Baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
vôùi giôùi treû vaø caùc giaûng vieân giaùo lyù Congo
Baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vôùi giôùi treû vaø caùc giaûng vieân giaùo lyù Congo.
Vu Van An
Kinshasa (VietCatholic News 03-02-2023) - Theo tin Toøa Thaùnh, vaøo ngaøy thöù ba trong chuyeán vieáng thaêm Coäng hoøa Daân chuû Congo, moàng 2 thaùng 2 naêm 2023, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ gaëp gôõ giôùi treû vaø caùc giaûng vieân giaùo lyù taïi Saân vaän ñoäng Töû Ñaïo ôû Thuû ñoâ Kinshasa.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi noùi chuyeän cuûa ngaøi, döïa vaøo baûn tieáng Anh do Toøa Thaùnh cung caáp:
Caùc baïn treû thaân meán.
Caûm ôn caùc con ñaõ baøy toû tình aâu yeám, ñieäu nhaûy vaø chöùng töø cuûa caùc con! Cha raát vui möøng ñöôïc gaëp maët tröïc tieáp caùc con, ñeå chaøo ñoùn caùc con vaø chuùc laønh cho caùc con khi caùc con giô tay leân trôøi ñeå möøng vui.
Baây giôø cha muoán yeâu caàu caùc con, trong giaây laùt, ñöøng nhìn vaøo cha maø haõy nhìn vaøo ñoâi baøn tay cuûa caùc con. Môû loøng baøn tay cuûa caùc con. Haõy nhìn chuùng thaät kyõ. Caùc con thaân meán, Chuùa ñaõ ñaët hoàng phuùc söï soáng, töông lai cuûa xaõ hoäi vaø töông lai cuûa ñaát nöôùc vó ñaïi naøy vaøo tay caùc con. Em trai, em gaùi thaân meán, ñoâi tay cuûa caùc em coù veû nhoû beù vaø yeáu ôùt, troáng roãng vaø khoâng phuø hôïp vôùi moät nhieäm vuï lôùn lao nhö vaäy phaûi khoâng? Ñeå toâi noùi cho caùc em bieát ñieàu naøy: baøn tay cuûa caùc em troâng gioáng nhau, nhöng khoâng coù caùi naøo hoaøn toaøn gioáng nhau. Khoâng ai coù baøn tay gioáng nhö cuûa caùc em, vaø ñoù laø daáu hieäu cho thaáy caùc em laø moät kho baùu ñoäc nhaát voâ nhò, khoâng theå laëp laïi vaø khoâng theå so saùnh ñöôïc. Khoâng ai trong lòch söû coù theå thay theá caùc em. Vì vaäy, haõy töï hoûi, tay cuûa toâi ñeå laøm gì? Ñeå xaây döïng hay ñeå phaù hoaïi, ñeå cho ñi hay ñeå giaønh laáy, ñeå yeâu hay ñeå gheùt? Haõy löu yù caùc em coù theå xieát chaët baøn tay, naém laïi thaønh naém ñaám ra sao. Hoaëc caùc em coù theå môû noù ra, ñeå daâng noù cho Thieân Chuùa vaø tha nhaân. Ñoù luoân laø söï löïa choïn caên baûn maø chuùng ta phaûi thöïc hieän, keå töø thôøi coå ñaïi, keå töø ngaøy maø Abel haøo phoùng coáng hieán thaønh quaû lao ñoäng cuûa mình, trong khi Cain "ra tay haïi em mình# vaø gieát cheát em mình" (St 4:8). Hôõi caùc baïn treû, haõy mô veà moät töông lai khaùc: töø baøn tay cuûa caùc baïn, ngaøy mai coù theå ñöôïc sinh ra; töø baøn tay cuûa caùc baïn, hoøa bình raát thieáu trong theá giôùi naøy cuoái cuøng coù theå xuaát hieän. Tuy nhieân, chuùng ta phaûi laøm gì moät caùch cuï theå? Toâi muoán ñeà nghò moät soá "nguyeân lieäu cho töông lai": naêm nguyeân lieäu trong soá ñoù, moãi nguyeân lieäu töông öùng vôùi moät ngoùn tay treân baøn tay cuûa caùc baïn.
