Nhöõng "giaác mô" ñaõ neân troïn
vôùi chuyeán toâng du Congo vaø Nam Sudan
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Nhöõng "giaác mô" ñaõ neân troïn vôùi chuyeán toâng du Congo vaø Nam Sudan.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 08-02-2023) - Luùc 9 giôø saùng thöù Tö, ngaøy 08 thaùng Hai naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán chung khoaûng hôn 6,000 tín höõu haønh höông, taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI ôû noäi thaønh Vatican. Trong khi chôø ñôïi, ban keøn taây Fiano Romano ñaõ trình dieãn moät soá baûn nhaïc.
Sau khi Ñöùc Thaùnh cha laøm daáu thaùnh giaù vaø chaøo phuïng vuï, moïi ngöôøi ñaõ nghe taùm ñoäc vieân laàn löôït ñoïc baèng taùm ngoân ngöõ, moät ñoaïn Tin möøng theo thaùnh Mattheâu veà baøi giaûng treân nuùi:
"Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä: "Phuùc cho ai coù tinh thaàn thanh baàn, vì nöôùc trôøi laø cuûa hoï... Phuùc cho nhöõng ngöôøi xaây döïng hoøa bình vì hoï seõ ñöôïc goïi laø con caùi Thieân Chuùa [...]. Caùc con laø muoái ñaát [...]. Caùc con laø aùnh saùng theá gian; moät thaønh xaây nuùi khoâng theå che giaáu ñöôïc [...] Cuõng vaäy söï saùng cuûa caùc con cuõng phaûi chieáu toûa raïng ngôøi tröôùc maët ngöôøi ñôøi, ñeå hoï thaáy nhöõng vieäc laønh cuûa caùc con maø chuùc tuïng Cha caùc con ôû treân trôøi".
Baøi giaùo lyù
Trong baøi huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha gaùc laïi loaït baøi veà söï haêng say loan baùo Tin möøng ñeå thuaät laïi chuyeán toâng du ngaøi môùi thöïc hieän taïi hai nöôùc Phi chaâu, töø chieàu 31 thaùng Gieâng ñeán ngaøy 05 thaùng Hai vöøa qua.
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Tuaàn tröôùc, toâi ñaõ vieáng thaêm hai quoác gia Phi chaâu laø Coäng hoøa Daân chuû Congo vaø Nam Sudan. Toâi caûm taï Chuùa vì ñaõ ban cho toâi ñöôïc thöïc hieän chuyeán ñi naøy maø töø laâu toâi vaãn mong öôùc. Hai "öôùc mô" laø vieáng thaêm nhaân daân congo, gìn giöõ moät ñaát nöôùc roäng lôùn, buoàng phoåi xanh cuûa Phi chaâu vaø ñöùng thöù hai treân theá giôùi cuøng vôùi mieàn Amazonia. Ñoù laø phaàn ñaát giaøu taøi nguyeân nhöng ñaãm maùu, vì moät cuoäc chieán tranh khoâng bao giôø chaám döùt, do luoân luoân coù keû nuoâi döôõng ngoïn löûa. Vaø tieáp ñeán laø vieáng thaêm nhaân daân Nam Sudan, trong cuoäc haønh höông hoøa bình cuøng vôùi Ñöùc Toång giaùm muïc Justin Welby cuûa Giaùo phaän Canterbury vaø vò Toång Ñieàu hôïp Giaùo hoäi Ecosse, Iain Greenshields: Chuùng toâi ñaõ cuøng ñi ñeå laøm chöùng raèng coù theå vaø phaûi coäng taùc trong söï khaùc bieät, ñaëc bieät neáu ta cuøng chia seû nieàm tin nôi Chuùa Kitoâ.
