Söù ñieäp Muøa Chay naêm 2023
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Söù ñieäp Muøa Chay naêm 2023 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Chuyeån ngöõ: Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Vatican (WHÑ 17-02-2023) - Söù ñieäp Muøa Chay naêm 2023 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Khoå cheá Muøa Chay vaø Loä trình Hieäp Haønh
Anh chò em thaân meán!
Caùc Saùch Tin Möøng Mattheâu, Marcoâ vaø Luca ñeàu thuaät laïi bieán coá Chuùa Gieâsu Hieån dung. Qua ñoù, chuùng ta thaáy Chuùa ñaùp laïi thaùi ñoä cuûa caùc moân ñeä khi chöa thaät söï hieåu Ngöôøi. Thaät vaäy, tröôùc ñoù khoâng laâu, ñaõ coù moät cuoäc xung ñoät thöïc söï giöõa Thaày Gieâsu vaø moân ñeä Simon Pheâroâ, ngöôøi maø sau khi tuyeân xöng nieàm tin cuûa mình vaøo Thaày laø Ñaáng Kitoâ, Con Thieân Chuùa, ñaõ phaûn ñoái lôøi tieân baùo veà cuoäc khoå naïn vaø thaäp giaù cuûa Ngöôøi. Chuùa Gieâsu ñaõ maïnh meõ quôû traùch oâng: "Xatan, lui ra ñaøng sau Thaày! Anh caûn loái Thaày, vì tö töôûng cuûa anh khoâng phaûi laø tö töôûng cuûa Thieân Chuùa, maø laø cuûa loaøi ngöôøi!" (Mt 16, 23). Vaø roài, "saùu ngaøy sau, Chuùa Gieâsu ñem caùc oâng Pheâroâ, Giacoâbeâ vaø Gioan laø em oâng Giacoâbeâ, tôùi moät ngoïn nuùi cao" (Mt 17, 1).
Ñoaïn Tin möøng veà Chuùa Gieâsu Hieån dung ñöôïc ñoïc haøng naêm vaøo Chuùa Nhaät II Muøa Chay. Thaät vaäy, trong muøa Phuïng vuï naøy, Chuùa ñem chuùng ta ñi vôùi Ngöôøi vaø daãn ñeán moät nôi rieâng bieät. Trong khi nhöõng boån phaän thöôøng ngaøy ñoøi buoäc chuùng ta phaûi ôû laïi nhöõng nôi quen thuoäc vaø nhöõng thoùi quen laëp ñi laëp laïi ñeán ñoä nhaøm chaùn, thì trong Muøa Chay, chuùng ta ñöôïc môøi goïi ñi leân "moät ngoïn nuùi cao" cuøng vôùi Chuùa Gieâsu vaø soáng moät kinh nghieäm thieâng lieâng ñaëc bieät - söï khoå cheá - nhö daân thaùnh cuûa Thieân Chuùa.
Khoå cheá Muøa Chay laø moät quyeát taâm ñöôïc trôï giuùp nhôø aân suûng, ñeå vöôït thaéng khieám khuyeát ñöùc tin vaø thaùi ñoä phaûn khaùng cuûa chuùng ta khi ñi theo Chuùa Gieâsu treân con ñöôøng thaäp giaù. Ñaây chính laø ñieàu maø Pheâroâ vaø caùc moân ñeä caàn phaûi thöïc hieän. Ñeå ñaøo saâu kieán thöùc veà Thaày, ñeå hieåu troïn veïn vaø ñoùn nhaän maàu nhieäm cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa, ñöôïc thöïc hieän trong söï hieán thaân troïn veïn vì tình yeâu, chuùng ta phaûi ñeå Chuùa Gieâsu daãn mình ñi loái rieâng, ñöa leân cao vaø taùch ra khoûi söï taàm thöôøng vaø phuø phieám. Gioáng nhö moät cuoäc leo nuùi, chuùng ta caàn phaûi khôûi haønh moät loä trình khoù khaên ñoøi hoûi noã löïc, hy sinh vaø taäp trung. Nhöõng ñieàu kieän tieân quyeát naøy cuõng raát quan troïng ñoái vôùi loä trình Hieäp Haønh maø, laø moät Hoäi Thaùnh, chuùng ta ñaõ daán thaân thöïc hieän. Seõ thaät höõu ích khi chuùng ta suy tö veà moái töông quan giöõa khoå cheá Muøa Chay vaø traûi nghieäm Hieäp Haønh.
