Söù ñieäp Ñöùc Thaùnh Cha
cho Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo laàn thöù 7 naêm 2023
Söù ñieäp Ñöùc Thaùnh Cha cho Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo laàn thöù 7 naêm 2023.
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP, chuyeån dòch Vieät ngöõ
Vatican (WHÑ 14-06-2023) - Saùng ngaøy 13 thaùng 06 naêm 2023, Phoøng baùo chí Toaø Thaùnh ñaõ coâng boá söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cho Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo laàn thöù 7, seõ ñöôïc cöû haønh vaøo Chuùa nhaät ngaøy 19 thaùng 11 naêm 2023.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhaân Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo laàn thöù 7
Chuùa Nhaät 33 Thöôøng Nieân, ngaøy 19 thaùng 11 naêm 2023.
"Ñöøng ngoaûnh maët laøm ngô vôùi baát cöù ngöôøi ngheøo khoå naøo" (Tb 4,7)
1. Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo thöôøng nieân laàn thöù VII laø moät daáu chæ phong phuù veà loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Cha vaø söï hoã trôï cho ñôøi soáng cuûa caùc coäng ñoaøn chuùng ta. Khi vieäc cöû haønh ngaøy caøng beùn reã saâu vaøo ñôøi soáng muïc vuï cuûa Giaùo hoäi, ngaøy naøy giuùp chuùng ta khaùm phaù ra taâm ñieåm cuûa Tin Möøng moät caùch môùi meû. Nhöõng noã löïc haøng ngaøy cuûa chuùng ta ñeå chaøo ñoùn ngöôøi ngheøo thì vaãn chöa ñuû. Moät doøng soâng ngheøo ñoùi lôùn ñang chaûy qua caùc thaønh phoá cuûa chuùng ta vaø daâng leân ñeán möùc traøn ngaäp; doøng soâng aáy döôøng nhö laán aùt chuùng ta, vì nhu caàu cuûa nhöõng anh chò em ñang caàu xin söï giuùp ñôõ, hoã trôï vaø lieân ñôùi cuûa chuùng ta caøng luùc caøng lôùn hôn. Vì lyù do naøy, vaøo Chuùa Nhaät tröôùc Leã Chuùa Gieâsu Kitoâ Vua Vuõ Truï, chuùng ta quy tuï quanh Baøn Tieäc cuûa Ngöôøi ñeå moät laàn nöõa laõnh nhaän töø Ngöôøi hoàng aân vaø söùc maïnh ñeå soáng cuoäc soáng khoù ngheøo vaø phuïc vuï ngöôøi ngheøo.
"Ñöøng ngoaûnh maët laøm ngô vôùi baát cöù ngöôøi ngheøo khoå naøo" (Tb 4, 7). Nhöõng lôøi naøy giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc baûn chaát chöùng taù cuûa mình. Baèng vieäc suy nieäm Saùch Tobia, moät baûn vaên Cöïu Öôùc ít ñöôïc bieát ñeán, nhöng laø moät baûn vaên haáp daãn vaø ñaày khoân ngoan, seõ giuùp chuùng ta thaám nhuaàn hôn söù ñieäp maø taùc giaû thaùnh muoán truyeàn ñaït. Moät khung caûnh cuûa cuoäc soáng gia ñình môû ra tröôùc maét chuùng ta: moät ngöôøi cha, Tobit, oâm laáy ngöôøi con trai, Tobia, saép baét ñaàu moät cuoäc haønh trình daøi. Tobit cha lo sôï raèng mình seõ khoâng bao giôø gaëp laïi con nöõa neân ñaõ ñeå laïi cho caäu "di chuùc tinh thaàn" cuûa mình. Tobit ñaõ bò truïc xuaát ñeán Niniveâ vaø hieän bò muø, vaø do ñoù, oâng ngheøo gaáp ñoâi. Tuy nhieân, Tobit luoân coù moät nieàm xaùc tín maïnh meõ, nhö ñöôïc theå hieän qua chính teân goïi cuûa oâng: "Chuùa ñaõ laø ñieàu toát laønh cuûa toâi". Laø ngöôøi kính sôï Thieân Chuùa vaø laø moät ngöôøi cha toát, Tobit muoán ñeå laïi cho con trai mình khoâng chæ laø söï giaøu coù veà vaät chaát, maø laø chöùng taù veà con ñöôøng ñuùng ñaén ñeå böôùc ñi trong cuoäc ñôøi. Vì vaäy, oâng noùi vôùi con:
"Con ôi, con haõy töôûng nhôù Ñöùc Chuùa moïi ngaøy, ñöøng coù öng phaïm toäi vaø laøm traùi meänh leänh cuûa Ngöôøi. Haõy thöïc thi coâng chính suoát moïi ngaøy ñôøi con vaø ñöøng ñi theo nhöõng neûo ñöôøng baát chính" (4, 5).
