Söù ñieäp Muøa Chay 2023
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Söù ñieäp Muøa Chay 2023 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 18-02-2023) - Trong Söù ñieäp Muøa Chay 2023, ñöôïc coâng boá hoâm thöù Saùu 17 thaùng Hai naêm 2023, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ nhaán maïnh moái quan heä giöõa haønh trình Muøa Chay vaø haønh trình ñoàng nghò, caû hai ñeàu baét nguoàn töø truyeàn thoáng vaø môû ra cho nhöõng ñieàu môùi meû.
Döôùi ñaây laø baûn dòch toaøn vaên sang Vieät Ngöõ:
Anh chò em thaân meán!
Caùc Tin Möøng Maùttheâu, Marcoâ vaø Luca ñeàu keå laïi ñoaïn Chuùa Gieâsu Bieán Hình. ÔÛ ñoù, chuùng ta thaáy phaûn öùng cuûa Chuùa ñoái vôùi vieäc caùc moân ñeä khoâng hieåu Ngöôøi. Tröôùc ñoù khoâng laâu, ñaõ xaûy ra moät cuoäc xung ñoät thöïc söï giöõa Thaày vaø Simon Pheâroâ, ngöôøi sau khi tuyeân xöng nieàm tin vaøo Chuùa Gieâsu laø Ñaáng Kitoâ, Con Thieân Chuùa, ñaõ baùc boû lôøi tieân baùo veà cuoäc khoå naïn vaø thaäp giaù cuûa Ngöôøi. Chuùa Gieâsu ñaõ cöông quyeát quôû traùch haén: "Satan, haõy lui ra sau Thaày! Lui laïi ñaøng sau Thaày! Anh caûn loái Thaày, vì tö töôûng cuûa anh khoâng phaûi laø tö töôûng cuûa Thieân Chuùa, maø laø cuûa loaøi ngöôøi!" (Mt 16:23). Sau ñoù, "saùu ngaøy sau, Chuùa Gieâsu ñem caùc oâng Pheâroâ, Giacoâbeâ vaø Gioan leân nuùi cao" (Mt 17:1).
Tin Möøng Chuùa Hieån Dung ñöôïc coâng boá haøng naêm vaøo Chuùa Nhaät II Muøa Chay. Trong muøa phuïng vuï naøy, Chuùa cuøng vôùi chuùng ta ñeán moät nôi caùch bieät. Trong khi nhöõng cam keát thoâng thöôøng cuûa chuùng ta buoäc chuùng ta phaûi ôû laïi nhöõng nôi quen thuoäc vaø nhöõng thoùi quen thöôøng laëp ñi laëp laïi vaø ñoâi khi nhaøm chaùn cuûa chuùng ta, thì trong Muøa Chay, chuùng ta ñöôïc môøi goïi leân "moät ngoïn nuùi cao" cuøng vôùi Chuùa Gieâsu vaø soáng moät kinh nghieäm ñaëc bieät veà kyû luaät thieâng lieâng - ñoù laø söï khoå haïnh - vôùi tö caùch laø daân thaùnh cuûa Thieân Chuùa.
Saùm hoái trong Muøa Chay laø moät cam keát, ñöôïc hoã trôï bôûi aân suûng, ñeå vöôït qua söï heøn tin vaø söï phaûn ñoái cuûa chuùng ta trong vieäc theo Chuùa Gieâsu treân con ñöôøng thaäp giaù. Ñaây chính laø ñieàu maø Thaùnh Pheâroâ vaø caùc moân ñoà khaùc caàn phaûi laøm. Ñeå ñaøo saâu kieán thöùc cuûa chuùng ta veà Thaày, ñeå hieåu ñaày ñuû vaø ñoùn nhaän maàu nhieäm cöùu ñoä cuûa Ngöôøi, ñöôïc thöïc hieän trong söï töï hieán hoaøn toaøn do tình yeâu thuùc ñaåy, chuùng ta phaûi ñeå cho Ngöôøi taùch chuùng ta sang moät beân khoûi söï taàm thöôøng vaø phuø phieám. Chuùng ta caàn baét ñaàu cuoäc haønh trình, moät con ñöôøng khoù khaên, gioáng nhö moät chuyeán leo nuùi, ñoøi hoûi noã löïc, hy sinh vaø taäp trung. Nhöõng ñieàu kieän caàn thieát naøy cuõng raát quan troïng ñoái vôùi haønh trình ñoàng nghò maø chuùng ta, vôùi tö caùch laø moät Giaùo hoäi, cam keát thöïc hieän. Chuùng ta coù theå höôûng lôïi raát nhieàu töø vieäc suy tö veà moái töông quan giöõa vieäc saùm hoái trong Muøa Chay vaø kinh nghieäm ñoàng nghò.
