Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
trong thaùnh leã ngaøy Thöù Tö Leã Tro
Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong thaùnh leã ngaøy Thöù Tö Leã Tro 22/2/2023.
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa J.B. Ñaëng Minh An
Vatican (VietCatholic News 22-02-2023) - Theo truyeàn thoáng phuïng vuï coù töø theá kyû thöù 7, ngaøy Thöù Tö Leã Tro laø moät ngaøy quan troïng, vaø khoâng moät leã naøo coù theå vöôït leân treân. Ngöôøi ta cuõng goïi ngaøy naøy laø "Ñaàu Muøa Chay". Vieäc aên chay trong Muøa naøy ñaõ coù töø thôøi Ñöùc Giaùo Hoaøng Gregorioâ Caû vaøo cuoái theá kyû thöù Saùu.
Nhöõng Quy luaät toång quaùt cuûa Naêm phuïng vuï noùi veà ngaøy Thöù Tö Leã Tro nhö sau: "Muøa Chay baét ñaàu töø Thöù Tö Leã Tro vaø keát thuùc ngay tröôùc Thaùnh leã Tieäc Ly. Ngaøy Thöù Tö ñaàu Muøa Chay coù xöùc tro; ngaøy ñoù khaép nôi aên chay". Lôøi chæ daãn naøy cho chuùng ta bieát yù nghóa cuûa Ngaøy Thöù Tö Leã Tro trong Naêm phuïng vuï, cuõng nhö trong suoát Muøa Chay thaùnh. Vôùi Thöù Tö Leã Tro, Giaùo hoäi baét ñaàu Muøa Chay Thaùnh.
Thoâng thöôøng, vaøo luùc 16:30 ngaøy thöù Tö leã Tro, Ñöùc Thaùnh Cha seõ chuû söï cuoäc röôùc thoáng hoái töø nhaø thôø Thaùnh Anselmo cuûa doøng Bieån Ñöùc ñeán Vöông cung Thaùnh Ñöôøng Thaùnh nöõ Sabina cuûa doøng Ña Minh treân ñoài Aventino ôû Roâma. Treân quaõng ñöôøng daøi 500 meùt, caùc vò vöøa ñi vöøa haùt kinh caàu caùc thaùnh, vaø thaùnh ca thoáng hoái. Naêm 2023, do ñau ñaàu goái, cuoäc röôùc thoáng hoái ñaõ do Ñöùc Hoàng Y Mauro Piacenza, Chaùnh Toøa AÂn giaûi Toái cao, chuû söï.
Trong ñoaøn röôùc, coù gaàn hai möôi Hoàng Y, boán giaùm muïc, ñoâng ñaûo tu só Doøng Bieån Ñöùc vaø Ña Minh, trong ñoù coù hai vò Beà treân Toång quyeàn cuûa hai doøng.
Taïi Vöông cung Thaùnh Ñöôøng thaùnh nöõ Sabina, coù töø theá kyû thöù 5, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chuû söï thaùnh leã ñoàng teá vôùi nghi thöùc xöùc tro, cuøng vôùi caùc Hoàng Y vaø Giaùm Muïc, tröôùc söï tham döï cuûa caùc linh muïc tu só nam nöõ vaø giaùo daân, ñaëc bieät laø caùc vò laõnh ñaïo Hoäi Hieäp só Malta.
Trong baøi giaûng thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
"Naøy laø thôøi thuaän lôïi; naøy laø ngaøy cöùu ñoä!" (2 Coâ-rinh-toâ 6:2). Vôùi nhöõng lôøi naøy, Thaùnh Toâng ñoà Phaoloâ giuùp chuùng ta ñi vaøo tinh thaàn cuûa Muøa Chay. Muøa Chay thöïc söï laø "thôøi gian thuaän lôïi" ñeå trôû veà vôùi nhöõng gì thieát yeáu, ñeå ruõ boû taát caû nhöõng gì ñeø naëng chuùng ta, ñeå ñöôïc giao hoøa vôùi Thieân Chuùa, vaø ñeå thaép laïi ngoïn löûa cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn aån döôùi lôùp tro taøn cuûa nhaân tính yeáu ñuoái cuûa chuùng ta. Haõy quay veà vôùi nhöõng gì laø thieát yeáu. Ñoù laø muøa aân suûng khi chuùng ta thöïc haønh ñieàu Chuùa yeâu caàu chuùng ta ôû ñaàu baøi ñoïc moät hoâm nay: "Haõy heát loøng trôû veà vôùi Ta" (Jl 2:12). Haõy trôû laïi vôùi ñieàu thieát yeáu: ñoù laø Chuùa.