2. Chuùng ta thaáy ngay raèng ñieàu maø Tobit cha yeâu caàu con trai mình khoâng chæ ñôn giaûn laø nghó ñeán Thieân Chuùa vaø keâu caàu Ngaøi trong lôøi caàu nguyeän, maø coøn bao goàm nhöõng cöû chæ cuï theå laø laøm vieäc laønh vaø soáng coâng baèng. Vaø lôøi khuyeân caøng trôû neân roõ hôn, khi oâng noùi: "Con haõy duøng cuûa caûi boá thí cho taát caû nhöõng ai thöïc thi coâng chính, vaø khi boá thí, maét con ñöøng coù so ño" (4, 7).
Nhöõng lôøi naøy cuûa ngöôøi cha khoân ngoan khieán chuùng ta phaûi suy nghó. Thaät vaäy, chuùng ta ñöøng queân raèng Tobit ñaõ bò muø ngay sau khi thöïc hieän moät haønh ñoäng thöông xoùt. Nhö chính oâng keå laïi, cuoäc ñôøi cuûa oâng ngay töø khi coøn treû ñaõ taän tuïy laøm vieäc baùc aùi:
"Toâi cuõng ñaõ töøng roäng tay boá thí cho anh em vaø ñoàng baøo toâi, nhöõng ngöôøi cuøng ñi ñaøy vôùi toâi qua Niniveâ, ôû xöù AÙtsua [...] Côm baùnh cuûa toâi, toâi cho ngöôøi ñoùi khaùt; quaàn aùo cuûa toâi, toâi cho keû traàn truoàng; neáu thaáy ai trong soá ñoàng baøo toâi cheát vaø bò quaêng thaây ra phía sau töôøng thaønh Niniveâ, thì toâi choân caát ngöôøi ñoù" (1, 3.17).
Vì haønh ñoäng baùc aùi naøy, nhaø vua ñaõ töôùc ñoaït taát caû taøi saûn cuûa Tobit, khieán oâng rôi vaøo caûnh ngheøo khoù cuøng cöïc. Tuy nhieân, Chuùa vaãn caàn ñeán Tobit; khi ñöôïc hoài phuïc chöùc töôùc, Tobit ñaõ can ñaûm tieáp tuïc laøm nhöõng gì oâng ñaõ töøng laøm. Chuùng ta haõy laéng nghe caâu chuyeän cuûa Tobit, moät caâu chuyeän cuõng noùi vôùi chuùng ta hoâm nay.
"Ngaøy leã Nguõ Tuaàn cuûa chuùng toâi, töùc laø ngaøy leã thaùnh möøng caùc Tuaàn, ngöôøi ta doïn cho toâi moät böõa aên ngon, vaø toâi nghieâng ngöôøi xuoáng ñeå duøng böõa. Ngöôøi ta baøy baøn, doïn cho toâi nhieàu moùn. Toâi noùi vôùi Toâbia, con toâi: 'Con ôi, con haõy ñi tìm trong soá caùc anh em chuùng ta bò ñaøy ôû Niniveâ, moät ngöôøi ngheøo heát loøng töôûng nhôù Thieân Chuùa, roài daãn ngöôøi aáy veà ñaây cuøng duøng böõa vôùi cha. Naøy, con ôi, cha ñôïi con cho ñeán khi con veà'" (2, 1-2).
