Ñöùc Thaùnh cha pheâ chuaån töï saéc
caäp nhaäp baøi tröø naïn laïm duïng tính duïc
Ñöùc Thaùnh cha pheâ chuaån töï saéc caäp nhaäp baøi tröø naïn laïm duïng tính duïc.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 26-03-2023) - Hoâm 25 thaùng Ba naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ pheâ chuaån chung keát aán baûn môùi cuûa Töï saéc veà vieäc baøi tröø naïn laïm duïng tính duïc trong Giaùo hoäi. Sau gaàn boán naêm aùp duïng thöû nghieäm, Töï saéc ñaõ ñöôïc nhieàu laàn boå tuùc vaø nay ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha aán ñònh nhö baûn chung keát.
Töï saéc mang töïa ñeà "Vos estis lux mundi", Caùc con laø aùnh saùng theá gian, daøi 10 trang. Sau phaàn daãn nhaäp, ñöôïc chia laøm hai thieân vôùi toång coäng 19 ñieàu khoaûn. Thieân thöù I goàm 5 ñieàu khoaûn trình baøy nhöõng quy ñònh toång quaùt, vaø thieân thöù II lieät keâ trong 14 ñieàu khoaûn nhöõng quy ñònh lieân quan ñeán caùc giaùm muïc vaø caùc vò töông ñöông. Vaên kieän phaùp lyù naøy ñöôïc coâng boá laàn ñaàu tieân ngaøy 09 thaùng Naêm naêm 2019 vaø baét ñaàu coù hieäu löïc töø ngaøy 01 thaùng Saùu naêm 2019 ñeå thöû nghieäm. Coøn Töï saéc caäp nhaät naøy baét ñaàu coù hieäu löïc töø ngaøy 30 thaùng Tö naêm 2023.
Trong Töï saéc, Ñöùc Thaùnh cha thieát ñònh caùc quy luaät vaø thuû tuïc veà vieäc trình baùo nhöõng vuï xaùch nhieãu vaø baïo haønh tính duïc treû vò thaønh nieân vaø nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông, ñoàng thôøi cuõng ñaûm baûo sao cho caùc giaùm muïc vaø caùc Beà treân doøng töôøng trình traùch nhieäm veà hoaït ñoäng cuûa caùc vò. Töï saéc aán ñònh nghóa vuï buoäc caùc giaùo só vaø tu só phaûi trình baùo caùc vuï laïm duïng. Moãi giaùo phaän phaûi coù moät heä thoáng coù theå ñöôïc daân chuùng lui tôùi, lieân laïc deã daøng ñeå ñoùn nhaän nhöõng lôøi toá giaùc laïm duïng.
Ñieåm môùi nhaát trong Töï saéc caäp nhaät laø: ngoaøi caùc giaùm muïc vaø beà treân doøng, nay caû caùc giaùo daân ñieàu haønh caùc hieäp hoäi quoác teá caùc giaùo daân ñöôïc Toøa Thaùnh nhìn nhaän, cuõng coù traùch nhieäm trong laõnh vöïc naøy, gioáng nhö caùc giaùm muïc vaø beà treân doøng.
Töï saéc caäp nhaät cuûng coá nhöõng quy luaät veà vieäc giöõ thanh danh vaø laõnh vöïc rieâng tö cuûa taát caû nhöõng ngöôøi lieân heä, vaø ngöôøi bò ñieàu tra phaûi ñöôïc coi laø voâ toäi, trong khi chôø ñôïi xaùc nhaän traùch nhieäm cuûa hoï khi bò caùo buoäc.
Ngoaøi ra, Töï saéc tieáp tuïc noùi veà nhöõng vuï xaùch nhieãu vaø baïo haønh tính duïc, khoâng nhöõng treân caùc treû vò thaønh nieân vaø nhöõng ngöôøi lôùn deã bò toån thöông, nhöng caû nhöõng vuï baïo haønh vaø xaùch nhieãu tình duïc nhö keát quaû cuûa söï laïm duïng quyeàn bính. Vì theá, ñieàu naøy cuõng bao goàm caû tröôøng hôïp giaùo só baïo haønh tình duïc caùc nöõ tu, caùc chuûng sinh vaø caùc taäp sinh ñaõ tröôûng thaønh.
Töï saéc coi nhöõng thaùi ñoä che ñaäy, nhö moät loaïi haønh ñoäng ñaëc thuø, heä taïi "haønh ñoäng hoaëc boû soùt nhaém can thieäp vaøo hoaëc traùnh neù nhöõng cuoäc ñieàu tra daân söï hoaëc ñieàu tra theo giaùo luaät, haønh chaùnh hoaëc hình luaät, ñoái vôùi moät giaùo só hay moät tu só veà caùc toäi aùc "laïm duïng tính duïc". Ñaây laø tröôøng hôïp nhöõng ngöôøi coù vò theá traùch nhieäm ñaëc thuø trong Giaùo hoäi, thay vì truy toá nhöõng laïm duïng do ngöôøi khaùc phaïm, thì laïi che giaáu, bao che keû bò coi laø coù toäi, thay vì baûo veä caùc naïn nhaân.
Töï saéc minh xaùc raèng nghóa vuï tieán haønh cuoäc ñieàu tra khi coù nhöõng toá giaùc laø cuûa giaùm muïc taïi nôi xaûy ra nhöõng vuï ñöôïc toá giaùc.
(Rei 25-3-2023)