Töôøng trình töø Roâma

Thaùnh Leã An Taùng Ñöùc Hoàng Y George Pell

George Weigel töôøng trình töø Roâma Thaùnh Leã An Taùng Ñöùc Hoàng Y George Pell.

Vu Van An

Vatican (VietCatholic News 30-01-2023) - Treân tôø First Things ngaøy 16 thaùng 1 naêm 2023, döôùi hình thöùc "Laù thö töø Roâma # 5", George Weigel ñaõ töôøng thuaät nhieàu chi tieát vaø suy tö xung quanh Leã An Taùng Ñöùc Hoàng Y Pell taïi Vatican:

Vì Chuùa, haõy ñeå chuùng toâi ngoài treân maët ñaát

Vaø keå nhöõng caâu chuyeän buoàn veà caùi cheát cuûa caùc vò vua.

[Richard II. 3.2]

Ñöùc Hoàng Y George Pell, ngöôøi ñoät ngoät qua ñôøi vì ngöøng tim sau ca phaãu thuaät thay khôùp khoâng thaønh coâng vaøo ngaøy 10 thaùng 1 naêm 2023, coù leõ khinh thöôøng yù nieäm cho raèng ngaøi laø baát cöù loaïi vua, hay thaäm chí laø hoaøng töû naøo - maëc duø treân thöïc teá, ngaøi laø Hoaøng töû cuûa Giaùo hoäi vaø, trong traùi tim cuûa nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo, laø nhaø laõnh ñaïo xöùng danh cuûa neàn chính thoáng Coâng Giaùo naêng ñoäng sau caùi cheát cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Höu trí Beâneâñictoâ XVI. Tuy nhieân, baát chaáp nhöõng tieáng cöôøi haân hoan töø vò trí hieän taïi cuûa ngaøi trong Hieäp Thoâng Caùc Thaùnh, George Pell vaãn laø moät nhaân vaät vó ñaïi trong Ñaïo Coâng Giaùo ñöông thôøi gioáng nhö nhöõng vò vua maø vieäc qua ñôøi cuûa hoï ñaõ ñöôïc Richard II than thôû baèng ngoân ngöõ coù moät khoâng hai cuûa Shakespeare. Laøm theá naøo nhö vaäy ñöôïc? Haõy ñeå toâi keå ra moät soá caùch.

Haàu nhö moät mình ñôn ñoäc, Pell ñaõ ngaên chaën söï chaûy maùu veà tín lyù vaø kyû luaät trong ñaïo Coâng Giaùo UÙc voán coù saùc xuaát khieán Giaùo hoäi ñòa phöông ñoù trôû thaønh hình aûnh ít ñöôïc taøi trôï hôn cuûa thöù Coâng Giaùo boäi ñaïo hieän ñang ñöôïc tröng baøy ôû Ñöùc.

Ngaøi laø ñoäng löïc ñaèng sau vieäc söûa ñoåi (vaø caûi thieän raát nhieàu) caùc baûn dòch tieáng Anh cuûa nhöõng lôøi caàu nguyeän trong Nghi leã Roâma, hieän nay chính xaùc hôn, trang nhaõ hôn vaø mang tính caàu nguyeän hôn, ñoàng thôøi trung thaønh hôn vôùi baûn goác tieáng Latinh.

Ngaøi ñaõ ñoùng moät vai troø quan troïng trong vieäc baàu choïn Hoàng Y Joseph Ratzinger laøm Ñöùc Beâneâñictoâ XVI vaø sau ñoù ñöa vò giaùo hoaøng naøy (ngöôøi maø ngaøi ñaõ laøm vieäc cuøng khi Ratzinger laø Toång tröôûng Boä Giaùo lyù Ñöùc tin) ñeán Sydney cho Ngaøy Giôùi treû Theá giôùi 2008: moät söï kieän ñaõ coù taùc ñoäng vang doäi ñeán Nöôùc UÙc khoâng gioáng nhö nhöõng gì ñaõ xaûy ra vôùi Ñaïo Coâng Giaùo ôû Hoa Kyø sau Ngaøy Giôùi treû Theá giôùi naêm 1993 - nghóa laø, noù ñaõ bieán Taân Phuùc aâm hoùa töø moät khaåu hieäu thaønh moät ñaïi chieán löôïc cuûa Giaùo hoäi vôùi caùc hieäu quaû muïc vuï thöïc ñòa.