Seõ coù yù nghóa bieát bao neáu vaøo Ngaøy Ngöôøi Ngheøo, moái quan taâm naøy cuûa Tobit cuõng laø cuûa chính chuùng ta! Neáu chuùng ta môøi ai ñoù duøng chung böõa toái Chuùa nhaät vôùi mình, sau khi ñaõ chia seû baøn tieäc Thaùnh Theå, Thaùnh Theå maø chuùng ta cöû haønh seõ thöïc söï trôû thaønh bieåu hieän cuûa söï hieäp thoâng. Maët khaùc, neáu xung quanh baøn thôø Chuùa, chuùng ta yù thöùc raèng taát caû chuùng ta ñeàu laø anh chò em vôùi nhau, thì tình huynh ñeä naøy seõ caøng trôû neân höõu hình bieát bao khi chuùng ta chia seû böõa aên ngaøy leã cuûa mình vôùi nhöõng ngöôøi tuùng thieáu!
Tobia laøm theo lôøi cha daën, nhöng khi trôû veà, caäu mang theo thoâng tin raèng, coù moät ngöôøi ñaøn oâng ñaùng thöông bò gieát vaø quaêng ngoaøi chôï. Khoâng chaàn chöø, Tobit cha ñöùng daäy khoûi baøn vaø ñi choân ngöôøi ñaøn oâng ñoù. Veà ñeán nhaø meät löû, Tobit nguû queân ngoaøi hieân; phaân chim rôi truùng maét vaø oâng bò muø (x. 2, 1-10). Moät söï trôù treâu cuûa soá phaän: ngöôøi laøm vieäc toát vaø baát haïnh aäp ñeán vôùi hoï! Ñaây laø ñieàu chuùng ta thöôøng hay nghó, nhöng ñöùc tin daïy chuùng ta ñi saâu hôn. Chính vieäc bò muø ñaõ trôû thaønh söùc maïnh giuùp Tobit nhaän thöùc roõ hôn veà nhieàu hình thöùc ngheøo khoù xung quanh mình. Vaø Thieân Chuùa, seõ kòp thôøi ñeå khoâi phuïc thò löïc cho Tobit vaø vui möøng ñöôïc gaëp laïi con trai mình laø Tobia. Khi ngaøy ñoù ñeán, chuyeän keå laïi raèng:
"Tobit oâm choaøng laáy coå caäu, vöøa khoùc vöøa noùi: "Con ôi, cha ñaõ thaáy con! Con laø aùnh saùng cho ñoâi maét cha!" Roài oâng noùi: "Chuùc tuïng Thieân Chuùa! Chuùc tuïng Danh cao troïng cuûa Ngöôøi. Chuùc tuïng moïi thieân söù thaùnh thieän cuûa Ngöôøi! Öôùc gì Danh cao troïng cuûa Ngöôøi che chôû chuùng ta! Chuùc tuïng moïi thieân söù ñeán muoân ñôøi! Vì toâi ñaõ bò Ngöôøi ñaùnh phaït, nhöng nay laïi ñöôïc thaáy Toâbia, con toâi!"" (11, 13-14).
3. Chuùng ta coù theå thaéc maéc: Tobit ñaõ tìm thaáy can ñaûm vaø söùc maïnh noäi taâm ôû ñaâu ñeå coù theå phuïng söï Thieân Chuùa giöõa moät daân toäc ngoaïi giaùo vaø yeâu thöông ngöôøi laân caän ñeán ñoä baát chaáp tính maïng cuûa mình nhö vaäy. Caâu chuyeän cuûa Tobit laø moät ví duï phi thöôøng: Tobit laø moät ngöôøi choàng chung thuûy vaø moät ngöôøi cha chu ñaùo, oâng bò truïc xuaát khoûi queâ höông, vaø chòu nhieàu oan öùc baát coâng, bò nhaø vua baét bôù vaø bò haøng xoùm ngöôïc ñaõi. Maëc duø laø moät ngöôøi toát laønh nhöng Tobit vaãn bò thöû thaùch. Nhö Kinh Thaùnh nhieàu laàn daïy chuùng ta, Thieân Chuùa khoâng tha cho ngöôøi coâng chính khoûi nhöõng thöû thaùch. Taïi sao vaäy? Thieân Chuùa laøm ñieàu ñoù khoâng phaûi ñeå ruoàng boû chuùng ta, nhöng ñeå cuûng coá nieàm tin vaøo Ngaøi cuûa chuùng ta.
