Dieãn töø cuûa Ñöùc Phanxicoâ vôùi caùc giaùm muïc,
linh muïc, nam nöõ tu só vaø chuûng sinh Nam Sudan
Dieãn töø cuûa Ñöùc Phanxicoâ vôùi caùc giaùm muïc, linh muïc, nam nöõ tu só vaø chuûng sinh Nam Sudan.
Vu Van An
Juba (VietCatholic News 04-02-2023) - Theo tin Toøa Thaùnh, trong ngaøy thöù hai thaêm vieáng Coäng hoøa Nam Sudan, moàng 4 thaùng 2 naêm 2023, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ tôùi Nhaø thôø Thaùnh Therese (Juba) ñeå gaëp gôõ caùc giaùm muïc, linh muïc, tu só nam nöõ. Trong cuoäc gaëp gôõ naøy, ngaøi khaån khoaûn yeâu caàu hoï bieát caûm thöông vaø giaàu loøng thöông xoùt, khoâng trôû thaønh "laõnh chuùa" hay "tuø tröôûng boä laïc".
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi noùi chuyeän cuûa ngaøi, theo baûn tieáng Anh do Toøa Thaùnh cung caáp:
Anh em giaùm muïc, linh muïc vaø phoù teá thaân meán,
Anh chò em taän hieán thaân meán,
Caùc chuûng sinh, taäp sinh vaø öùng sinh thaân meán, xin chaøo taát caû anh chò em moät buoåi saùng toát laønh!
Toâi ñaõ mong chôø ñöôïc gaëp anh chò em, vaø toâi muoán caûm ôn Chuùa vì cô hoäi naøy. Toâi bieát ôn Ñöùc Giaùm Muïc Tombe Trille veà lôøi chaøo möøng vaø caùm ôn taát caû anh chò em veà söï hieän dieän hoâm nay cuõng nhö lôøi chaøo möøng cuûa anh chò em; moät soá anh chò em ñaõ ñi nhieàu ngaøy ñeå coù maët ôû ñaây ngaøy hoâm nay! Moät soá kinh nghieäm tröôùc ñaây cuûa chuùng ta coù moät vò trí ñaëc bieät trong traùi tim toâi: leã kyû nieäm taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ vaøo naêm 2017, khi chuùng ta cuøng nhau caàu nguyeän cho hoàng phuùc hoøa bình, vaø cuoäc tónh taâm vaøo naêm 2019 vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò, nhöõng ngöôøi ñöôïc yeâu caàu oâm hoân, thoâng qua lôøi caàu nguyeän, cöông quyeát theo ñuoåi hoøa giaûi vaø tình huynh ñeä ôû ñaát nöôùc naøy. Thaät vaäy, taát caû chuùng ta caàn oâm laáy Chuùa Gieâsu, bình an vaø nieàm hy voïng cuûa chuùng ta.
Trong baøi phaùt bieåu cuûa toâi ngaøy hoâm qua, toâi ñaõ veõ ra hình aûnh doøng nöôùc soâng Nile chaûy qua ñaát nöôùc cuûa anh chò em, nhö theå ñoù laø xöông soáng cuûa noù. Trong Kinh thaùnh, nöôùc thöôøng lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa Thieân Chuùa trong saùng theá, loøng caûm thöông cuûa Ngöôøi laøm dòu côn khaùt cuûa chuùng ta khi chuùng ta lang thang trong sa maïc, vaø loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi trong vieäc taåy saïch chuùng ta khi chuùng ta sa laày trong toäi loãi. Trong pheùp röûa, Ngöôøi thaùnh