Tónh taâm Muøa Chay 2023 cuøng Giaùo trieàu Roâma
Baøi thöù Naêm: Can ñaûm leân! Thaày ñaõ thaéng theá gian
Tónh taâm Muøa Chay 2023 cuøng Giaùo trieàu Roâma - Baøi thöù Naêm: Can ñaûm leân! Thaày ñaõ thaéng theá gian.
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa J.B. Ñaëng Minh An
Vatican (VietCatholic News 01-04-2023) - Luùc 9 giôø saùng thöù Saùu 31 thaùng Ba naêm 2023, taïi Ñaïi Thính Ñöôøng Phaoloâ Ñeä Luïc, vò thuyeát giaûng Phuû Giaùo Hoaøng, Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa, ñaõ trình baøy baøi giaûng thöù naêm vaø cuõng laø baøi giaûng cuoái cuøng cuûa Muøa Chay.
Chuû ñeà cuûa caùc baøi suy nieäm Muøa Chay naøy laø: "Ai coù tai thì haõy nghe ñieàu Thaàn Khí noùi vôùi caùc Giaùo hoäi - moät ñoùng goùp nhoû cho coâng vieäc cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng".
Môû ñaàu baøi giaûng, Ñöùc Hoàng Y noùi:
Can ñaûm leân! Thaày ñaõ thaéng theá gian
"ÔÛ theá gian, anh em seõ gaëp khoù khaên, nhöng can ñaûm leân, Thaày ñaõ thaéng theá gian" (Ga 16:33). Thöa quyù Cha ñaùng kính, thöa anh chò em, ñaây laø moät trong nhöõng lôøi cuoái cuøng Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä tröôùc khi töø giaõ caùc ngaøi. Ñoù khoâng phaûi laø caâu "can ñaûm leân" thoâng thöôøng ñöôïc göûi cho nhöõng ngöôøi ôû laïi, bôûi moät ngöôøi saép ra ñi. Thöïc vaäy, Ngöôøi noùi theâm: "Thaày seõ khoâng ñeå anh em moà coâi. Thaày ñeán cuøng anh em" (Ga 14:18).
"Thaày ñeán cuøng anh em" coù nghóa laø gì neáu Ngaøi saép ra ñi? Laøm theá naøo vaø trong khaû naêng naøo Ngaøi seõ laïi ñeán vaø ôû laïi vôùi hoï? Neáu khoâng hieåu caâu traû lôøi cho caâu hoûi naøy, chuùng ta seõ khoâng bao giôø hieåu ñöôïc baûn chaát thöïc söï cuûa Giaùo hoäi. Caâu traû lôøi ñöôïc ñöa ra - nhö moät loaïi chuû ñeà laëp ñi laëp laïi - trong caùc dieãn töø chia tay cuûa Tin Möøng Gioan; vaø seõ thaät toát neáu ít nhaát moät laàn chuùng ta nghe laàn löôït töøng caâu, maø qua ñoù noù trôû thaønh noát chuû ñaïo. Haõy laøm ñieàu ñoù vôùi söï chuù yù vaø lo laéng cuûa nhöõng ñöùa con khi laéng nghe di chuùc cuûa cha hoï veà taøi saûn quyù giaù nhaát maø oâng saép ñeå laïi cho hoï.
Thaày seõ xin Chuùa Cha vaø Ngöôøi seõ ban cho anh em moät Ñaáng Baûo Trôï khaùc ñeán ôû vôùi anh em luoân maõi. Ñoù laø Thaàn Khí söï thaät, Ñaáng maø theá gian khoâng theå ñoùn nhaän, vì theá gian khoâng thaáy vaø cuõng chaúng bieát Ngöôøi. Coøn anh em bieát Ngöôøi, vì Ngöôøi luoân ôû giöõa anh em vaø ôû trong anh em (Ga 14:16-17).
Ñaáng Baûo Trôï laø Thaùnh Thaàn Chuùa Cha seõ sai ñeán nhaân danh Thaày, Ñaáng ñoù seõ daïy anh em moïi ñieàu vaø seõ laøm cho anh em nhôù laïi moïi ñieàu Thaày ñaõ noùi vôùi anh em.(Ga 14:26).
Khi Ñaáng Baûo Trôï ñeán, Ñaáng maø Thaày seõ sai ñeán vôùi anh em töø nôi Chuùa Cha, Ngöôøi laø Thaàn Khí söï thaät phaùt xuaát töø Chuùa Cha, Ngöôøi seõ laøm chöùng veà Thaày. Caû anh em nöõa, anh em cuõng laøm chöùng, vì anh em ôû vôùi Thaày ngay töø ñaàu. (Ga 15:26-27).
Thaày ra ñi thì coù lôïi cho anh em. Thaät vaäy, neáu Thaày khoâng ra ñi, Ñaáng Baûo Trôï seõ khoâng ñeán vôùi anh em; nhöng neáu Thaày ñi, Thaày seõ sai Ñaáng aáy ñeán vôùi anh em (Ga 16:7).
