Caùc vò töû ñaïo chöùng toû cho chuùng ta raèng
moãi Kitoâ höõu ñöôïc keâu goïi
laøm chöùng taù baèng cuoäc soáng
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Caùc vò töû ñaïo chöùng toû cho chuùng ta raèng moãi Kitoâ höõu ñöôïc keâu goïi laøm chöùng taù baèng cuoäc soáng.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 19-04-2023) - Saùng thöù Tö, ngaøy 19 thaùng Tö naêm 2023, gaàn 40,000 tín höõu ñaõ tham döï cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ.
Nhö thöôøng leä, môû ñaàu buoåi tieáp kieán laø phaàn laéng nghe Lôøi Chuùa vôùi moät ñoaïn ngaén trích töø Tin möøng theo thaùnh Mattheâu ñoaïn 10 (16-18):
[Chuùa Gieâsu noùi vôùi 12 moân ñeä]: "Naøy, Thaày sai caùc con ñi nhö chieân ñi vaøo giöõa baày soùi. Vaäy caùc con phaûi khoân nhö raén vaø ñôn sô nhö boà caâu. Haõy coi chöøng ngöôøi ñôøi. Hoï seõ noäp caùc con cho caùc hoäi ñöôøng cuûa hoï. Vaø caùc con seõ bò ñieäu ra tröôùc maët vua chuùa quan quyeàn vì Thaày ñeå laøm chöùng cho hoï vaø caùc daân ngoaïi ñöôïc bieát".
Baøi giaùo lyù
Trong baøi huaán duï tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà "söï haêng say loan baùo Tin möøng: loøng nhieät thaønh toâng ñoà cuûa tín höõu", Baøi thöù möôøi moät naøy coù töïa ñeà: "Caùc chöùng nhaân: caùc vò töû ñaïo"
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Sau khi tìm hieåu chöùng töø cuûa thaùnh Phaoloâ, vò "voâ ñòch" veà loøng nhieät thaønh toâng ñoà, hoâm nay chuùng ta höôùng nhìn, khoâng phaûi veà moät nhaân vaät rieâng reõ, nhöng laø haøng nguõ caùc vò töû ñaïo, nhöõng ngöôøi nam nöõ thuoäc moïi löùa tuoåi, ngoân ngöõ vaø daân toäc ñaõ hieán maïng vì Chuùa Kitoâ. Sau theá heä caùc toâng ñoà, chính hoï laø nhöõng "chöùng nhaân" noåi baät veà Tin möøng. Vò ñaàu tieân laø thaày Phoù teá Steâphanoâ, bò neùm ñaù ôû ngoaøi thaønh Jerusalem. Töø "töû ñaïo", martirio, xuaát phaùt töø tieáng Hy Laïp "Martyria", coù nghóa laø söï laøm chöùng. Nhöng chaúng bao laâu trong Giaùo hoäi, töø martirio ñöôïc duøng ñeå chò ngöôøi ñaõ laøm chöùng cho ñeán ñoä ñoå maùu ñaøo.
Nhöng khoâng neân coi caùc vò töû ñaïo nhö nhöõng "anh huøng" ñaõ haønh ñoäng moät caùch caù nhaân rieâng reõ, nhö nhöõng boâng hoa nôû trong sa maïc, traùi laïi, nhö nhöõng hoa traùi chín muøi tuyeät haûo trong vöôøn nho cuûa Chuùa laø Giaùo hoäi. Ñaëc bieät, caùc Kitoâ höõu, khi sieâng naêng tham döï thaùnh leã, hoï ñöôïc Chuùa Thaùnh Linh höôùng daãn ñaët cuoäc soáng treân caên baûn maàu nhieäm tình yeâu: nghóa laø treân söï kieän Chuùa Gieâsu ñaõ hieán maïng soáng vì hoï, vaø vì theá caû hoï cuõng coù theå vaø phaûi hieán maïng soáng vì Chuùa vaø anh chò em. Thaùnh Augustinoâ thöôøng nhaán maïnh naêng ñoäng bieát ôn vaø söï ñaùp traû hoàng aân nhöng khoâng. Ví duï, ñieàu maø thaùnh nhaân giaûng nhaân dòp leã thaùnh Laurensoâ: "Thaùnh Laurensoâ laø phoù teá cuûa Giaùo hoäi Roma. Taïi ñaây, ngaøi laø thöøa taùc vieân cuûa maùu Chuùa Kitoâ vaø cuõng taïi ñaây, vì danh Chuùa Kitoâ, ngaøi ñaõ ñoå maùu. Thaùnh Gioan toâng ñoà trình baøy roõ raøng maàu nhieäm Tieäc Ly cuûa Chuùa, khi noùi: "Chuùa Chuùa Kitoâ ñaõ hieán maïng soáng vì chuùng ta, neân caû chuùng ta cuõng phaûi hieán maïng vì anh chò em" (1 Ga 3,16). Anh chò em, thaùnh Laurensoâ ñaõ hieåu taát caû nhöõng ñieàu ñoù. Ngaøi ñaõ hieåu vaø thöïc haønh. Vaø ñaõ thöïc söï ñaùp traû ñieàu maø ngaøi ñaõ nhaän laõnh taïi baøn thaùnh. Ngaøi yeâu meán Chuùa Kitoâ trong cuoäc soáng, noi göông Chuùa trong caùi cheát" (Disc. 304, 14; PL 38. 1395-1397). Qua ñoù, thaùnh Augustinoâ ñaõ giaûi thích naêng ñoäng thieâng lieâng linh hoaït caùc vò töû ñaïo.