hoùa chuùng ta "nhôø nöôùc taùi sinh vaø ñoåi môùi bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn" (Tt 3:5). Töø cuøng moät quan ñieåm Kinh thaùnh, toâi muoán coù moät caùi nhìn khaùc veà nöôùc soâng Nile. Hoøa vaøo doøng nöôùc aáy laø nöôùc maét cuûa moät daân toäc ñaém chìm trong khoå ñau vaø ñau ñôùn, bò daøy voø bôûi baïo löïc, nhöõng ngöôøi coù theå caàu nguyeän nhö taùc giaû thaùnh vònh, "Beân doøng soâng Babylon, chuùng toâi ngoài ñoù vaø khoùc" (Tv 137:1). Thaät vaäy, doøng nöôùc cuûa doøng soâng lôùn aáy gom nhöõng tieáng thôû daøi vaø nhöõng ñau khoå cuûa coäng ñoàng anh chò em, chuùng gom nhöõng noãi ñau cuûa bao maûnh ñôøi tan naùt, chuùng gom bi kòch cuûa moät daân toäc troán chaïy, nhöõng noãi buoàn vaø sôï haõi trong traùi tim vaø ñoâi maét cuûa bieát bao ngöôøi phuï nöõ vaø treû em. Chuùng ta coù theå nhìn thaáy noãi sôï haõi naøy trong maét treû em. Tuy nhieân, ñoàng thôøi, nöôùc soâng Nile nhaéc nhôû chuùng ta veà caâu chuyeän cuûa Moâseâ vaø do ñoù chuùng cuõng noùi veà söï giaûi thoaùt vaø söï cöùu roãi. Töø nhöõng vuøng nöôùc ñoù, Moâseâ ñaõ ñöôïc cöùu vaø, baèng caùch daãn daét daân toäc cuûa mình qua Bieån Ñoû, oâng ñaõ trôû thaønh phöông tieän giaûi thoaùt cho hoï, moät bieåu töôïng veà söï giuùp ñôõ coù tính cöùu roãi cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng nhìn thaáy noãi ñau khoå cuûa con caùi mình, nghe thaáy tieáng keâu khoùc cuûa chuùng vaø böôùc xuoáng ñeå traû töï do cho hoï (x. Xh 3:7). Khi nhôù laïi caâu chuyeän veà Moâseâ, ngöôøi ñaõ daãn daân cuûa Thieân Chuùa baêng qua sa maïc, chuùng ta haõy töï hoûi vieäc laøm ngöôøi phuïc vuï Thieân Chuùa coù yù nghóa gì ñoái vôùi chuùng ta trong moät vuøng ñaát ñaày raãy chieán tranh, haän thuø, baïo löïc vaø ngheøo ñoùi. Laøm sao chuùng ta coù theå thi haønh thöøa taùc vuï cuûa mình treân vuøng ñaát naøy, doïc theo bôø soâng ñaõ ñaãm quaù nhieàu maùu voâ toäi, giöõa nhöõng khuoân maët ñaãm leä cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc giao phoù cho chuùng ta? Ñaây laø caâu hoûi. Vaø khi toâi noùi veà thöøa taùc vuï, toâi noùi theo nghóa roäng: taùc vuï linh muïc vaø phoù teá vaø caû taùc vuï daïy giaùo lyù, taùc vuï giaûng daïy, maø raát nhieàu tu só nam nöõ, cuõng nhö giaùo daân, thi haønh.
Ñeå coá gaéng traû lôøi ñieàu naøy, toâi muoán suy nghó veà hai khía caïnh trong tính caùch cuûa Moâseâ: söï hieàn laønh nhu mì vaø vieäc caàu baàu cuûa oâng. Toâi nghó hai khía caïnh naøy lieân quan ñeán cuoäc soáng cuûa chuùng ta ôû ñaây.
