Baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
vôùi moät soá toå chöùc baùc aùi taïi Congo
Baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vôùi moät soá toå chöùc baùc aùi taïi Congo.
Vu Van An
Kinshasa (VietCatholic News 02-02-2023) - Theo tin Toøa Thaùnh, cuõng trong ngaøy thöù hai cuûa chuyeán vieáng thaêm Coäng hoøa Daân chuû Congo, moàng 1 thaùng 2 naêm 2023, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ tôùi noùi chuyeän vôùi moät soá cô quan baùc aùi ñang hoaït ñoäng taïi ñaát nöôùc naøy.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi noùi chuyeän cuûa ngaøi, döïa vaøo baûn tieáng Anh do Toøa Thaùnh phoå bieán:
Anh chò em thaân meán,
Toâi trìu meán chaøo anh chò em vaø caûm ôn anh chò em vì nhöõng baøi haùt cuûa anh chò em, nhöõng lôøi chöùng cuûa anh chò em vaø vì taát caû nhöõng gì anh chò em ñaõ noùi vôùi toâi, nhöng ñaëc bieät laø veà taát caû nhöõng gì anh chò em ñang laøm! ÔÛ ñaát nöôùc naøy, nôi aâm thanh cuûa baïo löïc vang leân nhö tieáng caây bò chaët ñoå, anh chò em laø khu röøng laëng leõ lôùn leân moãi ngaøy vaø laøm cho khoâng khí trong laønh vaø deã thôû. Ñöông nhieân, moät caây ñoå gaây ra nhieàu tieáng oàn hôn, nhöng Thieân Chuùa yeâu thöông vaø chuùc laønh cho loøng quaûng ñaïi aâm thaàm naûy maàm vaø ñôm hoa keát traùi, vaø Ngöôøi vui möøng nhìn taát caû nhöõng ai phuïc vuï nhöõng ngöôøi tuùng thieáu. Ñoù laø caùch maø loøng toát phaùt trieån: trong söï ñôn sô cuûa ñoâi tay vaø traùi tim dang roäng ra cho ngöôøi khaùc vaø trong söï can ñaûm cuûa nhöõng böôùc nhoû tieáp caän ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi deã bò toån thöông nhaân danh Chuùa Gieâsu. Caâu tuïc ngöõ maø Cecilia trích daãn thöïc söï ñuùng: "Haønh trình vaïn daëm baét ñaàu töø moät böôùc chaân".
Moät ñieàu gaây aán töôïng cho toâi: Anh chò em khoâng chæ ñôn thuaàn lieät keâ caùc vaán ñeà xaõ hoäi hay cung caáp cho toâi soá lieäu thoáng keâ veà ngheøo ñoùi, maø quan troïng hôn laø anh chò em noùi veà ngöôøi ngheøo moät caùch ñaày tình caûm. Anh chò em ñaõ noùi veà chính mình vaø veà nhöõng ngöôøi tröôùc ñaây anh chò em chöa bieát, nhöng nay ñaõ trôû neân quen thuoäc vôùi anh chò em; nhöõng ngöôøi coù teân vaø khuoân maët. Toâi bieát ôn vì anh chò em coù theå nhìn thaáy Chuùa Gieâsu trong nhöõng anh chò em beù nhoû nhaát cuûa Ngöôøi. Chuùa ñöôïc tìm kieám vaø yeâu meán nôi ngöôøi ngheøo vaø chuùng ta, laø nhöõng Kitoâ höõu, phaûi caån thaän ñeå khoâng quay löng laïi vôùi hoï. Coù ñieàu gì ñoù khoâng oån khi moät tín höõu giöõ khoaûng caùch vôùi nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa Chuùa Kitoâ.