Thaày coøn nhieàu ñieàu phaûi noùi vôùi anh em. Nhöng baây giôø, anh em khoâng coù söùc chòu noåi. Khi naøo Thaàn Khí söï thaät ñeán, Ngöôøi seõ daãn anh em tôùi söï thaät toaøn veïn. Ngöôøi seõ khoâng töï mình noùi ñieàu gì, nhöng taát caû nhöõng gì Ngöôøi nghe, Ngöôøi seõ noùi laïi, vaø loan baùo cho anh em bieát nhöõng ñieàu seõ xaûy ñeán. Ngöôøi seõ toân vinh Thaày, vì Ngöôøi seõ laáy nhöõng gì cuûa Thaày maø loan baùo cho anh em (Ga 16:12-14).
Nhöng Chuùa Thaùnh Thaàn maø Chuùa Gieâsu höùa laø gì, hay ñuùng hôn, laø ai? Laø Ngaøi, hay laø ai khaùc? Neáu laø chính Ngaøi, taïi sao Ngaøi laïi noùi ôû ngoâi thöù ba, "khi naøo Ñaáng Baûo Trôï ñeán#"; neáu laø ngöôøi khaùc, taïi sao Ngaøi laïi noùi ôû ngoâi thöù nhaát, "Thaày ñeán cuøng anh em?" Chuùng ta chaïm tôùi maàu nhieäm töông quan giöõa Ñaáng Phuïc Sinh vaø Thaàn Khí cuûa Ngöôøi. Ñoù laø moät moái quan heä gaàn guõi vaø nhieäm maàu ñeán noãi ñoâi khi Thaùnh Phaoloâ döôøng nhö ñoàng nhaát chuùng. Ngaøi vieát, "Chuùa laø Thaàn Khí," nhöng roài ngaøi nhanh choùng theâm vaøo, "vaø ôû ñaâu coù Thaàn Khí cuûa Chuùa, ôû ñoù coù töï do" (2 Cr 3:17). Neáu ñoù laø Thaàn Khí cuûa Chuùa, thì ñoù khoâng theå thuaàn tuùy vaø ñôn giaûn laø Chuùa.
Caâu traû lôøi cuûa Kinh Thaùnh laø Chuùa Thaùnh Thaàn, qua söï cöùu chuoäc, ñaõ trôû thaønh "Thaàn Khí cuûa Chuùa;" ñoù laø caùch thöùc maø Ñaáng Phuïc Sinh - "ñaõ ñöôïc ñaët laøm Con Thieân Chuùa vôùi taát caû quyeàn naêng theo Thaàn Khí thaùnh hoùa, nhôø vieäc soáng laïi töø coõi cheát" (Rm 1:4) - giôø ñaây hoaït ñoäng trong Giaùo Hoäi vaø trong theá giôùi. Ñaây laø lyù do taïi sao Ngaøi coù theå noùi vôùi caùc moân ñeä: "Thaày ra ñi thì coù lôïi cho anh em," vaø noùi theâm, "nhöng Thaày khoâng ñeå anh em moà coâi ñaâu".
Chuùng ta phaûi loaïi boû moät taàm nhìn veà Giaùo hoäi ñaõ trôû neân thoáng trò trong yù thöùc cuûa nhieàu tín höõu. Toâi goïi noù laø hình aûnh veà thaàn linh hay hình aûnh cuûa Descartes, bôûi vì noù coù moái quan heä gaàn guõi vôùi taàm nhìn cuûa Descartes veà thaàn thaùnh. Moái quan heä giöõa Thieân Chuùa vaø theá giôùi ñöôïc hình thaønh nhö theá naøo trong taàm nhìn naøy? Thöa: Ñaïi loaïi noù nhö theá naøy: Ñaàu tieân, Chuùa taïo ra theá giôùi vaø sau ñoù ruùt lui, ñeå noù phaùt trieån theo nhöõng quy luaät maø Ngaøi ñaõ ban cho noù - gioáng nhö moät chieác ñoàng hoà ñaõ ñöôïc leân giaây thieàu ñeå töï chaïy voâ thôøi haïn. Baát kyø söï can thieäp môùi naøo cuûa Chuùa seõ laøm xaùo troän traät töï naøy, ñoù laø lyù do taïi sao pheùp laï ñöôïc coi laø khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc. Chuùa, khi taïo ra theá giôùi, seõ haønh ñoäng gioáng nhö moät ngöôøi xoay moät quaû boùng nheï vaø ñaåy noù leân khoâng trung, trong khi Ngaøi vaãn ôû treân maët ñaát.
Taàm nhìn naøy coù yù nghóa gì khi aùp duïng cho Giaùo hoäi? Thöa: Taàm nhìn aáy cho raèng Chuùa Kitoâ ñaõ thaønh laäp Giaùo hoäi, ban cho Giaùo hoäi taát caû caùc cô caáu phaåm traät vaø bí tích caàn thieát ñeå Giaùo hoäi hoaït ñoäng, roài rôøi boû Giaùo hoäi, lui veà thieân ñaøng cuûa Ngöôøi vaøo thôøi ñieåm Thaêng thieân. Gioáng nhö ai ñoù ñaåy moät chieác thuyeàn nhoû xuoáng bieån roài boû ñi xa bôø.
