Ñöøng bao giôø queân caên coäi cuûa mình
vaø haõy noã löïc kieán taïo nhöõng nhòp caàu hieäp nhaát
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Ñöøng bao giôø queân caên coäi cuûa mình vaø haõy noã löïc kieán taïo nhöõng nhòp caàu hieäp nhaát.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 03-05-2023) - Saùng thöù Tö, ngaøy 03 thaùng Naêm naêm 2023, hôn 20,000 ngaøn tín höõu haønh höông töø nhieàu nöôùc ñaõ ñeán tham döï cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ.
Nhö thoùi quen, luùc 8 giôø 50, Ñöùc Thaùnh cha tieán ra nôi tieáp kieán treân chieác xe mui traàn, coù hôn 12 nhaân vieân an ninh Vatican vaø veä binh Thuïy Só ñi keøm ñeå baûo veä. Ngaøi döøng laïi cho naêm em beù leân ngoài chung xe vôùi ngaøi, vaø tieán qua caùc loái ñi ñeå chaøo thaêm caùc tín höõu. Coù nhieàu nhoùm caàm côø quoác gia cuûa hoï. Thænh thoaûng xe döøng laïi vaø moät nhaân vieân an ninh beá moät em beù leân, trao cho Ñöùc Thaùnh cha ñeå ngaøi chuùc laønh.
Leân tôùi buïc cao ôû theàm Ñeàn thôø, Ñöùc Thaùnh cha môû ñaàu buoåi tieáp kieán vôùi phaàn laéng nghe Lôøi Chuùa: moïi ngöôøi nghe moät ñoaïn thö thöù I cuûa thaùnh Pheâroâ toâng ñoà (1,3.4a.6-7):
"Chuùc tuïng Thieân Chuùa laø Thaân Phuï Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta! Do löôïng haûi haø, Ngöôøi cho chuùng ta ñöôïc taùi sinh ñeå nhaän laõnh nieàm hy voïng soáng ñoäng, nhôø Ñöùc Gieâsu Kitoâ ñaõ töø coõi cheát soáng laïi, ñeå ñöôïc höôûng gia taøi khoâng theå hö hoaïi. Trong thôøi aáy, anh em seõ ñöôïc haân hoan vui möøng, maëc duø coøn phaûi öu phieàn ít laâu giöõa traêm chieàu thöû thaùch. Nhöõng thöû thaùch ñoù nhaém tinh luyeän ñöùc tin cuûa anh em laø thöù quyù hôn vaøng gaáp boäi, - vaøng laø cuûa phuø vaân, maø coøn phaûi chòu thöû löûa. Nhôø theá, khi Ñöùc Kitoâ toû hieän, ñöùc tin ñaõ ñöôïc tinh luyeän ñoù seõ trôû thaønh lôøi khen ngôïi".
Baøi giaùo lyù
Trong baøi huaán duï tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha taïm gaùc laïi loaït baøi giaùo lyù veà "söï haêng say loan baùo Tin möøng", ñeå keå laïi chuyeán toâng du thöù 41 ngaøi môùi thöïc hieän taïi Hungary, töø ngaøy 28 ñeán ngaøy 30 thaùng Tö vöøa qua.
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Caùch ñaây ba ngaøy, toâi ñaõ trôû veà sau cuoäc vieáng thaêm taïi Hungary. Toâi muoán caùm ôn taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ chuaån bò vaø ñoàng haønh vôùi cuoäc vieáng thaêm naøy baèng kinh nguyeän, vaø toâi taùi baøy toû loøng bieát ôn ñoái vôùi chính quyeàn, Giaùo hoäi ñòa phöông vaø nhaân daân Hungari, moät daân toäc can ñaûm vaø giaøu trí nhôù. Trong thôøi gian löu laïi Budapest, toâi ñaõ coù theå caûm nghieäm loøng quyù meán cuûa taát caû moïi ngöôøi Hungary. Hoâm nay, toâi muoán noùi vôùi anh chò em veà cuoäc vieáng thaêm naøy qua hai hình aûnh: nhöõng coäi reã vaø nhöõng caây caàu.