Nghi thöùc xöùc tro baét ñaàu cuoäc haønh trình trôû veà. Nghi thöùc naøy khuyeán khích chuùng ta laøm hai ñieàu: trôû veà vôùi söï thaät veà chính chuùng ta; vaø trôû veà vôùi Chuùa vaø anh chò em cuûa chuùng ta.
Thöù nhaát, haõy trôû veà vôùi söï thaät veà chính chuùng ta. Tro nhaéc nhôû cho chuùng ta nhaän roõ chuùng ta laø ai vaø chuùng ta ñeán töø ñaâu. Tro taøn ñöa chuùng ta trôû laïi vôùi söï thaät thieát yeáu cuûa cuoäc soáng chuùng ta: Chuùa laø Thieân Chuùa duy nhaát vaø chuùng ta laø coâng trình cuûa baøn tay Ngöôøi. Ñoù laø söï thaät veà con ngöôøi chuùng ta. Chuùng ta coù söï soáng, vaø Thieân Chuùa laø söï soáng. Ngaøi laø Ñaáng Taïo Hoùa, trong khi chuùng ta laø ñaát seùt moûng manh do tay Ngaøi naën ra. Chuùng ta ñeán töø ñaát vaø chuùng ta caàn thieân ñöôøng; chuùng ta caàn Ngaøi. Coù Chuùa, chuùng ta seõ troãi daäy töø ñoáng tro taøn, nhöng khoâng coù Ngöôøi, chuùng ta chæ laø caùt buïi. Khi chuùng ta khieâm toán cuùi ñaàu ñeå nhaän tro, chuùng ta ñöôïc nhaéc nhôû veà söï thaät naøy: chuùng ta thuoäc veà Chuùa; chuùng ta thuoäc veà Ngöôøi. Vì Thieân Chuùa "laáy buïi ñaát naën ra con ngöôøi, thoåi sinh khí vaøo loã muõi" (St 2:7); chuùng ta toàn taïi bôûi vì Ngöôøi ñaõ thoåi vaøo chuùng ta hôi thôû cuûa söï soáng. Laø moät ngöôøi Cha dòu daøng vaø hay thöông xoùt, Thieân Chuùa cuõng traûi qua Muøa Chay, vì Ngaøi quan taâm ñeán chuùng ta; Ngaøi ñôïi chuùng toâi; Ngöôøi ñang chôø ñôïi söï trôû laïi cuûa chuùng ta. Vaø Ngaøi khoâng ngöøng thuùc giuïc chuùng ta ñöøng tuyeät voïng, ngay caû khi chuùng ta sa ngaõ trong buïi ñaát yeáu ñuoái vaø toäi loãi, vì "Ngaøi bieát chuùng ta ñaõ ñöôïc döïng neân nhö theá naøo; Ngaøi nhôù raèng chuùng ta laø caùt buïi" (Tv 103:14). Chuùng ta haõy nghe laïi nhöõng lôøi aáy: Ngaøi nhôù raèng chuùng ta laø caùt buïi. Chuùa bieát ñieàu naøy; nhöng chuùng ta thöôøng queân ñieàu ñoù, vaø nghó raèng chuùng ta töï tuùc, maïnh meõ vaø baát khaû chieán baïi khi khoâng coù Ngaøi. Chuùng ta khoaùc leân mình boä maët ñaùnh phaán thoa son vaø nghó raèng chuùng ta gioûi hôn thöïc chaát cuûa chuùng ta. Chuùng ta chæ laø caùt buïi.
