin raèng ngöôøi ta coù theå ñeán ñöôïc ñoù, chuùng ta caàn moät coång an toaøn, chæ moät coång thoâi, ñeå töø ñoù höôùng tôùi caùi Voâ haïn" (F. PESSOA, Livro do Desassossego, Lisbon, 1998, 247). Chuùng ta haõy mô veà Giaùo hoäi ôû Boà Ñaøo Nha nhö moät "beán caûng an toaøn" cho taát caû nhöõng ai ñang phaûi ñoái ñaàu vôùi nhöõng khoù khaên, nhöõng vuï ñaém taøu vaø nhöõng côn baõo toá cuûa cuoäc ñôøi!
Anh chò em thaân meán: vôùi taát caû anh chò em, giaùo daân, tu só, linh muïc vaø giaùm muïc, toâi noùi vôùi taát caû moïi ngöôøi: Ñöøng sôï, haõy thaû löôùi. Ñöøng voäi buoäc toäi - noùi vôùi moïi ngöôøi, "ñaây laø moät toäi loãi" hoaëc "ñaây khoâng phaûi laø moät toäi loãi". Haõy ñeå moïi ngöôøi ñeán, chuùng ta coù theå noùi chuyeän sau, nhöng tröôùc tieân hoï neân nghe lôøi môøi goïi cuûa Chuùa Gieâsu; söï aên naên ñeán sau, söï gaàn guõi vôùi Chuùa Gieâsu ñeán sau. Laøm ôn, ñöøng bieán Giaùo hoäi thaønh moät nhaø haûi quan: ôû ñoù nhöõng ngöôøi coâng chính, nhöõng ngöôøi coù cuoäc soáng neà neáp, nhöõng ngöôøi keát hoân ñaøng hoaøng, coù theå vaøo, trong khi nhöõng ngöôøi khaùc vaãn ôû beân ngoaøi. Khoâng. Ñoù khoâng phaûi laø Giaùo hoäi. Ngöôøi coâng chính vaø toäi nhaân, toát vaø xaáu: moïi ngöôøi, moïi ngöôøi, moïi ngöôøi. Vaø sau ñoù, caàu xin Chuùa giuùp chuùng ta giaûi quyeát moïi vieäc. Nhöng moi ngöôøi.
Toâi xin chaân thaønh caûm ôn caùc anh chò em ñaõ laéng nghe toâi, ñieàu naøy haún ñaõ raát nhaøm chaùn! Toâi caûm ôn anh chò em vì taát caû nhöõng gì anh chò em laøm, vaø vì taám göông cuûa anh chò em, ñaëc bieät laø taám göông aån giaáu cuûa anh chò em vaø söï kieân trì cuûa anh chò em trong vieäc thöùc daäy moãi ngaøy ñeå baét ñaàu laïi hoaëc tieáp tuïc nhöõng gì anh chò em ñaõ baét ñaàu. Caûm ôn vì söï giuùp ñôõ cuûa anh chò em! Toâi phoù thaùc anh chò em cho Ñöùc Meï Fatima, cho söï baûo veä an toaøn cuûa thieân thaàn Boà Ñaøo Nha vaø cho söï baûo veä cuûa caùc vò thaùnh vó ñaïi cuûa anh chò em. ÔÛ Lisbon ñaây, toâi ñaëc bieät nghó ñeán Thaùnh Antoân (ngöôøi maø ngöôøi Padua ñaõ ñaùnh caép cuûa anh chò em), moät toâng ñoà khoâng meät moûi, moät nhaø giaûng thuyeát ñaày caûm höùng vaø moät moân ñeä trung thaønh cuûa Tin Möøng, quan taâm ñeán nhöõng teä naïn cuûa xaõ hoäi vaø ñaày loøng traéc aån ñoái vôùi ngöôøi ngheøo. Xin Thaùnh Antoân caàu baàu cho anh chò em vaø mang laïi cho anh chò em nieàm vui veà moät "muøa caù kyø dieäu" môùi. Sau ñoù, anh chò em coù theå cho toâi bieát veà noù. Vaø xin anh chò em ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi. Caûm ôn anh chò em.