Hình aûnh coäi reã
Nhöõng coäi reã. Toâi ñaõ ñeán nhö ngöôøi löõ haønh nôi moät daân toäc - nhö thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi - ñaõ ñöôïc ñaùnh daáu baèng "nhieàu vò thaùnh vaø anh huøng, coù nhöõng haøng nguõ daân chuùng khieâm toán vaø caàn cuø quaây quaàn chung quanh" (Dieãn vaên nhaân dòp buoåi tieáp ñoùn, Budapest 6-9-1996). Quaû ñuùng nhö vaäy: toâi ñaõ thaáy bao nhieâu nhöõng ngöôøi daân ñôn sô vaø chaêm chæ, haõnh hieän baûo toàn moái lieân heä vôùi caên coäi cuûa mình. Vaø trong soá nhöõng coäi reã aáy, nhö nhöõng chöùng töø ñaõ neâu roõ trong nhöõng cuoäc gaëp gôõ vôùi Giaùo hoäi ñòa phöông vaø ngöôøi treû, tröôùc tieân coù caùc thaùnh: nhöõng vò thaùnh ñaõ hieán maïng soáng mình vì daân toäc, nhöõng thaùnh ñaõ laøm chöùng veà Tin möøng tình thöông, caùc thaùnh ñaõ laø aùnh saùng trong nhöõng thôøi ñieåm toái taêm; bao nhieâu vò thaùnh cuûa quaù khöù ngaøy nay ñang nhaén nhuû haõy vöôït thaéng nguy cô chuû baïi vaø söï lo sôï veà ngaøy mai, nhaéc nhôù raèng Chuùa Kitoâ laø töông lai cuûa chuùng ta.
Nhöng nhöõng coäi reã Kitoâ vöõng chaéc cuûa nhaân daân Hungary ñaõ bò thöû thaùch. Nieàm tin cuûa hoï, nhö chuùng ta ñaõ nghe töø Lôøi Chuùa, ñaõ bò thöû löûa. Thöïc vaäy, trong cuoäc baùch haïi voâ thaàn hoài theá kyû XX, caùc tín höõu Kitoâ ñaõ bò ñaùnh taøn baïo, vôùi caùc giaùm muïc, linh muïc, tu só vaø giaùo daân bò gieát hoaëc bò caàm tuø. Nhöng trong khi ngöôøi ta toan tính ñoán ngaõ caây ñöùc tin, caùc coäi reã vaãn coøn nguyeân veïn: Giaùo hoäi haàm truù vaãn kieân vöõng, vôùi bao nhieâu giaùo só ñöôïc chòu chöùc bí maät, laøm chöùng cho Tin möøng, khi laøm vieäc trong caùc coâng xöôûng, trong khi caùc oâng baø noäi ngoaïi loan baùo Tin möøng trong aâm thaàm. Taïi Hungary, cuoäc ñaøn aùp cuûa coäng saûn ñaõ theo sau cuoäc ñaøn aùp cuûa Ñöùc quoác xaõ, vôùi cuoäc löu ñaøy bao nhieâu ngöôøi Do thaùi. Nhöng trong cuoäc dieät chuûng taøn khoác aáy, bao nhieâu ngöôøi ñaõ noåi baät veà söï khaùng chieán vaø khaû naêng baûo veä caùc naïn nhaân. Hoï coù theå laøm nhö theá vì nhöõng caên coäi soáng chung thaät kieân vöõng. Vì theá, nhöõng moái lieân heä ñöùc tin vaø daân toäc ñaõ giuùp phuïc hoài töï do.
Vaø caû ngaøy nay, nhö ñaõ thaáy trong caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi giôùi treû vaø giôùi vaên hoùa, töï do cuõng bò ñe doïa. Ñe doïa nhö theá naøo? Thöa, ñaëc bieät laø vôùi nhöõng gaêng tay traéng, do chuû nghóa duy tieâu thuï laøm meâ hoaëc, qua ñoù ngöôøi ta haøi loøng vì moät chuùt an sinh vaät chaát, maø queân ñi quaù khöù, troâi noåi leành beành trong moät hieän taïi theo khuoân khoå caù nhaân. Nhöng moät khi ñieàu duy nhaát ñaùng keå laø chæ nghó ñeán mình vaø laøm ñieàu mình thích, thì nhöõng caên coäi seõ bò cheát ngheït. Ñoù laø moät vaán ñeà lieân heä tôùi toaøn AÂu chaâu, nôi maø söï taän tuïy giuùp ngöôøi khaùc, caûm thöùc coäng ñoàng vaø veû ñeïp cuûa söï cuøng nhau mô öôùc vaø kieán taïo gia ñình ñoâng con ñang bò khuûng hoaûng.