Vì vaäy, Muøa Chay laø thôøi gian ñeå nhaéc nhôû chuùng ta ai laø Ñaáng Taïo Hoùa vaø ai laø thuï taïo. Ñaõ ñeán luùc coâng boá raèng chæ moät mình Thieân Chuùa laø Chuùa, boû ñi söï giaû vôø töï tuùc vaø nhu caàu ñaët mình vaøo trung taâm cuûa moïi söï, ñöùng ñaàu taàng lôùp, ñeå nghó raèng baèng khaû naêng cuûa mình, chuùng ta coù theå thaønh coâng trong cuoäc soáng vaø bieán ñoåi theá giôùi xung quanh chuùng ta. Baây giôø laø thôøi ñieåm thuaän lôïi ñeå hoaùn caûi, ngöøng nhìn vaøo beà ngoaøi cuûa mình vaø baét ñaàu nhìn vaøo thaúm saâu cuûa chính mình. Coù bao nhieâu phieàn nhieãu vaø nhöõng chuyeän vaët vaõnh khieán chuùng ta sao nhaõng khoûi nhöõng ñieàu thöïc söï quan troïng! Bieát bao laàn chuùng ta bò cuoán vaøo nhöõng mong muoán vaø nhu caàu cuûa chính mình, ñaùnh maát taàm nhìn coát loõi cuûa vaán ñeà vaø khoâng naém baét ñöôïc yù nghóa thöïc söï cuûa cuoäc soáng chuùng ta treân theá giôùi naøy! Muøa Chay laø thôøi gian cuûa söï thaät, laø thôøi ñeå boû ñi nhöõng chieác maët naï maø chuùng ta ñeo moãi ngaøy nhaèm trôû neân hoaøn haûo trong con maét cuûa theá giôùi. Ñaây laø thôøi ñieåm, nhö Chuùa Gieâsu ñaõ noùi trong Tin Möøng, ñeå baùc boû söï doái traù vaø ñaïo ñöùc giaû: khoâng phaûi cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, maø cuûa chính chuùng ta: Chuùng ta haõy nhìn thaúng vaøo thöïc chaát vaø hoaùn caûi.
Tuy nhieân, coù moät böôùc thöù hai: tro cuõng môøi goïi chuùng ta trôû veà vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi anh chò em cuûa chuùng ta. Moät khi chuùng ta trôû laïi vôùi söï thaät veà baûn thaân vaø nhaéc nhôû baûn thaân raèng chuùng ta khoâng töï ñaày ñuû, chuùng ta nhaän ra raèng chuùng ta chæ toàn taïi thoâng qua caùc moái quan heä: moái quan heä nguyeân thuûy cuûa chuùng ta vôùi Chuùa vaø moái quan heä quan troïng cuûa chuùng ta vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Tro taøn maø chuùng ta nhaän ñöôïc toái nay cho chuùng ta bieát raèng moïi giaû ñònh veà söï töï maõn laø sai laàm vaø söï toân thôø baûn thaân laø söï phaù hoaïi, giam caàm chuùng ta trong söï coâ laäp vaø coâ ñôn: chuùng ta haõy thoâi nhìn vaøo göông vaø tin raèng mình hoaøn haûo, laø trung taâm cuûa theá giôùi. Thay vaøo ñoù, cuoäc soáng laø moät moái quan heä: chuùng ta nhaän ñöôïc noù töø Thieân Chuùa vaø töø cha meï chuùng ta, vaø chuùng ta luoân coù theå laøm soáng laïi vaø ñoåi môùi cuoäc soáng nhôø Chuùa vaø nhöõng ngöôøi Ngaøi ñaët beân caïnh chuùng ta. Vì vaäy, Muøa Chay laø muøa aân suûng khi chuùng ta coù theå xaây döïng laïi moái töông quan cuûa mình vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi tha nhaân, môû roäng taâm hoàn chuùng ta trong söï thinh laëng caàu nguyeän vaø thoaùt ra khoûi phaùo ñaøi cuûa söï töï maõn. Muøa Chay laø thôøi gian thuaän lôïi khi chuùng ta coù theå phaù vôõ xieàng xích cuûa chuû nghóa caù nhaân vaø söï coâ laäp cuûa chuùng ta, ñoàng thôøi taùi khaùm phaù, qua gaëp gôõ vaø laéng nghe, nhöõng ngöôøi baïn ñoàng haønh cuûa chuùng ta treân haønh trình moãi ngaøy. Vaø hoïc caùch yeâu thöông hoï moät laàn nöõa nhö anh chò em.