Ngoùn tay caùi, ngoùn tay gaàn traùi tim nhaát cuûa chuùng ta, töôïng tröng cho söï caàu nguyeän, voán laø ñoäng löïc trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Caàu nguyeän coù veû gioáng nhö moät ñieàu gì ñoù khoâng thöïc teá vaø khaùc xa vôùi nhöõng vaán ñeà cuï theå cuûa chuùng ta. Tuy nhieân, caàu nguyeän laø thaønh toá chính, thaønh toá caên baûn cho töông lai, bôûi vì neáu chæ coù moät mình, chuùng ta khoâng theå tieán xa ñöôïc. Chuùng ta khoâng toaøn naêng vaø baát cöù khi naøo chuùng ta nghó raèng mình laø theá, chuùng ta seõ thaát baïi thaûm haïi. Haõy nghó veà moät thaân caây, neáu chuùng ta laáy ñi goác reã cuûa noù. Ngay caû khi caùi caây ñoù lôùn vaø maïnh meõ, noù khoâng theå töï ñöùng vöõng. Ñaây laø lyù do taïi sao chuùng ta caàn ñaâm reã saâu vaøo vieäc caàu nguyeän vaø laéng nghe lôøi Chuùa. Caàu nguyeän laø ñieàu cho pheùp chuùng ta lôùn leân saâu saéc, töøng ngaøy, ñôm hoa keát traùi vaø bieán baàu khoâng khí oâ nhieãm maø chuùng ta ñang hít thôû thaønh khí oxy mang laïi söï soáng. Moãi caây caàn moät yeáu toá ñôn giaûn vaø caên baûn neáu noù muoán phaùt trieån. Yeáu toá ñoù laø nöôùc. Caàu nguyeän laø "nöôùc cho linh hoàn": noù aån giaáu, khoâng nhìn thaáy ñöôïc, nhöng noù mang laïi söï soáng. Nhöõng ngöôøi caàu nguyeän phaùt trieån noäi taâm; hoï coù theå ngöôùc nhìn leân cao vaø nhôù raèng chuùng ta ñöôïc taïo ra cho thieân ñaøng.
Em trai, em gaùi thaân meán, chuùng ta caàn caàu nguyeän, moät vieäc caàu nguyeän soáng ñoäng. Ñöøng noùi chuyeän vôùi Chuùa Gieâsu nhö moät ngöôøi xa laï gieo raéc söï kính sôï vaø sôï haõi, nhöng vôùi tö caùch laø ngöôøi baïn toát nhaát cuûa caùc em, moät ngöôøi ñaõ hy sinh maïng soáng vì caùc em. Chuùa Gieâsu bieát caùc em, Ngöôøi tin caùc em vaø Ngöôøi luoân yeâu thöông caùc em. Khi caùc em chieâm ngöôõng Ngöôøi bò treo treân thaäp giaù vì söï cöùu roãi cuûa caùc em, caùc em seõ thaáy caùc em quyù giaù bieát bao ñoái vôùi Ngöôøi. Caùc em coù theå phoù thaùc cho Ngöôøi nhöõng thaùnh giaù, nhöõng sôï haõi, nhöõng lo aâu cuûa caùc em, neùm chuùng leân thaäp giaù cuûa Ngöôøi. Ngöôøi seõ oâm laáy chuùng taát caû. Ngöôøi ñaõ laøm ñieàu naøy hai nghìn naêm tröôùc; thaäp giaù maø caùc em ñang vaùc hoâm nay ñaõ laø moät phaàn cuûa thaäp giaù Ngöôøi. Vaäy thì ñöøng sôï, haõy caàm laáy thaùnh giaù trong tay, ñaët noù vaøo traùi tim cuûa caùc em, vaø trao taát caû nhöõng gioït nöôùc maét cuûa caùc em cho Chuùa Gieâsu. Vaø ñöøng queân chieâm ngaém khuoân maët cuûa Ngöôøi, khuoân maët cuûa moät vò Thieân Chuùa treû trung, soáng ñoäng vaø soáng laïi! Vaâng, Chuùa Gieâsu ñaõ chieán thaéng söï döõ; Ngöôøi ñaõ duøng thaäp giaù cuûa Ngöôøi laøm caây caàu daãn ñeán phuïc sinh.