Vieáng thaêm taïi Congo Daân chuû
"Ba ngaøy ñaàu tieân, toâi ñaõ ôû Kinshasa, thuû ñoâ Coäng hoøa Daân chuû Congo. Toâi taùi baøy toû loøng bieát ôn ñoái vôùi Toång thoáng vaø caùc vò khaùc trong chính quyeàn nöôùc naøy vì söï ñoùn tieáp daønh cho toâi. Ngay sau khi ñeán, taïi Phuû Toång thoáng, toâi ñaõ coù theå göûi söù ñieäp cho caû nöôùc: Congo gioáng nhö vieân kim cöông, töï baûn chaát, vaø do caùc taøi nguyeân, nhaát laø do daân chuùng; nhöng vieân kim cöông naøy ñaõ trôû thaønh côù tranh giaønh, baïo löïc, vaø ñieàu nghòch lyù laø chính vì theá noù laøm cho daân chuùng trôû neân ngheøo. Ñoù laø moät naêng ñoäng ta cuõng thaáy ôû caùc mieàn khaùc taïi Phi chaâu, vaø ñieàu naøy noùi chung cuõng aùp duïng cho ñaïi luïc Phi chaâu: ñaïi luïc bò bieán thaønh thuoäc ñòa, bò boùc loät, cöôùp boùc. Ñöùng tröôùc taát caû nhöõng ñieàu ñoù, toâi ñaõ noùi hai töø: thöù nhaát tieâu cöïc, ñoù laø "ñuû roài!", haõy ngöng boùc loät Phi chaâu! Töø thöù hai tích cöïc, ñoù laø "cuøng nhau", cuøng nhau trong phaåm giaù vaø toân troïng nhau, cuøng nhau nhaân danh Chuùa Kitoâ laø nieàm hy voïng cuûa chuùng ta.
Vaø nhaân danh Chuùa Kitoâ, chuùng toâi ñaõ tuï hoïp nhau trong ñaïi leã cöû haønh Thaùnh Theå, bieán coá toät ñònh, vui töôi, hoan laïc, trong ñoù Chuùa Kitoâ Phuïc Sinh ñaõ laäp laïi vôùi daân toäc bò thöû thaùch raát nhieàu: "Bình an cho caùc con!" (Gv 20,19). Vaø töø ñoù, nhö töø moät nguoàn maïch, coù theå taùi khôûi haønh moät con ñöôøng: con ñöôøng tha thöù, hieäp thoâng vaø söù maïng.
Vaãn taïi Kinshasa, ñaõ dieãn ra nhieàu cuoäc gaëp gôõ. Tröôùc tieân laø cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc naïn nhaân baïo löïc ôû mieàn ñoâng Congo, mieàn maø töø nhieàu naêm nay bò xaâu xeù vì chieán tranh giöõa caùc nhoùm voõ trang do nhöõng lôïi loäc vaø kinh teá leøo laùi. Daân chuùng soáng trong sôï haõi vaø baát an, bò hy sinh treân baøn thôø cuûa nhöõng aùp phe baát hôïp phaùp. Toâi ñaõ laéng nghe nhöõng chöùng töø gaây soác cuûa moät soá naïn nhaân, ñaëc bieät laø caùc phuï nöõ, hoï ñaõ ñaët döôùi chaân Thaùnh giaù caùc voõ khí vaø caùc duïng cuï cheát choùc khaùc. Cuøng vôùi hoï, toâi ñaõ "phuû nhaän" baïo löïc vaø thaùi ñoä cam chòu, vaø uûng hoä hoøa giaûi vaø hy voïng.
Roài toâi ñaõ gaëp caùc ñaïi dieän cuûa caùc toå chöùc baùc aùi hieän dieän taïi nöôùc naøy, ñeå caùm ôn vaø khích leä hoï. Coâng vieäc cuûa hoï vôùi ngöôøi ngheøo vaø cho ngöôøi ngheøo khoâng gaây tieáng oàn, nhöng ngaøy qua ngaøy laøm taêng tröôûng coâng ích. Vì theá, toâi ñaõ nhaán maïnh raèng caùc saùng kieán baùc aùi phaûi luoân coù tính chaát thaêng tieán, nghóa laø khoâng phaûi chæ giuùp ñôõ, nhöng coøn phaûi hoã trôï söï phaùt trieån con ngöôøi vaø caùc coäng ñoaøn.