Vaäy chuùng ta haõy suy tö veà taàm quan troïng cuûa vieäc gìn giöõ caên coäi, vì chæ khi naøo coù goác reã saâu, thì nhöõng caønh môùi taêng tröôûng höôùng leân cao vaø sinh nhieàu hoa traùi. Chuùng ta haõy töï hoûi: ñaâu laø nhöõng goác reã quan troïng nhaát cuûa ñôøi toâi? Toâi coù nhôù vaø chaêm soùc noù khoâng?
Hình aûnh nhöõng caây caàu
Sau nhöõng caên coäi, baây giôø ñeán hình aûnh thöù hai: laø nhöõng caây caàu. Töø 150 naêm khi ba thaønh phoá hoïp laïi, Budapest vaãn noåi tieáng vì nhöõng caây caàu baéc ngang vaø lieân keát caùc phaàn cuûa thaønh phoá vôùi nhau. Ñieàu ñaëc bieät ñöôïc nhaéc ñeán trong caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi chính quyeàn laø taàm quan troïng cuûa söï kieán taïo nhöõng caây caàu hoøa bình giöõa caùc daân toäc khaùc nhau. Ñaëc bieät ñoù laø ôn goïi cuûa AÂu chaâu, trong tö caùch laø "caàu hoøa bình", ñaïi luïc naøy voán ñöôïc bao goàm nhöõng khaùc bieät vaø ñoùn nhaän nhöõng ai ñeán goõ cöûa nöôùc mình. Theo nghóa naøy, thaät laø ñeïp khi chieác caàu nhaân ñaïo ñöôïc kieán taïo cho bao nhieâu ngöôøi tò naïn töø Ucraina laùng gieàng, maø toâi ñaõ ñöôïc gaëp, vaø ngöôõng moä caû heä thoáng baùc aùi roäng lôùn cuûa Giaùo hoäi Hungary.
Ñaát nöôùc Hungary naøy daán thaân nhieàu trong vieäc kieán taïo "nhöõng caây caàu ngaøy mai": ñaát nöôùc raát quan taâm saên soùc moâi tröôøng vaø moät töông lai beàn vöõng, vaø laøm vieäc ñeå kieán taïo nhöõng caây caàu giöõa caùc theá heä, trong ñoù coù nhöõng ngöôøi giaø vaø ngöôøi treû, thaùch ñoá ngaøy nay khoâng theå töø boû ñoái vôùi moïi ngöôøi. Ngoaøi ra coù nhöõng caây caàu maø Giaùo hoäi, nhö thaáy trong cuoäc gaëp gôõ, ñöôïc keâu goïi höôùng veà con ngöôøi ngaøy nay, vì vieäc loan baùo Chuùa Kitoâ khoâng theå chæ laø laäp laïi quaù khöù, nhöng luoân caàn ñöôïc canh taân, caäp nhaät, ñeán giuùp nhöõng ngöôøi nam nöõ thôøi nay taùi khaùm phaù Chuùa Gieâsu. Vaø sau cuøng, toâi nhôù ñeán vôùi loøng bieát ôn vì thaùnh leã troïng theå hoâm Chuùa nhaät, ngaøy 30 thaùng Tö, vôùi söï tham döï ñoâng ñaûo cuûa caùc tín höõu. Toâi nghó ñeán veû ñeïp cuûa söï kieán taïo nhöõng caây caàu giöõa caùc tín höõu; taïi ñoù coù söï hieän dieän cuûa caùc Kitoâ höõu thuoäc caùc nghi leã vaø quoác gia khaùc nhau, caùc heä phaùi Kitoâ khaùc nhau, cuøng nhau hoaït ñoäng cho ñaát nöôùc Hungary toát ñeïp hôn. Kieán taïo nhöõng caây caàu. Chuùng ta haõy töï hoûi: trong gia ñình toâi, giaùo xöù vaø coäng ñoaøn cuûa toâi, ñaát nöôùc, toâi coù phaûi laø ngöôøi kieán taïo nhöõng nhòp caàu, söï hoøa hôïp vaø hieäp nhaát hay khoâng?
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng: Sau cuøng, toâi muoán nhaéc nhôù raèng vaøo ñaàu thaùng Naêm, ngöôøi Hungary raát suøng kính Meï Thieân Chuùa. Quoác gia naøy ñaõ ñöôïc thaùnh hieán cho Meï do Vua ñaàu tieân laø thaùnh Stephano. Hoï toân kính vaø keâu caàu Ñöùc Meï maø khoâng neâu danh cuûa Meï, chæ goïi Meï baèng töôùc hieäu Nöõ Vöông. Chuùng ta haõy phoù thaùc cho Nöõ Vöông Hungary, ñaát nöôùc yeâu quyù naøy, Nöõ Vöông hoøa bình, Nöõ Vöông trôøi cao, Ñaáng chuùng ta chuùc tuïng trong Muøa Phuïc sinh naøy. Chuùng ta haõy phoù thaùc taâm hoàn cho Meï ñeå chuùng ta ñöôïc aên reã saâu trong tình yeâu Chuùa.