Ngaøi laø ngöôøi choáng ñoái hieån hieän nhaát cheá ñoä ñoäc taøi cuûa thuyeát töông ñoái phe taû trong ñôøi soáng coâng coäng ôû UÙc, moät ngöôøi phaûn ñoái maïnh meõ ñieàu maø Ñöùc Gioan Phaoloâ II goïi laø "Vaên hoùa söï cheát" vaø söï chaáp nhaän phaù thai vaø trôï töû cuûa noù, moät nhaø pheâ bình thoâng minh ñoái vôùi "nhöõng ngöôøi voâ thaàn môùi" nhö Richard Dawkins vaø tai hoïa cuûa nhöõng nhaø tieân tri veà bieán ñoåi khí haäu thaûm khoác, qui loãi cho con ngöôøi nhö Bill McKibben.

Ngaøi ñoùng vai troø trung taâm trong vieäc thaùch thöùc caùch maø caùc nhaân vieân cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñaõ coá gaéng daøn döïng cuoäc hoïp naêm 2014 cuûa cô quan ñoù-vaø sau ñoù ñaõ coá gaéng moät laàn nöõa taïi Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc naêm 2015.

Ngaøi ñaõ truyeàn caûm höùng cho moät theá heä caùc linh muïc vaø giaùm muïc treû ngöôøi UÙc trôû thaønh nhöõng muïc töû toát laønh, trang bò cho ñaøn chieân cuûa hoï choáng laïi söï ñoäc haïi cuûa neàn vaên hoùa hieän ñaïi, vaø thaùch thöùc taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi trôû thaønh nhöõng taùc nhaân xaây döïng moät neàn vaên hoùa söï soáng thoâng qua söùc maïnh cuûa Tin Möøng.

Ngaøi soáng cuoäc soáng cuûa moät muïc töû nhaân haäu maø ngaøi thöôøng yeâu caàu nhöõng ngöôøi khaùc soáng, coù laàn môøi ba möôi ngöôøi voâ gia cö ñeán uoáng traø buoåi saùng taïi dinh thöï toång giaùm muïc cuûa ngaøi vaø ñi ra ñöôøng aên uoáng vôùi nhöõng ngöôøi voâ gia cö moãi thaùng moät laàn-vaø khoâng mang theo moät nhoùm quay phim naøo.

Ngaøi ñaõ noùi leân söï thaät tröôùc quyeàn löïc cuûa giôùi truyeàn thoâng vaø khinh bæ nhöõng lôøi vu khoáng taøn baïo maø haàu heát baùo chí UÙc, bao goàm caû Taäp ñoaøn Phaùt thanh UÙc do chính phuû taøi trôï, ñaõ ñoái xöû vôùi ngaøi. Vaø trong nhöõng dòp hieám hoi khi ngaøi coù cô hoäi ñöa ra nhöõng laäp luaän cuûa rieâng mình, ngaøi ñaõ ñöa ra nhöõng gì toát nhaát coù theå, baèng söùc maïnh nhöng cuõng coù söï haøi höôùc maø nhöõng ñoái thuû thöôøng hay noåi giaän cuûa ngaøi ñaëc bieät thieáu.

Sau khi ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ goïi ñeán Roâma, Ñöùc Hoàng Y Pell ñaõ ñi ñaàu trong vieäc choáng laïi naïn tham nhuõng taøi chính cuûa Toøa thaùnh, caûi caùch trieät ñeå Ngaân haøng Vatican vaø xaùc ñònh nhöõng caûi caùch caàn thieát hôn nöõa ñeå ñaûm baûo tính xaùc thöïc vaø khaû naêng thanh toaùn cuûa Vatican-cho ñeán luùc söï hoã trôï maø ngaøi ñaõ troâng ñôïi töø thaåm quyeàn caáp cao nhaát bieán maát.

Ngaøi ñoái ñaàu vôùi söï thao tuùng xaáu xa, aùc yù cuûa heä thoáng tö phaùp hình söï ôû tieåu bang Victoria cuûa UÙc, khieán ngaøi phaûi ngoài tuø 404 ngaøy trong phoøng bieät giam tröôùc khi ñöôïc ñaéc thaéng tuyeân boá traéng aùn veà toäi "laïm duïng tình duïc lòch söû" bôûi Toøa aùn toái cao UÙc (veà boài thaåm ñoaøn cuûa phieân xöû ñaõ keát toäi ngaøi vaø ña soá trong hoäi ñoàng phuùc thaåm ñaõ giöõ nguyeân baûn aùn, trong caên baûn, phaùn quyeát naøy noùi raèng hoï ñaõ haønh ñoäng phi lyù). Khi thaéng kieän, vaø baát chaáp nhöõng ñau khoå to lôùn, George Pell ñaõ giuùp cöùu vaõn nhöõng gì coøn laïi cuûa neàn phaùp quyeàn ôû ñaát nöôùc maø ngaøi yeâu meán-vaø ñeå laïi ba taäp nhaät kyù trong tuø ñaõ trôû thaønh moät taùc phaåm thieâng lieâng kinh ñieån ñöông thôøi, mang laïi nieàm an uûi cho moïi ngöôøi treân toaøn theá giôùi.

