Taát caû chuùng ta
ñeàu ñöôïc keâu goïi laøm toâng ñoà
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Taát caû chuùng ta ñeàu ñöôïc keâu goïi laøm toâng ñoà.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 15-03-2023) - Luùc gaàn 9 giôø saùng thöù Tö, ngaøy 15 thaùng Ba naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán chung khoaûng 20,000 tín höõu haønh höông, taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ, döôùi baàu trôøi naéng xuaân ñeïp nhöng coù gioù khaù maïnh. Ñöùc Thaùnh cha daønh hôn 10 phuùt ñi xe mui traàn, tieán qua caùc loái ñi ôû quaûng tröôøng ñeå chaøo thaêm caùc tín höõu. Coù 5 em beù cuøng ngoài treân xe vôùi ngaøi.
Leân tôùi leã ñaøi ôû theàm ñeàn thôø, nhö thöôøng leä, Ñöùc Thaùnh cha laøm daáu Thaùnh giaù vaø chaøo moïi ngöôøi theo nghi thöùc phuïng vuï, tröôùc khi baét ñaàu phaàn toân vinh Lôøi Chuùa, vôùi baøi ñoïc trích töø Tin möøng theo thaùnh Luca, ñoaïn 10 (1-2), do taùm giaùo daân tuyeân ñoïc baèng caùc ngoân ngöõ khaùc nhau:
"Chuùa chæ ñònh 72 ngöôøi khaùc vaø sai caùc oâng cöù töøng hai ngöôøi moät ñi tröôùc, vaøo taát caû caùc thaønh, caùc nôi maø chính Ngaøi seõ ñeán. Ngaøi baûo caùc oâng: "Luùa chín ñaày ñoàng maø thôï gaët laïi ít. Vaäy caùc con haõy xin chuû muøa gaët sai thôï ra gaët luùa veà".
Baøi giaùo lyù
Sang ñeán phaàn huaán duï, Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà "söï haêng say loan baùo Tin möøng: loøng nhieät thaønh toâng ñoà cuûa tín höõu". Baøi thöù baûy naøy coù töïa ñeà: "Coâng ñoàng chung Vatican II. Trôû thaønh toâng ñoà trong moät Giaùo hoäi toâng truyeàn".
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Toâng ñoà laø gì?
"Chuùng ta tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà loøng haêng say loan baùo Tin möøng, vaø nôi tröôøng Coâng ñoàng chung Vatican II, chuùng ta tìm caùch hieåu roõ hôn yù nghóa vieäc laøm "toâng ñoà" ngaøy nay. Töø "Toâng ñoà", Apostolo, gôïi laïi cho chuùng ta nhoùm Möôøi Hai moân ñeä ñöôïc Chuùa Gieâsu choïn. Nhieàu khi chuùng ta goïi moät vò thaùnh naøo ñoù laø "toâng ñoà", hoaëc toång quaùt hôn laø caùc giaùm muïc. Nhöng chuùng ta coù yù thöùc raèng laøm toâng ñoà coù lieân heä tôùi moãi Kitoâ höõu, vaø vì theá cuõng coù lieân heä tôùi moãi ngöôøi chuùng ta hay khoâng? Thöïc vaäy, chuùng ta ñöôïc keâu goïi "trôû thaønh toâng ñoà trong moät Giaùo hoäi" maø trong kinh Tin Kính chuùng ta tuyeân xöng laø "toâng truyeàn".
Vaäy, laø toâng ñoà coù nghóa laø gì? Coù nghóa laø "ñöôïc sai ñi thi haønh moät söù maïng". Bieán coá Chuùa Kitoâ Phuïc sinh sai caùc toâng ñoà cuûa Ngaøi ra ñi khaép theá giôùi, thoâng ban cho hoï quyeàn maø chính Ngaøi ñaõ nhaän ñöôïc töø Chuùa Cha vaø ban Thaàn Khí cuûa Ngaøi cho hoï, ñoù laø moät kieåu maãu vaø laø neàn taûng. Chuùng ta ñoïc trong Tin möøng theo thaùnh Gioan: "Chuùa Gieâsu laïi noùi vôùi hoï: "Bình an cho caùc con! Nhö Cha ñaõ sai Thaày, Thaày cuõng sai caùc con". Noùi roài, Ngaøi thoåi hôi vaøo hoï vaø noùi: "Caùc con haõy nhaän laáy Thaùnh Thaàn" (20, 21-22).