Ñieàu ñaàu tieân ñaùnh ñoäng chuùng ta veà caâu chuyeän cuûa Moâseâ laø söï hieàn laønh nhu mì cuûa oâng, söï ñaùp öùng ngoan ngoaõn cuûa oâng ñoái vôùi saùng kieán cuûa Thieân Chuùa. Tuy nhieân, chuùng ta khoâng neân nghó raèng moïi chuyeän luoân dieãn ra nhö vaäy: luùc ñaàu, oâng ñaõ coá gaéng töï mình choáng laïi söï baát coâng vaø aùp böùc. Ñöôïc con gaùi cuûa Pharaoâ cöùu ôû vuøng nöôùc soâng Nile, sau ñoù oâng phaùt hieän ra danh tính cuûa mình vaø caûm ñoäng tröôùc söï ñau khoå vaø tuûi nhuïc cuûa nhöõng ngöôøi anh em cuûa mình, ñeán noãi moät ngaøy noï, oâng quyeát ñònh giaønh laáy coâng lyù trong tay mình: oâng ñaõ gieát moät ngöôøi Ai Caäp ñang ñaùnh moät ngöôøi Do Thaùi. Keát quaû oâng phaûi chaïy troán ñeán sa maïc, nôi oâng ôû laïi nhieàu naêm. ÔÛ ñoù, oâng ñaõ traûi qua moät loaïi sa maïc noäi taâm. Tröôùc ñaây oâng töøng nghó mình coù theå töï mình ñöông ñaàu vôùi söï baát coâng nhöng giôø ñaây oâng thaáy mình laø keû chaïy troán, coâ ñôn vaø laån troán, neám traûi caûm giaùc thaát baïi cay ñaéng. Toâi töï hoûi: Sai laàm cuûa Moâseâ laø gì? OÂng ñaõ ñaët mình laøm trung taâm, vaø chæ döïa vaøo söùc maïnh cuûa mình. Tuy nhieân, theo caùch naøy, oâng ñaõ bò maéc keït trong caùch laøm vieäc toài teä nhaát cuûa con ngöôøi chuùng ta: oâng ñaõ ñaùp traû baïo löïc baèng baïo löïc.
Ñoâi khi, moät ñieàu gì ñoù töông töï coù theå xaûy ra trong cuoäc soáng cuûa chính chuùng ta vôùi tö caùch laø linh muïc, phoù teá, tu só, chuûng sinh, nam nöõ thaùnh hieán, taát caû chuùng ta: trong thaâm taâm, chuùng ta coù theå nghó raèng chuùng ta laø trung taâm cuûa moïi söï, chuùng ta coù theå döïa vaøo, neáu khoâng phaûi treân lyù thuyeát ít nhaát laø trong thöïc teá, haàu nhö chæ döïa vaøo taøi naêng vaø khaû naêng cuûa chính chuùng ta. Hoaëc, vôùi tö caùch laø moät Giaùo hoäi, chuùng tanghó raèng chuùng ta coù theå tìm ra caâu traû lôøi cho nhöõng ñau khoå vaø nhu caàu cuûa moïi ngöôøi thoâng qua caùc nguoàn nhaân löïc, nhö tieàn baïc, trí thoâng minh hoaëc quyeàn löïc. Thay vaøo ñoù, moïi ñieàu chuùng ta hoaøn thaønh ñeàu ñeán töø Thieân Chuùa: Ngöôøi laø Chuùa, vaø chuùng ta ñöôïc keâu goïi trôû thaønh coâng cuï ngoan ngoaõn trong tay Ngöôøi. Moâseâ ñaõ hoïc ñöôïc ñieàu naøy khi, moät ngaøy noï, Thieân Chuùa hieän ra vôùi oâng "trong ngoïn löûa töø buïi gai" (Xh 3:2). Moâseâ thaáy mình bò thu huùt bôûi caûnh töôïng naøy; oâng côûi môû ñeå kinh ngaïc vaø vì vaäy, moät caùch nhu mì, oâng tieán gaàn ngoïn löûa ñang chaùy moät caùch kyø laï ñoù. OÂng nghó: "Ta phaûi laïi xem caûnh töôïng vó ñaïi naøy, vaø xem taïi sao buïi gai khoâng bò thieâu ruïi" (c. 3). Ñaây laø loaïi nhu mì hieàn laønh maø chuùng ta caàn trong thöøa taùc vuï cuûa mình: saün saøng ñeán gaàn Thieân Chuùa trong söï kinh ngaïc vaø khieâm nhöôøng. Anh chò em thaân meán, anh chò em ñöøng ñaùnh maát söï kyø dieäu cuûa cuoäc gaëp gôõ vôùi Thieân Chuùa! Ñöøng ñaùnh maát söï ngaïc nhieân khi tieáp xuùc vôùi lôøi Chuùa. Moâseâ ñeå mình ñöôïc loâi keùo ñeán vôùi Thieân Chuùa vaø ñöôïc Ngöôøi höôùng daãn. Quyeàn toái thöôïng khoâng phaûi cuûa chuùng ta, quyeàn toái thöôïng laø cuûa Thieân Chuùa: tín thaùc vaøo lôøi cuûa Ngöôøi tröôùc khi chuùng ta baét ñaàu söû duïng lôøi cuûa mình, ngoan ngoaõn chaáp nhaän saùng kieán cuûa Ngöôøi tröôùc khi chuùng ta bò cuoán vaøo caùc döï aùn caù nhaân vaø giaùo hoäi cuûa mình.
