Ñöùc Thaùnh cha gaëp gôõ giôùi treû
vaø caùc giaùo lyù vieân Congo
Ñöùc Thaùnh cha gaëp gôõ giôùi treû vaø caùc giaùo lyù vieân Congo.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Kinshasa (RVA News 02-02-2023) - Trong cuoäc gaëp gôõ giôùi treû ñeán töø nhieàu nôi ôû Congo, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñöa ra nhöõng ñeà nghò giuùp hoï goùp phaàn xaây döïng töông lai cho baûn thaân, Giaùo hoäi, xaõ hoäi vaø ñaát nöôùc. Ngaøi ñaëc bieät nhaén nhuû caùc baïn treû can ñaûm choáng laïi naïn hoái loä ñang laøm thöông toån naëng neà cho ñaát nöôùc Congo, duy trì chieán tranh, vaø tình traïng quoác gia naøy bò boùc loät.
Saùng thöù Naêm, ngaøy 02 thaùng Hai naêm 2023, sau khi daâng thaùnh leã rieâng taïi Toøa Söù thaàn Toøa Thaùnh ôû thuû ñoâ Kinshasa, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ ñeán Saân vaän ñoäng "Caùc vò Töû ñaïo Leã Hieän Xuoáng" ñeå gaëp gôõ giôùi treû vaø caùc giaùo lyù vieân, caùch ñoù gaàn ba caây soá.
Thao tröôøng naøy ñöôïc kieán thieát xong caùch ñaây 30 naêm (1993), sau 5 naêm xaây caát. Saân mang teân boán nhaø chính trò Congo bò keát aùn töû hình vaø haønh quyeát taïi khu vöïc nay laø Saân vaän ñoäng naøy, vì bò caùo laø aâm möu choáng nhaø ñoäc taøi Mobutu.
Saân coù 80,000 choã vaø ñöôïc söû duïng vaøo caùc cuoäc gaëp gôõ quoác teá veà theå thao vaø vaên hoùa, nhöng phaàn lôùn ñöôïc duøng cho caùc traän ñaáu boùng ñaù vaø caùc cuoäc thi ñaáu theå thao. Cuõng nhö nhieàu dinh thöï ôû Congo, Saân Vaän ñoäng naøy ñöôïc kieán thieát vôùi söï ñaàu tö cuûa Trung Quoác.
Ñeán thao tröôøng luùc quaù 9 giôø, Ñöùc Thaùnh cha duøng xe Papamobile ñi voøng quanh ñeå chaøo thaêm moïi ngöôøi, giöõa tieáng reo hoø vui möøng cuûa hoï. Thao tröôøng ñoâng chaät caùc gheá ngoài. Treân leã ñaøi vôùi Ñöùc Thaùnh cha, coù ñoâng ñaûo caùc giaùm muïc, cuøng vôùi caùc nhoùm vuõ ñieäu.
Cuoäc gaëp gôõ baét ñaàu luùc 9 giôø 15 phuùt, vôùi naêm lôøi chaøo möøng vaø giôùi thieäu cuûa Ñöùc cha Chuû tòch UÛy ban Giaùm muïc Congo Daân chuû veà giaùo daân. Ngaøi nhaéc ñeán caùc vaán ñeà cuûa giôùi treû vaø hoaït ñoäng quan troïng cuûa caùc giaùo lyù vieân taïi nöôùc naøy. Tieáp ñoù laø chöùng töø cuûa moät baïn treû, roài moät giaùo lyù vieân, xen keõ coù moät maøn vuõ truyeàn thoáng cuûa Congo.