Laøm theá naøo chuùng ta coù theå laøm ñieàu naøy? Thöa: Ñeå thöïc hieän cuoäc haønh trình naøy, ñeå trôû veà vôùi söï thaät veà chính mình vaø trôû veà vôùi Thieân Chuùa vaø tha nhaân, chuùng ta ñöôïc thuùc giuïc ñi theo ba con ñöôøng lôùn: ñoù laø boá thí, caàu nguyeän vaø chay tònh. Ñaây laø nhöõng caùch truyeàn thoáng, vaø khoâng caàn söï môùi laï. Chuùa Gieâsu ñaõ noùi roõ raøng: boá thí, caàu nguyeän vaø aên chay. Ñoù khoâng phaûi laø nhöõng nghi thöùc ñôn thuaàn beân ngoaøi, maø phaûi laø nhöõng haønh ñoäng theå hieän söï ñoåi môùi cuûa taâm hoàn chuùng ta. Boá thí khoâng phaûi laø moät cöû chæ voäi vaøng ñöôïc thöïc hieän ñeå xoa dòu löông taâm cuûa chuùng ta, ñeå buø ñaép cho söï maát thaêng baèng noäi taâm cuûa chuùng ta; ñuùng hôn, ñoù laø moät caùch chaïm ñeán nhöõng ñau khoå cuûa ngöôøi ngheøo baèng chính ñoâi tay vaø traùi tim cuûa chuùng ta. Caàu nguyeän khoâng phaûi laø moät nghi thöùc, nhöng laø moät cuoäc ñoái thoaïi chaân thaät vaø yeâu thöông vôùi Chuùa Cha. AÊn chay khoâng phaûi laø moät hình thöùc giöõ ñaïo kyø laï, maø laø moät cöû chæ maïnh meõ ñeå nhaéc nhôû chuùng ta ñieàu gì thöïc söï quan troïng vaø ñieàu gì chæ laø phuø du. Chuùa Gieâsu ñöa ra "lôøi khuyeân vaãn giöõ ñöôïc giaù trò boå ích cho chuùng ta: nhöõng cöû chæ beân ngoaøi phaûi luoân ñi ñoâi vôùi moät traùi tim chaân thaønh vaø caùch cö xöû nhaát quaùn. Thaät vaäy, vieäc xeù aùo cuûa chuùng ta coù ích gì neáu loøng chuùng ta vaãn xa caùch Chuùa, nghóa laø xa rôøi loøng nhaân töø vaø coâng lyù?" (BENEDICT XVI, Baøi giaûng Thöù Tö Leã Tro, ngaøy 1 thaùng 3 naêm 2006). Thoâng thöôøng, nhöõng cöû chæ vaø nghi thöùc cuûa chuùng ta khoâng aûnh höôûng gì ñeán cuoäc soáng cuûa chuùng ta; chuùng vaãn coøn hôøi hôït. Coù leõ chuùng ta thöïc hieän chuùng chæ ñeå ñaït ñöôïc söï ngöôõng moä hoaëc quyù troïng cuûa ngöôøi khaùc. Chuùng ta haõy nhôù ñieàu naøy: trong cuoäc soáng caù nhaân cuûa chuùng ta, cuõng nhö trong ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi, nhöõng bieåu hieän beân ngoaøi, nhöõng phaùn xeùt cuûa con ngöôøi vaø söï chaáp thuaän cuûa theá giôùi chaúng laø gì caû; ñieàu duy nhaát thöïc söï quan troïng laø söï thaät vaø tình yeâu maø chính Chuùa nhìn thaáy.