Thaùnh Leã An Taùng ôû Roâma

Sau moät ngaøy vieáng thaêm Nhaø thôø nhoû Thaùnh Steâphanoâ cuûa ngöôøi Abyssinia phía sau Nhaø thôø Thaùnh Pheâroâ, nôi baïn beø coù theå ñeán vaø caàu nguyeän beân quan taøi cuûa ngaøi vaø raûy nöôùc thaùnh (moät phong tuïc ñaùng yeâu cuûa ngöôøi YÙ), Thaùnh leã caàu hoàn cho Ñöùc Hoàng Y Pell ñaõ ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy Ngaøy 14 thaùng 1 (naêm 2023) taïi haäu cung Vöông cung thaùnh ñöôøng Vatican, beân döôùi kieät taùc baèng ñoàng khoång loà cuûa Gianlorenzo Bernini, Baøn thôø Ngai Toøa. Caùc nghi thöùc phuïng vuï khoâng daønh cho giaùo hoaøng, bao goàm caû leã caàu hoàn cho caùc vò Hoàng Y, luoân ñöôïc cöû haønh trong khoâng gian roäng lôùn ñoù. Nhöng nhöõng ngöôøi töøng traûi caùc söï kieän nhö vaäy noùi raèng coäng ñoaøn tuï hoïp ñeå töø bieät George Pell, vaø ñeå caàu xin Chuùa Cha nhaân töø ñoùn nhaän ngöôøi toâi tôù cuûa mình vaøo voøng tay cuûa Chuùa Ba Ngoâi, laø söï tuï hoïp lôùn nhaát maø hoï töøng thaáy-lôùn hôn caû caùc coäng ñoaøn daønh cho leã phong chöùc phoù teá ñöôïc cöû haønh ôû ñoù bôûi tröôøng Cao Ñaúng Baéc Myõ. Ngay tröôùc khi Thaùnh leã baét ñaàu, Sanpietrini, töùc löïc löôïng lao ñoäng cuûa vöông cung thaùnh ñöôøng, cuoáng cuoàng saép theâm nhöõng chieác gheá phía sau nhöõng chieác gheá daøi trong haäu cung roäng lôùn ñaõ chaät cöùng töø laâu. Vaø do ñoù, coäng ñoaøn ñaõ laáp ñaày toaøn boä khu vöïc giöõa Baøn thôø Ngai Toøa vaø moät kieät taùc khaùc cuûa Bernini, chieác taùn duø treân baøn thôø cao cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng beân döôùi maùi voøm vó ñaïi cuûa vöông cung thaùnh ñöôøng. Nhö moät trong nhöõng coäng taùc vieân laâu naêm cuûa Ñöùc Hoàng Y ñaõ noùi, "Khi moïi ngöôøi bay ñeán töø khaép nôi treân theá giôùi trong moät thôøi gian ngaén, ñieàu ñoù noùi leân moät ñieàu gì ñoù".

Thaùnh leã Caàu hoàn ñöôïc cöû haønh bôûi Ñöùc Hoàng Y Giovanni Battista Re, Nieân tröôûng Hoàng Y ñoaøn, vôùi haøng chuïc Hoàng Y vaø giaùm muïc ñoàng teá vaø nhöõng ngöôøi khaùc hieän dieän "trong daøn hôïp xöôùng." Trong soá nhöõng ngöôøi ñoàng teá coù hai ngöôøi phaûn ñoái gay gaét nhaát caùc caûi caùch taøi chính cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell, Ñöùc Hoàng Y Domenico Calcagno vaø Ñöùc Hoàng Y Giovanni Angelo Becciu (ngöôøi maø vieäc göûi ngaân quyõ cuûa Vatican ñeán UÙc trong thôøi gian Ñöùc Hoàng Y Pell bò tröøng phaït tö phaùp chöa bao giôø ñöôïc giaûi thích thoûa ñaùng, vaø laø ngöôøi ñaõ ñöa ra moät tuyeân boá taâng boác, töï bieän hoä cho mình nhaân caùi cheát cuûa Pell). Sau ñoù, coù Hoàng Y Michael Czerny, S.J., ngöôøi coù luaän aùn tieán só, "Baäc thaày Feuerbach vaø Nhaø tieân tri Marx: Daãn nhaäp vaøo Toân giaùo," Pell, hoïc giaû coù baèng tieán só Oxford, ñaõ ñoïc cuoán naøy vaø thaáy raát kinh hoaøng. Phuø hôïp hôn, nhöõng ngöôøi ñoàng teá bao goàm nhieàu ngöôøi quyù troïng George Pell: trong soá naøy ngöôøi ta thaáy vò Ñaïi dieän cuûa Rome ñaõ nghæ höu, Hoàng Y Camillo Ruini; caùc Hoàng Y ngöôøi Myõ Raymond Burke, James Harvey vaø Edwin O'Brien; vaø Francis Arinze 90 tuoåi, ngöôøi Nigeria. Vò ñoàng teá duy nhaát khoâng phaûi laø giaùm muïc laø vò linh muïc thö kyù gaàn ñaây nhaát cuûa Pell, linh muïc trung thaønh Joseph Hamilton.

