Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh:
Caûi tieán hieäp ñònh Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác
Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh: Caûi tieán hieäp ñònh Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 17-03-2023) - Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh, Ñöùc Toång giaùm muïc Paul Gallagher, tuyeân boá raèng hieäp ñònh taïm thôøi giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác, veà vieäc boå nhieäm giaùm muïc khoâng phaûi laø "hieäp ñònh toát ñeïp laém" vaø hieän ñang coù nhöõng cuoäc thöông thuyeát ñeå laøm cho noù hieäu quaû hôn.
Trang maïng CNA ôû Myõ, truyeàn ñi ngaøy 15 thaùng Ba naêm 2023, cho bieát trong cuoäc phoûng vaán daønh cho Ñaøi Truyeàn hình Lôøi Vónh Cöûu (EWTN) ôû Myõ, Ñöùc Toång giaùm muïc Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh cho bieát caùc nhaø ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh ñang thöông löôïng vôùi Trung Quoác vôùi muïc ñích treân ñaây. Ngaøi noùi: "Hieån nhieân, muïc ñích laø ñaït ñöôïc moät hieäp ñònh toát ñeïp bao nhieâu coù theå, chaéc chaén ñaây khoâng phaûi laø tröôøng hôïp naøy vì phía beân kia: hoï khoâng saün saøng ñi tôùi möùc ñoä chaáp nhaän moät soá ñieàu. Nhöng ñoù laø ñieàu khaû dó thôøi ñoù".
Hieäp ñònh taïm thôøi ñöôïc kyù keát laàn ñaàu hoài naêm 2018 vaø sau ñoù ñaõ ñöôïc gia haïn. Kyù giaû trang maïng CNA nhaän xeùt raèng lôøi nhìn nhaän nhö theá laø ñieàu khaù hoïa hieám töø phía moät nhaø ngoaïi giao caáp cao nhö vò Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh.
Ñöùc Toång giaùm muïc Gallagher giaûi thích raèng thôøi kyø kyù keát hieäp ñònh taïm thôøi giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác khoâng phaûi laø thôøi ñieåm thuaän tieän vì nhöõng lyù do khaùc nhau. Ñaây luoân luoân laø ñieàu khoù khaên; vaø hieäp ñònh vaãn luoân bò phía Trung Quoác söû duïng ñeå gia taêng söùc eùp treân coäng ñoàng Coâng giaùo, ñaëc bieät treân coäng ñoàng maø ngöôøi ta goïi laø "Giaùo hoäi haàm truù".
Ñöùc Toång giaùm muïc Gallagher khoâng can döï tröïc tieáp trong caùc cuoäc thöông thuyeát vôùi Trung Quoác. Ngaøi nhaéc laïi raèng hieäp ñònh vôùi Trung Quoác ñaõ ñöôïc gia haïn hai laàn trong 5 naêm qua. Noù dieãn ra trong moät tieán trình daøi 30 naêm, traûi qua ba trieàu ñaïi Giaùo hoaøng. "Phaàn lôùn hieäp ñònh ñaõ ñöôïc thoûa thuaän vaø ñöôïc Toøa Thaùnh cuõng nhö Trung Quoác ñoàng thuaän, döôùi thôøi Ñöùc Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc XVI".
Theo Ñöùc Toång giaùm muïc ngöôøi Anh, Vatican vaø Trung Quoác ñaõ "hieåu bieát vaø toân troïng nhau nhieàu hôn qua doøng thôøi gian. "Dó nhieân taát caû ñöôïc thöïc hieän trong boái caûnh chính trò noäi boä cuûa Trung Quoác, vaø vì theá chuùng toâi khoâng theå laøm ñöôïc gì nhieàu".
Ngaøy 10 thaùng Ba naêm 2023, oâng Taäp Caän Bình ñaõ ñöôïc baàu laøm Chuû tòch nhieäm kyø III trong khoùa hoïp cuûa Quoác hoäi Trung Quoác. Hoài naêm 2018, Quoác hoäi ñaõ boû phieáu baõi boû giôùi haïn caùc nhieäm kyø vaø ñieàu naøy coù nghóa laø Chuû tòch Coäng hoøa Nhaân daân nöôùc naøy coù theå taïi vò troïn ñôøi. Ñieàu naøy xaûy ra saùu thaùng tröôùc khi Toøa Thaùnh kyù hieäp ñònh vôùi Trung Quoác.
Trong 5 naêm qua, chæ coù saùu giaùm muïc ñöôïc boå nhieäm taïi Trung Quoác vaø Toøa Thaùnh ñaõ nhìn nhaän nhieàu giaùm muïc chòu chöùc baát hôïp phaùp do phía Trung Quoác. Hieän nay, coøn hôn 40 giaùo phaän taïi nöôùc naøy khoâng coù giaùm muïc coi soùc.
Hieän nay, tình hình töï do toân giaùo taïi Trung Quoác sa suùt theâm. Hoài thaùng Möôøi Moät naêm 2022, Toøa Thaùnh than phieàn nhaø nöôùc Trung Quoác vi phaïm caùc ñieàu ñaõ kyù keát trong hieäp ñònh veà vieäc boå nhieäm giaùm muïc. Trong thoâng caùo ngaøy 26 thaùng Möôøi Moät naêm 2022, Toøa Thaùnh baøy toû "ngaïc nhieân vaø laáy laøm tieác vì giaùm muïc Gioan Baèng Veä Chieáu (Peng WeiZhao) ñöôïc nhaø nöôùc Trung Quoác ñaët laøm GIaùm muïc Phuï taù Giaùo phaän Giang Taây (Jiangxi), moät giaùo phaän khoâng ñöôïc Toøa Thaùnh coâng nhaän.
(CNA 15-3-2023, Cath.ch 15-3-2023)