Trong khi raát nhieàu ngöôøi ngaøy nay coi thöôøng ngöôøi ngheøo, anh chò em oâm laáy hoï; trong khi theá giôùi boùc loät hoï, anh chò em khuyeán khích hoï. Khuyeán khích thay vì khai thaùc: Ñaây laø moät khu röøng ñang phaùt trieån, ngay caû khi naïn phaù röøng vaø chaát thaûi traøn lan! Toâi muoán moïi ngöôøi bieát roõ hôn veà nhöõng gì anh chò em ñang laøm, ñeå thuùc ñaåy söï phaùt trieån vaø hy voïng ôû Coäng hoøa Daân chuû Congo vaø treân toaøn luïc ñòa naøy. Toâi ñeán ñaây vôùi mong muoán trôû thaønh tieáng noùi cho nhöõng ngöôøi khoâng coù tieáng noùi. Toâi öôùc gì caùc phöông tieän truyeàn thoâng seõ daønh nhieàu khoâng gian hôn cho ñaát nöôùc naøy vaø toaøn boä Chaâu Phi! Öôùc gì caùc daân toäc, caùc neàn vaên hoùa, nhöõng ñau khoå vaø hy voïng cuûa luïc ñòa non treû naøy trong töông lai ñöôïc bieát ñeán nhieàu hôn! Moïi ngöôøi seõ khaùm phaù ra nhöõng taøi naêng to lôùn vaø nhöõng caâu chuyeän veà söï vó ñaïi thöïc söï nhaân baûn vaø Kitoâ giaùo, xuaát hieän töø moät moâi tröôøng laønh maïnh ñöôïc ñaùnh daáu baèng söï toân troïng ñoái vôùi treû em, ngöôøi giaø vaø toaøn boä saùng theá.
Toâi raát vui khi ñöôïc leân tieáng ôû ñaây taïi Toøa Khaâm söù, bôûi vì caùc Phaùi boä Ñaïi dieän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, "caùc nhaø cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng" treân khaép theá giôùi, ñang vaø phaûi laø nhöõng ngöôøi coå vuõ söï phaùt trieån con ngöôøi, caùc trung taâm baùc aùi, ñi ñaàu trong chính saùch ngoaïi giao cuûa loøng thöông xoùt baèng caùc noã löïc cuûa hoï ñeå taïo ñieàu kieän vieän trôï höõu hieäu vaø uûng hoä caùc maïng löôùi hôïp taùc. Ñieàu naøy hieän ñang dieãn ra khoâng phoâ tröông ôû nhieàu nôi treân theá giôùi, cuõng nhö noù ñaõ dieãn ra töø laâu ôû ñaây. Ngoâi nhaø naøy ñaõ laø moät söï hieän dieän haøng xoùm trong nhieàu thaäp nieân. Ñöôïc thaønh laäp caùch ñaây 90 naêm vôùi tö caùch laø Phaùi ñoaøn cuûa Toøa thaùnh, trong vaøi ngaøy nöõa, noù seõ kyû nieäm 60 naêm ngaøy ñöôïc naâng leân caáp Söù thaàn.