Vì vaäy, haõy giô tay leân vôùi Ngöôøi haøng ngaøy, ca ngôïi Ngöôøi vaø chuùc tuïng Ngöôøi. Noùi vôùi Ngöôøi nhöõng hy voïng trong traùi tim caùc em, chia seû vôùi Ngöôøi nhöõng bí maät saâu kín nhaát cuûa cuoäc ñôøi caùc em: ngöôøi maø caùc em yeâu thöông, nhöõng toån thöông caùc em mang trong mình, nhöõng giaác mô caùc em oâm trong traùi tim. Keå cho Ngöôøi nghe veà nhöõng ngöôøi haøng xoùm, thaày coâ, baïn beø vaø ñoàng nghieäp cuûa caùc em; noùi vôùi Ngöôøi veà ñaát nöôùc cuûa caùc em. Thieân Chuùa yeâu thích kieåu caàu nguyeän soáng ñoäng, cuï theå vaø chaân thaønh naøy. Noù cho pheùp Ngöôøi can thieäp, ñi vaøo cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa caùc em moät caùch ñaëc bieät, ñeán vôùi "quyeàn naêng bình an" cuûa Ngöôøi. Söùc maïnh ñoù coù teân. Caùc em coù bieát ñoù laø ai khoâng? Ñoù laø Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng An UÛi, Ñaáng Ban Söï Soáng. Chuùa Thaùnh Thaàn laø ñoäng löïc cuûa hoøa bình, laø söùc maïnh ñích thöïc cuûa hoøa bình. Ñoù laø lyù do taïi sao caàu nguyeän laø vuõ khí maïnh meõ nhaát. Noù mang ñeán cho caùc em nieàm an uûi vaø hy voïng phaùt xuaát töø Thieân Chuùa. Noù luoân môû ra nhöõng khaû naêng môùi vaø giuùp caùc em vöôït qua moïi noãi sôï haõi. Vaâng, lôøi caàu nguyeän chieán thaéng noãi sôï haõi vaø giuùp chuùng ta naém laáy töông lai cuûa mình trong tay. Caùc em coù tin ñieàu naøy khoâng? Caùc em coù muoán bieán caàu nguyeän thaønh bí quyeát cuûa caùc em, nhö nöôùc giaûi khaùt cho linh hoàn, nhö moät thöù vuõ khí caùc em mang theo, nhö moät ngöôøi baïn ñoàng haønh treân haønh trình moãi ngaøy?
Baây giôø chuùng ta haõy nhìn vaøo ngoùn thöù hai, ngoùn troû. Chuùng ta söû duïng ngoùn troû cuûa mình ñeå chæ moïi thöù cho ngöôøi khaùc. Nhöõng ngöôøi khaùc, coäng ñoàng: ñaây laø thaønh toá thöù hai. Caùc baïn thaân meán, ñöøng huûy hoaïi tuoåi treû cuûa mình baèng caùch trôû neân coâ laäp vaø kheùp kín trong chính mình. Haõy suy nghó veà ñieàu naøy thöôøng xuyeân vaø caùc baïn seõ tìm thaáy haïnh phuùc, bôûi vì coäng ñoàng laø caùch giuùp chuùng ta caûm thaáy haøi loøng veà baûn thaân vaø trung thaønh vôùi ôn goïi thöïc söï cuûa mình. Ñi moät mình coù veû haáp daãn, nhöng cuoái cuøng noù chæ ñeå laïi cho chuùng ta söï troáng roãng lôùn lao. Haõy nghó tôùi ma tuùy: cuoái cuøng caùc baïn che giaáu baûn thaân khoûi nhöõng ngöôøi khaùc, khoûi moät cuoäc soáng ñích thöïc, ñeå coù caûm giaùc toaøn naêng; nhöng cuoái cuøng caùc baïn thaáy mình bò töôùc ñoaït moïi thöù. Cuõng haõy nghó ñeán vieäc nghieän nhöõng ñieàu huyeàn bí vaø phuø thuûy. Hình thöùc phuï thuoäc naøy giam caàm chuùng ta trong sôï haõi, baùo thuø vaø giaän döõ. Ñöøng ñaàu haøng tröôùc nhöõng aûo töôûng höùa heïn haïnh phuùc, nhöõng laâu ñaøi caùt ñöôïc xaây döïng döïa treân veû beà ngoaøi, tieàn baïc deã kieám hay nhöõng hình thöùc toân giaùo meùo moù.
Haõy coi chöøng caùm doã nhöõng muoán chæ tay vaøo moät ngöôøi naøo ñoù, loaïi tröø moät ngöôøi khaùc vì hoï khaùc bieät; caûnh giaùc ñoái vôùi chuû nghóa khu vöïc, chuû nghóa boä laïc hoaëc baát cöù ñieàu gì khieán baïn caûm thaáy an toaøn trong nhoùm cuûa mình, nhöng ñoàng thôøi laïi khoâng quan taâm ñeán cuoäc soáng cuûa coäng ñoàng. Caùc baïn bieát ñieàu gì seõ xaûy ra: ñaàu tieân, caùc baïn tin vaøo nhöõng ñònh kieán veà ngöôøi khaùc, sau ñoù caùc baïn bieän minh cho haän thuø, sau ñoù laø baïo löïc, vaø cuoái cuøng, caùc baïn thaáy mình ñang ôû giöõa moät cuoäc chieán. Nhöng haõy ñeå toâi hoûi caùc baïn ñieàu naøy. Cac baïn ñaõ bao giôø noùi chuyeän vôùi nhöõng ngöôøi töø caùc nhoùm khaùc hay caùc baïn luoân giöõ cho rieâng mình? Ñaõ coù bao giôø caùc baïn nghe nhöõng caâu chuyeän cuûa ngöôøi khaùc hoaëc ñeán gaàn nhöõng ñau khoå cuûa hoï chöa? Chaéc chaén laø deã leân aùn ngöôøi ta hôn laø hieåu hoï; nhöng phöông phaùp cuûa Chuùa ñeå xaây döïng moät theá giôùi toát ñeïp hôn laø ñoùn nhaän nhöõng ngöôøi maø chuùng ta nghó laø "nhöõng ngöôøi khaùc", ñeå ñoàng nhaát vôùi hoï, ñeå keát noái nhö moät coäng ñoàng. Ñoù laø yù nghóa cuûa vieäc xaây döïng Giaùo hoäi: môû roäng taàm nhìn cuûa chuùng ta, coi ngöôøi khaùc nhö nhöõng ngöôøi thaân caän cuûa chuùng ta vaø quan taâm ñeán hoï. Caùc baïn coù thaáy ai coâ ñôn, ñau khoå hay bò boû rôi khoâng? Haõy tieáp caän anh aáy hoaëc coâ aáy. Khoâng phaûi vì caùc baïn muoán ngöôøi ñoù thaáy caùc baïn laø moät ngöôøi toát nhö theá naøo, maø laø ñeå chia seû nuï cöôøi cuûa caùc baïn vaø baøy toû tình baïn cuûa caùc baïn.