Baèng caùch ñeå cho Chuùa uoán naén mình trong söï nhu mì, chuùng ta caûm nghieäm ñöôïc söï ñoåi môùi trong thöøa taùc vuï cuûa mình. Tröôùc söï hieän dieän cuûa Vò Muïc Töû Nhaân Laønh, chuùng ta nhaän ra raèng chuùng ta khoâng phaûi laø nhöõng thuû lónh boä laïc, nhöng laø nhöõng muïc töû ñaày loøng caûm vaø xoùt thöông; khoâng phaûi laø laõnh chuùa, maø laø toâi tôù cuùi xuoáng röûa chaân cho anh chò em chuùng ta; chuùng ta khoâng phaûi laø moät cô quan theá gian quaûn lyù cuûa caûi traàn gian, maø laø coäng ñoàng con caùi cuûa Thieân Chuùa. Anh chò em thaân meán, chuùng ta haõy laøm nhö Moâseâ ñaõ laøm tröôùc maët Thieân Chuùa. Chuùng ta haõy côûi deùp ra vôùi loøng kính sôï khieâm toán (xem caâu 5) vaø töø boû loøng töï phuï cuûa con ngöôøi. Chuùng ta haõy ñeå mình ñöôïc loâi keùo ñeán vôùi Chuùa vaø daønh thôøi giôø caàu nguyeän vôùi Ngöôøi. Moãi ngaøy chuùng ta haõy ñeán vôùi maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa, ñeå Ngöôøi coù theå laøm chuùng ta ngaïc nhieân vaø ñoát chaùy nhöõng thöù goã cheát khoâ cuûa loøng kieâu haõnh vaø nhöõng tham voïng quaù ñoä cuûa chuùng ta, vaø bieán chuùng ta thaønh nhöõng ngöôøi baïn ñoàng haønh khieâm nhöôøng cuûa taát caû nhöõng ngöôøi ñöôïc giao phoù cho chuùng ta chaêm soùc.
Ñöôïc löûa Thieân Chuùa thanh taåy vaø soi saùng, Moâseâ ñaõ trôû thaønh phöông tieän cöùu ñoä cho nhöõng anh chò em ñau khoå cuûa mình. Söï nhu mì cuûa oâng tröôùc maët Thieân Chuùa khieán oâng coù khaû naêng caàu thay cho hoï. Ñaây laø khía caïnh thöù hai trong tính caùch cuûa oâng maø toâi muoán thaûo luaän hoâm nay: Moâseâ laø moät ngöôøi caàu thay. OÂng kinh nghieäm veà moät Thieân Chuùa ñaày loøng caûm thöông, Ñaáng nghe thaáy tieáng keâu cöùu cuûa daân Ngöôøi vaø xuoáng giaûi cöùu hoï. Cuïm töø naøy thaät hay: Ngöôøi xuoáng theá. Thieân Chuùa giaùng theá ñeå giaûi cöùu hoï. Trong "söï haï coá" cuûa mình, Thieân Chuùa xuoáng giöõa chuùng ta, thaäm chí maëc laáy xaùc phaøm cuûa chuùng ta trong Chuùa Gieâsu, traûi qua caùi cheát vaø nhöõng giaây phuùt hoûa nguïc nhaát cuûa chuùng ta. Ngöôøi khoâng ngöøng xuoáng theá ñeå naâng chuùng ta leân. Nhöõng ngöôøi caûm nghieäm Ngöôøi ñöôïc daãn daét ñeå baét chöôùc Ngöôøi. Gioáng nhö Moâseâ, ngöôøi ñaõ "xuoáng" ôû giöõa daân cuûa mình nhieàu laàn trong thôøi gian löu truù trong sa maïc. Thaät vaäy, vaøo nhöõng thôøi ñieåm quan troïng vaø thöû thaùch nhaát, oâng seõ leân nuùi coù söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa ñeå chuyeån caàu cho daân, nghóa laø, ñöùng vaøo vò trí cuûa hoï ñeå ñöa hoï ñeán gaàn Thieân Chuùa hôn, roài ñi xuoáng. Thöa caùc anh chò em, caàu thay "khoâng coù nghóa ñôn giaûn laø 'caàu nguyeän cho ai ñoù', nhö chuùng ta thöôøng nghó. Veà maët töø nguyeân, noù coù nghóa laø 'böôùc vaøo giöõa', saün saøng böôùc vaøo giöõa moät tình huoáng" (C.M. Martini, Un grido di intercessione, Milan, 29 thaùng 1, 1991). Ñoâi khi chuùng ta khoâng ñaït ñöôïc nhieàu, nhöng chuùng ta caàn daâng leân moät tieáng keâu caàu thay. Nhö vaäy, chuyeån caàu laø ñi xuoáng vaø ñaët mình ôû giöõa daân toäc cuûa mình, ñoùng vai troø nhö nhòp caàu noái hoï vôùi Thieân Chuùa.
Chính ngheä thuaät "ñöùng giöõa" anh chò em chuùng ta naøy maø caùc muïc töû cuûa Giaùo hoäi caàn trau doài; ñaây phaûi laø ñaëc ñieåm cuûa hoï: khaû naêng böôùc vaøo giöõa nhöõng ñau khoå vaø nöôùc maét cuûa hoï, vaøo giöõa söï ñoùi khaùt Thieân Chuùa vaø khaùt khao tình yeâu cuûa hoï. Nhieäm vuï ñaàu tieân cuûa chuùng ta khoâng phaûi laø trôû thaønh moät Giaùo hoäi ñöôïc toå chöùc hoaøn haûo - baát cöù coâng ty naøo cuõng coù theå laøm ñöôïc ñieàu naøy - nhöng laø moät Giaùo hoäi, nhaân danh Chuùa Kitoâ, ñöùng giöõa cuoäc soáng ñaày khoù khaên cuûa moïi ngöôøi, moät Giaùo hoäi saün saøng laøm baån tay mình cho moïi ngöôøi. Chuùng ta khoâng bao giôø ñöôïc thi haønh thöøa taùc vuï cuûa mình baèng caùch ñuoåi theo uy tín toân giaùo hay xaõ hoäi - söï xaáu xa cuûa chuû nghóa ngheà nghieäp - nhöng ñuùng hôn laø baèng caùch ñi giöõa vaø beân caïnh giaùo daân cuûa chuùng ta, hoïc caùch laéng nghe vaø ñoái thoaïi, hôïp taùc nhö nhöõng thöøa taùc vieân vôùi nhau vaø vôùi giaùo daân. Haõy ñeå toâi nhaéc laïi haïn töø quan troïng naøy: cuøng nhau. Chuùng ta ñöøng bao giôø queân ñieàu ñoù: cuøng nhau. Caùc giaùm muïc vaø linh muïc, linh muïc vaø phoù teá, muïc töû vaø chuûng sinh, thöøa taùc vieân thuï phong vaø tu só - luoân theå hieän söï toân troïng ñoái vôùi tính ñaëc thuø tuyeät vôøi cuûa ñôøi soáng tu trì. Chuùng ta haõy coá gaéng heát söùc ñeå xua ñuoåi söï caùm doã cuûa chuû nghóa caù nhaân, cuûa lôïi ích ñaûng phaùi. Thaät ñaùng buoàn bieát bao khi caùc muïc töû cuûa Giaùo hoäi khoâng coù khaû naêng hieäp thoâng, khi hoï khoâng hôïp taùc vaø thaäm chí phôùt lôø nhau! Chuùng ta haõy vun ñaép söï toân troïng laãn nhau, gaàn guõi vaø hôïp taùc thieát thöïc. Neáu chính chuùng ta khoâng laøm ñöôïc ñieàu naøy, laøm sao chuùng ta coù theå rao giaûng cho ngöôøi khaùc?