Baøi giaûng cuûa Ñöùc Hoàng Y Re moâ taû vò Hoàng Y quaù coá laø "ngöôøi cuûa Chuùa vaø ngöôøi cuûa Giaùo hoäi", ngöôøi "ñöôïc ñaëc tröng bôûi moät ñöùc tin saâu saéc vaø söï kieân ñònh tuyeät vôøi veà tín lyù, ñieàu maø ngaøi luoân baûo veä khoâng do döï vaø can ñaûm, chæ quan taâm ñeán vieäc trung thaønh vôùi Chuùa Kitoâ." Vaø maëc duø ñieàu ñoù coù theå khieán moät soá ngöôøi nghe gioáng nhö baûn soaïn saün veà giaùo hoäi hoïc, nhöng trong tröôøng hôïp naøy thì khoâng phaûi vaäy. Toâi coi ñieàu ñoù khaù chaân thaønh, bôûi vì Pell vaø Re toân troïng laãn nhau vaø ñaõ laøm vieäc cuøng nhau hôn moät laàn-moät laàn khaù gaàn ñaây-ñeå ngaên chaën ñieàu maø hoï tin seõ laø nhöõng quyeát ñònh thaûm khoác cuûa trieàu giaùo hoaøng hieän taïi. Baøi ñoïc Tin Möøng trong Leã caàu hoàn cuõng phuø hôïp khoâng keùm, döïa treân hoaøn caûnh veà caùi cheát cuûa vò Hoàng Y, vì Luca chöông 12 ghi laïi vieäc Chuùa ca ngôïi "nhöõng ñaày tôù maø chuû thaáy caûnh giaùc khi oâng trôû veà". Ñöùc Hoàng Y Nieân tröôûng cuõng khoâng boû soùt muïc tieâu naøo khi ngaøi löu yù raèng George Pell laø moät "ngöôøi chuû ñaïo coù yù chí maïnh meõ vaø quyeát ñoaùn" noåi tieáng laø moät "nhaân vaät maïnh meõ". Ñieàu maø Ñöùc Hoàng Y Re ñaùng leõ neân noùi theâm laø, khoâng gioáng nhö caùc ñoái thuû baùo chí, chính trò vaø giaùo hoäi cuûa mình, Pell, trong khi ñaáu tranh heát mình, luoân ñaáu tranh cho söï coâng baèng.

Theo thoâng leä trong nhöõng dòp naøy, Ñöùc Giaùo Hoaøng cöû haønh phaàn cuoái cuøng cuûa nghi leã, Phoù daâng Cuoái cuøng vaø Töø bieät, sau khi ñöôïc ñaåy vaøo haäu cung cuûa vöông cung thaùnh ñöôøng vaø sau ñoù ngoài vaøo moät chieác gheá di ñoäng. Troâng coù veû khoâng ñöôïc khoûe, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaãn phoù thaùc ngöôøi quaù coá cho loøng thöông xoùt cuûa Chuùa vaø, sau khi ngaøi ñöôïc ñöa ra khoûi haäu cung baèng xe laên, ñaõ döøng laïi moät luùc ñeå thaêm hoûi ngöôøi em cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell laø David, ngöôøi ñaõ noùi vôùi Ñöùc Phanxicoâ veà ngöôøi anh em cuûa mình, "Anh aáy laø baïn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha." Ñöùc Thaùnh Cha voã vai David Pell.

Khoaûnh khaéc khoâng trang troïng duy nhaát trong Leã Caàu Hoàn dieãn ra vaøo phuùt cuoái, khi saùu Sanpietrini ñöùng xung quanh quan taøi, döôøng nhö khoâng bieát phaûi laøm gì tieáp theo. Löïc löôïng tieáp vieän ñaõ ñeán, vaø chieác quan taøi naëng neà mang haøi coát cuûa Ñöùc Hoàng Y George Pell, moät ngöôøi ñaøn oâng to lôùn veà moïi maët, ñöôïc khieâng ra khoûi Nhaø thôø Thaùnh Pheâroâ khi coäng ñoaøn töï nhieân voã tay lieân tuïc vaø nhö ñöa ra phaùn quyeát cuûa rieâng mình veà moät sinh maïng to lôùn.