Naøy Ñavít, con ñaõ ñeà caäp raèng nhöõng ngöôøi treû tuoåi muoán ñöôïc keát noái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, nhöng caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi ñoù thöôøng khieán con boái roái. Ñuùng vaäy, aûo thoâi chöa ñuû, chuùng ta khoâng theå baèng loøng khi chæ giao tieáp vôùi nhöõng ngöôøi ôû xa vaø ñoâi khi thaäm chí khoâng coù thaät. Cuoäc soáng khoâng chæ laø chaïm vaøo maøn hình baèng moät ngoùn tay. Thaät buoàn khi thaáy nhöõng ngöôøi treû tuoåi daønh haøng giôø ñeå daùn maét vaøo ñieän thoaïi; sau ñoù, neáu baïn nhìn vaøo khuoân maët cuûa hoï, baïn seõ thaáy raèng hoï khoâng cöôøi, troâng hoï coù veû meät moûi vaø buoàn chaùn. Khoâng gì vaø khoâng ai coù theå thay theá naêng löïc maø chuùng ta coù ñöôïc khi ôû beân nhau, aùnh saùng laáp laùnh trong maét chuùng ta, nieàm vui khi trao ñoåi yù kieán! Noùi chuyeän, laéng nghe nhau laø ñieàu caàn thieát: treân maøn hình, moïi ngöôøi cuoän xuoáng ñeå xem nhöõng gì hoï thaáy thuù vò. Vì vaäy, haõy coá gaéng daønh thôøi gian cho nhau vaø traûi nghieäm veû ñeïp cuûa vieäc ñeå ngöôøi khaùc laøm baïn ngaïc nhieân vôùi nhöõng caâu chuyeän vaø traûi nghieäm cuûa hoï.
Baây giôø chuùng ta haõy coá gaéng caûm nhaän thaät cuï theå yù nghóa cuûa vieäc xaây döïng coäng ñoàng. Chæ trong giaây laùt, haõy naém tay ngöôøi ôû beân caïnh baïn. Haõy töôûng töôïng mình laø moät Giaùo hoäi, moät daân toäc duy nhaát. Nhaän ra raèng phuùc lôïi cuûa chính baïn phuï thuoäc vaøo phuùc lôïi cuûa ngöôøi khaùc, phuùc lôïi naøy ñöôïc nhaân leân gaáp boäi. Haõy hieåu yù nghóa cuûa vieäc ñöôïc baûo veä bôûi anh chò em cuûa baïn, bôûi moät ngöôøi chaáp nhaän con ngöôøi baïn vaø quan taâm ñeán baïn. Vaø haõy bieát raèng baïn coù traùch nhieäm vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, laø moät phaàn quan troïng cuûa moät maïng löôùi huynh ñeä tuyeät vôøi, trong ñoù moïi ngöôøi hoã trôï nhöõng ngöôøi khaùc, vaø baïn laø ngöôøi khoâng theå thieáu. Vaâng, baïn laø ngöôøi khoâng theå thieáu vaø coù traùch nhieäm ñoái vôùi Giaùo hoäi vaø ñaát nöôùc cuûa baïn. Baïn laø moät phaàn cuûa lòch söû vó ñaïi hôn, lòch söû keâu goïi baïn ñoùng vai troø tích cöïc nhö moät ngöôøi xaây döïng söï hieäp thoâng, moät nhaø voâ ñòch cuûa tình huynh ñeä, moät ngöôøi mô moäng baát khuaát veà moät theá giôùi thoáng nhaát hôn.