Baây giôø chuùng ta haõy trôû laïi vôùi Moâseâ vaø suy ngaãm veà ngheä thuaät caàu thay, chuùng ta haõy nhìn vaøo ñoâi tay cuûa oâng. Kinh Thaùnh coáng hieán cho chuùng ta ba hình aûnh veà vaán ñeà naøy: Moâseâ tay caàm gaäy, Moâseâ dang tay, Moâseâ giô tay leân trôøi.
Hình aûnh ñaàu tieân, Moâseâ vôùi caây gaäy trong tay, cho chuùng ta bieát raèng oâng caàu thay baèng lôøi tieân tri. Vôùi caây gaäy ñoù, oâng laøm nhöõng ñieàu kyø dieäu, nhöõng daáu hieäu veà söï hieän dieän vaø quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa; oâng leân tieáng nhaân danh Thieân Chuùa, maïnh meõ toá caùo söï aùp böùc maø ngöôøi daân ñang chòu ñöïng, vaø yeâu caàu Pharaoâ ñeå hoï ra ñi. Anh chò em thaân meán, chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi ñeå chuyeån caàu cho ngöôøi daân cuûa chuùng ta, leân tieáng choáng laïi söï baát coâng vaø laïm duïng quyeàn löïc aùp böùc vaø söû duïng baïo löïc ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích cuûa rieâng hoï giöõa ñaùm maây xung ñoät. Neáu chuùng ta muoán laø nhöõng muïc töû chuyeån caàu, chuùng ta khoâng theå giöõ thaùi ñoä trung laäp tröôùc nhöõng noãi ñau do nhöõng haønh vi baát coâng vaø baïo löïc gaây ra. Vi phaïm caùc quyeàn caên baûn cuûa baát cöù ngöôøi nam hay ngöôøi nöõ naøo laø xuùc phaïm ñeán chính Chuùa Kitoâ. Toâi raát vui khi nghe lôøi chöùng cuûa Cha Luka raèng Giaùo hoäi khoâng meät moûi thöïc hieän moät söù vuï vöøa mang tính tieân tri vöøa mang tính muïc vuï. Caûm ôn cha! Caûm ôn cha vì neáu coù moät caùm doã maø chuùng ta phaûi ñeà phoøng, thì ñoù laø ñeå moïi söï nhö hieän taïi vaø khoâng tham gia vaøo caùc tình huoáng vì sôï maát ñaëc quyeàn vaø ñaëc lôïi.
Hình aûnh thöù hai laø hình aûnh Moâseâ vôùi ñoâi tay dang roäng. Kinh Thaùnh cho chuùng ta bieát raèng oâng "ñaõ giô tay treân bieån" (Xh 14:21). Ñoâi baøn tay môû roäng cuûa oâng laø daáu hieäu cho thaáy Thieân Chuùa saép theå hieän quyeàn naêng cuûa mình. Sau ñoù, oâng Moâseâ seõ caàm caùc baûn Luaät trong tay (x. Xh 34,29) vaø cho daân xem; baøn tay giô cao cuûa oâng chöùng toû söï gaàn guõi cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng luoân tích cöïc ñoàng haønh vôùi daân cuûa Ngöôøi. Töï noù, lôøi tieân tri khoâng ñuû ñeå giaûi thoaùt khoûi söï döõ: caàn giang roäng voøng tay vôùi anh chò em cuûa chuùng ta, ñeå naâng ñôõ hoï treân haønh trình cuûa hoï; vuoát ve ñaøn chieân cuûa Chuùa. Chuùng ta coù theå hình dung Moâseâ chæ ñöôøng vaø naém tay moïi ngöôøi ñeå khuyeán khích hoï kieân trì. Trong boán möôi naêm, ôû tuoåi giaø, oâng vaãn ôû beân caïnh hoï: ñoù laø yù nghóa cuûa söï gaàn