Ôn goïi
Moät khía caïnh cô baûn khaùc trong vieäc laøm toâng ñoà laø ôn goïi, nghóa laø ñöôïc keâu goïi. Ngay töø ñaàu ñaõ nhö theá, khi Chuùa Gieâsu "keâu goïi nhöõng ngöôøi Ngaøi muoán vaø hoï ñeán vôùi Ngaøi" (Mc 3,13). Ngaøi laäp hoï thaønh nhoùm, ban cho hoï töôùc hieäu "Toâng ñoà", ñeå hoï ôû vôùi Ngaøi vaø ñeå sai hoï ñi thi haønh söù maïng (Xc Mc 3,14, Mt 10,1-42). Thaùnh Phaoloâ, trong caùc thö, ñaõ töï giôùi thieäu theá naøy: "Phaoloâ, ñöôïc goïi laø toâng ñoà" (1 Cr 1,1) vaø "Phaoloâ, toâi tôù cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, toâng ñoà do ôn goïi, ñöôïc choïn ñeå loan baùo Tin möøng cuûa Thieân Chuùa" (Rm 1,1). Vaø thaùnh nhaân nhaán maïnh söï kieän "laø toâng ñoà khoâng phaûi do loaøi ngöôøi, vaø cuõng chaúng nhôø loaøi ngöôøi, nhöng do Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø Thieân Chuùa Cha, Ñaáng ñaõ cho Ngöôøi soáng laïi töø coõi cheát" (Gl 1,1); Thieân Chuùa ñaõ goïi thaùnh nhaân ngay töø loøng meï ñeå loan baùo Tin möøng giöõa daân ngoaïi (Xc Gl 1,15-16).
Kinh nghieäm cuûa nhoùm Möôøi Hai vaø chöùng taù cuûa thaùnh Phaoloâ cuõng ñaët caâu hoûi cho chuùng ta ngaøy nay; môøi goïi chuùng ta kieåm chöùng thaùi ñoä cuûa chuùng ta, nhöõng choïn löïa, quyeát ñònh cuûa chuùng ta treân caên baûn nhöõng ñieåm coá ñònh: taát caû tuøy thuoäc moät ôn goïi nhöng khoâng cuûa Thieân Chuùa; Thieân Chuùa choïn chuùng ta ñeå laøm caû nhöõng coâng taùc nhieàu khi coù veû vöôït quaù khaû naêng cuûa chuùng ta hoaëc khoâng töông öùng vôùi nhöõng mong ñôïi cuûa chuùng ta; ôn goïi ñaõ nhaän laõnh nhöng khoâng, nhö moät hoàng aân caàn ñöôïc ñaùp laïi moät caùch nhöng khoâng.
Ôn goïi toâng ñoà
Coâng ñoàng daïy: "Ôn goïi Kitoâ höõu [...] töï baûn chaát cuõng laø ôn goïi toâng ñoà" (AA 2). Ñaây laø moät ôn goïi chung, "cuõng nhö phaåm giaù chung cuûa caùc phaàn töû ñöôïc taùi sinh trong Chuùa Kitoâ, coù cuøng ôn ñöôïc laøm döôõng töû, cuøng ôn goïi trôû neân troïn laønh; chæ coù moät ôn cöùu ñoä duy nhaát, moät nieàm hy voïng duy nhaát vaø moät ñöùc aùi khoâng phaân seû" (LG 32).