Ñöùc Thaùnh cha noùi theâm raèng: Anh chò em thaân meán, hoâm nay chuùng ta töôûng nieäm taát caû caùc vò töû ñaïo ñaõ ñoàng haønh vôùi cuoäc soáng cuûa Giaùo hoäi. Nhö toâi ñaõ noùi nhieàu laàn, ngaøy nay caùc vò ñoâng ñaûo hôn so vôùi nhöõng theá kyû ñaàu tieân. Coâng ñoàng chung Vatican II nhaéc nhôù chuùng ta raèng: "Cuoäc töû ñaïo, - nhôø ñoù moân ñeä trôû neân gioáng Thaày mình, töï nguyeän ñoùn nhaän caùi cheát vì phaàn roãi theá giôùi, vaø qua ñoù ngöôøi moân ñeä trôû neân gioáng Chuùa trong vieäc ñoå maùu, - ñöôïc Giaùo hoäi coi nhö moät hoàng aân troåi vöôït vaø laø baèng chöùng toät ñænh veà tình yeâu" (LG 42). Caùc vò töû ñaïo, noi göông Chuùa Gieâsu, vaø vôùi ôn thaùnh cuûa Chuùa, khieán cho baïo löïc cuûa ngöôøi töø choái vieäc loan baùo, trôû thaønh cô hoäi toät ñænh cuûa tình yeâu, ñeán ñoä tha thöù cho chính nhöõng keû haønh hình mình.
Maëc duø chæ coù moät ít ngöôøi ñöôïc yeâu caàu töû ñaïo, "nhöng taát caû phaûi saün saøng tuyeân xöng Chuùa Kitoâ tröôùc maët ngöôøi ñôøi vaø theo Chuùa treân con ñöôøng khoå giaù trong caùc cuoäc baùch haïi, voán laø ñieàu khoâng bao giôø thieáu ñoái vôùi Giaùo hoäi" (ibid. 42). Qua caùch thöùc ñoù, caùc vò töû ñaïo chöùng toû cho chuùng ta raèng moãi Kitoâ höõu ñöôïc keâu goïi laøm chöùng taù baèng cuoäc soáng, cho duø khoâng ñeán ñoä ñoå maùu, bieán baûn thaân thaønh moät moùn quaø daâng leân Chuùa vaø cho anh chò em, noi göông Chuùa Gieâsu.
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng: "Toâi muoán keát thuùc vôùi lôøi nhaéc laïi chöùng taù Kitoâ hieän dieän trong moïi goùc trôøi. Ví duï, toâi nghó ñeán Yemen, moät phaàn ñaát töø nhieàu naêm nay bò thöông toån vì moät cuoäc chieán tranh kinh khuûng, bò queân laõng, ñaõ laøm cho bao nhieâu ngöôøi cheát vaø vaãn coøn laøm cho daân chuùng ñau khoå, ñaëc bieät laø caùc treû em. Chính taïi phaàn ñaát aáy ñaõ coù nhöõng chöùng taù ñöùc tin raïng ngôøi, nhö cuûa caùc nöõ tu thöøa sai baùc aùi. Ngaøy nay caùc chò vaãn coøn hieän dieän taïi Yemen, giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi giaø, beänh taät vaø nhöõng ngöôøi khuyeát taät. Caùc chò ñoùn nhaän taát caû moïi ngöôøi, thuoäc baát kyø toân giaùo naøo, vì loøng baùc aùi vaø tình huynh ñeä khoâng coù bieân giôùi. Thaùng Baûy naêm 1998, nöõ tu Aletta, Zelia, vaø Michael, khi trôû veà nhaø sau thaùnh leã, ñaõ bò moät keû cuoàng tín gieát cheát. Gaàn ñaây hôn, ít laâu sau khi baét ñaàu cuoäc chieán hieän nay, hoài thaùng Ba naêm 2016, nöõ tu Anselm, nöõ tu Marguerite, nöõ tu Reginette vaø nöõ tu Judith ñaõ bò gieát cuøng vôùi vaøi giaùo daân giuùp ñôõ caùc chò trong trong coâng taùc baùc aùi nôi nhöõng ngöôøi roát cuøng. Trong soá nhöõng giaùo daân bò gieát, ngoaøi caùc tín höõu Kitoâ, cuõng coù caùc tín höõu Hoài giaùo laøm vieäc vôùi caùc nöõ tu. Chuùng ta caûm ñoäng khi thaáy chöùng taù baèng maùu coù theå lieân keát nhöõng ngöôøi thuoäc caùc tín ngöôõng khaùc nhau. Khoâng bao giôø ñöôïc gieát ngöôøi nhaân danh Thieân Chuùa, vì ñoái vôùi Chuùa, taát caû ñeàu laø anh chò em. Nhöng cuøng nhau ta coù theå hieán maïng soáng vì tha nhaân.