Trong thôøi gian bò thöû thaùch, Tobit khaùm phaù ra söï ngheøo naøn cuûa chính mình, vaø ñieàu naøy giuùp oâng nhaän ra nhöõng ngöôøi ngheøo khaùc. Tobit trung thaønh vôùi Luaät phaùp cuûa Thieân Chuùa vaø tuaân giöõ caùc giôùi raên, nhöng ñoái vôùi oâng, nhö theá laø chöa ñuû. Tobit coù theå cho thaáy söï quan taâm thieát thöïc ñeán ngöôøi ngheøo vì chính baûn thaân oâng ñaõ töøng traûi qua caûnh ngheøo khoù. Vì theá, nhöõng lôøi khuyeân cuûa Tobit daønh cho Tobia trôû thaønh di chuùc ñích thöïc cuûa oâng: "Ñöøng ngoaûnh maët laøm ngô vôùi baát cöù ngöôøi ngheøo khoå naøo" (4, 7). Toùm laïi, baát cöù khi naøo gaëp ngöôøi ngheøo, chuùng ta khoâng theå ngoaûnh maët laøm ngô, vì nhö vaäy seõ ngaên caûn chuùng ta gaëp ñöôïc dung nhan cuûa Chuùa Gieâsu. Chuùng ta haõy löu yù kyõ lôøi cuûa oâng: "baát cöù ngöôøi ngheøo naøo". Moãi ngöôøi trong soá hoï ñeàu laø thaân caän cuûa chuùng ta. Baát keå maøu da, ñòa vò xaõ hoäi, xuaát thaân, neáu chính toâi laø ngöôøi ngheøo, toâi môùi coù theå nhaän ra ai laø anh chò em ñang caàn ñeán söï giuùp ñôõ cuûa mình. Chuùng ta ñöôïc keâu goïi ñeå nhaän ra moïi ngöôøi ngheøo vaø moïi hình thöùc ngheøo, ruõ boû söï thôø ô vaø nhöõng lôøi baøo chöõa taàm thöôøng maø chuùng ta ñöa ra ñeå baûo veä cho haïnh phuùc haõo huyeàn cuûa mình.
4. Chuùng ta ñang soáng trong thôøi ñaïi thieáu nhaïy beùn tröôùc nhöõng nhu caàu cuûa ngöôøi ngheøo. AÙp löïc phaûi coù moät loái soáng sung tuùc ngaøy caøng taêng, trong khi tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi soáng trong caûnh ngheøo ñoùi thöôøng khoâng ñöôïc laéng nghe. Chuùng ta coù xu höôùng boû qua taát caû nhöõng gì khoâng phuø hôïp vôùi moâ hình soáng ñöôïc thieát keá tröôùc heát cho theá heä treû, nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát tröôùc söï thay ñoåi vaên hoùa ñang dieãn ra. Chuùng ta coi thöôøng nhöõng gì khoù chòu hoaëc gaây ra ñau khoå, vaø ñeà cao nhöõng phaåm chaát theå lyù nhö theå chuùng laø muïc tieâu chính cuûa cuoäc ñôøi. Thöïc teá aûo ñang laán aùt cuoäc soáng thöïc vaø hai theá giôùi ngaøy caøng hoøa quyeän laøm moät. Ngöôøi ngheøo trôû thaønh moät ñoaïn phim coù theå lay ñoäng chuùng ta trong choác laùt, nhöng khi gaëp hoï baèng xöông baèng thòt treân ñöôøng phoá, chuùng ta lieàn khoù chòu vaø ngoaûnh maët ñi. Söï voäi vaøng, hieän laø ngöôøi baïn ñoàng haønh trong cuoäc soáng haøng ngaøy, khieán chuùng ta khoâng theå döøng laïi ñeå giuùp ñôõ vaø quan taâm ñeán ngöôøi khaùc. Duï ngoân ngöôøi Samari nhaân haäu (x. Lc 10, 25-37) khoâng ñôn thuaàn laø moät caâu chuyeän cuûa quaù khöù; nhöng tieáp tuïc thaùch thöùc hieän taïi cuûa moãi chuùng ta. Thaät deã daøng ñeå uûy thaùc vieäc laøm töø thieän cho ngöôøi khaùc, nhöng ôn goïi cuûa moïi Kitoâ höõu laø tham gia moät caùch caù vò.
