Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh
thaùnh leã Chuùa nhaät Lôøi Chuùa
Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh thaùnh leã Chuùa nhaät Lôøi Chuùa.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 23-01-2023) - Luùc 9 giôø 30 saùng Chuùa nhaät, ngaøy 22 thaùng Gieâng naêm 2023, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï thaùnh leã troïng theå taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ, nhaân dòp Chuùa nhaät Lôøi Chuùa laàn thöù tö, vôùi söï tham döï cuûa khoaûng 6,000 tín höõu.
Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh cha, coù hôn 20 hoàng y vaø giaùm muïc cuøng vôùi khoaûng 150 linh muïc. Trong thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ chuû söï nghi thöùc trao ban taùc vuï giaùo lyù vieân, ñoïc saùch, giuùp leã cho 8 giaùo daân nam nöõ, ñeán töø caùc nöôùc YÙ, Congo, Philippines, Meâhicoâ vaø xöù Wales beân Anh quoác.
Coäng taùc vaøo vieäc toå chöùc thaùnh leã naøy, ñaëc bieät coù Phaân Boä veà caùc vaán ñeà cô baûn veà loan baùo Tin möøng trong theá giôùi, thuoäc Boä loan baùo Tin möøng. Phaân boä naøy cuõng ñaõ soaïn taøi lieäu giuùp caùc giaùo phaän cöû haønh Chuùa nhaät Lôøi Chuùa, naêm nay coù chuû ñeà laø: "Chuùng toâi loan baùo cho anh chò em ñieàu chuùng toâi ñaõ thaáy" (I Ga 1,3).
Sau khi Tin möøng ñöôïc coâng boá, caùc öùng vieân ñoïc saùch vaø öùng sinh giaùo lyù vieân ñöôïc thaày phoù teá keâu goïi trình dieän, xöôùng danh, vaø giôùi thieäu leân Giaùo hoäi ñeå laõnh nhaän caùc thöøa taùc vuï.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Trong baøi giaûng tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha quaûng dieãn baøi Tin möøng theo thaùnh Mattheâu, thuaät laïi vieäc Chuùa Gieâsu giaõ töø cuoäc soáng yeân haøn vaø aån daät taïi Nazareth ñeå tôùi thaønh Capharnaum, moät thaønh "töù chieáng", beân hoà Galilea ñeå loan baùo Tin möøng cho moïi ngöôøi.
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng: "Chuùng ta thaáy trong Tin möøng, Chuùa môøi goïi moïi ngöôøi hoaùn caûi vaø keâu goïi caùc moân ñeä ñaàu tieân ñeå hoï cuõng thoâng truyeàn cho tha nhaân aùnh saùng Lôøi Chuùa (Xc Mt 4,12-23). Chuùng ta haõy ñoùn nhaän naêng ñoäng naøy. Noù giuùp chuùng ta soáng Chuùa Nhaät Lôøi Chuùa theo ba chieàu kích, ñoù laø Lôøi Chuùa daønh cho taát caû moïi ngöôøi, Lôøi Chuùa keâu goïi hoaùn caûi, Lôøi Chuùa laøm cho chuùng ta trôû neân nhöõng ngöôøi loan baùo".
Lôøi Chuùa cho moïi ngöôøi
Tröôùc tieân, "Lôøi Chuùa daønh cho taát caû moïi ngöôøi. Tin möøng trình baøy cho chuùng ta Chuùa Gieâsu luoân di ñoäng, ñi tôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Khoâng coù laàn naøo trong ñôøi soáng coâng khai, Chuùa cho chuùng ta yù töôûng Ngaøi laø moät vò thaày ngoài yeân, moät tieán só ngoài treân toøa; traùi laïi, chuùng ta thaáy Ngaøi löu ñoäng, nhö ngöôøi löõ haønh, rong ruoåi qua caùc thaønh thò vaø laøng maïc, gaëp gôõ daân chuùng vaø tình caûnh cuûa hoï. Nhöõng böôùc chaân cuûa Ngaøi laø böôùc chaân cuûa söù giaû loan baùo Tin möøng tình thöông cuûa Thieân Chuùa (Xc Is 52,7-8). Mieàn Galilea cuûa caùc daân nöôùc, coù voâ soá ngöôøi soáng trong boùng ñeâm: ngoaïi kieàu, daân ngoaïi, nhöõng ngöôøi nam nöõ thuoäc caùc mieàn vaø vaên hoùa khaùc nhau (Xc Mt 4,15-16). Giôø ñaây hoï cuõng coù theå thaáy aùnh saùng. Vaø Chuùa Gieâsu môû roäng caùc bieân cöông: Lôøi Chuùa chöõa laønh vaø naâng daäy, chöù khoâng chæ daønh rieâng cho nhöõng ngöôøi coâng chính cuûa Israel, nhöng cho taát caû moïi ngöôøi...".