Trong cuoäc "tónh taâm" treân nuùi Tabor, Chuùa Gieâsu ñem theo ba moân ñeä, nhöõng ngöôøi ñöôïc choïn ñeå chöùng kieán moät bieán coá ñoäc nhaát voâ nhò. Chuùa Gieâsu muoán chia seû kinh nghieäm aân suûng naøy, chöù khoâng giöõ laïi cho rieâng mình, cuõng nhö toaøn boä ñôøi soáng ñöùc tin cuûa chuùng ta laø moät traûi nghieäm ñöôïc seû chia. Vì chính trong söï lieân ñôùi vôùi nhau maø chuùng ta ñi theo Chuùa Gieâsu. Vaø chuùng ta, laø moät Hoäi Thaùnh löõ haønh giöõa doøng thôøi gian, cuøng traûi nghieäm Naêm phuïng vuï vaø trong ñoù coù Muøa Chay, chuùng ta cuøng tieán böôùc vôùi anh chò em maø Chuùa ñaõ ñaët beân caïnh chuùng ta nhö nhöõng baïn ñoàng haønh. Cuõng gioáng nhö bieán coá Chuùa Gieâsu vaø caùc moân ñeä ñi leân Nuùi Tabor, chuùng ta coù theå khaúng ñònh raèng, haønh trình Muøa Chay cuûa chuùng ta laø "Hieäp Haønh", bôûi vì chuùng ta cuøng nhau ñi treân moät con ñöôøng, vôùi tö caùch laø nhöõng moân ñeä cuûa moät vò Thaày duy nhaát. Hôn nöõa, chuùng ta bieát raèng chính Chuùa Gieâsu laø Con Ñöôøng, vaø do ñoù, trong haønh trình Phuïng vuï cuõng nhö trong tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng, Giaùo Hoäi khoâng laøm gì khaùc hôn laø böôùc vaøo maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ - Ñaáng Cöùu Ñoä moät caùch saâu xa vaø troïn veïn hôn.
Vaø nhö theá chuùng ta cuøng böôùc leân cao ñieåm. Tin möøng thuaät laïi raèng Chuùa Gieâsu "bieán ñoåi hình daïng tröôùc maët caùc oâng. Dung nhan Ngöôøi choùi loïi nhö maët trôøi, vaø y phuïc Ngöôøi trôû neân traéng tinh nhö aùnh saùng" (Mt 17, 2). Ñaây laø "choùp ñænh", muïc tieâu cuûa cuoäc haønh trình. Vaøo cuoái cuoäc leo nuùi, khi ñang ôû treân ñænh nuùi vôùi Chuùa Gieâsu, ba moân ñeä ñöôïc ôn nhìn thaáy Ngöôøi trong vinh quang, choùi ngôøi aùnh saùng sieâu nhieân. Moät aùnh saùng khoâng ñeán töø beân ngoaøi, nhöng toûa ra töø chính Chuùa. Veû ñeïp thieâng lieâng cuûa thò kieán naøy troãi vöôït hôn nhöõng noã löïc maø caùc moân ñeä ñaõ coá gaéng khi leân Nuùi Tabor. Nhö trong baát kyø chuyeán leo nuùi gian nan naøo, ñang khi leo, chuùng ta phaûi chaêm chuù nhìn vaøo con ñöôøng; nhöng böùc tranh toaøn caûnh môû ra ôû cuoái loä trình gaây baát ngôø vaø ñeàn ñaùp cho chuùng ta bôûi söï kyø dieäu cuûa noù. Cuõng vaäy, tieán trình Hieäp Haønh thöôøng coù veû nhö laø moät con ñöôøng khoù khaên, vaø ñoâi khi coù theå gaây naûn loøng. Tuy nhieân, ñieàu chôø ñôïi chuùng ta ôû cuoái haønh trình chaéc chaén seõ laø moät ñieàu gì ñoù kyø dieäu vaø ngôõ ngaøng, ñieàu ñoù seõ giuùp chuùng ta hieåu roõ hôn yù muoán cuûa Thieân Chuùa vaø söù maïng daønh cho chuùng ta trong khi phuïc vuï vöông quoác cuûa Ngaøi.