"Vì theá, chuùng ta haõy caàu xin, ñeå chuùng ta ñöøng meät moûi trong vieäc laøm chöùng cho Tin möøng caû trong thôøi kyø saàu muoän. Taát caû caùc thaùnh nam nöõ ñeàu laø nhöõng haït gioáng hoøa bình vaø hoøa giaûi giöõa caùc daân toäc ñeå tieán tôùi moät theá giôùi nhaân baûn vaø huynh ñeä hôn, trong khi chôø ñôïi Nöôùc Trôøi hieån döông sung maõn, khi Thieân Chuùa seõ laø taát caû trong moïi ngöôøi (Xc 1 Cr 15,28).
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Sau baøi huaán giaùo cuûa Ñöùc Thaùnh cha, buoåi tieáp kieán ñöôïc noái tieáp vôùi phaàn toùm taét baøi giaùo lyù vaø nhöõng lôøi chaøo thaêm cuûa ngaøi.
Baèng tieáng Phaùp, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán nhieàu nhoùm tín höõu ñeán töø caùc giaùo xöù, caùc coäng ñoaøn tuyeân uùy vaø sinh vieân ñeán töø Thuïy Só, Bæ vaø Phaùp, ñoàng thôøi ngaøi caàu chuùc hoï ñöôïc phuùc laønh cuûa Chuùa cuõng nhö xin Chuùa ban cho hoï söùc maïnh ñeå laøm chöùng nhaân.
Khi chaøo baèng tieáng Anh, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán caùc nhoùm ñeán töø Hoøa Lan, AÁn Ñoä, Australia, Myõ, vaø noùi theâm raèng: "Trong nieàm vui cuûa Chuùa Kitoâ Phuïc sinh, toâi khaån caàu loøng thöông xoùt cuûa Chuùa laø Cha chuùng ta ñoå xuoáng treân anh chò em vaø gia ñình".
Vôùi caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha noùi: Hoâm nay chuùng ta ñaõ noùi veà caùc vò töû ñaïo, trong soá naøy coù caû thaùnh Adalberto boån maïng cuûa Ba Lan, trong vaøi ngaøy nöõa laø leã troïng kính thaùnh nhaân. Öôùc gì cuoäc töû ñaïo cuûa ngaøi, voán laø chöùng taù cho Giaùo hoäi taïi Ba Lan, mang laïi cho anh chò em loøng can ñaûm ñöùc tin do Chuùa ban".
Khi chaøo baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán teân cuûa moät soá giaùo xöù cuûa caùc tín höõu haønh höông hieän dieän, cuõng nhö caùc binh só thuoäc tröôøng haï só quan haûi quaân ôû caûng Taranto nam YÙ, caùc sinh vieân Hoïc vieän Gioan Phaoloâ II ôû Matatera.
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Nhö thöôøng leä, toâi nghó ñeán caùc baïn treû, beänh nhaân vaø ngöôøi cao tuoåi cuõng nhö caùc ñoâi taân hoân. Toâi caàu chuùc moïi ngöôøi khi rôøi Kinh thaønh Muoân thuôû naøy trôû veà moâi tröôøng soáng cuûa mình, anh chò em mang chöùng taù veà moät söï daán thaân ñöùc tin ñöôïc canh taân vaø hoaït ñoäng, goùp phaàn laøm cho aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ phuïc sinh ñöôïc chieáu toûa raïng ngôøi trong traàn theá.
"Sau heát, chuùng ta haõy kieân trì trong söï gaàn guõi vaø caàu nguyeän cho Ucraina yeâu quyù ñau thöông tieáp tuïc phaûi chòu nhöõng ñau khoå kinh khuûng".
Buoåi tieáp kieán chung keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.