Nhöng khoâng phaûi nhö theá ñaâu! Chuùa Gieâsu ñaõ leân thuyeàn vaø ôû trong ñoù. Nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa Ngöôøi trong Tin Möøng Maùttheâu phaûi ñöôïc coi troïng: "Naøy ñaây Thaày ôû cuøng anh em moïi ngaøy cho ñeán taän theá" (Mt 28:20). Vôùi moãi côn baõo môùi, bao goàm caû nhöõng côn baõo hieän taïi, Ngaøi laëp laïi ñieàu Ngaøi ñaõ noùi vôùi caùc moân ñeä khi laøm gioù baõo laëng yeân: "Sao nhaùt theá, hôõi nhöõng ngöôøi keùm loøng tin!?" (Mt 8:26). Thaày khoâng ôû ñaây vôùi anh em sao? Ta coù theå chìm khoâng? Ngöôøi ñaõ taïo ra bieån coù theå chìm xuoáng bieån khoâng?
Toâi vui möøng ghi nhaän raèng, trong Nieân giaùm Toøa Thaùnh, döôùi teân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, chæ coù danh hieäu "Giaùm muïc Roâma;" taát caû caùc danh hieäu khaùc - Ñaïi dieän cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Giaùo hoaøng toái cao cuûa Giaùo hoäi hoaøn vuõ, Giaùo chuû cuûa YÙ, v.v. - ñöôïc lieät keâ laø "nhöõng danh hieäu lòch söû" treân trang tieáp theo. Ñieàu ñoù coù veû ñuùng ñoái vôùi toâi, ñaëc bieät lieân quan ñeán danh xöng "Ñaïi dieän cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ". Ñaïi dieän laø ngöôøi theá choã cho oâng chuû khi oâng vaéng maët, nhöng Chuùa Gieâsu Kitoâ khoâng bao giôø vaéng maët vaø seõ khoâng bao giôø vaéng maët trong Giaùo hoäi cuûa Ngöôøi. Vôùi caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa mình, Ngöôøi ñaõ trôû thaønh "ñaàu cuûa thaân theå laø Giaùo hoäi" (Cl 1:18) vaø seõ tieáp tuïc nhö vaäy cho ñeán taän theá, laø Chuùa thaät vaø duy nhaát cuûa Giaùo hoäi.
Söï hieän dieän cuûa Ngaøi khoâng phaûi veà maët ñaïo ñöùc vaø yù höôùng, coù theå noùi nhö theá. Ñoù khoâng phaûi laø quyeàn chuû teå ñöôïc uûy quyeàn. Khi khoâng theå ñích thaân coù maët taïi moät söï kieän naøo ñoù, chuùng ta thöôøng noùi: "Toâi seõ coù maët trong tinh thaàn," ñieàu naøy khoâng an uûi vaø giuùp ích nhieàu cho nhöõng ngöôøi ñaõ môøi chuùng ta. Khi chuùng ta noùi veà Chuùa Gieâsu raèng Ngaøi hieän dieän "tinh thaàn", thì söï hieän dieän tinh thaàn naøy khoâng phaûi laø moät hình thöùc keùm maïnh meõ hôn hình thöùc theå lyù, nhöng thöïc teá vaø hieäu quaû hôn raát nhieàu. Ñoù laø söï hieän dieän cuûa Ñaáng Phuïc Sinh, Ñaáng hoaït ñoäng trong quyeàn naêng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, trong moïi luùc vaø moïi nôi, vaø laø Ñaáng haønh ñoäng trong chuùng ta.
Neáu trong tình hình khuûng hoaûng naêng löôïng ngaøy caøng gia taêng nhö hieän nay, ngöôøi ta phaùt hieän ra söï toàn taïi cuûa moät nguoàn naêng löôïng môùi, voâ taän; neáu cuoái cuøng chuùng ta khaùm phaù ra caùch söû duïng naêng löôïng maët trôøi theo yù muoán vaø khoâng coù taùc ñoäng tieâu cöïc, thì caû nhaân loaïi seõ nheï nhoõm bieát bao! Trong lónh vöïc cuûa mình, Giaùo hoäi cuõng coù moät nguoàn naêng löôïng voâ taän töông töï - ñoù laø "söùc maïnh töø treân cao", laø Chuùa Thaùnh Thaàn. Chuùa Gieâsu coù theå noùi veà Ngaøi: "Cho ñeán nay, anh em ñaõ chaúng xin gì nhaân danh Thaày. Cöù xin ñi, anh em seõ ñöôïc, ñeå nieàm vui cuûa anh em neân troïn veïn." (Ga 16:24).