Ñoù laø moät ôn goïi lieân quan ñeán nhöõng ngöôøi ñaõ chòu thaùnh chöùc cuõng nhö nhöõng ngöôøi thaùnh hieán, hoaëc moãi tín höõu giaùo daân, nam hay nöõ. Vaø ñoù laø moät ôn goïi ban khaû naêng thi haønh moät caùch tích cöïc vaø vôùi oùc saùng taïo nghóa vuï toâng ñoà cuûa mình, giöõa loøng moät Giaùo hoäi, trong ñoù "coù söï khaùc bieät veà thöøa taùc vuï nhöng moät söù maïng duy nhaát. Caùc toâng ñoà vaø nhöõng ngöôøi keá nhieäm nhaän ñöôïc töø Chuùa Kitoâ söù vuï giaûng daïy, cai quaûn vaø thaùnh hoùa nhaân danh Chuùa vaø vôùi quyeàn bính cuûa Chuùa. Nhöng caû giaùo daân, vì tham gia vaøo söù vuï tö teá, ngoân söù vaø vöông quyeàn cuûa Chuùa Kitoâ, giöõa loøng söù maïng cuûa toaøn theå Daân Chuùa, hoï cuõng coù nghóa vuï rieâng trong Giaùo hoäi vaø theá giôùi" (AA 2).
Söï coäng taùc giöõa giaùo daân vaø haøng giaùo phaåm
Trong khuoân khoå naøy, Coâng ñoàng hieåu theá naøo veà söï coäng taùc cuûa giaùo daân vôùi haøng giaùo phaåm? Phaûi chaêng ñaây laø moät söï thích öùng hoaøn toaøn coù tính caùch chieán thuaät vôùi nhöõng tình traïng caáp thieát ñang naûy sinh? Khoâng phaûi nhö vaäy, coù moät caùi gì hôn nöõa, vöôït leân treân nhöõng hoaøn caûnh luùc naøy vaø giöõ nguyeân giaù trò ñoái vôùi caû chuùng ta. Saéc leänh "Ad Gentes", Ñeán vôùi muoân daân, khaúng ñònh raèng: "Giaùo hoäi khoâng theå ñöôïc coi laø thöïc söï ñöôïc thieát laäp, khoâng soáng troïn veïn, khoâng phaûi laø daáu chæ hoaøn haûo veà söï hieän dieän cuûa Chuùa Kitoâ giöõa loaøi ngöôøi, neáu khoâng coù söï coäng taùc vaø hoã trôï cuûa moät haøng giaùo daân chaân chính vôùi haøng giaùo phaåm" (n.21).
Trong khuoân khoå cuûa moät söù maïng duy nhaát, söï khaùc bieät veà caùc ñoaøn suûng vaø thöøa taùc vuï khoâng ñöôïc taïo neân nhöõng lôùp ngöôøi ñöôïc ñaëc aân; vaø noù cuõng khoâng theå laø caùi côù ñeå ñi tôùi nhöõng hình thöùc baát bình ñaúng, laø nhöõng ñieàu khoâng theå coù choã ñöùng trong Chuùa Kitoâ vaø trong Giaùo hoäi. Sôû dó nhö vaäy, vì "maëc duø vaøi ngöôøi, do yù cuûa Chuùa, chính Chuùa Kitoâ ñöôïc ñaët laøm thaày daïy, laøm ngöôøi ban phaùt caùc maàu nhieäm vaø caùc muïc töû cho tha nhaân, nhöng giöõa taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù moät söï bình ñaúng veà phaåm giaù vaø hoaït ñoäng chung cho moïi tín höõu, trong vieäc xaây döïng thaân mình cuûa Chuùa Kitoâ" (LG 32).