Thöa anh chò em, anh chò em yeâu ñaát nöôùc naøy vaø coáng hieán heát mình cho ngöôøi daân. Nhöõng gì anh chò em laøm laø tuyeät vôøi, nhöng khoâng coù nghóa laø deã daøng. Chuùng toâi ñaõ rôi nöôùc maét khi nghe nhöõng caâu chuyeän nhö anh chò em ñaõ keå cho toâi, veà nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø ñau khoå bò boû rôi voâ gia cö bôûi söï thôø ô chung. Ñieàu naøy khieán hoï phaûi soáng treân ñöôøng phoá, khieán hoï coù nguy cô bò baïo löïc theå xaùc vaø laïm duïng tình duïc, thaäm chí bò buoäc toäi laø phuø thuûy, trong khi hoï chæ caàn tình yeâu vaø söï chaêm soùc. Tekadio aï, Cha raát coù aán töôïng bôûi nhöõng gì con noùi vôùi chuùng toâi. Do beänh phong, con vaãn caûm thaáy ngaøy hoâm nay, vaøo naêm 2023, bò "kyø thò, coi thöôøng vaø sæ nhuïc", trong khi moïi ngöôøi, vôùi söï xen laãn caû xaáu hoå, laãn khoù hieåu vaø sôï haõi, lao vaøo taåy ueá nôi maø ngay caû boùng cuûa con ñaõ ñi qua. Ngheøo ñoùi vaø bò baùc boû laø moät söï xuùc phaïm ñeán con ngöôøi, cöôùp ñi phaåm giaù cuûa hoï. Chuùng gioáng nhö ñoáng tro taøn daäp taét ngoïn löûa maø ngöôøi ñoù mang trong mình. Ñuùng vaäy, moãi ngöôøi, ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa, toûa saùng vôùi ngoïn löûa röïc rôõ, nhöng chæ coù tình yeâu môùi loaïi boû ñöôïc lôùp buïi baån che giaáu hình aûnh ñoù. Chæ baèng caùch khoâi phuïc phaåm giaù, chuùng ta môùi khoâi phuïc laïi nhaân tính! Toâi raát buoàn khi bieát raèng ôû ñaây cuõng nhö ôû nhieàu nôi treân theá giôùi, treû em vaø ngöôøi giaø bò loaïi boû. Ñieàu naøy thaät tai tieáng vaø thaäm chí coøn gaây baát lôïi cho toaøn xaõ hoäi, maø söï laønh maïnh cuûa noù phuï thuoäc chính vaøo söï chaêm soùc maø noù mang laïi cho ngöôøi giaø vaø treû em, vì hoï laø goác reã vaø laø töông lai cuûa noù. Chuùng ta ñöøng queân: söï phaùt trieån thöïc söï cuûa con ngöôøi khoâng theå phaùt trieån ôû nôi khoâng coù kyù öùc hoaëc töông lai. Kyù öùc ñöôïc ngöôøi giaø löu giöõ trong khi töông lai ñöôïc ngöôøi treû mang tôùi.
Thöa anh chò em, hoâm nay toâi muoán ñaët hai caâu hoûi cho anh chò em, vaø thoâng qua anh chò em, cho nhieàu ngöôøi ñang laøm vieäc vì lôïi ích cuûa ñaát nöôùc vó ñaïi naøy. Thöù nhaát: Coù ñaùng khoâng? Coù ñaùng noã löïc ñeå chieán ñaáu vôùi ñaïi döông nhu caàu khoâng ngöøng gia taêng naøy khoâng? Thay vaøo ñoù, haù ñaây khoâng phaûi laø moät noã löïc voâ ích vaø thöôøng gaây naûn loøng hay sao? Ñieàu sô Marie Celeste noùi coù theå giuùp chuùng ta giaûi ñaùp thaéc maéc ñoù. Dí noùi: "Maëc duø chuùng con taàm thöôøng, nhöng Chuùa chòu ñoùng ñinh muoán chuùng con ôû beân caïnh