guõi. Ñoù khoâng phaûi laø moät nhieäm vuï deã daøng: oâng thöôøng phaûi naâng ñôõ tinh thaàn cuûa nhöõng ngöôøi ñang chaùn naûn vaø meät moûi, ñoùi vaø khaùt, thaäm chí ñoâi khi coøn öông ngaïnh vaø deã caøu nhaøu vaø thôø ô. Khi laøm nhö vaäy, Moâseâ cuõng phaûi ñaáu tranh vôùi chính mình, vì nhieàu luùc, oâng cuõng traûi qua nhöõng giaây phuùt taêm toái vaø coâ ñôn, nhö khi oâng thöa vôùi Chuùa: "Sao Chuùa nôõ xöû teä vôùi toâi tôù Chuùa nhö vaäy? Taïi sao toâi khoâng ñöôïc ôn tröôùc maët Ngaøi, maø Ngaøi laïi ñaët gaùnh naëng cuûa caû daân toäc naøy cho toâi? # Moät mình toâi khoâng theå gaùnh noåi caû daân toäc naøy, vì hoï quaù naëng ñoái vôùi toâi" (Ds 11:11, 14). Haõy nhìn caùch Moâseâ caàu nguyeän: oâng meät moûi. Tuy nhieân, oâng khoâng luøi böôùc: luoân gaàn guõi Chuùa, oâng khoâng quay löng laïi vôùi daân toäc cuûa oâng. Ñaây cuõng laø coâng vieäc cuûa chuùng ta: dang tay ra, ñaùnh thöùc anh chò em cuûa chuùng ta, nhaéc nhôû hoï raèng Thieân Chuùa trung thaønh vôùi caùc lôøi höùa cuûa Ngöôøi, thuùc giuïc hoï tieán böôùc. Baøn tay cuûa chuùng ta ñöôïc "xöùc daàu baèng Thaàn Khí" khoâng chæ ñeå thöïc hieän caùc nghi thöùc thieâng lieâng, maø coøn ñeå khuyeán khích, giuùp ñôõ vaø ñoàng haønh vôùi moïi ngöôøi boû laïi phía sau baát cöù ñieàu gì laøm hoï teâ lieät, kheùp kín hoï vaø khieán hoï sôï haõi.
Cuoái cuøng - hình aûnh thöù ba - Moâseâ vôùi hai tay giô leân trôøi. Khi daân chuùng sa vaøo toäi loãi vaø laøm moät con boø con baèng vaøng cho mình, Moâseâ laïi ñi leân nuùi - haõy nghó xem oâng phaûi coù söï kieân nhaãn lôùn bieát bao! - vaø ñoïc moät lôøi caàu nguyeän, cho thaáy oâng vaät loän vôùi Thieân Chuùa, caàu xin Ngöôøi ñöøng boû rôi Israel. OÂng ñi xa ñeán möùc noùi: "Daân naøy ñaõ phaïm moät toäi lôùn; hoï ñaõ laøm cho mình nhöõng vò thaàn baèng vaøng. Nhöng baây giôø, xin Chuùa tha toäi cho hoï, baèng khoâng, xin xoùa teân toâi khoûi cuoán saùch Chuùa ñaõ vieát" (Xh 32:31-32). Moâseâ ñöùng vôùi daân chuùng cho ñeán phuùt cuoái cuøng, giô tay thay maët hoï. OÂng khoâng nghó ñeán vieäc töï cöùu mình; oâng khoâng baùn ñöùng nhaân daân vì lôïi ích cuûa mình! OÂng can thieäp, oâng vaät loän vôùi Thieân Chuùa; oâng vaãn giô tay caàu nguyeän trong khi caùc anh em oâng chieán ñaáu trong thung luõng beân döôùi (x. Xh 17,8-16). Mang nhöõng cuoäc ñaáu tranh cuûa ngöôøi daân ñeán tröôùc maët Thieân Chuùa trong lôøi caàu nguyeän, nhaän ñöôïc söï tha thöù cho hoï, thöïc hieän söï hoøa giaûi nhö nhöõng maùng chuyeån cuûa loøng Thieân Chuùa thöông xoùt: ñaây laø nhieäm vuï cuûa chuùng ta trong tö caùch nhöõng ngöôøi chuyeån caàu.