Trong cuoäc "aån cö" treân nuùi Tabor, Chuùa Gieâsu ñem theo ba moân ñeä, nhöõng ngöôøi ñöôïc choïn laøm chöùng nhaân cho moät bieán coá ñoäc nhaát voâ nhò. Ngaøi muoán kinh nghieäm aân suûng ñoù ñöôïc chia seû, khoâng ñôn ñoäc, cuõng nhö toaøn boä ñôøi soáng ñöùc tin cuûa chuùng ta laø moät kinh nghieäm ñöôïc chia seû. Vì chính trong söï hieäp nhaát maø chuùng ta theo Chuùa Gieâsu. Cuøng vôùi nhau, vôùi tö caùch laø moät Giaùo hoäi löõ haønh trong thôøi gian, chuùng ta traûi nghieäm naêm phuïng vuï vaø Muøa Chay trong ñoù, ñoàng haønh vôùi nhöõng ngöôøi maø Chuùa ñaõ ñaët giöõa chuùng ta nhö nhöõng ngöôøi baïn ñoàng haønh. Gioáng nhö vieäc Chuùa Gieâsu vaø caùc moân ñeä leân Nuùi Tabor, chuùng ta coù theå noùi raèng haønh trình Muøa Chay cuûa chuùng ta laø "ñoàng nghò", vì chuùng ta cuøng nhau ñi treân cuøng moät con ñöôøng, vôùi tö caùch laø caùc moân ñeä cuûa moät vò Thaày duy nhaát. Vì chuùng ta bieát raèng chính Chuùa Gieâsu laø Ñöôøng, vaø do ñoù, trong haønh trình phuïng vuï cuõng nhö trong haønh trình cuûa Thöôïng hoäi ñoàng, Giaùo hoäi khoâng laøm gì khaùc hôn laø tieán saâu hôn vaø troïn veïn hôn vaøo maàu nhieäm Chuùa Kitoâ Cöùu theá.
Vaø vì vaäy chuùng ta ñi ñeán ñænh cao cuûa noù. Tin Möøng thuaät laïi raèng Chuùa Gieâsu "ñaõ bieán hình tröôùc maët hoï; dung nhan Ngöôøi choùi loïi nhö maët trôøi vaø aùo Ngöôøi trôû neân traéng tinh nhö aùnh saùng" (Mt 17:2). Ñaây laø "ñænh cao", muïc tieâu cuûa cuoäc haønh trình. Vaøo cuoái cuoäc thaêng thieân cuûa hoï, khi hoï ñöùng treân ñænh nuùi cao vôùi Chuùa Gieâsu, ba moân ñeä ñöôïc ôn nhìn thaáy Ngöôøi trong vinh quang cuûa Ngöôøi, choùi loïi trong aùnh saùng sieâu nhieân. AÙnh saùng ñoù khoâng ñeán töø beân ngoaøi, nhöng toûa ra töø chính Chuùa. Veû ñeïp thieâng lieâng cuûa khaûi töôïng naøy vó ñaïi hôn taát caû nhöõng noã löïc maø caùc moân ñeä ñaõ thöïc hieän khi leo leân nuùi Tabor. Trong baát kyø chuyeán leo nuùi vaát vaû naøo, chuùng ta phaûi giöõ cho ñoâi maét cuûa mình daùn chaët vaøo con ñöôøng; tuy nhieân, böùc tranh toaøn caûnh môû ra ôû phaàn cuoái khieán chuùng ta kinh ngaïc vaø töôûng thöôûng cho chuùng ta bôûi söï huøng vó cuûa noù. Cuõng vaäy, tieán trình ñoàng nghò thöôøng coù veû khoù khaên, vaø ñoâi khi chuùng ta coù theå naûn loøng. Tuy nhieân, ñieàu chôø ñôïi chuùng ta ôû cuoái con ñöôøng chaéc chaén laø moät ñieàu gì ñoù kyø dieäu vaø ñaùng kinh ngaïc, ñieàu naøy seõ giuùp chuùng ta hieåu roõ hôn yù muoán cuûa Thieân Chuùa vaø söù meänh cuûa chuùng ta trong vieäc phuïc vuï vöông quoác cuûa Ngaøi.