Caùc Di chuùc cuoái cuøng, coù theå noùi nhö vaäy

Thuyeát giaûng vaøo naêm 1998 taïi Thaùnh leã an taùng ngöôøi baïn vaø ngöôøi coá vaán cuûa mình, B. A. Santamaria, moät nhaø laõnh ñaïo lao ñoäng ngöôøi UÙc theo ñaïo Coâng Giaùo maïnh meõ vaø choáng coäng quyeát lieät, luùc baáy giôø laø Toång Giaùm muïc Pell cuûa Melbourne ñaõ noùi: "Chuùng ta ñöôïc cho bieát raèng daáu hieäu chaéc chaén cuûa moät tieân tri giaû laø taát caû moïi ngöôøi ñeàu neâu tieáng toát cuûa hoï. Duø cheát hay soáng, Bob Santamaria ñaõ chieán thaéng khoûi vaáp soá phaän nhö vaäy." Ñieàu töông töï cuõng coù theå xaûy ra vôùi George Pell. Vaø coù veû nhö nhöõng lôøi vu khoáng choáng Pell seõ nhaân leân khi nhöõng ngöôøi uûng hoä Coâng Giaùo Hôøi hôït (Lite) vaät loän vôùi hai taøi lieäu maø, duø coâng baèng hay khoâng, vaãn seõ ñöôïc coi laø di chuùc cuoái cuøng cuûa Ñöùc Hoàng Y.

Taøi lieäu ñaàu tieân, moät baøi baùo, xuaát hieän treân tôø Spectator ôû London moät ngaøy sau caùi cheát cuûa vò Hoàng Y vaø laø moät baøi pheâ bình gay gaét veà taøi lieäu laøm vieäc cho "giai ñoaïn luïc ñòa" cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, seõ dieãn ra treân khaép theá giôùi trong quyù ñaàu tieân cuûa naêm nay. Ñöùc Hoàng Y ñaõ yeâu caàu toâi cho yù kieán veà baûn thaûo cuûa baøi baùo khi toâi laøm vieäc taïi Rome vaøo ñaàu thaùng 12, vaø trong tuaàn dieãn ra tang leã cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng danh döï Ñöùc Beâneâñíctoâ vaøo thaùng 1, ngaøi lo ngaïi vieäc baøi baùo vaãn chöa xuaát hieän, vì ñieàu ngaøi coi laø tình hình caáp baùch. Roõ raøng, caùc bieân taäp vieân cuûa tôø Spectator ñaõ quyeát ñònh coâng boá baøi vieát moät caùch nhanh choùng, khi nhaän ñöôïc tin veà caùi cheát cuûa vò Hoàng Y.

Ngoân ngöõ pheâ bình cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell laø khoâng khoan nhöôïng: Tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng ñaõ bieán thaønh moät "côn aùc moäng ñoäc haïi", trong ñoù caùc giaùm muïc, thöôøng ñöôïc cho laø nhöõng nhaân vaät chính cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, treân thöïc teá ñaõ bò gaït qua moät beân; hôn nöõa, taøi lieäu laøm vieäc cho giai ñoaïn luïc ñòa cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng laø moät "söï tuoân traøn thieän chí cuûa Thôøi ñaïi Môùi" voán "coù yù nghóa thuø ñòch vôùi truyeàn thoáng toâng ñoà vaø khoâng choã naøo thöøa nhaän Taân Öôùc laø Lôøi cuûa Thieân Chuùa, chuaån möïc cho moïi ñöùc tin vaø ñaïo ñöùc." Ñöùc Hoàng Y cuõng lo ngaïi saâu xa raèng vò toång töôøng trình vieân (hoaëc ngöôøi laõnh ñaïo) khi Thöôïng Hoäi ñoàng hoïp vaøo thaùng 10 naêm 2023 döï kieán laø Ñöùc Hoàng Y Jean-Claude Hollerich, S.J., ngöôøi Luxembourg, ngöôøi ñaõ "coâng khai baùc boû caùc giaùo huaán caên baûn cuûa Giaùo hoäi veà tình duïc vôùi lyù do raèng chuùng maâu thuaãn vôùi khoa hoïc hieän ñaïi"; Pell vieát tieáp, "trong thôøi gian bình thöôøng, ñieàu naøy coù nghóa laø vieäc ngaøi tieáp tuïc laøm toång töôøng trình vieân laø khoâng phuø hôïp, thöïc söï laø khoâng theå."