Ngöôøi ñeå giuùp Ngöôøi gaùnh chòu nhöõng thaûm kòch cuûa theá giôùi." Thaät vaäy, loøng baùc aùi khieán chuùng ta hoøa hôïp vôùi Thieân Chuùa vaø Ngöôøi laøm chuùng ta ngaïc nhieân vôùi nhöõng ñieàu kyø dieäu baát ngôø qua nhöõng ngöôøi Ngöôøi yeâu thöông. Nhöõng caâu chuyeän cuûa anh chò em chöùa ñaày nhöõng söï kieän kyø dieäu, ñöôïc bieát ñeán vôùi traùi tim cuûa Chuùa vaø khoâng theå chæ quy cho söùc maïnh con ngöôøi. Pierre aï, Cha nghó veà nhöõng gì con noùi vôùi chuùng toâi, khi con noùi raèng trong sa maïc cuûa söï baát löïc vaø thôø ô, trong bieån ñau khoå, con vaø nhöõng ngöôøi baïn cuûa con ñaõ khaùm phaù ra raèng Thieân Chuùa khoâng queân caùc con, bôûi vì Ngöôøi ñaõ göûi cho caùc con nhöõng ngöôøi khoâng quay trôû laïi khi hoï ñang baêng qua ñöôøng nôi baïn ñöùng. Trong khuoân maët cuûa hoï, caùc con ñaõ khaùm phaù ra khuoân maët cuûa Chuùa Gieâsu vaø baây giôø caùc con muoán giuùp nhöõng ngöôøi khaùc laøm ñieàu töông töï. Loøng toát cöù theá maø lan toûa; noù khoâng bò teâ lieät bôûi söï cam chòu hay soá lieäu thoáng keâ, nhöng thuùc ñaåy chuùng ta trao cho ngöôøi khaùc nhöõng gì chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc moät caùch nhöng khoâng. Toâi nhaän vaø toâi cho ñi. Ñaëc bieät, nhöõng ngöôøi treû tuoåi caàn nhìn thaáy ñieàu naøy: hoï caàn nhìn thaáy nhöõng khuoân maët bieát vöôït qua söï thôø ô baèng caùch nhìn thaúng vaøo maét moïi ngöôøi, vaø nhöõng baøn tay khoâng söû duïng vuõ khí hoaëc laïm duïng tieàn baïc, nhöng vöôn tôùi nhöõng ngöôøi ñang naèm döôùi ñaát vaø naâng hoï daäy cho xöùng phaåm giaù cuûa hoï, phaåm giaù cuûa moät ngöôøi con gaùi vaø con trai cuûa Thieân Chuùa. Chæ coù moät tröôøng hôïp ñuùng ñaén khi nhìn xuoáng moät ngöôøi: giuùp naâng ngöôøi ñoù leân. Ngoaøi ra, chuùng ta ñöøng bao giôø coi thöôøng moät ngöôøi.
Do ñoù, noù laø ñiieàu ñaùng laøm! Ñoù laø moät daáu hieäu toát cho thaáy chính quyeàn daân söï, thoâng qua caùc thoûa thuaän gaàn ñaây vôùi Hoäi ñoàng Giaùm muïc, ñaõ ghi nhaän vaø ñaùnh giaù cao nhöõng noã löïc cuûa nhöõng ngöôøi tham gia vaøo coâng vieäc xaõ hoäi vaø töø thieän. Ñieàu naøy chaéc chaén khoâng coù nghóa laø chuùng ta coù theå uûy quyeàn moät caùch coù heä thoáng cho caùc tình nguyeän vieân chaêm soùc nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái vaø deã bò toån thöông nhaát, hoaëc chaêm soùc söùc khoûe vaø giaùo duïc. Ñaây laø nhöõng nhieäm vuï chính cuûa nhöõng ngöôøi cai trò; hoï neân quan taâm ñeå ñaûm baûo raèng caùc dòch vuï caên baûn ñöôïc cung caáp cho nhöõng ngöôøi soáng xa caùc trung taâm ñoâ thò lôùn. Ñoàng thôøi, caùc tín höõu