Traûi nghieäm cuûa caùc moân ñeä treân nuùi Tabor caøng phong phuù hôn nöõa khi, beân caïnh Chuùa Gieâsu bieán hình, xuaát hieän oâng Moâseâ vaø EÂlia, voán laø hieän thaân cuûa Leà luaät vaø caùc Ngoân söù (x. Mt 17, 3). Ñieàu môùi meû cuûa Ñöùc Kitoâ vöøa laø söï hoaøn taát Giao öôùc cuõ vaø caùc lôøi höùa, vöøa khoâng taùch rôøi khoûi lòch söû cuûa Thieân Chuùa vôùi daân cuûa Ngaøi vaø ñoàng thôøi maëc khaûi yù nghóa saâu xa hôn cho lòch söû ñoù. Töông töï nhö vaäy, loä trình Hieäp Haønh baét nguoàn töø truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi, nhöng ñoàng thôøi cuõng môû ra cho nhöõng ñieàu môùi meû. Truyeàn thoáng laø nguoàn caûm höùng ñeå tìm kieám nhöõng con ñöôøng môùi, vaø ñeå traùnh nhöõng caùm doã ñoái nghòch cuûa söï trì treä vaø ngaãu höùng.
Haønh trình khoå cheá Muøa Chay cuõng nhö tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng ñeàu coù muïc tieâu laø moät cuoäc bieán hình, caû veà phöông dieän caù nhaân laãn Giaùo Hoäi. Moät söï bieán ñoåi, maø trong caû hai tröôøng hôïp, ñeàu coù khuoân maãu nôi Chuùa Gieâsu Hieån dung vaø ñöôïc thöïc hieän nhôø aân suûng cuûa maàu nhieäm Vöôït qua cuûa Ngöôøi. Ñeå cuoäc bieán hình naøy coù theå trôû thaønh hieän thöïc nôi chuùng ta trong naêm nay, toâi muoán ñeà nghò hai "Loä trình" caàn ñi theo ñeå cuøng leân nuùi vôùi Chuùa Gieâsu, vaø cuøng vôùi Ngöôøi ñaït tôùi muïc tieâu.
Loä trình thöù nhaát lieân quan ñeán meänh leänh maø Chuùa Cha ngoû vôùi caùc moân ñeä treân nuùi Tabor, khi hoï chieâm ngöôõng Chuùa Gieâsu Hieån dung. Tieáng töø ñaùm maây phaùn ra: "Caùc ngöôi haõy vaâng nghe lôøi Ngöôøi!" (Mt 17, 5). Do ñoù, ñeà xuaát ñaàu tieân raát roõ raøng: Chuùng ta caàn laéng nghe Chuùa Gieâsu. Muøa Chay laø thôøi gian aân suûng ñeå chuùng ta laéng nghe Lôøi khi Ngöôøi ngoû lôøi vôùi chuùng ta. Nhöng Chuùa Gieâsu noùi vôùi chuùng ta nhö theá naøo? Tröôùc heát, töø Lôøi Chuùa maø Giaùo hoäi coâng boá cho chuùng ta trong Phuïng vuï. Mong sao chuùng ta ñöøng ñeå Lôøi aáy bò boû ngoaøi tai; trong tröôøng hôïp khoâng theå tham döï Thaùnh Leã thöôøng xuyeân, chuùng ta haõy ñoïc caùc Baøi ñoïc Kinh Thaùnh haøng ngaøy, duø laø vôùi söï trôï giuùp cuûa internet. Ngoaøi Kinh Thaùnh, Chuùa coøn noùi vôùi chuùng ta qua anh chò em cuûa chuùng ta, nhaát laø qua nhöõng khuoân maët vaø caâu chuyeän cuûa nhöõng ngöôøi caàn ñöôïc giuùp ñôõ. Nhöng toâi cuõng muoán theâm vaøo moät khía caïnh khaùc, raát quan troïng trong tieán trình Hieäp Haønh: thaùi ñoä laéng nghe Chuùa Gieâsu cuõng bao goàm vieäc laéng nghe anh chò em khaùc trong Giaùo Hoäi. Caùch laéng nghe laãn nhau laø muïc tieâu chính trong moät soá giai ñoaïn cuûa tieán trình, nhöng noù luoân luoân khoâng theå thieáu trong phöông phaùp vaø phong caùch cuûa moät Giaùo Hoäi hieäp haønh.