Ñöùc Thaùnh cha neâu nhaän xeùt: "Khía caïnh naøy cuõng raát quan troïng ñoái vôùi chuùng ta. Noù nhaéc nhôû chuùng ta raèng Lôøi Chuùa laø moät hoàng aân ñöôïc göûi ñeán moãi ngöôøi vaø vì theá chuùng ta khoâng bao giôø coù theå thu heïp laõnh vöïc hoaït ñoäng (...). Vaø neáu ôn cöùu ñoä ñöôïc daønh cho taát caû moïi ngöôøi, cho caû nhöõng ngöôøi xa xaêm maát huùt, thì vieäc loan baùo Lôøi Chuùa phaûi trôû thaønh ñieàu caáp thieát chính yeáu cuûa coäng ñoaøn Giaùo hoäi, nhö ñoái vôùi Chuùa Gieâsu. Chuùng ta ñöøng ñeå xaûy ra laø tuyeân xöng moät Thieân Chuùa coù taâm hoàn roäng môû maø laïi laø moät Giaùo hoäi coù con tim chaät heïp; rao giaûng ôn cöùu ñoä cho moïi ngöôøi maø laïi laøm cho con ñöôøng ñoùn nhaän ôn cöùu ñoä khoâng theå thöïc hieän ñöôïc...".
Lôøi Chuùa keâu goïi hoaùn caûi
Sang ñeán khía caïnh thöù hai: "Lôøi Chuùa göûi ñeán moïi ngöôøi, keâu goïi hoaùn caûi. Thöïc vaäy, Chuùa Gieâsu thöôøng laäp laïi trong caùc baøi giaûng cuûa Ngaøi: "Haõy hoaùn caûi, vì Nöôùc Trôøi ñaõ gaàn" (Mt 4,17). Ñieàu naøy coù nghóa laø söï gaàn guõi Thieân Chuùa khoâng phaûi trung laäp, söï hieän dieän cuûa Ngaøi khoâng ñeå nguyeân söï vieäc nhö noù voán coù. Lôøi Chuùa khoâng baûo veä moät cuoäc soáng yeân haøn. Traùi laïi, Lôøi Chuùa ñaùnh ñoäng chuùng ta, gaây khoù chòu cho chuùng ta, kích thích söï thay ñoåi, hoaùn caûi; Lôøi Chuùa gaây khuûng hoaûng cho chuùng ta, vì Lôøi Chuùa "sinh ñoäng, höõu hieäu, saéc beùn hôn dao hai löôõi [...] vaø phaân ñònh nhöõng taâm tình vaø tö töôûng trong taâm hoán" (Dt 4,12) ... "Lôøi Chuùa khi ñi vaøo trong chuùng ta, bieán ñoåi taâm trí; thay ñoåi chuùng ta vaø giuùp chuùng ta höôùng cuoäc soáng veà Chuùa".