trong Chuùa Kitoâ khoâng bao giôø ñöôïc laøm vaáy baån chöùng taù baùc aùi, töùc laø chöùng taù cho Thieân Chuùa, baèng caùch chaïy theo ñaëc quyeàn, uy tín, danh voïng vaø quyeàn löïc. Ñoù laø moät ñieàu xaáu xa maø chuùng ta khoâng bao giôø neân laøm. Khoâng, phöông tieän, nguoàn löïc vaø muïc tieâu cuûa chuùng ta phaûi ñöôïc söû duïng cho ngöôøi ngheøo. Nhöõng ngöôøi chaêm soùc hoï luoân ñöôïc môøi goïi ñeå nhôù raèng quyeàn löïc laø phuïc vuï, vaø baùc aùi khoâng khieán chuùng ta nguû queân treân vinh quang, nhöng ñoøi hoûi nhöõng haønh ñoäng caáp baùch vaø cuï theå. Veà vaán ñeà naøy, trong soá raát nhieàu vieäc caàn phaûi laøm, toâi muoán nhaán maïnh moät thaùch thöùc lieân quan ñeán taát caû moïi ngöôøi chöù khoâng chæ rieâng ñaát nöôùc naøy. Nguyeân nhaân gaây ra ngheøo ñoùi khoâng phaûi laø thieáu haøng hoùa vaø cô hoäi, maø laø söï phaân phoái chuùng khoâng ñoàng ñeàu. Nhöõng ngöôøi giaøu coù, ñaëc bieät neáu hoï laø Kitoâ höõu, ñöôïc thaùch thöùc chia seû nhöõng gì hoï coù vôùi nhöõng ngöôøi thieáu thoán nhöõng nhu caàu toái thieåu, vaø caøng phaûi chia seû nhieàu hôn neáu hoï laø thaønh vieân cuûa cuøng moät daân toäc. Ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà cuûa loøng nhaân töø, maø laø cuûa coâng lyù. Ñoù khoâng phaûi laø loøng töø thieän, maø laø nieàm tin. Vì, nhö Kinh thaùnh noùi, "ñöùc tin khoâng coù vieäc laøm laø ñöùc tin cheát" (Gcb 2:26).
Ñieàu naøy ñöa chuùng ta ñeán caâu hoûi thöù hai, lieân quan ñeán boån phaän vaø tính caáp baùch cuûa vieäc laøm ñieàu toát. Phaûi thöïc hieän noù theá naøo? Baùc aùi ñöôïc thöïc hieän ra sao? Neân tuaân theo caùc tieâu chuaån naøo? ÔÛ ñaây toâi xin cung caáp cho anh chò em ba suy nghó ñôn giaûn. Chuùng quen thuoäc vôùi caùc toå chöùc baùc aùi laøm vieäc ôû ñaây, nhöng chuùng raát höõu ích ñeå nhaéc laïi, ngoõ haàu vieäc phuïc vuï Chuùa Gieâsu nôi ngöôøi ngheøo coù theå trôû thaønh moät hình thöùc chöùng taù höõu hieäu hôn bao giôø heát.
Tröôùc heát, baùc aùi keâu goïi phaûi neâu göông. Noù khoâng ñôn giaûn chæ laø moät ñieàu gì ñoù chuùng ta laøm; noù laø moät bieåu thöùc noùi leân chuùng ta laø ai. Ñoù laø moät loái soáng, moät loái soáng Tin Möøng, vaø noù ñoøi hoûi söï ñaùng tin caäy vaø minh baïch. Toâi ñang nghó ñeán vieäc quaûn lyù taøi chính vaø haønh chính cuûa caùc döï aùn, cuõng nhö nhu caàu cung caáp caùc dòch vuï phuø hôïp moät caùch coù khaû naêng. Ñaây chính xaùc laø tinh thaàn ñaùnh daáu nhieàu coâng vieäc cuûa Giaùo hoäi mang laïi lôïi ích cho ñaát nöôùc naøy vaø laøm noåi baät lòch söû cuûa noù. Mong sao chuùng ta luoân neâu göông toát!