Anh chò em thaân meán, ñoâi baøn tay tieân tri naøy, vöôn ra vaø giô cao, ñoøi hoûi noã löïc raát nhieàu, ñieàu naøy khoâng deã daøng chuùt naøo. Ñeå trôû thaønh nhöõng ngoân söù, nhöõng ngöôøi baïn ñoàng haønh vaø nhöõng ngöôøi chuyeån caàu, ñeå theå hieän baèng cuoäc soáng cuûa chuùng ta maàu nhieäm veà söï gaàn guõi cuûa Thieân Chuùa vôùi daân cuûa Ngöôøi, chuùng ta coù theå phaûi traû giaù baèng maïng soáng cuûa mình. Nhieàu linh muïc vaø tu só - nhö Nöõ tu Regina ñaõ noùi vôùi chuùng ta veà caùc chò em cuûa mình - ñaõ laø naïn nhaân cuûa baïo löïc vaø caùc cuoäc taán coâng khieán hoï maát maïng. Moät caùch raát thöïc teá, hoï ñaõ hieán maïng soáng mình vì Tin Möøng. Söï gaàn guõi cuûa hoï vôùi caùc anh chò em cuûa hoï laø moät baèng chöùng kyø dieäu maø hoï ñeå laïi cho chuùng ta, moät di saûn môøi goïi chuùng ta tieáp tuïc söù meänh cuûa hoï. Chuùng ta haõy nghó ñeán Thaùnh Daniele Comboni, ngöôøi ñaõ cuøng vôùi caùc anh em thöøa sai cuûa mình thöïc hieän moät coâng vieäc truyeàn giaùo vó ñaïi ôû vuøng ñaát naøy. Ngaøi thöôøng noùi raèng moät nhaø truyeàn giaùo phaûi saün saøng laøm baát cöù ñieàu gì vì Chuùa Kitoâ vaø Tin Möøng. Chuùng ta caàn nhöõng taâm hoàn can ñaûm vaø quaûng ñaïi saün saøng chòu ñau khoå vaø cheát vì Chaâu Phi.
Vì vaäy, toâi muoán caûm ôn anh chò em vì taát caû nhöõng gì anh chò em laøm giöõa raát nhieàu thöû thaùch vaø ñau khoå. Thay maët cho toaøn theå Giaùo hoäi, toâi xin caûm ôn anh chò em veà söï coáng hieán, loøng duõng caûm, söï hy sinh vaø söï kieân nhaãn cuûa anh chò em. Caûm ôn anh chò em! Anh chò em thaân meán, toâi caàu nguyeän ñeå anh chò em luoân laø nhöõng muïc töû vaø chöùng nhaân quaûng ñaïi, chæ ñöôïc trang bò baèng lôøi caàu nguyeän vaø tình yeâu; caùc muïc töû vaø nhaân chöùng töï ñeå baûn thaân mình, trong söï hieàn laønh nhu mì, khoâng ngöøng ngaïc nhieân tröôùc aân suûng cuûa Thieân Chuùa; vaø trôû thaønh moät phöông tieän cöùu roãi cho nhöõng ngöôøi khaùc, nhöõng muïc töû vaø nhaø tieân tri cuûa söï gaàn guõi, nhöõng ngöôøi ñoàng haønh vôùi moïi ngöôøi, nhöõng ngöôøi chuyeån caàu vôùi nhöõng caùnh tay giô cao. Xin Ñöùc Trinh Nöõ Maria baûo veä anh chò em. Giôø phuùt naøy, chuùng ta haõy thinh laëng nhôù laïi nhöõng anh chò em cuûa chuùng ta, nhöõng ngöôøi ñaõ hy sinh maïng soáng cuûa hoï trong thöøa taùc muïc vuï ôû ñaây, vaø chuùng ta haõy caûm taï Chuùa vì Ngöôøi luoân ôû gaàn chuùng ta. Chuùng ta haõy caûm taï Chuùa vì söï "töû vì ñaïo" cuûa hoï ñaõ ñeán gaàn. Chuùng ta haõy caàu nguyeän trong thinh laëng.
Caûm ôn vì söï chöùng taù cuûa anh chò em. Vaø, neáu anh chò em coù chuùt thôøi gian, xin haõy caàu nguyeän cho toâi. Caûm ôn anh chò em.