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Trong baøi huaán duï nhaân dòp naøy, Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi caùc baïn treû vaø caùc giaùo lyù vieân haõy yù thöùc veà phaåm giaù vaø tieàm naêng Chuùa ban cho moãi ngöôøi. Ngaøi gôïi yù hoï haõy nhìn vaøo ñoâi baøn tay cuûa mình vaø noùi: "Thieân Chuùa ñaõ ñaët vaøo ñoâi tay caùc baïn hoàng aân söï soáng, töông lai cuûa xaõ hoäi vaø ñaát nöôùc bao la naøy. Phaûi chaêng ñoâi baøn tay caùc baïn coù veû beù nhoû vaø yeáu ñuoái, troáng roãng, khoâng thích hôïp vôùi nhöõng nghóa vuï to lôùn? Caùc baïn haõy töï hoûi: ñoâi baøn tay toâi duøng vaøo vieäc gì? Xaây döïng hay phaù huûy, trao ban hoaëc thu tích, yeâu thöông hoaëc oaùn gheùt? Caùc baïn ñeå yù xem: caùc baïn coù theå naém tay laïi vaø noù trôû thaønh moät quaû ñaám; hoaëc baïn coù theå môû tay ra, vaø ñeå saün saøng phuïc vuï Thieân Chuùa vaø tha nhaân. Ñoù laø choïn löïa cô baûn.
Naêm nhaân toá xaây döïng töông lai
Cuõng döïa vaøo hình aûnh baøn tay, Ñöùc Thaùnh cha ñeà nghò vôùi caùc baïn treû vaø caùc giaùo lyù vieân naêm nhaân toá cho töông lai, nhö naêm ngoùn tay:
Kinh nguyeän
1. "Tröôùc tieân laø ngoùn caùi, ngoùn gaàn con tim nhaát, töông öông vôùi kinh nguyeän, laøm cho cuoäc soáng ñöôïc sinh ñoäng. Kinh nguyeän coù veû laø ñieàu tröøu töôïng, xa laï ñoái vôùi caùc vaán ñeà cuï theå. Nhöng thöïc ra kinh nguyeän laø nhaân toá ñaàu tieân, cô baûn, vì moät mình chuùng ta khoâng theå laøm noåi. Chuùng ta khoâng toaøn naêng. Cuõng gioáng nhö moät caây bò böùng reã, cho duø noù to lôùn, vöõng chaéc, thì cuõng seõ khoâng ñöùng vöõng. Vì theá, chuùng ta caàn aên reã trong kinh nguyeän, trong söï laéng nghe Lôøi Chuùa giuùp chuùng ta taêng tröôûng moãi ngaøy trong chieàu saâu, ñeå mang laïi hoa traùi vaø bieán oâ nhieãm maø chuùng ta thôû hít thaønh döôõng khi sinh töû. Ñeå laøm nhö theá, moãi caây caàn coù moät yeáu toá ñôn giaûn vaø thieát yeáu, ñoù laø nöôùc. Kinh nguyeän laø "nöôùc cuûa linh hoàn".
Ñöùc Thaùnh cha giaûi thích theâm raèng caàn moät kinh nguyeän sinh ñoäng. "Caùc baïn ñöøng ngoû lôøi vôùi Chuùa Gieâsu nhö moät vò xa caùch ñaùng sôï, nhöng nhö moät ngöôøi baïn raát thaân thieát ñaõ hieán maïng soáng vì baïn. Haõy thoå loä, phoù thaùc cho Chuùa moïi cô cöïc, thaäp giaù, sôï haõi vaø vaát vaû cuûa baïn".
Coäng ñoaøn
2. Sang ñeán ngoùn tay thöù hai, ngoùn troû. "Vôùi ngoùn naøy chuùng ta chæ cho nhöõng ngöôøi khaùc caùi gì ñoù. Nhöõng ngöôøi khaùc, laø coäng ñoaøn. Ñaây laø nhaân toá thöù hai. Caùc baïn thaân meán, caùc baïn ñöøng ñeå cho tuoåi treû cuûa mình bò hö hoûng vì coâ ñôn vaø kheùp kín. Haõy luoân cuøng nhau suy nghó vaø caùc baïn seõ haïnh phuùc vì coäng ñoaøn laø con ñöôøng ñeå caûm thaáy haøi loøng veà baûn thaân, ñeå trung thaønh vôùi ôn goïi cuûa mình. Traùi laïi, nhöõng choïn löïa caù nhaân chuû nghóa, thoaït ñaàu coù veû haáp daãn, nhöng roài chuùng chæ ñeå laïi söï troáng roãng trong taâm hoàn. Haõy nghó ñeán ma tuùy: noù che giaáu baïn khoûi nhöõng ngöôøi khaùc, khoûi ñôøi soáng ñích thöïc, ñeå caûm thaáy mình toaøn naêng, nhöng sau cuøng baïn thieáu moïi söï. Haõy nghó ñeán söï nghieän ngaäp thuyeát huyeàn bí vaø phuø thuûy, chuùng kheùp kín baïn trong sôï haõi, baùo thuø vaø giaän döõ. Caùc baïn ñöøng ñeå mình bò thu huùt vì nhöõng thieân ñaøng ích kyû, ñöôïc xaây döïng treân nhöõng veû beà ngoaøi, thu nhaäp deã daøng hoaëc döïa treân thöù toân giaùo sai traùi".