Töø ñoù, Ñöùc Thaùnh cha nhaén nhuû caùc tín höõu "haõy ñaët mình döôùi Lôøi Chuùa... Taát caû moïi ngöôøi, keå caû caùc muïc töû, chuùng ta ñeàu ôû döôùi uy quyeàn cuûa Lôøi Chuùa, khoâng ôû döôùi caùc sôû thích, nhöõng xu höôùng vaø nhöõng ñieàu chuùng ta öa thích, nhöng döôùi Lôøi Chuùa duy nhaát Ñaáng uoán naén chuùng ta, hoaùn caûi vaø ñoøi chuùng ta hieäp nhaát vôùi nhau trong Giaùo hoäi duy nhaát cuûa Chuùa Kitoâ. Vì theá, thöa anh chò em, chuùng ta coù theå töï hoûi: ñaâu laø höôùng ñi cuûa cuoäc ñôøi toâi, töø ñaâu toâi kín muùc ñöôøng höôùng? Töø bao nhieâu lôøi toâi nghe hay laø töø Lôøi Chuùa höôùng daãn vaø thanh taåy toâi? Ñaâu laø nhöõng khía caïnh trong toâi ñang ñoøi thay ñoåi vaø hoaùn caûi?"
Lôøi Chuùa taïo neân nhöõng ngöôøi loan baùo
Khía caïnh sau cuøng: "Lôøi Chuùa göûi ñeán moïi ngöôøi, keâu goïi hoaùn caûi, laøm cho chuùng ta trôû thaønh nhöõng ngöôøi loan baùo. Chuùa Gieâsu ñeán beân bôø hoà Galilea vaø keâu goïi Simon vaø Anreâ, hai anh em laøm ngheà thuyeàn chaøi. Ngaøi môøi goïi hoï ñi theo Ngaøi, noùi vôùi hoï laø seõ laøm cho hoï thaønh "nhöõng ngöôøi ñaùnh caù ngöôøi" (Mt 4,19): hoï khoâng coøn laø nhöõng chuyeân gia veà thuyeàn beø, veà löôùi vaø caù, nhöng chuyeân gia trong vieäc tìm kieám nhöõng ngöôøi khaùc... trôû thaønh nhöõng toâng ñoà coù khaû naêng ra bieån khôi cuûa traàn theá, ñi gaëp gôõ caùc anh em vaø loan baùo nieàm vui Tin möøng. Ñoù laø naêng ñoäng cuûa Lôøi Chuùa: Lôøi Chuùa loâi keùo vaøo "löôùi tình thöông cuûa Chuùa Cha vaø laøm cho chuùng ta trôû thaønh nhöõng toâng ñoà nhaän thaáy öôùc muoán khoâng caàm haõm noåi, mong ñöa nhöõng ngöôøi mình gaëp leân thuyeàn cuûa cuûa Nöôùc Chuùa".
Ñöùc Thaùnh cha noùi theâm raèng: "Caû chuùng ta cuõng caûm thaáy ñöôïc môøi goïi trôû thaønh nhöõng ngöôøi ñaùnh caù ngöôøi: Chuùng ta caûm thaáy ñöôïc Chuùa Gieâsu ñích thaân keâu goïi loan baùo Lôøi Ngaøi, laøm chöùng veà Lôøi Chuùa trong caùc hoaøn caûnh moãi ngöôøi, soáng Lôøi Chuùa trong coâng lyù vaø tình thöông. Ñoù laø söù maïng cuûa chuùng ta, trôû thaønh nhöõng ngöôøi tìm kieám nhöõng ai ñaõ hö maát, ngöôøi bò aùp böùc vaø maát tin töôûng, ñeå mang cho hoï, khoâng phaûi chính chuùng ta, ôn an uûi cuûa lôøi Chuùa".
Caùm ôn
Trong phaàn keát thuùc baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh cha caùm ôn taát caû nhöõng ngöôøi coá gaéng hoaït ñoäng ñeå Lôøi Chuùa ñöôïc ñaët ôû trung taâm, ñöôïc chia seû vaø loan baùo; caùm ôn taát caû caùc muïc töû, nhöõng ngöôøi nghieân cöùu vaø ñaøo saâu söï phong phuù cuûa Lôøi Chuùa, caùm ôn caùc nhaân vieân muïc vuï vaø taát caû caùc Kitoâ höõu daán thaân laéng nghe vaø phoå bieán Lôøi Chuùa, ñaëc bieät laø caùc ñoäc vieân vaø caùc giaùo lyù vieân."