5. Chuùng ta haõy taï ôn Chuùa vì coù bieát bao ngöôøi nam nöõ ñang taän tuïy daán thaân cho ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi bò loaïi tröø; hoï laø nhöõng ngöôøi thuoäc moïi löùa tuoåi, vaø ñòa vò xaõ hoäi, nhöõng ngöôøi theå hieän söï caûm thoâng vaø saün saøng giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi bò gaït ra beân leà vaø nhöõng ngöôøi ñau khoå. Hoï khoâng phaûi laø nhöõng sieâu nhaân, nhöng laø nhöõng ngöôøi "haøng xoùm laùng gieàng" maø chuùng ta gaëp gôõ haøng ngaøy vaø aâm thaàm trôû neân ngheøo khoù giöõa ngöôøi ngheøo. Hoï khoâng chæ boá thí, maø coøn: laéng nghe, chuyeän troø, coá gaéng hieåu vaø ñoái phoù vôùi nhöõng tình huoáng vaø nguyeân nhaân cuûa khoù khaên. Hoï khoâng chæ löu taâm ñeán nhu caàu vaät chaát maø caû nhu caàu tinh thaàn; vaø hoï hoaït ñoäng vì söï thaêng tieán toaøn dieän cuûa con ngöôøi. Nöôùc Thieân Chuùa trôû neân hieän thöïc vaø höõu hình trong vieäc phuïc vuï quaûng ñaïi vaø voâ vò lôïi cuûa hoï; gioáng nhö haït gioáng rôi vaøo ñaát toát, beùn reã trong ñôøi soáng cuûa hoï vaø sinh hoa keát traùi doài daøo (x. Lc 8, 4-15). Loøng bieát ôn cuûa chuùng ta ñoái vôùi raát nhieàu thieän nguyeän vieân caàn ñöôïc theå hieän qua lôøi caàu nguyeän ñeå chöùng taù cuûa hoï ngaøy caøng ñôm hoa keát traùi.
6. Nhaân dòp kyû nieäm 60 naêm Thoâng ñieäp Pacem in Terris, chuùng ta caàn ghi nhôù nhöõng lôøi sau ñaây cuûa Thaùnh Giaùo hoaøng Gioan XXIII: "Moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn ñöôïc soáng, ñöôïc toaøn veïn veà thaân theå, vaø ñöôïc höôûng nhöõng phöông tieän caàn thieát cho söï phaùt trieån xöùng hôïp, cuï theå laø: thöïc phaåm, quaàn aùo, nhaø ôû, chaêm soùc y teá, nghæ ngôi vaø cuoái cuøng laø caùc dòch vuï xaõ hoäi caàn thieát. Do ñoù, moïi caù nhaân ñeàu coù quyeàn ñöôïc chaêm soùc trong tröôøng hôïp oám ñau; taøn taät do coâng vieäc; goùa buïa, vaø thaát nghieäp baét buoäc; cuõng nhö trong nhöõng tröôøng hôïp naøo khaùc khi, bò töôùc phöông tieän kieám soáng maø khoâng phaûi do loãi cuûa hoï" (ed. Carlen, No. 11).