Baát chaáp nhöõng böùc tranh bieám hoïa, George Pell khoâng phaûi laø ngöôøi ñoäc ñoaùn (khoâng gioáng nhö moät soá ngöôøi laõnh ñaïo tieán trình Thöôïng hoäi ñoàng). Trong baøi vieát treân Spectator cuûa mình, ngaøi thoaûi maùi thöøa nhaän "nhöõng thaát baïi cuûa caùc giaùm muïc, nhöõng ngöôøi ñoâi khi khoâng laéng nghe... vaø coù theå laø nhöõng ngöôøi theo chuû nghóa giaùo só trò vaø theo chuû nghóa caù nhaân." Nhöng Chuùa Kitoâ ñaõ truyeàn leänh raèng Giaùo hoäi cuûa Ngöôøi phaûi ñöôïc cai quaûn bôûi caùc giaùm muïc, nhö Ñöùc Hoàng Y Pell ñaõ vieát, "keå töø thôøi Thaùnh Ireâneâ thaønh Lyon... ngöôøi baûo ñaûm cho vieäc tieáp tuïc trung thaønh vôùi giaùo huaán cuûa Chuùa Kitoâ, truyeàn thoáng toâng ñoà." Vaø, nhö toâi vaø nhöõng ngöôøi khaùc ñaõ vieát, ñoù laø vaán ñeà maáu choát xuyeân suoát toaøn boä cuoäc thaûo luaän thöôøng raát hôøi hôït veà "tính ñoàng nghò" trong Giaùo hoäi ñöông thôøi, baát luaän nhöõng cuoäc thaûo luaän ñoù lieân quan ñeán "Con ñöôøng ñoàng nghò" cuûa Giaùo hoäi Ñöùc hay Thöôïng hoäi ñoàng veà tính ñoàng nghò naøy ôû caùc giai ñoaïn laët vaët cuûa noù: Maëc khaûi Thieân Chuùa coù thöïc chaát, coù thaåm quyeàn vaø raøng buoäc theo thôøi gian hay khoâng, hay kinh nghieäm ñöông ñaïi cuûa chuùng ta cho pheùp chuùng ta söûa ñoåi, ñieàu chænh hoaëc thaäm chí boû qua nhöõng gì ñeán vôùi chuùng ta qua Kinh thaùnh vaø truyeàn thoáng caùc söù ñoà?

Caâu traû lôøi cho caâu hoûi ñoù töø nhöõng ngöôøi ñang pha cheá ñieàu maø Ñöùc Hoàng Y Pell ñaõ leân aùn moät caùch ñuùng ñaén laø "moät trong nhöõng taøi lieäu rôøi raïc nhaát töøng ñöôïc göûi ñi töø Rome" vaãn chöa ñöôïc ñöa ra.

Di chuùc thöù hai trong soá "di chuùc cuoái cuøng" naøy thöïc söï laø moät taøi lieäu tröôùc ñoù, moät baøi pheâ bình toaøn dieän veà trieàu ñaïi giaùo hoaøng hieän taïi, ñöôïc coâng boá laàn ñaàu vaøo thaùng 3 naêm ngoaùi (2022) treân blog Settimo Cielo cuûa chuyeân vieân kyø cöïu veà Vatican, Sandro Magister, vôùi taùc giaû coù bieät danh laø "Demos" (daân thöôøng). Moät ngaøy sau caùi cheát cuûa Hoàng Y Pell, Magister tieát loä treân blog cuûa mình raèng "Demos" thöïc ra laø George Pell. Ñaùnh giaù töø caû vaên baûn vaø caùc cuoäc troø chuyeän cuûa toâi vôùi Ñöùc Hoàng Y, ñoái vôùi toâi, döôøng nhö taøi lieäu naøy laø keát quaû cuûa caùc cuoäc troø chuyeän giöõa moät soá thaønh vieân cuûa Hoàng Y ñoaøn. Tuy nhieân, moät soá coâng thöùc khaù quen thuoäc vôùi nhöõng ngöôøi thöôøng xuyeân tieáp xuùc vôùi Ñöùc Hoàng Y Pell vaø, theo lôøi khai cuûa Magister, döôøng nhö ngaøi laø ngöôøi cuoái cuøng soaïn laïi nhöõng gì ruùt ra töø nhöõng cuoäc troø chuyeän ñoù.

Baûn tuyeân ngoân "Demos" ít luaän chieán hôn baøi baùo cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell treân tôø Spectator vaø trình baày lyù leõ choáng laïi höôùng hieän taïi cuûa chính saùch vaø haønh ñoäng cuûa giaùo hoaøng trong moät soá phaïm truø: thaàn hoïc/tín lyù, luaät phaùp vaø haønh chính. Baûn tuyeân ngoân xöùng ñaùng ñöôïc ñoïc kyõ, caån thaän, vì vaäy ôû ñaây chæ ñeà caäp ñeán moät soá ñieåm toùm taét.

