Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
khi cöû haønh saùng kieán 24 giôø cho Chuùa
Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha khi cöû haønh saùng kieán 24 giôø cho Chuùa chieàu Thöù Saùu 17/03/2023.
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa J.B. Ñaëng Minh An
Trionfale (RVA News 17-03-2023) - Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ cöû haønh saùng kieán "24 giôø cho Chuùa", vaøo luùc 4g30 chieàu thöù Saùu, 17 thaùng Ba, taïi giaùo xöù "Ñöùc Meï AÂn Phuùc" ôû khu vöïc Trionfale, gaàn Vatican. Ñaây laø moät saùng kieán cuûa Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Taùi Truyeàn Giaûng Tin Möøng dieãn ra haøng naêm vaøo Thöù Saùu vaø Thöù Baûy tröôùc Chuùa Nhaät thöù Tö Muøa Chay.
Naêm 2023 laø naêm thöù chín, vaø chuû ñeà cho chöông trình 24 giôø cho Chuùa naêm 2023 laø "Laïy Thieân Chuùa, xin thöông xoùt con laø keû toäi loãi" (Lc 18:13), laáy yù töø ñoaïn Phuùc AÂm duï ngoân ngöôøi Phariseâu vaø ngöôøi thu thueá.
Ñöùc Gieâsu keå duï ngoân sau ñaây vôùi moät soá ngöôøi töï haøo cho mình laø coâng chính maø khinh cheâ ngöôøi khaùc: "Coù hai ngöôøi leân ñeàn thôø caàu nguyeän. Moät ngöôøi thuoäc nhoùm Phariseâu, coøn ngöôøi kia laøm ngheà thu thueá. Ngöôøi Phariseâu ñöùng thaúng, nguyeän thaàm raèng: "Laïy Thieân Chuùa, xin taï ôn Chuùa, vì con khoâng nhö bao keû khaùc: tham lam, baát chính, ngoaïi tình, hoaëc nhö teân thu thueá kia. Con aên chay moãi tuaàn hai laàn, con daâng cho Chuùa moät phaàn möôøi thu nhaäp cuûa con. Coøn ngöôøi thu thueá thì ñöùng ñaèng xa, thaäm chí chaúng daùm ngöôùc maét leân trôøi, nhöng vöøa ñaám ngöïc vöøa thöa raèng: "Laïy Thieân Chuùa, xin thöông xoùt con laø keû toäi loãi. Toâi noùi cho caùc oâng bieát: ngöôøi naøy, khi trôû xuoáng maø veà nhaø, thì ñaõ ñöôïc neân coâng chính roài; coøn ngöôøi kia thì khoâng. Vì phaøm ai toân mình leân seõ bò haï xuoáng; coøn ai haï mình xuoáng seõ ñöôïc toân leân." (Lc 18:9-14)
Cöû haønh naøy ñöôïc ñaùnh daáu bôûi vieäc Chaàu Thaùnh Theå, suy tö caù nhaân vaø lôøi môøi hoaùn caûi caù nhaân. Nhö Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi trong Toâng Thö Misericordia et Misera (Loøng Thöông Xoùt vaø Noãi Khoán Cuøng): "Bí tích Hoøa giaûi caàn ñöôïc taùi khaùm phaù vaø ñöôïc ñaët ôû vò trí trung taâm trong ñôøi soáng Kitoâ höõu. Moät dòp thuaän lôïi cho vieäc naøy coù theå laø saùng kieán 24 giôø cho Chuùa, moät cöû haønh ñöôïc toå chöùc vaøo gaàn Chuùa Nhaät Thöù Tö Muøa Chay. Saùng kieán naøy, ñaõ coù taïi nhieàu giaùo phaän, coù giaù trò muïc vuï raát lôùn trong vieäc khuyeán khích moät kinh nghieäm nhieät thaønh hôn veà Bí tích Hoøa giaûi."