Coøn bieát bao nhieâu vieäc caàn phaûi laøm ñeå bieán nhöõng lôøi naøy thaønh hieän thöïc, keå caû thoâng qua moät cam keát nghieâm tuùc vaø hieäu quaû töø phía caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò vaø caùc nhaø laäp phaùp! Baát chaáp nhöõng haïn cheá, vaø ñoâi khi, nhöõng thaát baïi cuûa quan ñieåm chính trò trong vieäc phaân ñònh vaø phuïc vuï coâng ích, mong sao tình lieân ñôùi vaø boå trôï tieáp tuïc phaùt trieån nôi nhieàu coâng daân tin töôûng vaøo giaù trò cuûa söï daán thaân töï nguyeän phuïc vuï ngöôøi ngheøo. Chaéc chaén caàn phaûi thuùc giuïc, thaäm chí gaây söùc eùp ñeå caùc cô quan coâng quyeàn hoaøn thaønh toát nhieäm vuï cuûa mình, nhöng thuï ñoäng chôø ñôïi ñeå nhaän moïi thöù "töø treân xuoáng" thì chaúng ích gì. Nhöõng ngöôøi soáng trong hoaøn caûnh ngheøo khoù cuõng caàn tham gia vaø hoã trôï trong tieán trình thay ñoåi vaø chòu traùch nhieäm.
7. Ngoaøi ra, moät laàn nöõa chuùng ta phaûi thöøa nhaän nhöõng hình thöùc ngheøo ñoùi môùi, boå sung vaøo nhöõng hình thöùc ngheøo ñoùi ñaõ ñöôïc moâ taû ôû treân. Toâi ñaëc bieät nghó ñeán nhöõng ngöôøi daân ñang soáng trong caùc vuøng chieán söï, vaø nhaát laø nhöõng treû em bò töôùc maát moät hieän taïi thanh bình vaø moät töông lai xöùng ñaùng. Chaúng ai seõ coù theå quen vôùi nhöõng tình huoáng nhö vaäy. Chuùng ta haõy kieân trì trong moïi noã löïc ñeå coå voõ hoøa bình nhö laø quaø taëng cuûa Chuùa phuïc sinh vaø laø hoa traùi cuûa söï daán thaân cho coâng lyù vaø ñoái thoaïi.
Chuùng ta cuõng khoâng theå boû qua nhöõng hình thöùc ñaàu cô trong nhieàu lónh vöïc khaùc nhau, daãn ñeán giaù caû taêng choùng maët, ñaåy nhieàu gia ñình vaøo caûnh tuùng quaãn hôn nöõa. Thu nhaäp mau choùng caïn kieät, vieäc buoäc phaûi soáng thieáu thoán gaây toån haïi ñeán phaåm giaù cuûa con ngöôøi. Neáu moät gia ñình phaûi löïa choïn giöõa thöïc phaåm ñeå nuoâi soáng baûn thaân vaø thuoác men ñeå chöõa beänh, thì chuùng ta caàn chuù yù ñeán tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi uûng hoä quyeàn ñöôïc höôûng ñoái vôùi caû hai ñieàu naøy nhaân danh phaåm giaù con ngöôøi.
Hôn nöõa, laøm sao chuùng ta coù theå khoâng löu taâm ñeán tình traïng roái loaïn ñaïo ñöùc ñang hieän dieän trong theá giôùi lao ñoäng? Nhieàu nhaân coâng nam nöõ bò ñoái xöû voâ nhaân ñaïo; nhaän löông khoâng caân xöùng vôùi coâng vieäc ñaõ laøm; tai hoïa cuûa söï khoâng an toaøn vieäc laøm; quaù nhieàu naïn nhaân töû vong töø caùc vuï tai naïn, thöôøng laø keát quaû cuûa naõo traïng choïn lôïi nhuaän tröôùc maét thay vì nôi laøm vieäc an toaøn# Chuùng ta ñöôïc nhaéc nhôû veà lôøi nhaán maïnh cuûa Thaùnh Gioan Phaoloâ II raèng: "Neàn taûng ñaàu tieân cuûa giaù trò lao ñoäng laø chính con ngöôøi# Tuy nhieân, ñuùng laø con ngöôøi ñöôïc ñònh saün vaø ñöôïc môøi goïi laøm vieäc; nhöng treân heát, coâng vieäc laø 'vì con ngöôøi' chöù khoâng phaûi con ngöôøi 'vì coâng vieäc'" (Thoâng ñieäp Laborem Exercens, 6).