Neáu chuùng ta khieâm toán ñöùng tröôùc caùi nhìn cuûa Ngaøi, thì vieäc boá thí, caàu nguyeän vaø aên chay seõ khoâng chæ laø nhöõng bieåu hieän beà ngoaøi, nhöng seõ baøy toû con ngöôøi thaät cuûa chuùng ta: laø con caùi Thieân Chuùa, laø anh chò em cuûa nhau. Boá thí, baùc aùi seõ laø daáu chæ loøng traéc aån cuûa chuùng ta ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoán khoù, vaø giuùp chuùng ta trôû veà vôùi tha nhaân. Caàu nguyeän seõ noùi leân öôùc muoán saâu xa cuûa chuùng ta laø ñöôïc gaëp Chuùa Cha, vaø seõ ñöa chuùng ta trôû laïi vôùi Ngöôøi. AÊn chay seõ laø nôi reøn luyeän taâm linh, nôi chuùng ta vui veû töø boû nhöõng thöù thöøa thaõi ñang ñeø naëng chuùng ta, lôùn leân trong töï do noäi taâm vaø trôû veà vôùi söï thaät veà chính mình. Gaëp gôõ Chuùa Cha, töï do noäi taâm, caûm thöông.
Anh chò em thaân meán, chuùng ta haõy cuùi ñaàu, nhaän tro vaø laøm cho taâm hoàn chuùng ta nheï nhaøng. Chuùng ta haõy leân ñöôøng treân con ñöôøng baùc aùi. Chuùng ta seõ coù boán möôi ngaøy, moät "thôøi ñieåm thuaän lôïi" ñeå nhaéc nhôû baûn thaân raèng theá giôùi roäng lôùn hôn nhöõng nhu caàu caù nhaân haïn heïp cuûa chuùng ta, vaø ñeå khaùm phaù laïi nieàm vui, khoâng phaûi laø tích luõy cuûa caûi vaät chaát, maø laø quan taâm ñeán nhöõng ngöôøi ngheøo vaø ñau khoå. Vì vaäy, chuùng ta haõy baét ñaàu con ñöôøng caàu nguyeän vaø söû duïng boán möôi ngaøy naøy ñeå khoâi phuïc laïi vò trí toái cao cuûa Thieân Chuùa trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø ñoái thoaïi vôùi Ngaøi töø taän ñaùy loøng, chöù khoâng chæ trong nhöõng luùc raûnh roãi. Chuùng ta haõy baét ñaàu con ñöôøng chay tònh vaø söû duïng boán möôi ngaøy naøy ñeå kieåm ñieåm baûn thaân, giaûi phoùng baûn thaân khoûi cheá ñoä ñoäc taøi cuûa nhöõng lòch trình daøy ñaëc, nhöõng chöông trình nghò söï daøy ñaëc vaø nhöõng nhu caàu hôøi hôït, ñoàng thôøi choïn nhöõng ñieàu thöïc söï quan troïng.
Anh chò em thaân meán, chuùng ta ñöøng lô laø aân suûng cuûa muøa thaùnh naøy, nhöng haõy höôùng maét veà thaùnh giaù vaø leân ñöôøng, quaûng ñaïi ñaùp laïi nhöõng thuùc giuïc maïnh meõ cuûa Muøa Chay. ÔÛ cuoái cuoäc haønh trình, chuùng ta seõ gaëp gôõ Chuùa cuûa söï soáng vôùi nieàm vui lôùn lao hôn, chuùng ta seõ gaëp ñöôïc Ngöôøi, Ñaáng duy nhaát coù theå vöïc daäy chuùng ta töø ñoáng tro taøn.
(Source: Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice VaticanaHOMILY OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS Basilica of Santa Sabina Ash Wednesday, 22 February 2023)