Moät luùc phaán khôûi laø cuoäc gaëp gôõ giôùi treû vaø caùc giaùo lyù vieân. Cuoäc gaëp gôõ aáy gioáng nhö dìm mình trong hieän taïi ñöôïc phoùng veà töông lai. Ñoù laø ñieàu chaéc chaén veà phöông dieän con ngöôøi, nhöng caøng nhö theá theo nghóa tinh thaàn: chuùng ta haõy nghó ñeán söùc maïnh ñoåi môùi maø theá heä treû caùc tín höõu Kitoâ coù theå mang laïi. Hoï ñöôïc huaán luyeän vaø linh hoaït theo tinh thaàn nieàm vui cuûa Tin möøng! Toâi ñaõ chæ cho hoï 5 con ñöôøng laø: caàu nguyeän, coäng ñoaøn, löông thieän, tha thöù vaø phuïc vuï. Xin Chuùa laéng nghe tieáng keâu cuûa hoï, khaån caàu hoøa bình vaø coâng lyù.
Taïi nhaø thôø Chính toøa Kinshasa, toâi ñaõ gaëp caùc linh muïc, phoù teá, tu só nam nöõ vaø caùc chuûng sinh. Hoï ñoâng ñaûo vaø treû trung, vì ôn goïi doài daøo. Toâi ñaõ nhaén nhuû hoï haõy trôû thaønh nhöõng ngöôøi phuïc vuï daân nhö nhöõng chöùng nhaân tình thöông cuûa Chuùa Kitoâ, vöôït thaéng 3 caùm doã: taàm thöôøng veà ñaøng thieâng lieâng, tieän nghi thoaûi maùi traàn truïc vaø hôøi hôït. Sau cuøng, vôùi caùc giaùm muïc Congo, toâi ñaõ chia seû nieàm vui vaø nhöõng vaát vaû cuûa vieäc muïc vuï. Toâi ñaõ môøi goïi hoï haõy ñeå cho mình ñöôïc an uûi nhôø söï gaàn guõi vôùi Thieân Chuùa vaø trôû thaønh nhöõng ngoân söù cho daân, vôùi söùc maïnh cuûa Lôøi Chuùa, trôû thaønh nhöõng daáu chæ loøng caûm thöông, söï gaàn guõi vaø dòu daøng cuûa Chuùa.
Vieáng thaêm Nam Sudan
Ñöùc Thaùnh cha keå tieáp: "Phaàn thöù hai cuûa cuoäc vieáng thaêm dieãn ra taïi Juba, thuû ñoâ Nam Sudan, quoác gia ñöôïc khai sinh naêm 2011. Cuoäc vieáng thaêm naøy coù moät saéc thaùi raát ñaëc bieät, ñöôïc bieåu loä qua khaåu hieäu laáy laïi lôøi Chuùa Gieâsu: "Thaày caàu nguyeän ñeå taát caû chuùng ñöôïc neân moät" (Xc Ga 17,21). Thöïc vaäy, ñaây laø moät cuoäc haønh höông ñaïi keát hoøa bình, ñöôïc thöïc hieän vôùi thuû laõnh cuûa hai Giaùo hoäi, voán hieän dieän trong lòch söû taïi laõnh thoå naøy: Lieân hieäp Anh giaùo vaø Giaùo hoäi Ecosse. Ñoù laø ñieåm tôùi cuûa moät haønh trình baét ñaàu caùch ñaây vaøi naêm, chuùng toâi ñaõ hoïp nhau ôû Roma naêm 2019, vôùi caùc nhaø caàm quyeàn Nam Sudan, ñeå cam keát vöôït thaéng xung ñoät vaø xaây döïng hoøa bình. Raát tieác laø tieán trình hoøa giaûi khoâng tieán böôùc vaø quoác gia sô sinh Nam Sudan laø naïn nhaân cuûa loâ-gích cuõ kyõ quyeàn löïc vaø caïnh tranh, taïo neân chieán tranh, baïo löïc, nhöõng ngöôøi tò naïn vaø taûn cö noäi ñòa. Vì theá, khi ngoû lôøi vôùi chính quyeàn nöôùc naøy, toâi ñaõ môøi goïi hoï haõy laät sang trang môùi, thi haønh Hieäp ñònh hoøa bình vaø loä trình, quyeát lieät töø boû tham nhuõng vaø vieäc buoân baùn voõ khí, vaø uûng hoä söï gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi. Chæ nhö theá môùi coù theå coù phaùt trieån, daân chuùng coù theå laøm vieäc trong hoøa bình, ngöôøi beänh ñöôïc chöõa trò, caùc treû em ñöôïc ñeán tröôøng.