Ñöùc Thaùnh cha khoâng queân noùi raèng; "Caùm ôn nhöõng ngöôøi ñaõ ñoùn nhaän nhöõng lôøi môøi goïi cuûa toâi moãi ngaøy mang theo saùch Tin möøng ôû moïi nôi vaø ñoïc". Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät caùm ôn caùc phoù teá, caùc linh muïc vaø nhaén nhuû hoï ñöøng ñeå Daân thaùnh cuûa Thieân Chuùa bò thieáu Lôøi Chuùa..."
Nghi thöùc trao ban taùc vuï
Trao taùc vuï ñoïc saùch
Sau baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh cha ngoû lôøi vôùi caùc öùng vieân vaø noùi:
"Giôø ñaây caùc con trôû thaønh nhöõng ngöôøi ñoïc saùch, töùc laø nhöõng ngöôøi loan baùo Lôøi Chuùa. Caùc con ñöôïc keâu goïi coäng taùc vaøo coâng taùc haøng ñaàu naøy trong Giaùo hoäi, vì theá caùc con ñöôïc trao phoù moät nhieäm vuï ñaëc bieät, ñaët chuùng con phuïc vuï ñöùc tin, ñöùc tin naøy coù caên coäi vaø neàn taûng trong Lôøi Chuùa.
"Caùc con haõy coâng boá Lôøi Chuùa trong coäng ñoaøn phuïng vuï, haõy giaùo duïc caùc treû em vaø ngöôøi lôùn veà ñöùc tin vaø höôùng daãn hoï laõnh nhaän xöùng ñaùng caùc bí tích; caùc con haõy loan baùo Tin möøng cöùu ñoä trong tinh thaàn truyeàn giaùo cho nhöõng ngöôøi chöa bieát Tin möøng. Qua con ñöôøng naøy vaø vôùi söï coäng taùc cuûa caùc con, nhieàu ngöôøi coù theå ñöôïc bieát Chuùa Cha vaø Con cuûa Ngaøi laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, maø Chuùa Cha ñaõ sai ñi vaø nhôø ñoù hoï seõ ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi.
"Vì theá, ñieàu caàn thieát laø trong khi caùc con loan baùo cho ngöôøi khaùc Lôøi cuûa Thieân Chuùa, chính caùc con haõy bieát ñoùn nhaän Lôøi Chuùa vôùi tinh thaàn ngoan ngoaõn hoaøn toaøn ñoái vôùi Chuùa Thaùnh Linh; caùc con haõy suy nieäm Lôøi Chuùa moãi ngaøy ñeå ngaøy caøng bieát roõ hôn, saâu ñaäm hôn, vaø nhaát laø laøm chöùng baèng chính cuoäc soáng cuûa caùc con cho Chuùa Gieâsu Kitoâ Cöùu Theá".
Sau ñoù, moïi ngöôøi ñeàu ñöùng leân, trong khi caùc öùng vieân ñoïc saùch quyø xuoáng, Ñöùc Thaùnh cha ñoïc lôøi nguyeän, tröôùc khi trao saùch Kinh Thaùnh cho moãi ngöôøi vaø noùi:
"Con haõy nhaän saùch Kinh Thaùnh naøy vaø trung thaønh thoâng truyeàn Lôøi Chuùa, ñeå Lôøi Chuùa naûy maàm vaø mang laïi hoa traùi trong taâm hoàn con ngöôøi".
Ñaët laøm giaùo lyù vieân
Sau caùc nghi thöùc treân ñaây, Ñöùc Thaùnh cha nhaén nhuû caùc öùng sinh laøm giaùo lyù vieân vaø noùi raèng:
"Taát caû caùc tín höõu ñaõ chòu pheùp röûa, trong tö caùch ñöôïc tham gia vaøo söù maïng cuûa Chuùa Kitoâ linh muïc, ngoân söù vaø vua, hoï coù phaàn tích cöïc trong ñôøi soáng vaø hoaït ñoäng cuûa Giaùo hoäi. Trong soá hoï coù moät soá ngöôøi nhaän ñöôïc ôn goïi ñaëc bieät laø thi haønh caùc thöøa taùc vuï maø Giaùo hoäi ñaõ thieát laäp.