Phaåm giaù bình ñaúng
Nhö theá, vaán ñeà bình ñaúng veà phaåm giaù ñoøi chuùng ta phaûi nghó laïi bao nhieâu khía caïnh trong caùc töông quan cuûa chuùng ta, laø nhöõng ñieàu coù tính quyeát ñònh ñoái vôùi vieäc loan baùo Tin möøng. Ví duï, chuùng ta coù yù thöùc veà ñieàu naøy laø qua nhöõng lôøi noùi, chuùng ta coù theå laøm thöông toån phaåm giaù con ngöôøi, vaø nhö theá laøm hoûng nhöõng töông quan hay khoâng? Trong khi chuùng ta tìm caùch ñoái thoaïi vôùi theá giôùi, chuùng ta coù bieát ñoái thoaïi giöõa chuùng ta laø nhöõng tín höõu hay khoâng? Caùch noùi cuûa chuùng ta coù minh baïch, chaân thaønh vaø tích cöïc hay khoâng, hay noù môø aûo, mô hoà vaø tieâu cöïc? Coù yù chí ñoái thoaïi tröïc tieáp, dieän ñoái dieän hay khoâng, hay laø chuùng ta göûi nhöõng söù ñieäp qua trung gian ngöôøi khaùc? Chuùng ta coù bieát laéng nghe ñeå hieåu nhöõng lyù do cuûa ngöôøi khaùc, hay chuùng ta aùp ñaët, duø vôùi nhöõng lôøi nheï nhaøng?
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng: "Anh chò em, chuùng ta ñöøng sôï töï ñaët cho mình nhöõng caâu hoûi aáy. Chuùng coù theå giuùp chuùng ta kieåm chöùng caùch thöùc chuùng ta ñang soáng ôn goïi ñaõ nhaän laõnh khi chòu pheùp röûa, caùch thöùc laøm toâng ñoà cuûa chuùng ta trong moät Giaùo hoäi toâng truyeàn.
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Sau baøi huaán giaùo cuûa Ñöùc Thaùnh cha, buoåi tieáp kieán ñöôïc noái tieáp vôùi phaàn toùm taét baøi giaùo lyù vaø nhöõng lôøi chaøo thaêm cuûa ngaøi göûi ñeán caùc nhoùm haønh höông baèng caùc thöù tieáng khaùc nhau.
Ñaëc bieät vôùi caùc tín höõu noùi tieáng Phaùp, Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi hoï haõy caàu nguyeän trong Muøa chay naøy cho taát caû caùc tín höõu Kitoâ, ñeå trong tinh thaàn coäng taùc, döïa treân ñoái thoaïi vaø toân troïng phaåm giaù moãi ngöôøi, hoï coù theå mang laïi hy voïng cho theá giôùi ngaøy nay.
Khi chaøo caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc nhôû hoï veà giaùo huaán cuûa Coâng ñoàng chung Vatican II, veà ôn goïi cuûa moãi tín höõu ñaõ chòu pheùp röûa laøm toâng ñoà. Ñieàu naøy ñoøi moät söï coäng taùc thöïc söï giöõa haøng giaùo phaåm vaø giaùo daân, vì trong Giaùo hoäi coù nhieàu thöøa taùc vuï khaùc nhau, nhöng cuøng moät söù maïng. Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Toâi môøi goïi anh chò em haõy suy nghó laïi veà töông quan naøy vaø daán thaân cuøng nhau cho vieäc taùi truyeàn giaûng Tin möøng taïi ñaát nöôùc anh chò em.
"Sau cuøng, baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "nhö thöôøng leä, toâi nghó ñeán caùc baïn treû, beänh nhaân vaø ngöôøi giaø cuõng nhö caùc ñoâi taân hoân. Toâi nhaén nhuû taát caû moïi ngöôøi haõy quyeát taâm tieáp tuïc haønh trình Muøa chay, tín thaùc nôi söï baûo veä lieân lyû cuûa Meï Maria raát thaùnh. Chuùng ta haõy phoù thaùc cho Meï laø Ñaáng an uûi keû lo aâu vaø laø Nöõ Vöông Hoøa Bình, vaø phoù thaùc cho Meï caû daân toäc Ucraina ñau thöông."
Buoåi tieáp kieán chung keát thuùc vôùi Kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.