Khi nghe tieáng Chuùa Cha, caùc moân ñeä "kinh hoaøng, ngaõ saáp maët xuoáng ñaát. Baáy giôø Chuùa Gieâsu laïi gaàn, chaïm ñeán caùc oâng vaø baûo: "Choãi daäy ñi, ñöøng sôï! Caùc oâng ngöôùc maét leân, khoâng thaáy ai nöõa, chæ coøn moät mình Chuùa Gieâsu maø thoâi" (Mt 17, 6-8). Ñaây laø ñeà nghò thöù hai cho Muøa Chay naøy: ñöøng döïa vaøo moät thöù toân giaùo ñöôïc taïo ra töø nhöõng söï kieän phi thöôøng vaø nhöõng kinh nghieäm kòch tính, haõy vöôït qua noãi sôï vì phaûi ñoái dieän vôùi thöïc teá vaø nhöõng ñaáu tranh, khoù khaên vaø maâu thuaãn cuûa noù trong cuoäc soáng haøng ngaøy. AÙnh saùng maø Chuùa Gieâsu toû ra cho caùc moân ñeä laø söï baùo tröôùc veà vinh quang Phuïc sinh, vaø ñoù phaûi laø muïc tieâu trong cuoäc haønh trình cuûa chuùng ta, khi chuùng ta ñi theo "moät mình Ngöôøi". Muøa Chay höôùng veà Leã Phuïc Sinh: "tónh taâm" töï noù khoâng phaûi laø muïc ñích, nhöng laø phöông theá chuaån bò cho chuùng ta traûi nghieäm cuoäc khoå naïn vaø thaäp giaù cuûa Chuùa Gieâsu vôùi ñöùc tin, ñöùc caäy vaø ñöùc meán, haàu ñaït tôùi söï phuïc sinh. Cuõng vaäy, treân loä trình Hieäp Haønh, ngay caû khi Thieân Chuùa ban cho chuùng ta aân suûng cuûa moät soá traûi nghieäm hieäp thoâng maïnh meõ, thì chuùng ta ñöøng aûo töôûng laø mình ñaõ ñeán ñích. Vì, cuõng taïi ñaây, Chuùa laëp laïi vôùi chuùng ta raèng: "Choãi daäy ñi, ñöøng sôï". Vaäy thì chuùng ta haõy ñi xuoáng ñoàng baèng, vaø xin cho aân suûng maø chuùng ta ñaõ traûi nghieäm giuùp chuùng ta trôû thaønh "nhöõng ngheä nhaân cuûa tính hieäp haønh" trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy taïi caùc coäng ñoaøn cuûa chuùng ta.
Anh chò em thaân meán, xin Chuùa Thaùnh Thaàn thuùc ñaåy vaø naâng ñôõ chuùng ta trong Muøa Chay naøy khi chuùng ta leân nuùi vôùi Chuùa Gieâsu, ñeå caûm nghieäm ñöôïc veû huy hoaøng thaàn linh cuûa Ngöôøi. Vaø nhôø ñoù, chuùng ta ñöôïc cuûng coá trong ñöùc tin, ñöôïc tieáp tuïc kieân trì trong cuoäc löõ haønh cuøng vôùi Chuùa Gieâsu, Ñaáng laø vinh quang cuûa daân Ngöôøi vaø aùnh saùng cuûa muoân daân.
Roâma, Ñeàn thôø Thaùnh Gioan Lateranoâ, ngaøy 25. 01. 2023, Leã Thaùnh Phaoloâ Trôû laïi.
Chuyeån ngöõ: Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
(Nguoàn: WHÑ 17.02.2023)