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Sau baøi huaán giaùo cuûa Ñöùc Thaùnh cha, buoåi tieáp kieán ñöôïc noái tieáp vôùi phaàn toùm taét baøi giaùo lyù vaø nhöõng lôøi chaøo thaêm cuûa ngaøi.
Khi chaøo baèng tieáng Phaùp, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán ñoaøn haønh höông toaøn quoác Ñöùc Meï Söùc Khoûe, nhieàu ñoaøn hoïc sinh caùc tröôøng, caùc giaùo xöù ñeán töø Phaùp, nhaát laø caùc chuûng sinh caùc chuûng vieän Xuaân Bích. Ngaøi nhaén nhuû raèng: "Trong moät theá giôùi duy vaät, chuùng ta haõy caàu xin Chuùa giöõ gìn chuùng ta ñöôïc baùm reã saâu trong Chuùa Kitoâ, Ñaáng daïy chuùng ta haõy khoâng ngöøng taän hieán cho anh chò em mình vaø trôû neân nhöõng caây caàu giöõa con ngöôøi, ñeå xaây döïng moät theá giôùi huynh ñeä hôn vaø toân troïng thieân nhieân".
Khi chaøo baèng tieáng Anh, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán caùc nhoùm ñeán töø Tchad, Nigeria, Uganda, New Zealand, AÁn Ñoä, Indonesia, Philippines, Canada vaø Myõ.
Khi chaøo baèng tieáng Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät chaøo Ban giaùm ñoác vaø caùc chuûng sinh thuoäc Ñaïi chuûng vieän Giaùo phaän Tarnow ñeán haønh höông döôùi söï höôùng daãn cuûa Ñöùc giaùm muïc baûn quyeàn. Ngaøi noùi theâm raèng: "Hoâm nay laø leã Ñöùc Meï Nöõ Vöông Ba Lan. Toâi nhôù laïi cuoäc toâng du cuûa toâi vaø nhöõng cuoäc gaëp gôõ khoâng theå queân ñöôïc vôùi nhöõng ngöôøi Hungary maø anh chò em coù nhöõng quan heä chaët cheõ ñeán ñoä hoï laø nhöõng anh chò em hoï. Thaät laø ñieàu yù nghóa vì caû hai nöôùc ñeàu toân xöng Meï Maria laø Nöõ Vöông cuûa mình. Anh chò em haõy khaån caàu söï chuyeån caàu cuûa Ñöùc Meï cho ñaát nöôùc anh chò em vaø toaøn AÂu chaâu, caàu xin ôn beàn ñoã trong ñöùc tin, hieäp nhaát vaø coäng taùc haøi hoøa, nhöng nhaát laø xin ôn hoøa bình, ñaëc bieät taïi ñaát nöôùc Ucraina laùng gieàng cuûa anh chò em.
Khi chaøo baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán caùc tham döï vieân cuoäc hoäi thaûo do Ñaïi hoïc Thaùnh Giaù toå chöùc, Huynh ñoaøn Chaân phöôùc Angolo da Furci vaø nhieàu giaùo xöù, caùc tu só nam nöõ hieän dieän.
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Nhö thöôøng leä, toâi nghó ñeán caùc baïn treû, beänh nhaân vaø ngöôøi cao tuoåi cuõng nhö caùc ñoâi taân hoân. Trong thaùng Naêm môùi baét ñaàu, toâi môøi goïi anh chò em haõy canh taân loøng suøng kính Ñöùc Meï. Toâi khuyeán khích anh chò em haõy ñaøo saâu söï hieåu bieát veà Meï Maria, ñi vaøo cuoäc soáng thaân maät con thaûo vôùi Meï, ñoùn nhaän Meï nhö maãu göông tinh thaàn vaø maãu göông veà loøng trung thaønh vôùi Chuùa Kitoâ".
"Toâi cuõng phoù thaùc cho Ñöùc Meï laø Meï an uûi vaø laø Nöõ Vöông Hoøa bình, daân toäc Ucraina ñau thöông. Toâi ban pheùp laønh cho taát caû anh chò em".
Buoåi tieáp kieán chung keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.