Kinh nghieäm cuûa caùc moân ñeä treân nuùi Tabor caøng theâm phong phuù khi, beân caïnh Chuùa Gieâsu bieán hình, Moâseâ vaø EÂlia hieän ra, töôïng tröng cho Leà luaät vaø caùc Ngoân söù (x. Mt 17:3). Söï môùi meû cuûa Ñöùc Kitoâ ñoàng thôøi laø söï hoaøn taát giao öôùc vaø nhöõng lôøi höùa coå xöa; noù khoâng theå taùch rôøi khoûi lòch söû cuûa Thieân Chuùa vôùi daân cuûa Ngaøi vaø tieát loä yù nghóa saâu xa hôn cuûa noù. Töông töï nhö vaäy, haønh trình ñoàng nghò baét nguoàn töø truyeàn thoáng cuûa Giaùo hoäi vaø ñoàng thôøi môû ra cho nhöõng ñieàu môùi meû. Truyeàn thoáng laø nguoàn caûm höùng ñeå tìm kieám nhöõng con ñöôøng môùi vaø ñeå traùnh nhöõng caùm doã traùi ngöôïc cuûa söï baát ñoäng vaø thöû nghieäm ngaãu höùng.
Haønh trình saùm hoái trong Muøa Chay vaø haønh trình cuûa Thöôïng hoäi ñoàng ñeàu coù muïc tieâu laø moät cuoäc bieán hình, caû caù nhaân laãn giaùo hoäi. Moät söï bieán ñoåi, trong caû hai tröôøng hôïp, ñeàu coù khuoân maãu cuûa noù trong cuoäc Bieán Hình cuûa Chuùa Gieâsu vaø ñaït ñöôïc nhôø aân suûng cuûa maàu nhieäm vöôït qua cuûa Ngöôøi. Ñeå vieäc bieán hình naøy coù theå trôû thaønh hieän thöïc trong chuùng ta trong naêm nay, toâi muoán ñeà xuaát hai "con ñöôøng" phaûi ñi theo ñeå cuøng leân nuùi vôùi Chuùa Gieâsu vaø cuøng vôùi Ngöôøi ñaït ñöôïc muïc tieâu.
Con ñöôøng thöù nhaát lieân quan ñeán meänh leänh maø Thieân Chuùa Cha ngoû vôùi caùc moân ñeä treân Nuùi Tabor khi hoï chieâm ngöôõng Chuùa Gieâsu bieán hình. Tieáng töø ñaùm maây phaùn: "Haõy nghe Ngöôøi" (Mt 17:5). Vì vaäy, ñeà xuaát ñaàu tieân raát roõ raøng: chuùng ta caàn laéng nghe Chuùa Gieâsu. Muøa Chay laø thôøi gian aân suûng trong ñoù chuùng ta nhieät thaønh laéng nghe Ngöôøi khi Ngöôøi noùi vôùi chuùng ta. Vaø laøm theá naøo ñeå Ngöôøi noùi chuyeän vôùi chuùng ta? Thöa: Thöù nhaát, nôi lôøi Chuùa, maø Giaùo hoäi coáng hieán cho chuùng ta trong phuïng vuï. Caàu mong cho nhöõng lôøi ñoù khoâng rôi vaøo nhöõng loã tai ñieác; neáu chuùng ta khoâng theå luoân tham döï Thaùnh leã, chuùng ta haõy nghieân cöùu caùc baøi ñoïc Kinh thaùnh haøng ngaøy, ngay caû vôùi söï trôï giuùp cuûa internet. Ngoaøi Kinh thaùnh, Chuùa noùi vôùi chuùng ta qua anh chò em cuûa chuùng ta, ñaëc bieät qua nhöõng khuoân maët vaø caâu chuyeän cuûa nhöõng ngöôøi ñang gaëp khoù khaên. Toâi xin noùi moät ñieàu khaùc, ñieàu khaù quan troïng ñoái vôùi tieán trình coâng nghò: vieäc laéng nghe Chuùa Kitoâ thöôøng dieãn ra trong vieäc laéng nghe anh chò em cuûa chuùng ta trong Giaùo hoäi. Vieäc laéng nghe laãn nhau nhö vaäy trong moät soá giai ñoaïn laø muïc tieâu chính, nhöng noù luoân luoân khoâng theå thieáu trong phöông phaùp vaø phong caùch cuûa moät Giaùo hoäi ñoàng nghò.