Baïn khoâng ñôn ñoäc trong cuoäc phieâu löu naøy: toaøn theå Giaùo hoäi, treân khaép theá giôùi, ñang coå vuõ baïn. Ñoù laø moät thaùch thöùc khoù khaên? Ñuùng, nhöng baïn coù theå vöôn tôùi noù. Baïn cuõng coù moät soá ngöôøi baïn treân khaùn ñaøi ñang khuyeán khích baïn höôùng tôùi nhöõng muïc tieâu naøy. Baïn coù bieát hoï laø ai khoâng? Caùc thaùnh treân trôøi. Chaúng haïn, toâi nghó ñeán Chaân phöôùc Isidore Bakanja, Chaân phöôùc Marie-Cleùmentine Anuarite, vaø Thaùnh Kizito vaø caùc baïn ñoàng haønh cuûa ngaøi. Hoï laø nhöõng chöùng nhaân cuûa ñöùc tin, nhöõng vò töû ñaïo khoâng bao giôø khuaát phuïc tröôùc luaän lyù cuûa baïo löïc, nhöng baèng chính cuoäc soáng cuûa hoï, hoï ñaõ coâng boá söùc maïnh cuûa tình yeâu vaø söï tha thöù. Teân cuûa hoï, ñöôïc ghi treân thieân ñöôøng, seõ toàn taïi laâu daøi trong lòch söû, trong khi ñaàu oùc heïp hoøi vaø baïo löïc seõ luoân choáng laïi nhöõng ngöôøi thöïc haønh chuùng. Toâi bieát caùc baïn ñaõ nhieàu laàn chöùng toû raèng, duø phaûi hy sinh nhieàu, caùc baïn vaãn saün saøng ñöùng leân baûo veä nhaân quyeàn vaø hy voïng veà moät töông lai toát ñeïp hôn cho moïi ngöôøi trong nöôùc. Toâi caûm ôn caùc baïn vì ñieàu naøy vaø toâi toân vinh kyù öùc veà taát caû nhöõng ngöôøi - vaø hoï raát ñoâng - nhöõng ngöôøi ñaõ maát maïng soáng hoaëc söùc khoûe cuûa hoï vì nhöõng muïc ñích cao caû naøy. Vaø toâi khuyeán khích caùc baïn haõy cuøng nhau tieán leân, khoâng sôï haõi, nhö moät coäng ñoàng!
Caàu nguyeän vaø coäng ñoàng; chuùng ta ñeán ngoùn thöù ba, ngoùn cao hôn caùc ngoùn khaùc, nhö ñeå nhaéc nhôû chuùng ta veà moät ñieàu gì ñoù thieát yeáu. Noù laø thaønh toá quan troïng cho moät töông lai xöùng ñaùng vôùi nhöõng kyø voïng to lôùn cuûa chuùng ta. Vaø ñoù laø: söï trung thöïc! Laøm Kitoâ höõu laø laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ. Caùch ñaàu tieân ñeå laøm ñieàu naøy laø soáng ñaïo ñöùc, nhö Chuùa Kitoâ mong muoán. Ñieàu naøy coù nghóa laø khoâng bò vöôùng vaøo caïm baãy cuûa ñoài baïi. Kitoâ höõu khoâng theå khoâng trung thöïc; neáu khoâng, hoï phaûn boäi danh tính cuûa hoï. Khoâng trung thöïc, chuùng ta khoâng phaûi laø moân ñeä vaø chöùng nhaân cuûa Chuùa Gieâsu; chuùng ta laø nhöõng keû ngoaïi giaùo, nhöõng keû thôø thaàn töôïng, nhöõng keû toân thôø caùi toâi cuûa mình hôn laø Thieân Chuùa, nhöõng keû lôïi duïng ngöôøi khaùc hôn laø phuïc vuï hoï.