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
"Nhöõng gì xöa kia toâi cho laø coù lôïi, thì nay, vì Ñöùc Kitoâ, toâi cho laø thieät thoøi" (Pl 3:7). Ñoù laø ñieàu maø Thaùnh Phaoloâ noùi vôùi chuùng ta trong baøi ñoïc thöù nhaát. Vaø neáu chuùng ta töï hoûi ñaâu laø nhöõng thöù maø thaùnh nhaân khoâng coøn coi laø quan troïng trong cuoäc soáng cuûa mình, vaø thaäm chí saün saøng ñaùnh maát ñeå tìm thaáy Chuùa Kitoâ, thì chuùng ta nhaän ra raèng ñoù khoâng phaûi laø cuûa caûi vaät chaát, maø laø moät quyõ taøi saûn "toân giaùo". Phaoloâ laø ngöôøi moä ñaïo vaø soát saéng, coâng bình vaø coù traùch nhieäm (xem caùc caâu 5-6). Tuy nhieân, chính söï moä ñaïo naøy, voán coù theå laø nguoàn goác cuûa nieàm töï haøo vaø coâng ñöùc, laïi laø moät trôû ngaïi ñoái vôùi ngaøi. Thaùnh Phaoloâ noùi tieáp raèng: "Toâi ñaønh chòu maát taát caû, coi chuùng nhö rôm raùc, ñeå ñöôïc Chuùa Kitoâ" (c. 8). Moïi thöù ñaõ cho ngaøi moät uy tín naøo ñoù, moät danh tieáng naøo ñoù... haõy queân ñi, vì ñoái vôùi toâi, Chuùa Kitoâ quan troïng hôn".
Nhöõng ngöôøi cöïc kyø giaøu coù veà trí oùc, vaø töï haøo veà nhöõng thaønh töïu toân giaùo cuûa mình, thöôøng töï cho mình laø toát hôn nhöõng ngöôøi khaùc - ñieàu naøy xaûy ra thöôøng xuyeân nhö theá naøo trong moät giaùo xöù: "Toâi ñeán töø Coâng Giaùo Tieán haønh; Toâi thöôøng xuyeân giuùp caùc linh muïc; Toâi quyeân goùp... taát caû laø veà toâi, toâi, toâi"; quaù thöôøng bieát bao laø moïi ngöôøi tin raèng mình toát hôn nhöõng ngöôøi khaùc; moãi chuùng ta, trong thaâm taâm, neân suy ngaãm xem ñieàu naøy ñaõ töøng xaûy ra chöa - hoï caûm thaáy haøi loøng vì hoï ñaõ taïo ñöôïc moät hình aûnh toát veà mình. Hoï caûm thaáy thoaûi maùi, nhöng hoï khoâng coù choã cho Chuùa vì hoï caûm thaáy khoâng caàn ñeán Ngaøi. Vaø nhieàu khi "ngöôøi Coâng Giaùo toát", nhöõng ngöôøi caûm thaáy ngay thaúng vì hoï tham gia giaùo xöù, ñi leã Chuùa nhaät vaø khoe mình laø ngöôøi coâng chính, noùi: "Khoâng, toâi khoâng caàn gì caû, Chuùa ñaõ cöùu toâi roài". Chuyeän gì xaûy ra vaäy? Hoï ñaõ thay theá Thieân Chuùa baèng caùi toâi cuûa chính hoï, vaø maëc duø hoï ñoïc kinh vaø thöïc hieän caùc vieäc ñaïo ñöùc, nhöng hoï chöa bao giôø thöïc söï ñoái thoaïi vôùi Thieân Chuùa. Hoï ñoäc thoaïi thay cho ñoái thoaïi vaø caàu nguyeän. Kinh thaùnh noùi vôùi chuùng ta raèng chæ coù "lôøi caàu nguyeän cuûa nhöõng ngöôøi khieâm nhöôøng môùi thaáu ñeán caùc taàng maây" (Hc 35:1), bôûi vì chæ nhöõng ai coù taâm hoàn ngheøo khoù, vaø yù thöùc mình caàn ñöôïc cöùu ñoä vaø tha thöù, môùi ñöôïc vaøo dieän kieán Thieân Chuùa; hoï ñeán tröôùc maët Ngaøi maø khoâng khoe khoang coâng lao cuûa mình, khoâng giaû vôø hay töï phuï. Vì khoâng coù gì neân hoï tìm ñöôïc taát caû, vì hoï tìm thaáy Chuùa.
Chuùa Gieâsu ñöa ra cho chuùng ta giaùo huaán naøy trong duï ngoân maø chuùng ta vöøa nghe (x. Lc 18:9-14). Ñoù laø caâu chuyeän veà hai ngöôøi ñaøn oâng, moät ngöôøi Phariseâu vaø moät ngöôøi thu thueá, caû hai ñeàu leân Ñeàn thôø ñeå caàu nguyeän, nhöng chæ moät ngöôøi ñaït ñeán traùi tim cuûa Thieân Chuùa. Ngay caû tröôùc khi hoï laøm baát cöù ñieàu gì, thaùi ñoä theå lyù cuûa hoï raát huøng hoàn: Tin Möøng cho chuùng ta bieát raèng ngöôøi Phariseâu caàu nguyeän "moät mình" ngay phía tröôùc, trong khi ngöôøi thu thueá "ñöùng ñaèng xa, thaäm chí khoâng daùm ngöôùc maét leân trôøi" ( caâu 13), vì xaáu hoå. Chuùng ta haõy suy nghó moät chuùt veà nhöõng thaùi ñoä naøy.