Khi nghe tieáng Chuùa Cha, caùc moân ñeä "ngaõ saáp maët xuoáng ñaát. Baáy giôø Ñöùc Gieâsu laïi gaàn, chaïm vaøo caùc oâng vaø baûo: 'Choãi daäy ñi, ñöøng sôï!' Caùc oâng ngöôùc maét leân, khoâng thaáy ai nöõa, chæ coøn moät mình Ñöùc Gieâsu maø thoâi." (Mt 17:6-8). Ñaây laø ñeà xuaát thöù hai cho Muøa Chay naøy: ñöøng nöông töïa vaøo moät thöù toân giaùo ñöôïc taïo neân töø nhöõng söï kieän phi thöôøng vaø nhöõng traûi nghieäm kòch tính, vì sôï phaûi ñoái maët vôùi thöïc teá vaø nhöõng cuoäc ñaáu tranh haøng ngaøy, nhöõng khoù khaên vaø maâu thuaãn cuûa noù. AÙnh saùng maø Chuùa Gieâsu chæ cho caùc moân ñeä laø söï baùo tröôùc veà vinh quang Phuïc Sinh, vaø ñoù phaûi laø muïc tieâu cuûa haønh trình cuûa chính chuùng ta, khi chuùng ta theo "moät mình Ngöôøi". Muøa Chay daãn ñeán Leã Phuïc Sinh: "cuoäc tónh taâm" töï noù khoâng phaûi laø muïc ñích, maø laø moät phöông tieän chuaån bò cho chuùng ta caûm nghieäm cuoäc khoå naïn vaø thaäp giaù cuûa Chuùa vôùi ñöùc tin, ñöùc caäy vaø ñöùc meán, vaø nhôø ñoù tieán ñeán söï phuïc sinh. Cuõng trong cuoäc haønh trình ñoàng nghò, khi Thieân Chuùa ban cho chuùng ta aân suûng coù moät soá kinh nghieäm maïnh meõ veà söï hieäp thoâng, chuùng ta khoâng neân töôûng töôïng raèng mình ñaõ ñeán nôi - vì Chuùa cuõng laëp laïi vôùi chuùng ta raèng: "Haõy troãi daäy vaø ñöøng sôï". Vaäy thì chuùng ta haõy ñi xuoáng ñoàng baèng, vaø xin aân suûng maø chuùng ta ñaõ traûi qua cuûng coá chuùng ta ñeå trôû thaønh "nhöõng ngheä nhaân cuûa tính ñoàng nghò" trong cuoäc soáng bình thöôøng cuûa caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta.
Anh chò em thaân meán, xin Chuùa Thaùnh Thaàn linh höùng vaø naâng ñôõ chuùng ta trong Muøa Chay naøy khi chuùng ta leân ñöôøng vôùi Chuùa Gieâsu, ñeå chuùng ta caûm nghieäm ñöôïc veû huy hoaøng thaàn linh cuûa Ngöôøi vaø nhôø ñoù, ñöôïc cuûng coá trong ñöùc tin, kieân trì ñoàng haønh vôùi Ngöôøi, laø vinh quang cuûa daân Ngöôøi vaø aùnh saùng cuûa caùc daân nöôùc.
Roâma, Ñeàn Thôø Thaùnh Gioan Lateranoâ, 25 thaùng Gieâng, Leã Thaùnh Phaoloâ Trôû Laïi.
(Source: Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice VaticanaMESSAGE OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS FOR LENT 2023 Lenten Penance and the Synodal Journey)