Tuy nhieân, toâi töï hoûi - laøm theá naøo ñeå chuùng ta ngaên chaën söï laây lan cuûa ñoài baïi, thöù döôøng nhö khoâng bao giôø ngöøng baønh tröôùng? Thaùnh Phaoloâ giuùp chuùng ta moät cuïm töø ñôn giaûn vaø thoâng minh maø caùc baïn coù theå noùi ñi noùi laïi vôùi chính mình cho ñeán khi hoïc thuoäc loøng. Ñoù laø: "Ñöøng ñeå ñieàu aùc khuaát phuïc; nhöng haõy laáy ñieàu thieän thaéng ñieàu aùc" (Rm 12:21). Ñöøng khuaát phuïc tröôùc ñieàu aùc. Ñöøng ñeå baûn thaân caùc baïn bò thao tuùng bôûi nhöõng caù nhaân hoaëc nhoùm coá gaéng söû duïng caùc baïn ñeå giöõ ñaát nöôùc cuûa caùc baïn trong voøng baïo löïc vaø baát oån, ñeå hoï coù theå tieáp tuïc kieåm soaùt noù maø khoâng traû lôøi baát cöù ai. Nhöng haõy laáy ñieàu thieän thaéng ñieàu aùc. Mong cho caùc baïn trôû thaønh nhöõng ngöôøi bieán ñoåi xaõ hoäi, nhöõng ngöôøi bieán ñieàu aùc thaønh ñieàu thieän, bieán haän thuø thaønh yeâu thöông, bieán chieán tranh thaønh hoøa bình. Caùc baïn coù muoán trôû thaønh ngöôøi nhö vaäy khoâng? Neáu baïn muoán, thì coù theå. Baïn coù bieát taïi sao khoâng? Bôûi vì moãi ngöôøi trong caùc baïn ñeàu coù moät kho baùu maø khoâng ai coù theå ñaùnh caép ñöôïc. Ñoù laø söùc maïnh cuûa caùc baïn trong vieäc quyeát ñònh. Thöïc theá, caùc baïn laø caùc quyeát ñònh maø caùc baïn ñaõ ñöa ra vaø caùc baïn luoân coù theå choïn laøm ñieàu ñuùng ñaén. Chuùng ta coù quyeàn töï do löïa choïn. Ñöøng ñeå cuoäc soáng cuûa caùc baïn bò keùo theo doøng chaûy cuûa ñoài baïi. Ñöøng ñeå mình bò cuoán troâi nhö nhöõng caønh khoâ trong doøng soâng oâ nhieãm. Haõy phaãn noä, nhöng ñöøng bao giôø ñaàu haøng tröôùc nhöõng caùm doã ñaày thuyeát phuïc nhöng ñoäc haïi cuûa ñoài baïi.
Toâi nghó ñeán lôøi chöùng cuûa moät ngöôøi treû tuoåi nhö caùc baïn, Floribert Bwana Chui, möôøi laêm naêm tröôùc, khi môùi 26 tuoåi, ñaõ bò gieát ôû Goma vì ñaõ chaën ñöôøng vaän chuyeån thöïc phaåm hö thoái coù theå gaây haïi cho söùc khoûe cuûa moïi ngöôøi. Anh coù theå deã daøng nhaém maét laøm ngô; khoâng ai coù theå phaùt hieän ra, vaø thaäm chí keát cuïc anh ta coù theå coøn ñöôïc tieán thaân laø ñaøng khaùc. Nhöng, vì anh laø moät Kitoâ höõu, anh ñaõ caàu nguyeän. Anh nghó ñeán ngöôøi khaùc vaø anh choïn con ñöôøng löông thieän, noùi khoâng vôùi söï nhô nhuoác cuûa söï thoái naùt. Ñoù laø yù nghóa cuûa vieäc giöõ cho baøn tay cuûa caùc baïn trong saïch, vì nhöõng baøn tay buoân baùn deã daøng seõ vaáy maùu. Neáu ai ñoù ñöa hoái loä cho caùc baïn, hoaëc höùa heïn cho caùc baïn nhöõng aân hueä vaø raát nhieàu tieàn, ñöøng rôi vaøo baãy. Ñöøng ñeå bò löøa doái; khoâng bò huùt vaøo ñaàm laày cuûa caùi aùc. Ñöøng khuaát phuïc tröôùc ñieàu aùc! Ñöøng tin töôûng nhöõng keá hoaïch taøi chính môø aùm khieán baïn chìm trong boùng toái. Trung thöïc laø toûa saùng nhö ban ngaøy; ñoù laø chieáu toûa aùnh saùng cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø soáng moái phuùc coâng baèng: laáy thieän thaéng aùc!
Baây giôø chuùng ta ñaõ ñeán ngoùn tay thöù tö, ngoùn ñeo nhaãn, treân ñoù ñeo nhaãn cöôùi. Ngaãm ra thì ngoùn aùp uùt cuõng laø ngoùn yeáu nhaát, khoù nhaát ñeå chuùng ta naâng leân. Noù nhaéc nhôû chuùng ta raèng nhöõng muïc tieâu mang laïi cho chuùng ta söï thoûa maõn lôùn nhaát trong cuoäc soáng, treân heát laø tình yeâu, bao goàm söï yeáu ñuoái, meät moûi vaø khoù khaên. Nhöõng ñieàu naøy phaûi ñöôïc chaáp nhaän, ñöông ñaàu moät caùch kieân nhaãn vaø tin töôûng, maø khoâng ñeå baûn thaân bò ñeø naëng bôûi söï nhoû nhen, chaúng haïn nhö khi tính bieåu töôïng ñeïp ñeõ cuûa cuûa hoài moân bò giaûn löôïc hoaøn toaøn thaønh moät thoûa thuaän taøi chính. Trong söï yeáu ñuoái vaø trong nhöõng luùc khuûng hoaûng cuûa chuùng ta, söùc maïnh naøo khieán chuùng ta tieán leân? Söï tha thöù. Bôûi vì tha thöù coù nghóa laø coù theå baét ñaàu laïi. Tha thöù khoâng coù nghóa laø queân ñi quaù khöù; noù coù nghóa laø töø choái laëp laïi noù. Tha thöù laø thay ñoåi tieán trình cuûa lòch söû. Ñoù laø vöïc daäy nhöõng ai ñaõ sa ngaõ. Ñoù laø chaáp nhaän quan ñieåm raèng khoâng ai hoaøn haûo vaø taát caû moïi ngöôøi, khoâng chæ rieâng toâi, ñeàu coù quyeàn baét ñaàu laïi.