Ngöôøi Phariseâu ñöùng moät mình. Anh ta chaéc chaén veà baûn thaân, ñöùng thaúng moät caùch kieâu haõnh, gioáng nhö moät ngöôøi ñöôïc toân troïng vì nhöõng thaønh töïu cuûa mình, gioáng nhö moät hình maãu. Vôùi thaùi ñoä naøy, anh ta caàu nguyeän vôùi Chuùa, nhöng thöïc ra anh ta töï cöû möøng chính mình. Toâi ñeán ñeàn thôø, toâi giöõ Luaät, toâi boá thí... Hình thöùc, vaø lôøi caàu nguyeän cuûa anh aáy laø hoaøn haûo; coâng khai, anh ta toû ra ngoan ñaïo vaø moä ñaïo, nhöng thay vì môû loøng vôùi Chuùa, anh ta laïi che ñaäy nhöõng ñieåm yeáu cuûa mình baèng thoùi ñaïo ñöùc giaû. Quaù thöôøng bieát bao laø chuùng ta taïo ra moät maët tieàn cho cuoäc soáng cuûa mình. Ngöôøi Phariseâu naøy khoâng chôø ñôïi söï cöùu roãi cuûa Chuùa nhö moät moùn quaø nhöng khoâng, nhöng treân thöïc teá anh ta ñoøi hoûi ôn cöùu ñoä nhö moät phaàn thöôûng cho coâng traïng cuûa mình. "Toâi ñaõ hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa mình, baây giôø toâi yeâu caàu phaàn thöôûng cuûa mình". Ngöôøi ñaøn oâng naøy saûi böôùc thaúng ñeán baøn thôø cuûa Thieân Chuùa vaø ngoài ôû haøng gheá ñaàu, nhöng cuoái cuøng anh ta ñaõ ñi quaù xa vaø ñaët mình leân tröôùc caû Thieân Chuùa!
Traùi laïi, ngöôøi thu thueá ñöùng xa. Anh aáy khoâng ñaåy mình leân phía tröôùc; anh aáy ôû laïi phía sau. Tuy nhieân, khoaûng caùch ñoù, voán dieãn taû tình traïng toäi loãi cuûa anh aáy tröôùc söï thaùnh thieän cuûa Thieân Chuùa, laïi giuùp anh caûm nghieäm ñöôïc voøng tay yeâu thöông vaø ñaày loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Cha. Chuùa coù theå ñeán vôùi anh chính laø vì, baèng caùch ñöùng xa, anh ñaõ nhöôøng choã cho Chuùa. Anh ta khoâng noùi gì veà mình, anh ta noùi vôùi Chuùa vaø caàu xin söï tha thöù. Ñieàu naøy ñuùng bieát bao, cuõng nhö ñoái vôùi caùc moái quan heä cuûa chuùng ta trong gia ñình, trong xaõ hoäi vaø trong Giaùo hoäi! Ñoái thoaïi thöïc söï dieãn ra khi chuùng ta coù theå duy trì moät khoaûng khoâng gian nhaát ñònh giöõa mình vaø ngöôøi khaùc, moät khoâng gian laønh maïnh cho pheùp moãi ngöôøi hít thôû maø khoâng bò huùt vaøo hoaëc choaùng ngôïp. Chæ khi ñoù, ñoái thoaïi vaø gaëp gôõ môùi coù theå thu heïp khoaûng caùch vaø taïo ra söï gaàn guõi. Ñieàu ñoù xaûy ra trong cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi thu thueá: ñöùng ôû phía sau Ñeàn thôø, anh ta nhaän ra söï thaät raèng anh ta, moät keû toäi loãi, ñöùng tröôùc maët Thieân Chuùa nhö theá naøo. "Xa xa", vaø baèng caùch naøy, Thieân Chuùa coù theå ñeán gaàn anh ta.