"Giôø ñaây, caùc con laø nhöõng ngöôøi ñaõ hoaït ñoäng tích cöïc trong coäng ñoaøn Kitoâ, caùc con ñöôïc keâu goïi laõnh moät thöøa taùc vuï beàn vöõng laø laøm giaùo lyù vieân, ñeå soáng khaån tröông hôn tinh thaàn toâng ñoà, theo göông nhöõng ngöôøi nam nöõ ñaõ giuùp thaùnh Phaoloâ vaø caùc toâng ñoà khaùc trong vieäc phoå bieán Tin möøng.
"Öôùc gì söù vuï cuûa anh chò em luoân aên reã saâu trong moät cuoäc soáng caàu nguyeän, ñöôïc xaây döïng treân ñaïo lyù laønh maïnh vaø ñöôïc söï haêng say toâng ñoà chaân chính linh hoaït.
"Caùc con haõy daãn ñeán gaàn Giaùo hoäi nhöõng ngöôøi coù leõ ñang soáng xa lìa Hoäi Thaùnh; haõy coäng taùc vôùi tinh thaàn taän tuïy quaûng ñaïi trong vieäc thoâng truyeàn Lôøi Chuùa; haõy lieân læ vun troàng caûm thöùc veà Giaùo hoäi ñòa phöông, vôùi teá baøo laø giaùo xöù.
"Laø nhöõng chöùng nhaân ñöùc tin, laø thaày daïy vaø laø ngöôøi giaûi thích caùc maàu nieäm, laø nhöõng ngöôøi ñoàng haønh vaø sö phaïm giaùo huaán nhaân danh Giaùo hoäi, caùc con ñöôïc keâu goïi coäng taùc vôùi caùc thöøa taùc vieân thaùnh chöùc trong nhieàu hình thöùc toâng ñoà khaùc nhau, ñoàng traùch nhieäm veà söù maïng ñöôïc uûy thaùc cho Giaùo hoäi, luoân saün saøng traû lôøi cho baát cöù ai hoûi caùc con veà lyù do taïi sao caùc con hy voïng".
Tieáp ñeán, caùc öùng sinh quyø goái tröôùc maët Ñöùc Thaùnh cha. Ngaøi môøi goïi moïi ngöôøi caàu nguyeän trong thinh laëng, tröôùc khi ñoïc lôøi nguyeän xin Chuùa chuùc laønh cho caùc con caùi Chuùa ñöôïc choïn laøm giaùo lyù vieân, coäng taùc vôùi caùc muïc töû trong nhieàu hình thöùc ñeå xaây döïng nöôùc Chuùa.
Nghi thöùc keát thuùc vôùi vieäc Ñöùc Thaùnh cha trao thaùnh giaù cho moãi giaùo lyù vieân vaø noùi: "Con haõy nhaän daáu hieäu ñöùc tin cuûa chuùng ta, laø toøa chaân lyù vaø baùc aùi cuûa Chuùa Kitoâ, haõy loan baùo veà Chuùa baèng cuoäc soáng, haønh ñoäng vaø lôøi noùi.
Thaùnh giaù Ñöùc Thaùnh cha trao cho moãi giaùo lyù vieân laø baûn sao thaùnh giaù ñeo ngöïc ñaõ ñöôïc hai thaùnh Giaùo hoaøng Phaoloâ VI vaø Gioan Phaoloâ II söû duïng.
Cuoái thaùnh leã, saùch Tin möøng theo thaùnh Mattheâu ñöôïc phaân phaùt cho caùc tín höõu hieän dieän vôùi muïc ñích khôi ñoäng tinh thaàn traùch nhieäm cuûa caùc tín höõu trong vieäc hoïc hoûiLôøi Chuùa töø Kinh Thaùnh.