Coù moät thôøi ñieåm trong lòch söû cöùu ñoä gôïi laïi raát gaàn guõi nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu trong Böõa Tieäc Ly. Ñoù laø lôøi tieân tri cuûa nhaø tieân tri Khaùcgai. Chuùng ta haõy laéng nghe:
Thaùng baûy ngaøy hai möôi moát, coù lôøi Thieân Chuùa phaùn qua trung gian ngoân söù Khaùcgai raèng: "Ngöôi haõy noùi vôùi toång ñoác xöù Giuña laø Dôruùpbaven, con oâng Santieân, noùi vôùi thöôïng teá Gieâsua, con oâng Giôhoâxañaéc vaø noùi vôùi nhöõng ngöôøi coøn soùt laïi trong daân raèng: Ai trong caùc ngöôi trong soá ngöôøi coøn soùt laïi ñaõ töøng ñöôïc chöùng kieán caûnh röïc rôõ vinh quang cuûa Ñeàn Thôø ban sô? Vaø baây giôø caùc ngöôi thaáy Ñeàn Thôø nhö theá naøo? Tröôùc maét caùc ngöôi, noù chaúng coøn laø gì nöõa ñoù sao? Vaäy baây giôø, hôõi Dôruùpbaven, haõy maïnh baïo leân! Naøy thöôïng teá Gieâsua, con oâng Giôhoâxañaéc, maïnh baïo leân naøo! Toaøn daân trong xöù haõy maïnh baïo leân! Saám ngoân cuûa Thieân Chuùa. Haõy baét tay vaøo vieäc, vì chính Ta ôû vôùi caùc ngöôi. Saám ngoân cuûa Thieân Chuùa caùc ñaïo binh. Chieáu theo lôøi Ta keát öôùc vôùi caùc ngöôi luùc caùc ngöôi ra khoûi Ai caäp, thaàn khí Ta ôû giöõa caùc ngöôi; caùc ngöôi ñöøng sôï"(Kg 2:1-5).
Ñaây laø moät trong soá raát ít vaên baûn cuûa Cöïu Öôùc coù theå ñöôïc xaùc ñònh nieân ñaïi vôùi ñoä chính xaùc cao - ngaøy 17 thaùng 10 naêm 520 tröôùc Coâng nguyeân. Chaúng leõ chuùng ta khoâng thaáy raèng nhöõng lôøi cuûa Khaùcgai ñang moâ taû tình hình hieän taïi cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø trong nhieàu khía caïnh laø tình hình cuûa toaøn boä Kitoâ giaùo sao? Nhöõng ngöôøi trong chuùng ta, nhöõng ngöôøi ñaõ coù tuoåi ñeàu nhôù vôùi moät noãi hoaøi nieäm nhaát ñònh veà thôøi ñieåm ngay sau khi Chieán tranh theá giôùi thöù hai keát thuùc. Caùc nhaø thôø ñaày ngöôøi vaøo Chuùa Nhaät; ñaùm cöôùi vaø leã röûa toäi dieãn ra taïi caùc giaùo xöù; chuùng ta coù theå noùi nhö Khaùcgai: "Nhöng baây giôø chuùng ta thaáy noù trong nhöõng tình traïng naøo?". Thaät khoâng ñaùng ñeå daønh thôøi gian laëp laïi danh saùch nhöõng teä naïn hieän taïi, nhöõng thöù maø ñoái vôùi moät soá ngöôøi chæ xuaát hieän nhö nhöõng taøn tích, khoâng khaùc gì hôn nhöõng taøn tích cuûa Roâma coå ñaïi maø chuùng ta coù xung quanh thaønh phoá naøy.
Khoâng phaûi moïi thöù ñaõ töøng laáp laùnh, vaø baây giôø chuùng ta ñang hoái tieác, ñeàu laø vaøng. Neáu taát caû ñeàu laø vaøng roøng, neáu nhöõng chuûng vieän ñoâng ngheït ñoù ñaõ reøn giuõa neân nhöõng muïc töû thaùnh thieän, vaø neàn ñaøo taïo truyeàn thoáng ñaõ truyeàn ñaït cho hoï söï vöõng chaéc vaø chaân chính, thì chuùng ta ñaõ khoâng phaûi than khoùc vì nhieàu vuï tai tieáng nhö ngaøy nay# Nhöng ñaây khoâng phaûi laø ñieàu chuùng ta caàn noùi ñeán ôû ñaây, vaø toâi chaéc chaén khoâng phaûi laø ngöôøi ñuû ñieàu kieän nhaát ñeå laøm vieäc ñoù. Ñieàu toâi noùng loøng muoán giöõ laïi laø lôøi khuyeân maø vò tieân tri ñaõ noùi vôùi daân Israel thôøi baáy giôø. OÂng khoâng khuyeán khích hoï caûm thaáy tieác cho baûn thaân, cam chòu vaø chuaån bò cho ñieàu toài teä nhaát. Khoâng. OÂng noùi, gioáng nhö Chuùa Gieâsu, "Haõy can ñaûm vaø laøm vieäc vì Thaày ôû beân anh em - saám ngoân cuûa Chuùa - Thaàn Khi cuûa Thaày seõ ôû beân anh em!