Ñaïi keát
"Ñaëc tính ñaïi keát cuûa cuoäc vieáng thaêm Nam Sudan ñöôïc bieåu loä ñaëc bieät trong luùc caàu nguyeän, ñöôïc cöû haønh cuøng vôùi caùc anh chò em Anh giaùo vaø Giaùo hoäi Ecosse. Cuøng nhau chuùng toâi ñaõ laéng nghe Lôøi Chuùa, cuøng nhau chuùng toâi ñaõ daâng nhöõng kinh nguyeän ngôïi khen, khaån xin vaø chuyeån caàu. Trong moät thöïc taïi xung ñoät cao ñoä nhö taïi Nam Sudan, daáu chæ naøy laø quan troïng, nhöng khoâng phaûi laø ñieàu hieån nhieân, vì raát tieác laø coù keû laïm duïng danh Thieân Chuùa ñeå bieän minh baïo löïc vaø ñaøn aùp. Vì theá, ñieàu raát quan troïng laø laøm chöùng raèng toân giaùo laø tình huynh ñeä, laø hoøa bình, laø hieäp thoâng; Thieân Chuùa laø Cha, Ngöôøi luoân luoân vaø chæ muoán söï soáng vaø ñieàu thieän haûo cho caùc con caùi cuûa Ngöôøi.
Nam Sudan laø moät nöôùc coù khoaûng 11 trieäu daân, trong ñoù vì caùc cuoäc xung ñoät voõ trang, hai trieäu ngöôøi taûn cö noäi ñòa vaø cuøng soá löôïng ñoù tò naïn sang caùc nöôùc laùng gieàng. Vì vaäy, toâi ñaõ muoán gaëp moät nhoùm ñoâng nhöõng ngöôøi di taûn noäi ñòa, laéng nghe hoï vaø giuùp hoï caûm thaáy söï gaàn guõi cuûa Giaùo hoäi. Thöïc vaäy, caùc Giaùo hoäi vaø caùc toå chöùc Kitoâ ñi haøng ñaàu trong vieäc gaàn guõi nhöõng ngöôøi ngheøo, töø nhieàu naêm ñang soáng trong caùc traïi taûn cö. Ñaëc bieät, toâi ñaõ ngoû lôøi vôùi caùc phuï nöõ, hoï laø söùc maïnh coù theå bieán ñoåi ñaát nöôùc; vaø toâi ñaõ khích leä taát caû haõy laø nhöõng haït gioáng Nam Sudan môùi, khoâng baïo löïc, ñöôïc hoøa giaûi vaø bình ñònh.
Trong cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc vò muïc töû vaø ngöôøi thaùnh hieán cuûa Giaùo hoäi ñòa phöông, chuùng toâi ñaõ nhìn leân Moâseâ nhö maãu göông veà söï ngoan ngoaõn ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø kieân trì trong söï chuyeån caàu. Nhö Moâseâ, ñöôïc Thaùnh Linh uoán naén, chuùng ta coù theå trôû neân caûm thöông vaø hieàn laønh, khoâng dính beùn lôïi loäc vaø cuõng coù khaû naêng chieán ñaáu cuøng Thieân Chuùa ñeå möu ích cho daân ñöôïc uûy thaùc cho chuùng ta.