Ñöùc Thaùnh cha cuõng caûnh giaùc giôùi treû Congo ñöøng loaïi tröø nhöõng ngöôøi khoâng cuøng boä toäc, cuøng mieàn. Thaùi ñoä loaïi tröø nhö theá laøm cho caùc baïn tin nôi nhöõng thaønh kieán, bieän minh oaùn gheùt, baïo löïc, vaø sau cuøng ôû giöõa chieán tranh. "Haõy nhìn thaáy nôi moãi ngöôøi nhö ngöôøi thaân caän cuûa mình, chaêm soùc ngöôøi khaùc, vaø ñöøng lô laø ñoái vôùi ngöôøi ñau khoå."
Ñöùc Thaùnh cha cuõng nhaän xeùt raèng: "Thaät laø buoàn khi thaáy nhöõng ngöôøi treû daønh haøng giôø tröôùc ñieän thoaïi: sau khi hoï soi göông, vaø baïn nhìn vaøo khuoân maët cuûa hoï, baïn thaáy hoï khoâng mæm cöôøi, caùi nhìn trôû neân meät moûi vaø chaùn chöôøng. Khoâng coù gì vaø khoâng ai coù theå thay theá söùc maïnh cuûa söï cuøng nhau, aùnh saùng cuûa ñoâi maét, nieàm vui cuûa söï chia seû!"
"Caùc baïn haõy caûm thaáy mình laø moät Giaùo hoäi duy nhaát, moät daân toäc duy nhaát. Haõy caûm thaáy thieän ích cuûa baïn tuøy thuoäc thieän ích cuûa ngöôøi khaùc, vaø thieän ích aáy ñöôïc gia taêng khi cuøng nhau. Haõy caûm thaáy baïn ñöôïc ngöôøi anh chò em gìn giöõ, ngöôøi chaáp nhaän baïn nhö baïn coù vaø muoán chaêm soùc baïn. Haõy caûm thaáy mình coù traùch nhieäm ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc..."
Soáng löông thieän
3. Sang ñeán ngoùn tay giöõa, cao hôn caùc ngoùn tay khaùc, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Ñoù laø nhaân toá cô baûn cho moät töông lai xöùng ñaùng vôùi nhöõng mong ñôïi cuûa caùc baïn. Ñoù laø söï löông thieän. Laø Kitoâ höõu coù nghóa laø laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ. Caùch thöù nhaát ñeå laøm ñieàu naøy laø soáng ngay chính, nhö Chuùa muoán. Ñieàu naøy coù nghóa laø ñöøng ñeå mình bò maéc vaøo nhöõng caïm baãy tham nhuõng, hö hoûng. Kitoâ höõu chæ coù theå soáng löông thieän, chaúng vaäy seõ phaûn boäi caên tính cuûa mình. Khoâng löông thieän, chuùng ta khoâng phaûi laø moân ñeä vaø laø chöùng nhaân cuûa Chuùa Gieâsu."