Nhöng haõy caån thaän! Moät laàn nöõa, ñaây khoâng phaûi laø moät caâu noùi "haõy can ñaûm leân" mô hoà vaø troáng roãng. Tröôùc ñoù, nhaø tieân tri ñaõ cho bieát "coâng vieäc" maø hoï seõ phaûi laøm laø gì. Vaø vì noù raát lieân quan ñeán chuùng ta, neân chuùng ta cuõng haõy laéng nghe lôøi tieân tri tröôùc ñaây cuûa Khaùcgai vôùi ngöôøi daân vaø caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa hoï:
Thieân Chuùa caùc ñaïo binh phaùn theá naøy: Daân ñoù daùm noùi: "Baây giôø chöa phaûi laø luùc taùi thieát Ñeàn Thôø kính Thieân Chuùa." Nhöng coù lôøi Thieân Chuùa phaùn, qua trung gian ngoân söù Khaùcgai, raèng: "Baây giôø coù phaûi laø luùc ñeå caùc ngöôi ôû trong caùc nhaø coù gheùp goã ñoùng traàn, coøn Ñeàn Thôø thì laïi hoang taøn ñoå naùt khoâng? Vaäy giôø ñaây, Thieân Chuùa caùc ñaïo binh phaùn theá naøy: Caùc ngöôi haõy ñeå taâm suy cho kyõ veà loái soáng cuûa caùc ngöôi. Caùc ngöôi gieo vaõi nhieàu, nhöng thu hoaïch chaúng bao nhieâu. Caùc ngöôi aên maø khoâng ñuû no, uoáng khoâng ñuû say, maëc khoâng ñuû aám. Ñoàng löông cuûa ngöôøi laøm thueâ loït qua tuùi thuûng. Thieân Chuùa caùc ñaïo binh phaùn theá naøy: Caùc ngöôi haõy ñeå taâm suy cho kyõ veà loái soáng cuûa caùc ngöôi. Haõy leân nuùi, ñöa goã veà taùi thieát Ñeàn Thôø cho Ta. Ta seõ vui thích vaø toû vinh quang Ta ôû ñoù, Thieân Chuùa phaùn (Kg 1:2-8).
Moät khi ñöôïc coâng boá, lôøi Chuùa trôû neân linh hoaït vaø soáng ñoäng trôû laïi moãi khi ñöôïc coâng boá. Lôøi Chuùa khoâng phaûi laø moät trích daãn Kinh Thaùnh ñôn giaûn. Baây giôø chuùng ta laø "daân naøy" maø lôøi cuûa Thieân Chuùa höôùng ñeán. Ñoái vôùi chuùng ta ngaøy nay, "nhöõng ngoâi nhaø ñöôïc laùt vaùn ñeïp ñeõ" laø gì ñeå chuùng ta muoán ôû yeân trong ñoù? Toâi thaáy ba ngoâi nhaø ñoàng taâm, ngoâi nhaø naøy naèm trong ngoâi nhaø kia, töø ñoù chuùng ta phaûi ñi ra ngoaøi ñeå leo leân nuùi vaø xaây döïng laïi ngoâi nhaø cuûa Chuùa.
Ngoâi nhaø ñaàu tieân, ñöôïc oáp goã caån thaän, ñöôïc chaêm soùc vaø trang bò noäi thaát, laø "caùi toâi" cuûa toâi - laø söï an khang cuûa toâi, vinh quang cuûa toâi, ñòa vò cuûa toâi trong xaõ hoäi hoaëc trong Giaùo hoäi. Ñoù laø böùc töôøng khoù phaù vôõ nhaát. Thaät deã nhaàm danh döï cuûa toâi vôùi danh döï cuûa Chuùa vaø Giaùo hoäi, cuõng nhö söï gaén boù vôùi nhöõng yù töôûng cuûa toâi vaø söï gaén boù vôùi söï thaät thuaàn khieát vaø ñôn giaûn. Toâi ñaây, ngöôøi ñang noùi vôùi anh chò em, khoâng nghó mình laø ngoaïi leä. Chuùng ta ôû trong lôùp voû naøy cuûa mình gioáng nhö con taèm trong voû cuûa noù: xung quanh noù laø tô, nhöng neáu con taèm khoâng phaù vôõ lôùp voû, noù seõ vaãn laø moät con saâu böôùm vaø seõ khoâng bao giôø trôû thaønh moät con böôùm bay löôïn töï do.