(1) Trieàu giaùo hoaøng hieän taïi döôøng nhö khoâng roõ raøng veà baûn chaát cuûa Chöùc vuï Pheâroâ trong Giaùo hoäi. Vieäc vò Giaùo hoaøng naøy hay baát cöù vò giaùo hoaøng naøo bieát khuyeán khích giôùi treû "laøm roái tung" trong vieäc thöû nghieäm caùc caùch thöùc môùi meû nhaèm ñem Chuùa Kitoâ ñeán vôùi ngöôøi khaùc vaø phuïc vuï nhöõng ngöôøi bò gaït ra ngoaøi leà xaõ hoäi ñeàu laø ñieàu toát. Nhöng ngoâi vò giaùo hoaøng khoâng hieän höõu ñeå laøm roái tung. Nhö "Demos" ñaõ noùi, "Tröôùc ñaây, phöông chaâm laø Roma locuta. Causa finita est [Roâma ñaõ noùi, moïi chuyeän keát thuùc.] Hoâm nay laø: Roma loquitur. Confusio augetur. [Roâma leân tieáng, söï haøm hoà boái roái taêng leân.]"

(2) Giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi ngaøy nay coù moät söï thieáu soùt roõ reät veà vieäc laáy Chuùa Kitoâ laøm trung taâm. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän theo nhieàu caùch, nhaát laø "caùc cuoäc taán coâng coù heä thoáng" vaøo "di saûn laáy Kitoâ giaùo laøm trung taâm cuûa Thaùnh Gioan Phaoloâ II" theå hieän qua vieäc dôõ boû Vieän Hoân nhaân vaø Gia ñình Gioan Phaoloâ II cuûa Ñaïi hoïc Lateâranoâ (hieän khoâng coøn sinh vieân nöõa), vaø caùc cuoäc taán coâng vaøo vieäc giaûng daïy cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II trong Veritatis Splendor ôû moät soá ñòa ñieåm hoïc thuaät cuûa Roâma vaø trong Giaùo hoaøng Hoïc vieän veà Söï Soáng.

(3) Tình traïng voâ luaät phaùp hôn laø coâng lyù hieän ñang laø ñaëc ñieåm cuûa hoaït ñoäng haønh chính vaø tö phaùp cuûa Vatican. "Demos"/Pell thaäm chí coøn chæ trích vieäc Ñöùc Hoàng Y Becciu bò "caùch chöùc" vaø töôùc boû nhieàu ñaëc quyeàn cuûa ngaøi "maø khoâng coù baát cöù baèng chöùng naøo" vaø khoâng coù "thuû tuïc toá tuïng". Ñieàu töông töï cuõng coù theå xaûy ra ñoái vôùi caùch maø trieàu ñaïi giaùo hoaøng naøy ñoái xöû vôùi Toång Giaùm muïc Paris vaø Giaùm muïc Arecibo ôû Puerto Rico. Caùc haønh vi voâ luaät phaùp ôû Vatican trong trieàu ñaïi giaùo hoaøng hieän taïi, bao goàm nghe leùn vaø tòch thu taøi saûn, khoâng phaûi laø hieám.

(4) Vieäc thöôøng xuyeân söû duïng töï saéc nhö moät coâng cuï quaûn trò cuûa giaùo hoaøng cuõng gioáng nhö vieäc caùc toång thoáng Hoa Kyø söû duïng quaù möùc caùc leänh haønh phaùp vaø phaûn boäi moät caùch tieáp caän chuyeân quyeàn naøo ñoù ñoái vôùi vieäc quaûn trò.

(5) Taøi chính cuûa Vatican vaãn ñang gaëp khoù khaên nghieâm troïng, xeùt veà dieãn trình taøi chính beân trong Toøa thaùnh, chính saùch vaø thöïc haønh ñaàu tö, cuõng nhö khoaûn nôï löông höu khoång loà chöa ñöôïc taøi trôï.

(6) Theá giaù tinh thaàn cuûa Toøa thaùnh trong caùc vaán ñeà theá giôùi ñang "ôû möùc thaáp", do chính saùch Trung Quoác hieän taïi cuûa Vatican vaø nhöõng ñieàu töông töï trong caùch tieáp caän cuûa Vatican ñoái vôùi caùc quoác gia ñoäc taøi khaùc, trong ñoù "ñoái thoaïi" ñaõ thay theá baèng chöùng ñaïo ñöùc roõ raøng vaø söï baûo veä maïnh meõ caùc Kitoâ höõu bò baùch haïi.

Taøi lieäu "Demos" sau ñoù keát thuùc baèng caùch phaùc thaûo nhöõng gì seõ ñöôïc yeâu caàu trong maät nghò tieáp theo ñeå baàu choïn taân giaùo hoaøng.