Caùc baïn thaân meán, ñeå taïo ra moät töông lai môùi, chuùng ta caàn cho ñi vaø tieáp nhaän söï tha thöù. Ñoù laø ñieàu Kitoâ höõu laøm: hoï khoâng chæ yeâu thöông nhöõng ngöôøi yeâu thöông hoï, nhöng hoï choïn ngaên chaën voøng xoaùy traû thuø caù nhaân vaø boä toäc baèng söï tha thöù. Chaúng haïn, toâi nghó ñeán Chaân phöôùc Isidore Bakanja, ngöôøi anh em cuûa caùc baïn, ngöôøi ñaõ bò tra taán daõ man vì khoâng chòu che giaáu loøng moä ñaïo cuûa mình vaø ñeà xuaát Kitoâ giaùo cho nhöõng ngöôøi treû tuoåi khaùc. Ngaøi khoâng bao giôø khuaát phuïc tröôùc caûm giaùc thuø haän vaø khi töø boû maïng soáng cuûa mình, ngaøi ñaõ tha thöù cho keû ñaõ tra taán mình. Nhöõng ngöôøi tha thöù ñöa Chuùa Gieâsu ñeán caû nhöõng nôi maø Ngöôøi khoâng ñöôïc chaøo ñoùn; hoï mang tình yeâu ñeán nhöõng nôi tình yeâu bò töø choái. Nhöõng ngöôøi tha thöù xaây döïng töông lai. Nhöng laøm theá naøo ñeå chuùng ta trôû neân coù khaû naêng tha thöù? Tröôùc heát haõy ñeå cho mình ñöôïc Chuùa tha thöù. Moãi khi chuùng ta xöng toäi, chuùng ta nhaän ñöôïc trong taâm hoàn mình söùc maïnh thay ñoåi lòch söû. Thieân Chuùa luoân tha thöù cho chuùng ta, luoân luoân vaø töï do! Vaø sau ñoù chuùng ta ñöôïc baûo, nhö Tin Möøng noùi: "haõy ñi vaø laøm nhö vaäy" (Lc 10:37). Ra ñi khoâng oaùn haän, khoâng cay ñoäc, khoâng haän thuø. Haõy tieán leân vaø bieán ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa thaønh ñöôøng loái cuûa rieâng caùc baïn, vì chæ mình Ngöôøi coù theå ñoåi môùi lòch söû. Tieán leân vaø tin raèng chuùng ta luoân coù theå baét ñaàu laïi vôùi Thieân Chuùa. Chuùng ta luoân coù theå baét ñaàu laïi, chuùng ta luoân coù theå tha thöù!
Caàu nguyeän, coäng ñoàng, trung thöïc, tha thöù. Baây giôø chuùng ta ñaõ ñeán ngoùn tay cuoái cuøng vaø nhoû nhaát. Baïn coù theå muoán noùi: Nhöng toâi coøn quaù nhoû, vaø baát cöù ñieàu gì toát toâi coù theå laøm ñeàu chæ laø moät gioït nöôùc trong ñaïi döông. Nhöng chính söï nhoû beù, quyeát ñònh trôû neân nhoû beù cuûa chuùng ta, ñaõ thu huùt Thieân Chuùa. Chìa khoùa ôû ñaây laø phuïc vuï. Ai phuïc vuï thì töï bieán mình thaønh beù nhoû. Gioáng nhö moät haït gioáng nhoû beù, döôøng nhö chuùng bò nuoát chöûng trong loøng ñaát, nhöng chuùng vaãn ñôm hoa keát traùi. Chuùa Gieâsu noùi vôùi chuùng ta raèng phuïc vuï laø söùc maïnh bieán ñoåi theá giôùi. Vì vaäy, caâu hoûi nhoû maø caùc baïn coù theå ñaët ra moãi ngaøy laø: Toâi coù theå laøm gì cho ngöôøi khaùc? Noùi caùch khaùc, laøm theá naøo toâi coù theå phuïc vuï Giaùo hoäi, coäng ñoàng cuûa toâi, ñaát nöôùc cuûa toâi? Olivier, con ñaõ noùi vôùi chuùng toâi raèng, ôû moät soá vuøng heûo laùnh, con, nhöõng giaùo lyù vieân, haøng ngaøy phuïc vuï caùc coäng ñoàng ñöùc tin vaø, trong Giaùo hoäi, ñaây phaûi laø "vieäc cuûa moïi ngöôøi". Ñoù laø söï thaät, vaø thaät laø moät ñieàu tuyeät vôøi