Nhöng haõy ñeå chuû ñeà naøy sang moät beân, coù raát nhieàu cô hoäi ñeå nghe veà ñieàu ñoù. Ngoâi nhaø thöù hai ñöôïc trang bò caån thaän ñeå töø ñoù ra ñi laøm vieäc trong "ngoâi nhaø cuûa Chuùa" laø giaùo xöù cuûa toâi, doøng tu cuûa toâi, phong traøo hoaëc hieäp hoäi cuûa Giaùo Hoäi, Giaùo Hoäi ñòa phöông cuûa toâi, giaùo phaän cuûa toâi... Chuùng ta khoâng ñöôïc nhaàm laãn. Khoán thay cho chuùng ta neáu chuùng ta khoâng coù tình yeâu vaø söï gaén boù vôùi nhöõng thöïc taïi cuï theå naøy maø Chuùa ñaõ ñaët chuùng ta vaøo ñoù, vaø coù leõ chuùng ta phaûi chòu traùch nhieäm veà nhöõng thöïc taïi ñoù. Caùi aùc naèm ôû choã bieán chuùng thaønh tuyeät ñoái, khoâng coi baát cöù thöù gì ngoaøi noù, khoâng quan taâm ñeán baát cöù thöù gì khaùc, chæ trích vaø coi thöôøng nhöõng ngöôøi khoâng chia seû thöïc taïi cuûa chuùng ta. Toùm laïi, ñaùnh maát tính Coâng Giaùo cuûa Giaùo hoäi, queân maát ñieàu maø Ñöùc Thaùnh Cha thöôøng noùi, raèng "toaøn theå lôùn hôn moät phaàn." Chuùng ta laø moät thaân theå, thaân theå cuûa Chuùa Kitoâ, vaø, nhö Thaùnh Phaoloâ noùi, trong thaân theå "neáu moät chi theå ñau thì caû thaân theå cuøng ñau" (1 Cr 12:26). Thöôïng hoäi ñoàng cuõng neân phuïc vuï ñieàu naøy: ñoù laø laøm cho chuùng ta yù thöùc vaø chia seû nhöõng vaán ñeà vaø nieàm vui cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.
Nhöng chuùng ta haõy ñeán ngoâi nhaø thöù ba ñöôïc trang bò toát. Vieäc thoaùt ra khoûi noù trôû neân ñaëc bieät khoù khaên bôûi thöïc teá laø trong nhieàu theá kyû, chuùng ta ñaõ ñöôïc daïy raèng chæ caàn nhìn ra beân ngoaøi thoâi cuõng ñaõ laø toäi loãi vaø phaûn boäi. Gaàn ñaây toâi ñang ñoïc, nhaân dòp Tuaàn leã Caàu nguyeän cho Söï Hieäp nhaát Kitoâ höõu, chöùng töø cuûa moät phuï nöõ Coâng Giaùo ñeán töø moät quoác gia ña toân giaùo. Linh muïc giaùo xöù cuûa coâ aáy töøng daïy coäng ñoaøn raèng chæ caàn böôùc vaøo moät nhaø thôø Tin laønh thoâi cuõng ñaõ laø moät toäi troïng. Vaø toâi cho raèng, ôû phía beân kia haøng raøo, ñieàu töông töï cuõng ñaõ ñöôïc noùi veà vieäc böôùc vaøo moät nhaø thôø Coâng Giaùo.
Taát nhieân, toâi noùi veà ngoâi nhaø ñöôïc oáp goã caån thaän, laø heä phaùi Kitoâ ñaëc bieät maø chuùng ta thuoäc veà. Toâi laøm nhö vaäy khi trong kyù öùc vaãn coøn môùi meû veà söï kieän phi thöôøng vaø mang tính tieân tri cuûa cuoäc gaëp gôõ ñaïi keát ôû Nam Sudan vaøo thaùng 2 vöøa qua. Taát caû chuùng ta ñeàu xaùc tín raèng moät phaàn gaây ra söï yeáu keùm trong vieäc loan baùo Tin Möøng vaø haønh ñoäng cuûa chuùng ta treân theá giôùi laø do söï chia reõ vaø ñaáu tranh laãn nhau giöõa caùc Kitoâ höõu. Ñieàu Thieân Chuùa phaùn trong saùch tieân tri Khaùcgai vaãn ñang xaûy ra:
Caùc ngöôi mong ñôïi nhieàu, nhöng muøa maøng chaúng ñöôïc bao nhieâu. Caùc ngöôi coù ñem ñöôïc nhöõng thöù ñoù veà nhaø, Ta cuõng seõ thoåi bay ñi heát. Vì sao vaäy? Saám ngoân cuûa Thieân Chuùa caùc ñaïo binh - vì Nhaø cuûa Ta vaãn coøn tan hoang, trong khi ñoù caùc ngöôi ai naáy baän roän lo cho nhaø rieâng cuûa mình. (Kg 1:9)
Chuùa Gieâsu noùi vôùi Pheâroâ: "Treân ñaù naøy Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuûa Thaày". Ngaøi khoâng noùi, "Thaày seõ xaây döïng Nhöõng Hoäi Thaùnh cuûa Thaày." Phaûi coù moät caûm thöùc theo ñoù ñieàu maø Chuùa Gieâsu goïi laø "Hoäi Thaùnh cuûa Thaày" bao truøm taát caû nhöõng ngöôøi tin vaøo Ngöôøi vaø taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ chòu pheùp röûa. Thaùnh Phaoloâ coù moät coâng thöùc coù theå hoaøn thaønh nhieäm vuï oâm laáy taát caû nhöõng ai tin vaøo Chuùa Kitoâ. Môû ñaàu Thö Thöù Nhaát göûi tín höõu thaønh Coârintoâ, ngaøi göûi lôøi chaøo ñeán "taát caû nhöõng ai ôû baát cöù nôi naøo keâu caàu danh Chuùa cuûa chuùng ta, Ñöùc Gieâsu Kitoâ, laø Chuùa cuûa hoï vaø cuûa chuùng ta" (1 Cr 1:2).