Duø nhöõng lôøi nhaän xeùt khieám nhaõ seõ ñöôïc neùm vaøo moä cuûa Ñöùc Hoàng Y Pell vì hai tuyeân boá di chuùc naøy, nhöõng ngöôøi nghieâm tuùc trong Giaùo hoäi seõ taäp trung vaøo caâu hoûi lieäu nhöõng vaên baûn naøy coù moâ taû chính xaùc tình hình Coâng Giaùo hieän nay hay khoâng. Toâi tin raèng chuùng ñaõ laøm ñöôïc ñieàu ñoù. Haõy ñeå caùc nhaø pheâ bình chöùng minh ñieàu ngöôïc laïi.

"Ñöøng sôï"

Caùi cheát cuûa Ñöùc Beâneâñictoâ XVI laø moät noãi buoàn, nhöng noãi buoàn coù theå chòu ñöïng ñöôïc vì caùi cheát cuûa ngaøi ñaõ ñöôïc mong ñôïi töø nhieàu naêm. Caùi cheát cuûa George Pell giaùng moät ñoøn raát maïnh vaøo nhöõng ngöôøi troâng chôø vaøo vò trí laõnh ñaïo cuûa ngaøi trong hoaøn caûnh Coâng Giaùo hieän nay. Baïn beø cuûa ngaøi caûm thaáy bò töôùc ñoaït nguoàn khoân ngoan, söùc maïnh, vaø vaâng, caû nieàm vui, vì Ñöùc Hoàng Y Pell laø ngöôøi raát vui. Vaø, phaûi noùi raèng, vò Hoàng Y, coù leõ hôn baát cöù ai khaùc, ñaõ cung caáp xöông soáng cho caùc vò Hoàng Y khaùc töøng bò ñöa khoûi hieän tröôøng; vaäy Chuùa ñang noùi gì? Coù leõ coù theå gôïi yù raèng thoâng ñieäp ñang ñöôïc chuyeån taûi laø theá naøy: Ñaõ ñeán luùc nhöõng ngöôøi khaùc trong Hoàng Y ñoaøn böôùc leân vaø theå hieän söï can ñaûm vaø duõng caûm voán laø daáu hieäu tieâu bieåu cho söï phuïc vuï cuûa George Pell ñoái vôùi Giaùo hoäi.

Khi ñöôïc ñeà cöû laøm giaùm muïc, Pell ñaõ laáy khaåu hieäu giaùm muïc cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II trong baøi giaûng leã nhaäm chöùc cuûa ngaøi vaøo ngaøy 22 thaùng 10 naêm 1978: Ñöøng Sôï. Soáng meänh leänh ñoù trong cuoäc soáng cuûa mình, George Pell ñaõ giuùp raát nhieàu, raát nhieàu ngöôøi khaùc soáng, khoâng phaûi laø khoâng sôï haõi maø laø vöôït qua noãi sôï haõi: ñoái ñaàu vôùi nhöõng thöû thaùch cuûa chuùng ta vôùi söï hieåu bieát chaéc chaén raèng chính Chuùa Kitoâ ñaõ chieán thaéng toäi loãi vaø söï cheát, vaø Chuùa Kitoâ laø Ñaáng ñaõ chieán thaéng toäi loãi vaø söï cheát, Chuùa Kitoâ, Ñaáng cuoái cuøng chòu traùch nhieäm veà Giaùo hoäi. Nhieäm vuï cuûa chuùng ta laø laøm cho ñôøi soáng, söï daïy doã vaø haønh ñoäng cuûa chuùng ta phuø hôïp vôùi nhöõng thöïc taïi caên baûn cuûa ñôøi soáng Kitoâ höõu.

Quaû thöïc, ñaây laø moät thôøi kyø ñaùng sôï trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, keå caû ôû Vatican, trong ñoù noãi sôï haõi thoáng trò baàu khoâng khí hieän nay. Vaø giôø ñaây, hieän thaân cuûa loøng duõng caûm Coâng Giaùo, Ñöùc Hoàng Y George Pell, ñaõ ñi ñeán phaàn thöôûng vónh cöûu cuûa mình. Nhöõng ngöôøi trong chuùng ta, nhöõng ngöôøi yeâu meán ngaøi, vaø ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi trong chuùng ta ñuû may maén ñöôïc coäng taùc vôùi ngaøi, giôø ñaây phaûi soáng vôùi tinh thaàn khoâng sôï haõi ñoù vaø keâu goïi nhöõng ngöôøi khaùc thöïc hieän ñieàu ñoù-ñaëc bieät laø vôùi nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm cung caáp cho Giaùo hoäi söï laõnh ñaïo cuûa vò giaùo hoaøng töông lai.

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page