8. Baûn danh saùch veà tình traïng roái loaïn ñaïo ñöùc trong lao ñoäng noùi treân, töï noù ñaõ laø moät phöùc taïp saâu saéc, chæ moâ taû ñöôïc moät phaàn tình traïng ngheøo ñoùi hieän ñang toàn taïi trong cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa chuùng ta. Toâi khoâng theå khoâng ñeà caäp caùch cuï theå ñeán moät hình thöùc ngheøo ñoùi khaùc ngaøy caøng roõ ñang aûnh höôûng ñeán nhöõng ngöôøi treû. Bieát bao cuoäc ñôøi thaát voïng vaø thaäm chí töï töû cuûa nhöõng ngöôøi treû, bò meâ hoaëc bôûi moät neàn vaên hoùa khieán hoï caûm thaáy raèng hoï laø "nhöõng keû thaát baïi", "chaúng ích lôïi gì". Chuùng ta haõy giuùp ngöôøi treû phaûn öùng vôùi nhöõng taùc ñoäng tai haïi naøy vaø tìm caùch giuùp hoï phaùt trieån vaø trôû thaønh nhöõng ngöôøi nam, nöõ töï tin vaø quaûng ñaïi.
Khi noùi ñeán ngöôøi ngheøo, ngöôøi ta deã rôi vaøo loái noùi hoa myõ. Ñaây cuõng laø moät caùm doã ngaám ngaàm ñeå chæ döøng laïi ôû thoáng keâ vaø con soá. Ngöôøi ngheøo laø nhöõng con ngöôøi; hoï coù nhöõng khuoân maët, nhöõng caâu chuyeän, traùi tim vaø taâm hoàn. Hoï laø anh chò em cuûa chuùng ta, gioáng nhö taát caû chuùng ta, hoï cuõng coù nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu, vaø ñieàu quan troïng laø phaûi thieát laäp moái töông quan caù vò vôùi töøng ngöôøi trong soá hoï.
Saùch Tobia daïy chuùng ta haõy haønh ñoäng cuï theå vaø thöïc teá vôùi vaø vì ngöôøi ngheøo. Ñaây laø moät vaán ñeà cuûa coâng lyù; ñoøi chuùng ta phaûi tìm kieám vaø tìm thaáy nhau, thuùc ñaåy söï hoøa hôïp caàn thieát ñeå moät coäng ñoàng coù theå töï nhaän mình laø nhö vaäy. Do ñoù, quan taâm ñeán ngöôøi ngheøo khoâng chæ ñôn thuaàn laø moät söï phaùt chaån voäi vaøng; noù ñoøi hoûi phaûi khoâi phuïc caùc moái töông quan lieân vò ñaõ bò toån haïi bôûi ngheøo ñoùi. Baèng caùch naøy, vieäc "khoâng ngoaûnh maët laøm ngô vôùi ngöôøi ngheøo" daãn ñeán vieäc ñaït ñöôïc nhöõng lôïi ích cuûa loøng thöông xoùt vaø baùc aùi haàu mang laïi yù nghóa vaø giaù trò cho toaøn boä ñôøi soáng Kitoâ höõu.
9. Chôù gì moái quan taâm cuûa chuùng ta ñoái vôùi ngöôøi ngheøo luoân ñöôïc ñaùnh daáu baèng tính hieän thöïc cuûa Tin Möøng. Söï chia seû cuûa chuùng ta phaûi töông öùng vôùi nhu caàu cuï theå cuûa ngöôøi khaùc, chöù khoâng phaûi chæ laø moät phöông tieän ñeå chuùng ta loaïi boû nhöõng thöù dö thöøa. ÔÛ ñaây cuõng vaäy, caàn coù söï phaân ñònh döôùi söï höôùng daãn cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, ñeå nhaän ra nhu caàu ñích thöïc cuûa anh chò em chuùng ta chöù khoâng phaûi nhöõng öôùc muoán vaø nguyeän voïng caù nhaân cuûa chuùng ta. Ñieàu maø ngöôøi ngheøo chaéc chaén caàn laø tình ngöôøi, laø traùi tim cuûa chuùng ta môû ra cho tình yeâu.