Taát nhieân, chuùng ta khoâng theå haøi loøng vôùi söï thoáng nhaát raát roäng lôùn nhöng laïi quaù mô hoà naøy. Vaø ñieàu naøy bieän minh cho söï cam keát vaø thaûo luaän, ngay caû veà giaùo lyù, giöõa caùc Giaùo hoäi. Nhöng chuùng ta cuõng khoâng theå khinh cheâ vaø coi thöôøng söï hieäp nhaát caên baûn heä taïi ôû vieäc keâu caàu cuøng moät Chuùa Gieâsu Kitoâ. Ai tin vaøo Con Thieân Chuùa thì cuõng tin vaøo Chuùa Cha vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Ñieàu ñaõ ñöôïc laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn laø raát ñuùng: "ñieàu hôïp nhaát chuùng ta quan troïng hôn ñieàu chia reõ chuùng ta."
Coù nhöõng tröôøng hôïp chuùng ta nhaát thieát phaûi phaûn ñoái vieäc laïm duïng danh Chuùa Gieâsu vaø caùch thöùc sai traùi trong ñoù Tin Möøng ñöôïc loan baùo. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy, ñieàu maø Thaùnh Phaoloâ ñaõ vieát veà moät soá ngöôøi vaøo thôøi cuûa ngaøi ñaõ loan baùo Tin Möøng "vôùi tinh thaàn ganh ñua vaø vôùi yù ñònh baát chính" coù theå giuùp chuùng ta vöôït qua söï phuû nhaän: "Nhöng ñieàu ñoù coù quan troïng gì?" Ngaøi vieát cho caùc tín höõu Philippheâ: "Mieãn laø caùch naøo, hoaëc vì thuaän tieän hay vì loøng thaønh, maø Ñöùc Kitoâ ñöôïc rao giaûng, thì toâi vui möøng" (Pl 1,16-18). Ñoù laø chöa keå ñeán vieäc caùc Kitoâ höõu thuoäc caùc giaùo phaùi khaùc cuõng tìm thaáy nhöõng ñieàu ôû ngöôøi Coâng Giaùo chuùng ta maø hoï khoâng theå chaáp nhaän.
Lôøi tieân tri cuûa Khaùcgai veà ngoâi ñeàn môùi ñöôïc xaây laïi keát thuùc vôùi moät lôøi höùa raïng rôõ: "Vinh quang cuûa Ñeàn Thôø luùc naøy seõ raïng ngôøi hôn khi tröôùc, Thieân Chuùa caùc ñaïo binh phaùn; taïi nôi naøy Ta seõ ban taëng bình an - saám ngoân cuûa Thieân Chuùa caùc ñaïo binh"(Kg 2:9). Chuùng ta khoâng daùm noùi raèng lôøi tieân tri naøy cuõng seõ trôû thaønh söï thaät ñoái vôùi chuùng ta vaø raèng ngoâi nhaø cuûa Thieân Chuùa laø Giaùo hoäi cuûa töông lai seõ huy hoaøng hôn ngoâi nhaø cuûa quaù khöù maø chuùng ta hieän ñang hoái tieác; tuy nhieân, chuùng ta coù theå hy voïng vaøo ñieàu ñoù vaø caàu xin Chuùa ban cho chuùng ta ñieàu ñoù vôùi tinh thaàn khieâm nhöôøng vaø aên naên.
Chuùng ta chöùng kieán moät soá daáu hieäu ñaùng khích leä veà phöông dieän naøy, moät trong nhöõng daáu hieäu roõ raøng nhaát chính laø vieäc tìm kieám söï hieäp nhaát giöõa caùc Kitoâ höõu. Trong cuoäc phoûng vaán vôùi moät nhaø baùo Coâng Giaùo treân haønh trình trôû veà töø Nam Sudan, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Justin Welby cho bieát: "Khi caùc Giaùo hoäi laøm vieäc cuøng nhau, - maø trong quaù khöù ñaõ töøng laø ñoái phöông cuûa nhau, taán coâng nhau, thieâu soáng linh muïc cuûa nhau, vaø ñaõ leân aùn nhau. nhau theo caùch maïnh meõ nhaát - thì trong tröôøng hôïp ñoù, coù moät ñieàu gì ñoù thuoäc veà taâm linh ñaõ xaûy ra. Coù moät söï giaûi phoùng cuûa Thaùnh Linh Thieân Chuùa, vaø ñieàu naøy mang laïi cho toâi nieàm hy voïng lôùn."