Ñöùc Thaùnh cha ñaët caâu hoûi: "Laøm sao ñaùnh baïi thöù ung thö tham nhuõng, döôøng nhö lan roäng vaø khoâng bao giôø ngöøng laïi?" vaø ngaøi traû lôøi baèng caâu noùi cuûa thaùnh Phaoloâ: "Ñöùng ñeå baïn bò söï aùc chieán thaéng, nhöng haõy chieán thaéng söï aùc baèng ñieàu thieän" (Rm 12,21): ñöøng ñeå mình bò leøo laùi do nhöõng caù nhaân hoaëc nhoùm ngöôøi tìm caùch duøng caùc baïn ñeå duy trì ñaát nöôùc caùc baïn trong caùi voøng baïo löïc vaø baát oån, ñeå coù theå tieáp tuïc kieåm soaùt nöôùc naøy maø chaúng caàn ñeå yù tôùi ai. "Haõy chieán thaéng söï aùc baèng ñieàu thieän: caùc baïn haõy trôû thaønh nhöõng ngöôøi bieán ñoåi xaõ hoäi, bieán aùc thaønh thieän, bieán oaùn gheùt thaønh tình thöông, chieán tranh thaønh hoøa bình. Neáu baïn muoán, thì ñoù laø ñieàu coù theå, vì moãi ngöôøi trong caùc baïn coù moät kho taøng maø khoâng ai coù theá laáy caép. Ñoù laø nhöõng choïn löïa cuûa caùc baïn. Ñuùng vaäy, baïn laø nhöõng choïn löïa maø baïn thöïc hieän vaø luoân coù theå choïn ñieàu coâng chính ñeå laøm".
Tha thöù
4. Sang ñeán ngoùn ñeo nhaãn. Ñaây laø ngoùn tay yeáu nhaát. Noù nhaéc nhôù chuùng ta veà nhöõng muïc tieâu lôùn cuûa cuoäc soáng, tröôùc tieân laø tình yeâu, nhöõng muïc tieâu ñoù tieán qua söï gioøn moûng, yeáu ñuoái, vaát vaû vaø khoù khaên. Chuùng caàn ñöôïc kieân nhaãn ñöông ñaàu, vôùi loøng tín thaùc, khoâng chaát leân mình nhöõng vaán ñeà voâ ích, ví duï nhö bieán caùc giaù trò töôïng tröng cuûa cuûa hoài moân thaønh moät giaù trò haàu nhö laø buoân baùn. Vaø giöõa nhöõng yeáu ñuoái cuûa chuùng ta, trong nhöõng khuûng hoaûng, chính söï tha thöù laø söùc maïnh laøm cho chuùng ta tieán böôùc. Vì tha thöù coù nghóa laø bieát baét ñaàu laïi. Tha thöù khoâng coù nghóa laø queân quaù khöù, nhöng coù nghóa laø khoâng cam chòu ñeå cho noù taùi dieãn. Ñoù laø thay ñoåi doøng lòch söû. Laø ñöùng daäy sau khi bò ngaõ.
"Ñeå kieán taïo töông lai môùi, chuùng ta caàn trao ban vaø nhaän laõnh tha thöù. Ñaây laø ñieàu Kitoâ höõu laøm, ñoù laø khoâng phaûi chæ yeâu thöông nhöõng ngöôøi thöông mình, nhöng coøn bieát chaën laïi caùi voøng traû thuø caù nhaân vaø boä toäc baèng söï tha thöù. Nhö chaân phöôùc Isidoro Bakanja, moät ngöôøi anh cuûa caùc baïn, bò tra taán laâu daøi, vì ñaõ khoâng töø boû laøm chöùng veà loøng ñaïo ñöùc cuûa mình vaø ñaõ ñeà nghò Kitoâ giaùo cho nhöõng ngöôøi treû khaùc. Anh khoâng bao giôø chieàu theo nhöõng taâm tình oaùn gheùt vaø khi hieán maïng soáng, anh tha thöù cho keû gieát mình."
Phuïc vuï
5. Sang ñeán ngoùn tay cuoái cuøng, ngoùn uùt, beù nhoû nhaát. Coù leõ baïn noùi: nhöõng ñieàu ñoù chaúng bao nhieâu, vaø ñieàu thieän maø toâi coù theå laøm chæ laø moät gioït nöôùc trong bieån. Nhöng chính söï beù nhoû, trôû neân beù nhoû loâi keùo Thieân Chuùa. Coù moät lôøi chuû yeáu theo nghóa naøy, ñoù laø vieäc phuïc vuï. Ai phuïc vuï thì trôû neân beù nhoû. Nhö haït gioáng beù nhoû, döôøng nhö maát huùt trong ñaát, traùi laïi noù sinh hoa traùi. Theo Chuùa Gieâsu, phuïc vuï laø moät quyeàn bính bieán ñoåi theá giôùi.