Thöa anh chò em, chuùng ta haõy nhôù ñieàu naøy: Chuùa ñeán vôùi chuùng ta khi chuùng ta luøi böôùc khoûi caùi toâi töï phuï cuûa mình. Chuùng ta haõy suy ngaãm: Toâi coù töï phuï khoâng? Toâi coù nghó raèng toâi toát hôn nhöõng ngöôøi khaùc khoâng? Toâi coù nhìn ai ñoù vôùi moät chuùt khinh thöôøng khoâng? "Laïy Chuùa, con taï ôn Chuùa vì Chuùa ñaõ cöùu con vaø con khoâng gioáng nhö nhöõng ngöôøi khoâng hieåu bieát; Con ñi nhaø thôø, con tham döï thaùnh leã; Con ñaõ keát hoân, keát hoân trong nhaø thôø, trong khi hoï laø nhöõng keû toäi loãi ñaõ ly hoân...": traùi tim anh chò em coù nhö theá naøy khoâng? Ñoù laø con ñöôøng daãn ñeán dieät vong. Tuy nhieân, ñeå ñeán gaàn Chuùa hôn, chuùng ta phaûi noùi vôùi Chuùa: "Con laø keû toäi loãi nhaát, vaø neáu con khoâng sa vaøo oâ ueá toài teä nhaát, ñoù laø vì loøng thöông xoùt cuûa Chuùa ñaõ naém laáy tay con. Nhôø Chuùa, con coøn soáng; Nhôø Chuùa, con ñaõ khoâng töï huûy dieät mình vì toäi loãi". Thieân Chuùa coù theå ruùt ngaén khoaûng caùch baát cöù khi naøo, vôùi söï trung thöïc vaø chaân thaønh, chuùng ta trình baøy nhöõng yeáu keùm cuûa mình tröôùc maët Ngaøi. Chuùa ñöa tay ra vaø naâng chuùng toâi leân baát cöù khi naøo chuùng ta nhaän ra mình ñang "chaïm ñaùy" vaø chuùng ta quay laïi vôùi Ngaøi vôùi taám loøng chaân thaønh. Chuùa laø nhö vaäy. Ngaøi ñang chôø ñôïi chuùng ta, trong thaâm taâm, vì trong Chuùa Gieâsu, Ngaøi ñaõ choïn "xuoáng vöïc saâu" bôûi vì Ngaøi khoâng sôï ñi xuoáng ngay caû nhöõng vöïc thaúm noäi taâm cuûa chuùng ta, chaïm ñeán nhöõng veát thöông treân xaùc thòt cuûa chuùng ta, oâm laáy söï ngheøo khoù cuûa chuùng ta, chaáp nhaän nhöõng thaát baïi cuûa chuùng ta trong cuoäc soáng vaø nhöõng sai laàm chuùng ta maéc phaûi do yeáu ñuoái vaø caåu thaû, maø taát caû chuùng ta ñeàu ñaõ maéc phaûi. ÔÛ ñoù, trong thaâm taâm, Thieân Chuùa chôø ñôïi chuùng ta, vaø Ngaøi chôø ñôïi chuùng ta caùch ñaëc bieät trong bí tích Saùm Hoái, khi chuùng ta heát söùc khieâm toán ñi xin ôn tha thöù, nhö chuùng ta laøm hoâm nay. Chuùa ñang ñôïi chuùng ta ôû ñoù.
Thöa anh chò em, hoâm nay moãi ngöôøi chuùng ta haõy xeùt mình, vì ngöôøi Phariseâu vaø ngöôøi thu thueá ñeàu ôû saâu trong chuùng ta. Chuùng ta ñöøng troán ñaèng sau veû giaû hình beà ngoaøi, nhöng haõy phoù thaùc cho loøng thöông xoùt cuûa Chuùa boùng toái, loãi laàm cuûa chuùng ta. Chuùng ta haõy suy nghó veà nhöõng khoán khoå, nhöõng loãi laàm cuûa chuùng ta, caû nhöõng ñieàu maø chuùng ta caûm thaáy khoâng theå chia seû vì xaáu hoå, ñieàu ñoù khoâng sao caû, nhöng vôùi Chuùa, chuùng phaûi loä dieän. Khi ñi xöng toäi, chuùng ta ñöùng "xa", ôû phía sau, gioáng nhö ngöôøi thu thueá, ñeå nhìn nhaän khoaûng caùch giöõa öôùc mô cuûa Thieân Chuùa daønh cho cuoäc ñôøi chuùng ta vaø thöïc teá chuùng ta laø ai trong cuoäc soáng haøng ngaøy: chuùng ta laø nhöõng ngöôøi toäi loãi ñaùng thöông. Vaøo luùc ñoù, Chuùa ñeán gaàn chuùng ta; Ngaøi thu heïp khoaûng caùch vaø ñaët chuùng ta trôû laïi treân ñoâi chaân cuûa mình. Vaøo luùc ñoù, khi chuùng ta nhaän ra mình loõa loà, Ngöôøi seõ maëc cho chuùng ta boä leã phuïc. Ñoù laø, vaø ñoù phaûi laø, yù nghóa cuûa bí tích Hoøa giaûi: moät cuoäc gaëp gôõ leã hoäi chöõa laønh traùi tim vaø ñeå laïi cho chuùng ta söï bình an noäi taâm. Khoâng phaûi laø toøa aùn cuûa con ngöôøi ñeå tieáp caän vôùi söï sôï haõi, maø laø voøng tay thieâng lieâng ñeå tìm thaáy söï an uûi.