Thöa caùc Cha ñaùng kính, thöa anh chò em, lôøi tieân tri cuûa Khaùcgai maø toâi ñaõ bình luaän coù lieân quan ñeán moät kyù öùc caù nhaân vaø toâi xin loãi neáu toâi daùm nhaéc laïi ôû ñaây sau khi moät soá anh chò em coù theå ñaõ nghe toâi keå laïi. Toâi laøm nhö vaäy vôùi nieàm tin chaéc raèng lôøi tieân tri laøm buøng phaùt nieàm tin caäy vaø hy voïng moãi khi noù ñöôïc coâng boá vaø laéng nghe vôùi ñöùc tin.
Ngaøy maø Beà treân Toång quyeàn cuûa toâi cho pheùp toâi rôøi vò trí giaûng daïy taïi Ñaïi hoïc Coâng Giaùo Milan, ñeå daønh troïn thôøi gian cho vieäc rao giaûng, chính xaùc laø coù lôøi tieân tri cuûa Khaùcgai trong Caùc Giôø Kinh Phuïng vuï. Sau khi tham döï Phuïng Vuï Giôø Kinh, toâi ñeán ñaây tröôùc töôïng Thaùnh Pheâroâ naøy. Toâi muoán xin Thaùnh Toâng Ñoà chuùc laønh cho chöùc vuï môùi cuûa toâi. Vaøo moät thôøi ñieåm naøo ñoù, khi toâi ñang ôû quaûng tröôøng, lôøi cuûa Thieân Chuùa maïnh meõ hieän veà trong taâm trí toâi. Toâi quay veà phía cöûa soå cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng trong Ñieän Toâng toøa vaø baét ñaàu lôùn tieáng tuyeân boá: "Haõy can ñaûm leân, Ñöùc Gioan Phaoloâ II, haõy can ñaûm leân, caùc Hoàng Y, giaùm muïc, vaø taát caû moïi ngöôøi trong Giaùo hoäi, vaø haõy laøm vieäc vì Thaày ôû cuøng anh em, Chuùa phaùn." Vieäc ñoù raát deã thöïc hieän vì trôøi ñang möa vaø khoâng coù ai ñöùng xung quanh.
Tuy nhieân, vaøi thaùng sau, vaøo naêm 1980, toâi ñöôïc boå nhieäm laøm Giaûng vieân Phuû Giaùo hoaøng vaø ñöôïc dieän kieán Ñöùc Thaùnh Cha ñeå baét ñaàu Muøa Chay ñaàu tieân cuûa mình. Töø ñoù laïi vang voïng trong toâi, khoâng phaûi nhö moät trích daãn vaø moät kyû nieäm, maø nhö moät lôøi soáng ñoäng cho thôøi ñieåm ñoù. Toâi ñaõ chia seû nhöõng gì toâi ñaõ laøm ngaøy hoâm ñoù taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ. Sau ñoù, toâi quay sang Ñöùc Giaùo Hoaøng, ngöôøi luùc ñoù ñang theo doõi baøi giaûng töø moät nhaø nguyeän beân caïnh, vaø maïnh meõ laëp laïi nhöõng lôøi cuûa Khaùcgai: "Haõy can ñaûm leân, Ñöùc Gioan Phaoloâ II, haõy can ñaûm leân caùc Hoàng Y, giaùm muïc vaø daân Chuùa, vaø baét tay vaøo vieäc, bôûi vì Thaày ôû vôùi anh em, Chuùa phaùn. Thaàn Khí cuûa Thaày seõ ôû cuøng anh em." Vaø töø phaûn öùng, ñoái vôùi toâi, döôøng nhö nhöõng lôøi noùi ñoù ñaõ ñem laïi nhöõng gì ñaõ höùa heïn: ñoù laø loøng can ñaûm (ngay caû khi Ñöùc Gioan Phaoloâ II laø ngöôøi cuoái cuøng treân theá giôùi caàn ñöôïc khuyeán khích ñeå coù loøng can ñaûm!).
Hoâm nay toâi daùm coâng boá laïi lôøi ñoù, vì bieát raèng ñoù khoâng chæ laø moät caâu trích daãn, maø laø moät lôøi haèng soáng luoân thöïc hieän nhöõng gì noù höùa. Vì theá, haõy can ñaûm leân, thöa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ! Chuùa phaùn: Haõy can ñaûm leân, hôõi caùc Hoàng Y, giaùm muïc, linh muïc vaø tín höõu cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, vaø haõy laøm vieäc, vì Thaày ôû cuøng anh em. Thaàn Khí cuûa Thaày seõ ôû beân anh em!
(Source: Raniero CantalamessaTAKE COURAGE, I HAVE CONQUERED THE WORLD!)