"Caâu hoûi lieân quan ñeán ngoùn tay uùt laø: Toâi coù theå laøm gì cho nhöõng ngöôøi khaùc? Laøm sao toâi coù theå phuïc vuï Giaùo hoäi, coäng ñoaøn cuûa toâi, ñaát nöôùc toâi? Anh Olivier ñaïi dieän caùc giaùo lyù vieân vöøa noùi taïi moät soá vuøng heûo laùnh, caùc giaùo lyù vieân haèng ngaøy phuïc vuï caùc coäng ñoaøn ñöùc tin vaø trong Giaùo hoäi, ñieàu naøy laø coâng vieäc cuûa taát caû moïi ngöôøi. Thaät laø ñeïp khi phuïc vuï tha nhaân, chaêm soùc, laøm moät caùi gì ñoù nhöng khoâng, nhö Thieân Chuùa ñang laøm cho chuùng ta. Caùc giaùo lyù vieân quyù meán, toâi caùm ôn anh chò em, anh chò em quan troïng sinh töû ñoái vôùi bao nhieâu coäng ñoaøn. Gioáng nhö nöôùc, anh chò em haõy laøm cho caùc coäng ñoaøn taêng tröôûng vôùi söï trong saùng cuûa kinh nguyeän vaø vieäc phuïc vuï cuûa anh chò em; Anh chò em ñöøng sôï ñoäng vieân, ñaàu tö trong söï thieän, trong vieäc loan baùo Tin möøng, chuaån bò moät caùch haêng say, ñeà ra nhöõng döï aùn laâu daøi. Ñöøng sôï leân tieáng, vì khoâng nhöõng töông lai, nhöng caû ngaøy hoâm nay ôû trong tay anh chò em: haõy ôû trung taâm hieän taïi!
Keát luaän
Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Anh chò em thaân meán, toâi ñaõ ñeå laïi cho anh chò em naêm lôøi khuyeân ñeå nhaän ra nhöõng öu tieân giöõa bao nhieâu tieáng noùi muoán thuyeát phuïc ñang ñöôïc phoå bieán. Trong cuoäc soáng, gioáng nhö trong löu thoâng ñöôøng phoá, thöôøng söï xaùo troän, taïo neân nhöõng taéc ngheõn voâ ích, laøm uoång phí thôøi gian vaø naêng löïc, vaø nuoâi döôõng töùc böïc. Traùi laïi, thaät laø toát khi mang laïi cho cuoäc soáng nhöõng ñieåm chaéc chaén, nhöõng höôùng ñi vöõng beàn, ñeå khôûi söï moät töông lai khaùc, theo xu thôøi theo chieàu gioù."
"Haõy cuøng nhau ra khoûi thaùi ñoä bi quan laøm teâ lieät. Coäng hoøa Daân chuû Congo ñang chôø ñôïi baøn tay cuûa caùc baïn vì töông lai ôû trong tay caùc baïn. Ñaát nöôùc anh chò em taùi trôû thaønh moät vöôøn huynh ñeä, nhôø anh chò em, trôû thaønh moät con tim hoøa bình vaø töï do cuûa Phi chaâu!"
Cuoäc gaëp gôõ keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha. Caùc baïn treû coøn taëng quaø cho Ñöùc Thaùnh cha, tröôùc khi ngaøi rôøi Saân vaän ñoäng luùc 10 giôø 30 ñeå trôû veà Toøa Söù thaàn Toøa Thaùnh.
Taïi ñaây, sau böõa tröa, Ñöùc Thaùnh cha coøn tieáp Thuû töôùng Congo, oâng Jean-Michel Lukonde Kyenge. OÂng naêm nay 46 tuoåi (1977). Sau khi toát nghieäp kyõ sö, oâng daán thaân ngay trong chính trò vaø trôû thaønh moät trong nhöõng ñaïi bieåu quoác hoäi treû nhaát cuûa ñaûng "Töông lai Congo". OÂng töøng laøm Boä tröôûng Boä theå thao, roài trôû thaønh Toång giaùm ñoác coâng ty khoaùng saûn quoác gia, Geùcamines, moät trong nhöõng coâng ty lôùn nhaát Phi chaâu. Hoài thaùng Hai naêm ngoaùi, oâng ñöôïc Toång thoáng Tshisekeùdi boå nhieäm laøm Thuû töôùng.