Thöù hai, bieát nhìn xa troâng roäng, coù taàm nhìn xa. Ñieàu quan troïng laø caùc saùng kieán vaø vieäc laøm toát khoâng chæ ñaùp öùng nhu caàu tröôùc maét maø coøn chöùng minh tính beàn vöõng theo thôøi gian. Chuùng khoâng nhaèm muïc ñích qui höôùng vaøo phuùc lôïi, nhöng xem xeùt ñieàu gì seõ chöùng toû höõu hieäu nhaát trong daøi haïn; theo caùch naøy, chuùng coù theå keùo daøi vaø khoâng keát thuùc vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ baét ñaàu chuùng. Thí duï, ôû ñaát nöôùc naøy, ñaát ñai voâ cuøng maøu môõ vaø cöïc kyø coù naêng suaát. Söï quaûng ñaïi cuûa nhöõng ngöôøi cung caáp vieän trôï cho anh chò em phaûi ñaùnh giaù cao thöïc teá naøy vaø thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa nhöõng ngöôøi soáng treân vuøng ñaát naøy, daïy hoï caùch canh taùc vaø taïo ra caùc döï aùn phaùt trieån ñeå töông lai naèm trong tay hoï. Thay vì phaân phoái haøng hoùa luoân thieáu huït, toát hôn heát laø truyeàn taûi kieán thöùc vaø caùc coâng cuï giuùp phaùt trieån töï chuû vaø beàn vöõng. ÔÛ ñaây, toâi muoán ñeà caäp ñeán söï ñoùng goùp to lôùn cuûa caùc dòch vuï chaêm soùc söùc khoûe Coâng Giaùo, maø ôû ñaát nöôùc naøy, cuõng nhö ôû nhieàu nôi khaùc treân theá giôùi, mang ñeán söï cöùu vieän vaø hy voïng cho moïi ngöôøi, giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ñau khoå vôùi tinh thaàn quaûng ñaïi vaø coù khaû naêng, luoân luoân tìm kieám caùch giuùp ñôõ ngöôøi khaùc thoâng qua vieäc söû duïng caùc phöông tieän phuø hôïp vaø caäp nhaät, moät vieäc luoân luoân ñuùng.
Neâu göông, coù taàm nhìn xa vaø baây giôø - yeáu toá thöù ba - luoân keát noái. Thöa anh chò em, anh chò em phaûi keát maïng, khoâng phaûi chæ tröïc tuyeán maø coøn cuï theå nöõa. Chuùng ta thaáy ñieàu naøy ñöôïc minh hoïa ôû ñaát nöôùc cuûa anh chò em trong baûn giao höôûng cuûa cuoäc soáng ñöôïc tìm thaáy trong khu röøng lôùn vaø thaûm thöïc vaät ña daïng cuûa noù. Vieäc keát maïng keâu goïi söï hôïp taùc ngaøy caøng lôùn hôn, söï töông taùc lieân tuïc vôùi nhau, luoân hieäp thoâng vôùi caùc Giaùo hoäi ñòa phöông vaø khu vöïc. Vieäc keát maïng: moãi ngöôøi tuøy theo ñaëc suûng cuûa mình, nhöng cuøng nhau, keát noái, chia seû moái quan taâm, öu tieân vaø nhu caàu, maø khoâng bò coâ laäp hoaëc töï qui chieáu vaøo mình, saün saøng laøm vieäc cuøng vôùi caùc coäng ñoàng Kitoâ giaùo khaùc vaø caùc toân giaùo khaùc, vaø nhieàu toå chöùc nhaân ñaïo hieän dieän ôû ñaây - taát caû vì lôïi ích cuûa ngöôøi ngheøo. Keát maïng vôùi taát caû moïi ngöôøi.
Anh chò em thaân meán, toâi ñeå laïi cho anh chò em nhöõng suy tö naøy vaø toâi caùm ôn anh chò em veà nhöõng gì anh chò em ñaõ cho toâi ngaøy hoâm nay. Thaät vaäy, caûm ôn raát nhieàu vì anh chò em ñaõ laøm traùi tim toâi xuùc ñoäng. Anh chò em laø moät kho baùu tuyeät vôøi. Toâi chuùc laønh cho anh chò em vaø xin anh chò em tieáp tuïc caàu nguyeän cho toâi. Toâi caàn nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa anh chò em. Caûm ôn anh chò em!