Moät trong nhöõng khía caïnh ñeïp ñeõ nhaát cuûa caùch Chuùa chaøo ñoùn chuùng ta laø caùi oâm dòu daøng cuûa Ngaøi. Neáu chuùng ta ñoïc caâu chuyeän khi ngöôøi con hoang ñaøng trôû veà nhaø (x. Lc 15:20-22) vaø baét ñaàu aáp uùng noùi, ngöôøi cha khoâng cho pheùp noùi, oâng oâm laáy anh ta khieán anh ta khoâng theå noùi ñöôïc. Moät caùi oâm nhaân töø. ÔÛ ñaây, toâi ngoû lôøi vôùi caùc anh em giaûi toäi cuûa toâi: xin anh em tha thöù moïi söï, luoân luoân tha thöù, khoâng ñeø naëng leân löông taâm con ngöôøi; haõy ñeå hoï noùi veà chính hoï vaø chaøo ñoùn hoï nhö Chuùa Gieâsu, vôùi caùi nhìn aâu yeám cuûa anh em, vôùi söï thaáu hieåu thaàm laëng. Haõy nhôù raèng, bí tích Saùm Hoái khoâng phaûi ñeå haønh haï nhöng ñeå ban bình an. Haõy tha thöù taát caû, vì Chuùa seõ tha thöù cho anh em taát caû. Moïi thöù, moïi thöù, moïi thöù.
Trong Muøa Chay naøy, vôùi taâm hoàn thoáng hoái, chuùng ta haõy laëng leõ noùi nhö ngöôøi thu thueá: "Laïy Chuùa, xin thöông xoùt con laø keû toäi loãi!" (caâu 13). Chuùng ta haõy cuøng nhau laøm nhö vaäy: Laïy Chuùa, xin thöông xoùt con laø keû toäi loãi! Laïy Chuùa, khi con queân Chuùa hay thôø ô vôùi Chuùa, khi con thích lôøi cuûa con vaø cuûa theá gian hôn lôøi cuûa Chuùa, khi con töï cho mình laø coâng chính vaø khinh thöôøng ngöôøi khaùc, khi con noùi xaáu ngöôøi khaùc, xin Chuùa thöông xoùt con, moät keû toäi loãi! Khi con khoâng quan taâm ñeán nhöõng ngöôøi xung quanh, khi con döûng döng tröôùc ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi ñau khoå, keû yeáu ñuoái vaø bò ruoàng boû, xin Chuùa thöông xoùt con laø keû toäi loãi! Vì nhöõng toäi loãi cuûa con choáng laïi söï soáng, vì göông xaáu cuûa con ñaõ laøm hoen oá khuoân maët ñaùng yeâu cuûa Meï Giaùo hoäi, vì toäi loãi cuûa con choáng laïi taïo vaät, Chuùa ôi, xin thöông xoùt con, moät keû toäi loãi! Vì söï giaû doái cuûa con, söï hai loøng cuûa con, söï thieáu trung thöïc vaø chính tröïc cuûa con, Laïy Chuùa, xin thöông xoùt con, moät keû toäi loãi! Vì nhöõng toäi loãi thaàm kín cuûa con, maø khoâng ai bieát, vì nhöõng caùch maø con ñaõ voâ tình laøm haïi ngöôøi khaùc, vaø vì nhöõng ñieàu toát laønh con coù theå laøm nhöng laïi khoâng laøm, Chuùa ôi, xin thöông xoùt con, moät keû toäi loãi!
Trong thinh laëng, chuùng ta haõy laëp laïi nhöõng lôøi naøy trong giaây laùt, vôùi taâm hoàn saùm hoái vaø tín thaùc: Laïy Chuùa, xin thöông xoùt con laø keû toäi loãi! Vaø trong haønh ñoäng saùm hoái vaø tín thaùc naøy, chuùng ta haõy môû roäng taâm hoàn ñeå ñoùn nhaän nieàm vui cuûa moät aân suûng thaäm chí coøn lôùn hôn: ñoù laø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa.
(Source: Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice VaticanaHOMILY OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS Parish of Santa Maria delle Grazie al Trionfale Friday, 17 March 2023)