khi phuïc vuï ngöôøi khaùc, quan taâm ñeán hoï, laøm moät ñieàu gì ñoù maø khoâng mong ñôïi baát cöù ñieàu gì ñöôïc ñeàn ñaùp, nhö Chuùa ñaõ laøm vôùi chuùng ta. Caùc giaùo lyù vieân thaân meán, Toâi xin caûm ôn anh chò em: ñoái vôùi raát nhieàu coäng ñoaøn, anh chò em quan troïng nhö nöôùc; luoân giuùp hoï phaùt trieån baèng söï chính tröïc trong lôøi caàu nguyeän vaø söï phuïc vuï cuûa anh chò em. Phuïc vuï khoâng phaûi laø ngoài yeân; ñoù laø ñöùng daäy vaø ñi. Nhieàu ngöôøi ñöùng daäy vaø ra ñi vì hoï muoán theo ñuoåi sôû thích rieâng cuûa mình. Anh chò em ñöøng sôï theo ñuoåi ñieàu thieän, ñaàu tö vaøo ñieàu thieän vaø loan baùo Tin Möøng, chuaån bò cho mình moät caùch nhieät tình vaø thích hôïp, vaø khôûi xöôùng nhöõng döï aùn daøi haïn. Vaø ñöøng ngaïi ñeå tieáng noùi cuûa anh chò em ñöôïc laéng nghe, bôûi vì trong tay anh chò em khoâng chæ laø töông lai, maø caû hieän taïi nöõa. Haõy ôû trung taâm cuûa thôøi ñieåm hieän taïi!
Caùc baïn thaân meán, toâi ñaõ ñeå laïi cho caùc baïn naêm haïn töø ñeå giuùp caùc baïn nhaän ra, giöõa raát nhieàu thoâng ñieäp haáp daãn maø caùc baïn nghe, ñieàu gì thöïc söï quan troïng trong cuoäc soáng. Vì trong cuoäc soáng, cuõng nhö trong vieäc laùi xe, tình traïng maát traät töï vaø loän xoän thöôøng taïo ra nhöõng vuï taéc ñöôøng khoâng caàn thieát laøm laõng phí thôøi gian vaø naêng löïc cuûa chuùng ta, ñoàng thôøi chaâm ngoøi cho söï töùc giaän. Thay vaøo ñoù, chuùng ta laøm toát, ngay caû trong boái caûnh boái roái, ñeå cho traùi tim vaø cuoäc soáng cuûa mình roõ raøng, laäp keá hoaïch thöïc teá vaø coù caùc ñieåm tham chieáu oån ñònh, ñeå baét ñaàu moät töông lai khaùc, töø choái chuù yù ñeán nhöõng lôøi höùa haõo cuûa chuû nghóa cô hoäi. Caùc baïn, caùc baïn treû vaø caùc giaùo lyù vieân thaân meán, toâi caûm ôn caùc baïn veà nhöõng gì caùc baïn laøm vaø veà con ngöôøi cuûa caùc baïn. Caûm ôn caùc baïn vì söï nhieät tình, aùnh saùng vaø hy voïng cuûa caùc baïn! Baây giôø toâi muoán noùi vôùi caùc baïn moät ñieàu cuoái cuøng: ñöøng bao giôø naûn loøng! Chuùa Gieâsu tin töôûng vaøo caùc baïn vaø Ngöôøi seõ khoâng bao giôø ñeå caùc baïn bò maéc keït. Giöõ chaët nieàm vui maø caùc baïn caûm thaáy ngaøy hoâm nay; khoâng bao giôø ñeå noù phai môø. Nhö Floribert ñaõ noùi vôùi nhöõng ngöôøi baïn cuûa mình khi hoï caûm thaáy chaùn naûn: "Haõy caàm laáy Tin Möøng vaø ñoïc noù. Noù seõ an uûi baïn; noù seõ mang laïi cho baïn nieàm vui". Taát caû caùc baïn haõy cuøng nhau boû laïi phía sau söï bi quan laøm teâ lieät. Coäng hoøa Daân chuû Congo mong ñôïi töø baøn tay cuûa caùc baïn moät töông lai khaùc, vì töông lai ñoù naèm trong tay caùc baïn. Xin cho ñaát nöôùc cuûa caùc baïn moät laàn nöõa trôû thaønh, nhôø caùc baïn, moät khu vöôøn cuûa tình huynh ñeä, traùi tim cuûa hoøa bình vaø töï do ôû Chaâu Phi! Caûm ôn caùc baïn!