Vaø trong thaùnh leã, sinh hoaït cuoái cuøng trong cuoäc vieáng thaêm taïi Nam Sudan vaø toaøn theå cuoäc vieáng thaêm, toâi ñaõ laøm vang voïng Tin möøng baèng caùch khích leä caùc Kitoâ höõu haõy trôû thaønh "muoái vaø aùnh saùng" taïi ñaát nöôùc ñang chòu saàu muoän döôøng aáy. Thieân Chuùa ñaët hy voïng cuûa Ngaøi khoâng phaûi nôi nhöõng ngöôøi huøng maïnh, lôùn lao, nhöng nôi nhöõng ngöôøi beù nhoû vaø khieâm haï. Kinh thaùnh daïy ñieàu ñoù töø ñaàu ñeán cuoái. Khi Chuùa Gieâsu giaûng daïy cho caùc moân ñeä ôû mieàn Galilea, Ngaøi coù tröôùc maët nhöõng ai? Thöa, ñoù laø nhöõng daân thöôøng, nhöõng ngöôøi thuyeàn chaøi. Theá maø Chuùa noùi vôùi hoï: "Anh chò em laø muoái ñaát [...]. Anh chò em laø aùnh saùng theá gian" (Mt 5,13.14). Vaø Chuùa cuõng tieáp tuïc noùi ñieàu ñoù ngaøy nay cho nhöõng ai tín thaùc nôi Ngaøi. Ñoù laø maàu nhieäm hy voïng cuûa Thieân Chuùa, Chuùa thaáy moät caây to lôùn taïi nôi coù moät haït gioáng beù nhoû. Chuùng ta haõy caàu nguyeän ñeå taïi Coäng hoøa Daân chuû Congo vaø Nam Sudan, vaø treân toaøn Phi chaâu, naûy maàm nhöõng haït gioáng cuûa quoác gia tình thöông, coâng lyù vaø hoøa bình cuûa Chuùa".
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Sau baøi huaán giaùo cuûa Ñöùc Thaùnh cha, buoåi tieáp kieán ñöôïc noái tieáp vôùi phaàn toùm taét baøi giaùo lyù vaø nhöõng lôøi chaøo thaêm cuûa ngaøi göûi ñeán caùc nhoùm haønh höông.
Khi chaøo caùc tín höõu noùi tieáng Phaùp, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán nhöõng ngöôøi treû töø Phaùp, Bæ vaø caùc tín höõu haønh höông töø Cameroon beân Phi chaâu. Ngaøi môøi goïi hoï caàu nguyeän ñeå Coäng hoøa Congo vaø Nam Sudan coù theå côûi môû ñoùn nhaän nhöõng con ñöôøng môùi: tha thöù vaø hieäp thoâng, vaø ñeå nhöõng haït gioáng yeâu thöông, coâng lyù vaø hoøa bình naûy nôû treân toaøn Phi chaâu.
Vôùi caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc nhôû raèng thöù Baûy, ngaøy 11 thaùng Hai naêm 2023, leã Ñöùc Meï Loä Ñöùc, seõ cöû haønh Ngaøy Theá giôùi caùc Beänh nhaân, khi noùi: "Chuùng ta haõy nhôù caàu nguyeän cho cho nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa chuùng ta ñang bò beänh ñöôïc baûo boïc baèng tình yeâu thöông vaø ñeå hoï ñöôïc saên soùc y teá vaø veà maët tinh thaàn thích hôïp. Chuùng ta cuõng haõy caàu nguyeän cho caùc nhaân vieân y teá vaø taát caû nhöõng ngöôøi saên soùc caùc beänh nhaân".
Baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät chaøo thaêm phaùi ñoaøn Ngoïn Ñuoác Bieån Ñöùc, hieäp hoäi caùc y taù, vaø ca ñoaøn Fiano Romano. Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán nhöõng ngöôøi treû, caùc beänh nhaân, ngöôøi cao nieân vaø caùc ñoâi taân hoân. Ngaøi noùi: "Chuùng ta ñang ôû trong tuaàn 9 ngaøy chuaån bò möøng leã Ñöùc Meï Loä Ñöùc, 11 thaùng Hai saép tôùi. Toâi caàu xin Ñöùc Meï Voâ Nhieãm baûo veä anh chò em, xin Meï gìn giöõ anh chò em luoân coù moät taâm hoàn vui töôi vaø naâng ñôõ anh chò em treân ñöôøng ñôøi".
Buoåi Tieáp kieán chung keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.