Ñöøng bao giôø queân raèng: "Chuùng ta ñöôïc keâu goïi tìm thaáy Ñöùc Kitoâ nôi hoï, leân tieáng beânh vöïc muïc ñích cuûa hoï, nhöng ñoàng thôøi cuõng laø baïn cuûa hoï, nghe hoï, noùi vôùi hoï vaø oâm aáp söï khoân ngoan maàu nhieäm maø Thieân Chuùa muoán chia seû vôùi chuùng ta thoâng qua hoï" (Thoâng ñieäp Evangelii Gaudium, 198). Ñöùc tin daïy chuùng ta raèng moïi ngöôøi ngheøo ñeàu laø con caùi Thieân Chuùa vaø Ñöùc Kitoâ hieän dieän trong hoï: "Moãi laàn caùc ngöôi laøm nhö theá cho moät trong nhöõng anh em beù nhoû nhaát cuûa Ta ñaây, laø caùc ngöôi ñaõ laøm cho chính Ta vaäy" (Mt 25, 40).
10. Naêm nay ñaùnh daáu kyû nieäm 150 naêm ngaøy sinh cuûa Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu. Trong moät trang cuûa cuoán töï truyeän "Moät taâm hoàn", thaùnh nöõ vieát nhö sau:
"Toâi nhaän ra raèng loøng baùc aùi hoaøn haûo heä taïi ôû vieäc chòu ñöïng nhöõng khuyeát ñieåm cuûa ngöôøi khaùc, khoâng chuùt nao nuùng tröôùc nhöõng loãi laàm cuûa hoï, ôû vieäc ñöôïc soi saùng baèng nhöõng haønh vi nhaân ñöùc nhoû nhaát maø chuùng ta thaáy hoï thöïc hieän. Nhöng treân heát, toâi nhaän ra raèng loøng baùc aùi khoâng neân bò khoùa chaët trong saâu thaúm traùi tim moãi ngöôøi. Chuùa Gieâsu noùi, 'Khoâng ai thaép ñeøn roài ñaët döôùi thuøng, nhöng ñaët treân giaù ñeøn ñeå soi saùng cho moïi ngöôøi trong nhaø'. Ñoái vôùi toâi, ngoïn ñeøn naøy töôïng tröng cho loøng baùc aùi, voán phaûi soi saùng vaø mang laïi nieàm vui khoâng chæ cho nhöõng ngöôøi thaân yeâu nhaát cuûa toâi maø coøn cho moïi ngöôøi trong nhaø, khoâng tröø moät ai" (Ms C, 12r).
Trong ngoâi nhaø naøy cuûa chuùng ta laø theá giôùi, moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn traûi nghieäm aùnh saùng cuûa loøng baùc aùi; khoâng ai coù theå bò töôùc ñoaït aùnh saùng ñoù. Öôùc gì tình yeâu kieân ñònh cuûa Thaùnh Teâreâsa ñaùnh ñoäng taâm hoàn chuùng ta trong Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo naøy, giuùp chuùng ta khoâng "ngoaûnh maët laøm ngô vôùi baát cöù ngöôøi ngheøo naøo", nhöng luoân höôùng aùnh nhìn vaøo dung nhan nhaân baûn vaø thaàn linh cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta.
Roâma, Ñeàn thaùnh Gioan Lateâranoâ, ngaøy 13 thaùng 6 naêm 2023
Leã nhôù Thaùnh Antoân Padua, Boån maïng Ngöôøi ngheøo.
Phanxicoâ
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP,
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va (13. 06. 2023)